Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi
Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 70 Sayfa Aralığı: 123 - 148 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.14222/Turkiyat4416 İndeks Tarihi: 26-06-2021
Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi
Öz: XIX. asrın sonları XX. asrın başlarındayaşamış ve divan şiirinin son temsilcilerindenolan Kadirî-Şettârî şeyhi Erzurumlu Kolağası AliRızâ Efendi, nesir sahasında kaleme almış olduğu“Muhtasar Hakîkat-ı Salât” adlı, 1911 tarihlieserinde namazın rükünlerini tasavvufi yorumlarçerçevesinde işlemiştir. Çalışmamızda KolağasıAli Rızâ Efendi’nin hayatına, mensup olduğuŞettâriyye tarikatı ile olan ilişkisine ve eserlerinedair bilgilere yer verilmiştir. Akabinde “MuhtasarHakîkat-ı Salât” adlı eserin içeriğine dair yapılanincelemin ardından eserin transkripsiyon alfabesiile yazılmış hâli aktarılmıştır. Beş vakit farznamazın rükünlerinin, vitr-i vacip, cenaze vebayram namazlarının, namaza davet olan ezanıntasavvufi hikmetlerinin izah edildiği bu esertasavvuf edebiyatımız açısından önem arzetmektedir. Temennimiz, “Muhtasar Hakîkat-ıSalât”ın günümüz Türkçesine aktarılmasıvesilesiyle bu alanda yapılacak farklı çalışmalarakatkı sunmasını yönünde olacaktır.
Anahtar Kelime: Kolağası Ali Rızâ Efendi And His Tractate Which Named “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” (Summary Of The Truths Of Prayer)
Öz: The Qadirî-Shattarî sheikh, Kolağası (adjutant major) Ali Rızâ Efendi, from Erzurum, who lived at the end of the 19th century and at the beginning of the 20th century and was one of the last representatives of the Ottoman poetry, approached to the rituals of the prayer in the framework of sufistic comments at his work named "Muhtasar Hakîkat-ı Salât" dated 1911. In our study, information about the Kolağası Ali Rızâ Efendi's life, his relationship with the Shattariyyah sect that he was a member, and his works are included. Subsequently, following the examination of the content of the work named “Muhtasar Hakîkat-ı Salât”, the version of the work written in transcription alphabet is presented. This work, in which the rituals of the five daily fardh prayers, salat al-witr, funeral and eid prayers, and the sufistic wisdom of the call to prayer are explained, is of great importance for our sufism literature. Our hope is that, by translating “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” into modern Turkish, it will contribute to different studies to be carried out in this field.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
0
0
0
- Ahmad, Qazi Moin Uddin (1963). History of the Shattari Silsilah. Doctoral Thesis, Aligarh Muslim University.
- Çınar, Fatih (2012). Mûr Ali Baba. Sivas: Buruciye Yayınları.
- Elmalı, Naci (2016). Erzurum’un Yüzleri Karazlı Hakkı Bey. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
- Ernst, W. Carl (2003). “Şettârî Sufîlikte Mihne ve Temkin Tavrı”. çev. Ulvi Murat Kılavuz, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C.12, S.1.
- Eyice, Semavi (1989). “Ali Paşa Camii”. DİA, C. II.
- Güler, Muhammed İkbal (2016). Erzurum’un Yüzleri Kolağası Ali Rızâ Efendi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.
- Hacı Muharrem Hilmi Efendi (2012). Dîvân-ı Sırrî. haz. Süleyman Ateş, İstanbul: Hassa Mimarlık.
- https://hadislerleislam.diyanet.gov.tr (Son Erişim Tarihi: 28.09.2020)
- https://kuran.diyanet.gov.tr/ (Son Erişim Tarihi: 28.09.2020)
- Kasır, Hasan Ali (1999). Erzurum Şairleri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Kuyma, Erol (2015). “Cehennem ve Tamu Kelimeleri Üzerine Art Zamanlı Bir Değerlendirme”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 4(3), 875-888.
- Mert, Talip (2015). “Sivas’ta Bir Kâdirî Şeyhi Mor Ali Baba”. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, XIX/2.
- Osmânzâde Hüseyin Vassâf (2015). Sefîne-i Evliyâ. c. 4, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- Şimşek, Selami (2015). “Aşıkların Gülbahçesinde Erzurumlu Bilinmeyen Bir Gönül Eri: Kolağası Ali Rıza Efendi (v. 1930)”. Ayvakti Dergisi, 157. Sayı. http://ayvakti.net/?p=2833 (Son Erişim Tarihi: 28.09.2020)
- Tanpınar, Ahmet Hamdi (2008). Beş Şehir. İstanbul: Dergâh Yayınları.
- Uludağ, Süleyman (1991). “Abdullah-ı Şüttârî”. DİA, C.I.
- Üstünbaşoğlu, Cemâleddin Server (1945). “Bir Halk Terbiyecisi: Tazegüllü Ahmet Fevzi Alpağut”. Erzurum Halkevi Kültür Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 6.
- Yavuzer, Halit Ziya (ty). Ebyatlarda Bir Oluşun Öyküsü.
- Yavuzer, Halit Ziya (ty). Sohbet Yankıları.
| APA | Güler M (2021). Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi. , 123 - 148. 10.14222/Turkiyat4416 |
| Chicago | Güler Muhammed İkbâl Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi. (2021): 123 - 148. 10.14222/Turkiyat4416 |
| MLA | Güler Muhammed İkbâl Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi. , 2021, ss.123 - 148. 10.14222/Turkiyat4416 |
| AMA | Güler M Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi. . 2021; 123 - 148. 10.14222/Turkiyat4416 |
| Vancouver | Güler M Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi. . 2021; 123 - 148. 10.14222/Turkiyat4416 |
| IEEE | Güler M "Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi." , ss.123 - 148, 2021. 10.14222/Turkiyat4416 |
| ISNAD | Güler, Muhammed İkbâl. "Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi". (2021), 123-148. https://doi.org/10.14222/Turkiyat4416 |
| APA | Güler M (2021). Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0(70), 123 - 148. 10.14222/Turkiyat4416 |
| Chicago | Güler Muhammed İkbâl Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 0, no.70 (2021): 123 - 148. 10.14222/Turkiyat4416 |
| MLA | Güler Muhammed İkbâl Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.70, 2021, ss.123 - 148. 10.14222/Turkiyat4416 |
| AMA | Güler M Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2021; 0(70): 123 - 148. 10.14222/Turkiyat4416 |
| Vancouver | Güler M Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi. 2021; 0(70): 123 - 148. 10.14222/Turkiyat4416 |
| IEEE | Güler M "Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi." Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 0, ss.123 - 148, 2021. 10.14222/Turkiyat4416 |
| ISNAD | Güler, Muhammed İkbâl. "Kolağası Ali Rızâ Efendi ve “Muhtasar Hakîkat-ı Salât” Adlı Risalesi". Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi 70 (2021), 123-148. https://doi.org/10.14222/Turkiyat4416 |
