Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

SÖZEN, Ömer; Karadavut, Ufuk

Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

Ömer SÖZEN, (Ahi Evran Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Kırşehir, Türkiye)

Ufuk KARADAVUT (Karabük Üniversitesi, Demirçelik Yerleşkesi, Karabük, Türkiye)

Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi

10 0

Yıl: 2020 Cilt: 7 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1205 - 1217 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 26-06-2021

Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

Öz:

Yürütülen araştırma, 4’ü kuru fasulye çeşidi (Zülbiye, Yunus 90, Göynük 98 ve Önceler 98) ile 26’sı ileridüzey kuru fasulye hattı olmak üzere toplam 30 kuru fasulye genotipinin 2018 yılında Samsun ve Kırşehirekolojik koşullarında bazı kalite parametreleri(kuru ağırlık, yaş ağırlık, su alma kapasitesi, su alma indeksi, şişmekapasitesi, şişme indeksi, kabuk oranı ve protein oranı) bakımından karşılaştırılması amacıyla yürütülmüştür.Araştırma, tesadüf blokları deneme deseninde dört tekrarlamalı olarak kurulmuştur. Araştırmada iki lokasyonunortalamasına göre en yüksek kuru ağırlık 46.89 g ile KIR/2013/01, en yüksek protein verimi %22.27 ileG.K.2009/327 genotiplerinden ve en yüksek kabuk oranı ise %8.5 ile Önceler 98 kuru fasulye çeşidinden eldeedilmiştir. Araştırma sonucunda teknolojik özellikler bakımından Kelkit Vadisi, Karadeniz Bölgesi, Artvin ileKırşehir illerinden toplanarak ileri düzeye kadar getirilen G.K.2010/28, K.1121, K.1133, G.K.2009/327 veKIR/2013/01 nolu genotiplere ait kalite performanslarının diğer genotiplere nazaran daha yüksek olduklarıtespit edilmiştir.

Anahtar Kelime:

A Research on Determınatıon of Some Quality Propertıes of Dry Bean Genotypes (Phaselus Vulgaris L.) Growed in Dıfferent Locatıons

Öz:

This study was carried out in Samsun and Kırşehir ecological conditions in 2018-19 years. 4 of dry bean varieties (Zülbiye, Yunus 90, Göynük 98 and Önceler 98) and 26 of them are advanced dry bean lines were used as material. They were used a total of 30 dry bean genotypes. The study for determining some quality parameters (dry weight, wet weight, water intake capacity, water intake index, swelling capacity, swelling index, shell ratio and protein ratio) was carried out in random blocks in the trial pattern. According to the average of the two locations in the study, the highest dry weight was obtained from KIR / 2013/01 with 46.89 g, the highest protein yield was obtained from G.K.2009 / 327 genotypes with 22.27%, and the highest crust rate was obtained from Prior, 98 dry beans with 8.5%. As a result of the research, the genotypes of G.K.2010 / 28, K.1121, K.1133, G.K.2009 / 327 and KIR / 2013/01, which were collected from Kelkit Valley, Black Sea Region, Artvin and Kırşehir provinces, were distinctly separated from the others.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Dry Beans as Affected by Processing”. Journal of Food Science, 59 (4): 833-838 p.
Bozoğlu, H., Gülümser, A. 1998. Kuru fasulyede Bazı Tarımsal Özelliklerin Genotip Çevre Interaksiyonları ve Stabilitelerinin Belirlenmesi. Turkish Journal of Agriculture Forestry, (24): 211-220 s.
Bozoğlu, H., Gülümser, A. 2000. “Kuru Fasulyede (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Tarımsal Özelliklerin Genotip x Çevre İnteraksiyonları ve Stabilitelerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma”. Turkish Journal of Agriculture Forestry, 24: 211-220 s.
Cengiz, B. 2007. “Sakarya ve Eskişehir Lokasyonlarında Yetiştirilen Bazı Kuru Fasulye Çeşitlerinin Kalite Özellikleri”. Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Gıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ, 78 s.
Çiftçi, V., Tuçtürk, R., Tunçtürk, M. 2011. “VanGevaş Yerel Fasulye (Phaseolus vulgarisL.) Genotiplerinin Hidratasyon Kapasiteleri ve Hidratasyon İndekslerinin Belirlenmesi”. IV. Tohumculuk Kongresi, Samsun, 434-437 s.
Deniz, S. 2008. “Gevaş Yöresinden Toplanan Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus Vulgaris L.) Hatlarında Verim ve Bazı Verim Öğelerinin Belirlenmesi”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Van.
Doğan, Y., Çiftçi, V., Bildirici, N., Tunçtürk, M. 2005. “Türkiye’de Tescil Edilmiş Kuru Fasulye Çeşitlerinin Hidratasyon Kapasiteleri. Hidratasyon İndeksleri ve Sert Tohum Kabuğu Oranlarının Belirlenmesi”. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi. 5-9 Eylül. Araştırma Sunusu. 1. Cilt. Antalya, 197-199 s.
Elkoca, E., Çınar, T. 2015. “The adaptation. agronomical and quality characteristcs of some dry bean (Phaseolus vulgarisL.) cultivars and lines under Erzurum ecological conditions”. Anadolu Journal of Agricultural Sciences, 30: 141-153 p.
Ercan, R., Koksal, H., Atlı, A., Dag, A. 1995. “Cooking Quality and Composition of Chickpeas Grown in Turkey.” Gıda, 20 (5): 289-293 p.
Gökçınar, F. 2000. “Kuru Fasulye Çeşitlerinde Taneyi Oluşturan Unsurlar Arasındaki İlişkiler ve Kalite Üzerine Etkisi”. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Graham, P. H., Ranalli, P. 1997. “Common bean (Phaseolus vulgaris L.)”. Field CropsResearch,53(1): 131-146 p.
Kahraman, A. 2008. “Konya Bölgesinde Yetiştirilen Bodur Kuru Fasulye (Phaseolus vulgarisL.) Popülâsyonlarının Genetik Farklılıklarının ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi”. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Karaca, Ü. Ç. 2010. “Konya yöresinde yetiştirilen kuru fasulyeden izole edilen rhizobium bakterilerinin etkinliklerinin belirlenmesi.” Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabilim Dalı. Doktora Tezi, Konya.
Karasu, A. 1988. “Bursa Yöresinde Yetiştirilen Bazı Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Çeşitlerinin Önemli Tarımsal Özellikleri Üzerine Araştırmalar.” Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
Karasu, A. 2003. “Isparta Koşullarında Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgarisL.) Hat ve Çeşitlerinin Verim ve Verim ile İlişkili Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma”. Türkiye V. Tarla Bitkileri Kongresi. 1. Cilt, 376-381 s.
Kaur, M., Singh, N. 2006.Relationships Between Selected Properties of Seeds, Flours and Starches from Different Chickpea Cultivars. International Journal of Food Properties, 9: 597-608 p.
Kınacı, G., Akın, R., Kınacı, E. 2008. “Farklı Sulama Rejimlerinin Kuru Fasulyenin (Phaseolus vulgarisL.) Fiziksel Kalite Özellikleri Üzerine Etkileri”. Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi. 4 (2): 179-186 s.
Önder, M. 1992. “Bodur Kuru Fasulye Çeşitlerinin Tane Verimine ve Morfolojik, Fenolojik, Teknolojik Özelliklerine Bakteri Aşılama ve Azot Uygulamalarının Etkisi”. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi, Konya, 135 s.
Özbekmez, Y. 2015. “Ordu Ekolojik Koşullarında Bazı Kuru Fasulye Çeşit ve Genotiplerinin Verim, Verim Öğeleri ile Tohum ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi”. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Ordu, 84 s.
Özçelik, H., Sözen, Ö. 2009. “Kelkit Vadisi Yerel Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Popülasyonlarının Toplanması, Karakterizasyonu, Morfolojik ve Agronomik Değişkenliklerin Belirlenmesi. TÜBİTAK TOVAG 108O013 nolu Proje Sonuç Raporu.
Özdemir S 2002. Yemeklik Tane Baklagiller. İstanbul, Hasad Yayıncılık, 142 s.
Pekşen, E. 2005. “Samsun koşullarında bazı fasulye (Phaseolus vulgarisL.) genotiplerinin tane verimi ve verimle ilgili özellikler bakımından karşılaştırılması. Ondokuzmayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (3): 88-95 s.
Saylam, A. Ç. 2017. “Kırşehir Ekolojik Koşullarına Uygun Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgarisL.) Çeşit/Hatların Verim ve Verimle İlgili Özelliklerinin Belirlenmesi”. Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir, 78 s.
Shimelis, E. A., Rakshit, S. K. 2005. “Proximate composition and physico-chemical properties of improved dry bean (Phaseolus vulgarisL.) varieties grown in Ethiopia”. LWT. 38: 331-338 p.
Sözen, Ö. 2006. “Artvin İli Yerel Fasulye (Phaseolus vulgarisL.) Populasyonlarının Toplanması, Tanımlanması ve Morfolojik Varyabilitesinin Belirlenmesi”. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Samsun.
Sprent, J. L., Sprent, P. 1990. Nitrogen Fixing Organisms. Pure and Applied Aspects. Chapman and Hall. London, 34 p.
Şehirali, S. 1988. Yemeklik Tane Baklagiller. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. 1089. Ankara, 314: 435 s.
Şehirali, S., Atlı, A. 1993. Fasulyede (Phaseolus vulgarisL.) Pişme Özellikleri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Yayınları, 161: 59 s.
Varankaya, S. 2011. “Yozgat Ekolojik Şartlarında Yetiştirilen Fasulye (Phaseolus vulgarisL.) Genotiplerinin Bazı Tarımsal Özelliklerinin Belirlenmesi”. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi, Konya.
Yıldırım, M. 2017. “Kırşehir ilinden toplanan yerel kuru fasulye genotiplerinin bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi”. Ahi Evran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü. Lisans Bitirme Tezi, Kırşehir, 21 s.
Yılmaz, A., Elmalı, M. 2002. “Değişik fasulye çeşitlerinde fasulye tohumböceği [Acanthoscelides obtectus (Say) (CoL.Bruchidae)]'nin gelişme ve çoğalması”. Bitki Koruma Bülteni, 42 (1-4): 35-52 s.
Yılmaz, N., Açıkgöz, M. A., Özkorkmaz, F., Kuzu, G. 2011. “Bazı fasulye çeşit ve ekotip tohumlarının teknolojik özelliklerinin belirlenmesi”. IV. Tohumculuk Kongresi, Samsun, 78-83 s.
Yılmaz, N., Özkorkmaz, F., Açıkgöz, M. A., Uyanık, M. 2011. “Ordu İli Akkuş İçesi Ekolojik Koşullarında Bazı Fasulye (Phaseolus vulgarisL.) Çeşit Ve Ekotiplerinin Tohum ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi”. Türkiye IV. Tohumculuk Kongresi, Samsun, 168-174 s.
Williams, P. C., EL-Haramein, F. J., Nakkoul, H., Rihavi, S. 1986. Crop Quality Evalution Methods and Guidelines. Icarda. P.142. Alepro, Syria.

APA	SÖZEN Ö, Karadavut U (2020). Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. , 1205 - 1217.
Chicago	SÖZEN Ömer,Karadavut Ufuk Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. (2020): 1205 - 1217.
MLA	SÖZEN Ömer,Karadavut Ufuk Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. , 2020, ss.1205 - 1217.
AMA	SÖZEN Ö,Karadavut U Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. . 2020; 1205 - 1217.
Vancouver	SÖZEN Ö,Karadavut U Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. . 2020; 1205 - 1217.
IEEE	SÖZEN Ö,Karadavut U "Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma." , ss.1205 - 1217, 2020.
ISNAD	SÖZEN, Ömer - Karadavut, Ufuk. "Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma". (2020), 1205-1217.

APA	SÖZEN Ö, Karadavut U (2020). Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7(4), 1205 - 1217.
Chicago	SÖZEN Ömer,Karadavut Ufuk Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 7, no.4 (2020): 1205 - 1217.
MLA	SÖZEN Ömer,Karadavut Ufuk Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, vol.7, no.4, 2020, ss.1205 - 1217.
AMA	SÖZEN Ö,Karadavut U Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 2020; 7(4): 1205 - 1217.
Vancouver	SÖZEN Ö,Karadavut U Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 2020; 7(4): 1205 - 1217.
IEEE	SÖZEN Ö,Karadavut U "Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma." Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7, ss.1205 - 1217, 2020.
ISNAD	SÖZEN, Ömer - Karadavut, Ufuk. "Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Kuru Fasulye Genotiplerinin (Phaseolus Vulgaris L.) Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma". Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 7/4 (2020), 1205-1217.