Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Yakup İME, (Girilmemişş)
Seval ERDEN, (Girilmemişş)
Muhammet Şerif KESKİNOĞLU, (Girilmemişş)
Hasan KÜTÜK (Girilmemişş)
KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
12 6
Yıl: 2020 Cilt: 7 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 137 - 152 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30900/kafkasegt.732493 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması

Öz:
Çocuk ve ergenler arasında zorbalığın yaygınlığı giderek artmaktadır. Ortaya çıkan bu durum giderek toplumsalbir sorun haline gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, Çok Boyutlu Zorbalık Mağduriyet Ölçeği’ni Türkçe’yeuyarlayıp geçerlik ve güvenirlik çalışmasını gerçekleştirmektir. Ölçek 11 ile 18 yaş aralığındaki öğrencilerinzorbalık karşısında mağduriyetlerinin belirlenmesine yönelik olarak hazırlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda,araştırmaya 347 kız ve 376 erkek olmak üzere toplam 723 ortaokul ve lise öğrencisi katılmıştır. Geçerlilik vegüvenirlik çalışmaları için dil geçerliliği, doğrulayıcı faktör analizi, iç tutarlık ve ölçüt bağlantı geçerlilik analizyöntemleri kullanılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi bulgularına göre ölçeğin özgün yapısındaki üç alt ölçektenoluşan yapısı doğrulanmıştır. Ayrıca, Çok Boyutlu Zorbalık Mağduriyeti ölçeği ile California Mağduriyet Ölçeğive Siber Mağduriyet Ölçeği puanları arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler saptanmıştır. Güvenirlik için eldeedilen bulgulara göre Cronbach alfa katsayısı ölçeğin geneli için .84, alt boyutlar için ise “DoğrudanMağduriyet” için .92, “Dolaylı Mağduriyet” için .88 ve “Değerlendirilen Mağduriyet” için .88 olaraksaptanmıştır. Test-tekrar test korelasyon katsayısı ölçeğin bütünü için .88, “Doğrudan Mağduriyet” için, .87,“Dolaylı Mağduriyet” için .85 ve “Değerlendirilen Mağduriyet” için ise .82 olarak bulunmuştur. Araştırmasonuçları Çok Boyutlu Zorbalık Mağduriyet Ölçeği’nin Türkiye’de ergenlerin zorbalık mağduriyeti ile ilgilideneyimlerini belirlemede güvenilir ve geçerli bir değerlendirme sağlayacağını göstermektedir.
Anahtar Kelime: ölçek uyarlama Zorbalık zorbalık mağduriyeti ergenler

Adaptation of the Multidimensional Bullying Victimization Scale to Turkish: Validity and Reliability Study

Öz:
The prevalence of bullying among children and adolescents is gradually increasing. This situation becomes a social problem. The aim of the study was to adapt the Multidimensional Bullying Victimization Scale developed by Harbin, Kelley, Piscitello, and Walker (2018) into Turkish and to examine its reliability and validity. The scale was designed to determine bullying victimizations of 11 to 18-year-old students. For this purpose, a total of 723 secondary school and high school students, 347 girls and 376 boys participated in the study. Language validity, confirmatory factor analysis, internal consistency, and criterion validity analysis methods were used for validity and reliability studies. According to confirmatory factor analysis findings, the structure of the scale consisting of three subscales in its original structure was confirmed. In addition, positive correlations were found between the Multidimensional Bullying Victimization Scale, California Victimization Scale, and Cyber Victimization Scale. According to the findings obtained for reliability, Cronbach's alpha coefficient was found as .84 for overall scale, .92 for direct victimization, .88 for indirect victimization, and .88 for evaluative victimization. The test-retest correlation coefficient was .88 for the overall scale, .87 for direct victimization, .85 for indirect victimization, and .82 for evaluative victimization. According to results, the Multidimensional Victimization Scale provides a reliable and valid assessment of the experience with bullying victimization of adolescents in Turkey.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahmed, E. ve Braithwaite, W. (2004). Bullying and victimization: cause for concern for both families and schools. Social Psychology of Education, 7, 35-54.
  • Alikaşifoğlu, M. (2011). Akran istismarı. Türk Pediatri Arşivi Dergisi, 46, 31-34.
  • Arıcak, O.T., Tanrıkulu,T. ve Kınay, H.(2012). Siber mağduriyet ölçeğinin ilk psikometrik bulguları. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi,11, 1-6
  • Arslan, S. ve Savaşer, S. (2009). Akran zorbalığını önlemede okul hemşirelerinin rolü. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(3), 118-123.
  • Atik, G. ve Güneri, O. (2012). California bullying victimization scale: validity and reliability evidence for the Turkish middle school children. Social and Behavioral Sciences, 46, 1237-1241.
  • Ayas,T. ve Pişkin,M.(2011). Investigation of bullying among high school students with regard to sex, grade level and school type. Elementary Education Online, 10(2), 550-568
  • Baker, Ö. ve Kavşut, F. (2007). Akran zorbalığının yeni yüzü: siber zorbalık. Eğitim Araştırmaları, 27, 31-42.
  • Baker, Ö.E. ve Tanrıkulu, İ. (2010). Psychological consequences of cyber bullying experiences among Turkish secondary school children. Procedia-Social and Behavioral Sciences,2(2),2771-2776.
  • Benedict, F. T., Vivier, P. M., ve Gjelsvik, A. (2015). Mental health and bullying in the United States among children aged 6 to 17. Journal of Interpersonal Violence, 30(5), 782-795.
  • Beran, T., ve Li, Q. (2007). The relationship between cyber bullying and school bullying. Journal of Student Wellbeing, 1, 15–33.
  • Bradshaw, C. P., Sawyer, A. L., ve O’Brennan, L. M. (2007). Bullying and peer victimization at school: Perceptual differences between students and school staff. School Psychology Review, 36(3), 361-382.
  • Breivik, K., ve Olweus, D. (2006). Adolescent’s adjustment in four post-divorce family structures: Single mother, stepfather, joint physical custody and single father families. Journal of Divorce and Remarriage, 44, 99–124.
  • Bridge, B. (2003). Zorbalık bilinmeyen çeşitleri ve çözümleri. İstanbul: Beyaz Yayınları.
  • Bronfenbrenner, U. (1994). Ecological models of human development. In T. Husen ve T. N. Postlethwaite (Eds.), The international encyclopedia of education (p. 1643- 1647). New York: Elsevier Science.
  • Buhs, E. S., ve Ladd, G. W. (2001). Peer rejection in kindergarten as an antecedent of young children’s school adjustment: An examination of mediating processes. Developmental Psychology, 37, 550–560.
  • Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Yayıncılık.
  • Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal Bilimler için veri analizi el kitabı. İstatistik araştırma deseni SPSS uygulamaları ve yorum (24.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  • Crick, Nicki R.,Dodge ve Kenneth A. (1994). Ecological models of human development. Psychological Bulletin, 115(1), 74-101.
  • Dilmaç, B. (2017). The relationship between adolescents’ levels of hopelessness and cyber bullying: the role of values. Educational Sciences: Theory and Practice, 17(4), 1119-1133.
  • Eroğlu, Y. ve Peker, A. (2011). Aileden ve arkadaştan algılanan sosyal destek ve siber mağduriyet: yapısal eşitlik modeliyle bir inceleme. Akademik Bakış Dergisi, 27(1), 1–15.
  • Espelage, D. (2014). Ecological theory: Preventing youth bullying, aggression, and victimization. Theory Into Practice, 53(4), 257–264.
  • Espelage, D. L., Low, S. ve De La Rue, L. (2012). Relations between peer victimization subtypes, family violence, and psychological outcomes during adolescence. Psychology of Violence, 2, 313–324.
  • Felix, E. D., Sharkey, J. D., Green, J. G., Furlong, M. J. ve Tanigawa, D. (2011). Getting precise and pragmatic about the assessment of bullying. Aggressive Behavior, 37, 234-247.
  • Güvenir, T. (2004). Okulda akran istismarı. Ankara: Kök Yayıncılık.
  • Harbin, S. M., Kelley, M. L., Piscitello, J. ve Walker, S. J. (2018). Multidimensional bullying victimization scale: development and validation. Journal of School Violence, 18(1), 146–161.
  • Hawker, D. S. J. ve Boulton, M. J. (2000). Twenty years' research on peer victimization and psychosocial maladjustment: a meta-analytic review of cross-sectional studies. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 41(4), 441-455.
  • Hunt, C., Peters, L. ve Rapee, R. M. (2012). Development of a measure of the experience of being bullied in youth. Psychological Assessment, 24(1), 156–165.
  • Kapcı,E.G.(2004).İlköğretim öğrencilerinin zorbalığa maruz kalma türünün ve sıklığının depresyon, kaygı ve benlik saygısıyla ilişkisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37, 1–13.
  • Katzer, C., Fetchenhauer, D. ve Belschack, R. (2009). Cyber bullying: who are the victims? A comparison of victimization in Internet chatrooms and victimization at school. Journal of Media Psychology, 21, 25–36.
  • Kline, R.B. (2005). Principles and practice of structural equation modeling. NY: Guilford Publications.
  • Klomek, A. B., Marrocco, F., Kleinman, M., Schonfeld, I. S. ve Gould, M. S. (2007). Bullying, depression, and suicidality in adolescents. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 46, 40-49.
  • Lam, S., Law, W., Chan, C., Wong, B. ve Zhang, X. (2015). A latent class growth analysis of school bullying and its social context: the self-determination theory perspective. School Psychology Quarterly, 30(1), 75–90.
  • Lavrakas, P.J. (2008). Introduction. In P.J. Lavrakas (Ed.), Encyclopedia of survey research methods (pp.35-41). California: Sage.
  • Maruyama, G.M. (1998). Basics of structural equation modeling.CA: Sage Publications.
  • Menesini E, Modena M, Tani F. (2009) Bullying and victimization in adolescence: concurrent and stable roles and psychological health symptoms. The Journal of Genetic Psychology, 170, 115- 133.
  • Monks, C. B., Smith, P. K., Naylor, P. B. ve Barter, C. (2009). Bullying in different contexts: commonalities, differences and the role of theory. Aggression and Violent Behavior 14(2):146-156.
  • Nansel, T., Overpeck, M., Pilla, R., Ruan, W., Simons-Morton, B. ve Scheidt, P. (2001). Bullying behaviors among US youth: prevalence and association with psychosocial adjustment. American Medical Association, 285(16), 2094– 2100.
  • Nickerson, A. B., Singleton, D., Schnurr, B. ve Collen, M.H. (2014). Perceptions of school climate as a function of bullying involvement. Journal of Applied School Psychology, 30, 157-181.
  • Oexle,N., Ribeiro,W., Fisher,H.,L., Gronholm,P.C., Laurens,K.R., Pan,P., Owens,S., Romeo, R., Rüsch,N. ve Lacko,S.E. (2020).Childhood bullying victimization, self-labeling, and help seeking for mental health problems. Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology, 55,81- 88.
  • Olweus, D. (1978). Aggression in the schools: bullies and whipping boys. London: Hemisphere.
  • Olweus, D. (2001). Peer harassment: A critical analysis and some important questions. In J. Juvonen ve S. Graham (Eds.), Peer harassment in school (pp. 3–20). New York: Guilford Press.
  • Olweus, D. ve Breivik, K. (2014). Plight of victims of school bullying: the opposite of well-being. In A. Ben-Arieh, F.Cassas, I Frones ve J.E. Korbin (Eds.), Handbook of child well-being (pp.2593-2616). Dordrecht: Springer.
  • Özgüven, E.(1994). Psikolojik testler. Ankara: Yeni Doğuş Matbaası.
  • Paul, S., Smith, P. K. ve Blumberg, H. H. (2013). Surveying bullying using peer nomination methods. Paediatrics Today, 9(1), 102–111.
  • Rigby, K. ve Slee, P. T. (1993). Dimensions of interpersonal relating among Australian school children and their implications for psychological well-being. Journal of Social Psychology, 133(1), 33–42.
  • Rigby, K. (2003). Consequences of bullying in schools. The Canadian Journal of Psychiatry, 48(9),583-590.
  • Rivers, I., Poteat, V. P., Noret, N. ve Ashurst, N. (2009). Observing bullying at school: the mental health implications of witness status. School Psychology Quarterly, 24(4), 211–223.
  • Seals, D. ve Young, J (2003). Bullying and victimization: prevalence and relationship to gender, grade level, ethnicity, self-esteem, and depression. Adolescence, 38(152), 735-747.
  • Schafer, M., Korn, S., Smith, P., Hunter, S. C., Merchan, J. M., Singer, M. M. ve Meulen, K. (2004). Lonely in the crowd: recollections of bullying. British Journal of Developmental Psychology, 22, 379–394.
  • Smokowski,P.R. ve Evans,C.B.R. (2019).Bullying and victimization across the lifespan. Playground politics and power. Cham: Springer.
  • Sutton, J., Smith, P. K. ve Swettenham, J. (1999). Bullying and ‘theory of mind’: A critique of the ‘social skills deficit’ view of anti-social behavior. Social Development, 8(1), 117–127.
  • Şahin, M. ve Akbaba,S.(2010). İlköğretim okullarında zorbacı davranışların azaltılmasına yönelik empati eğitim programının etkisinin araştırılması. Kastamonu Eğitim Dergisi,18(1),331-342.
  • Şahin, M. Sarı, S. V. Özer, Ö. ve Er, S.H (2010). Lise öğrencilerinin siber zorba davranışlarda bulunma ve maruz kalma durumlarına ilişkin görüşleri. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 257-270.
  • Tabachnick B.G. ve Fidel, L.S. (2001). Using multivariate statistics.MA: Allyn and Bacon.
  • Thomas, H. J., Connor, J. P. ve Scott, J. G. (2015). Integrating traditional bullying and cyber bullying: challenges of definition and measurement in adolescents—a review. Educational Psychology Review, 27, 135–152.
  • Ttofi, M. ve Farrington, D. (2008). Reintegrative shaming theory, moral emotions and bullying. Aggressive Behavior, 34(4),352-368.
  • Underwood, M. K. (2003). Social aggression among girls. New York: The Guilford Press.
  • Urano, Y., Takizawa, R., Ohka, M., Yamasaki,H. ve Shimoyama, H. (2020). Cyber bullying victimization and adolescent mental health: the differential moderating effects of intrapersonal and interpersonal emotional competence. Journal of Adolescence,80,182-191.
  • Waasdorp, T. ve Bradshaw, C. (2015). The overlap between cyber bullying and traditional bullying. Journal of Adolescent Health, 56, 483–488.
  • Williams, K. ve Kennedy, J.H. (2012). Bullying behaviors and attachment styles. North American Journal of Psychology, 14(2), 321-338.
  • Yavuzer, H. (2007). Gençleri anlamak. İstanbul: Remzi Kitapevi.
  • You, S., Furlong, M. J., Felix, E., Sharkey, J. D., Tanigawa, D. ve Greif -Green, J. (2008). Relations among school connectedness, hope, life satisfaction, and bully victimization. Psychology in the Schools, 45(5), 446-460.
APA İME Y, ERDEN ÇINAR S, KESKİNOĞLU M, KÜTÜK H (2020). Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 137 - 152. 10.30900/kafkasegt.732493
Chicago İME Yakup,ERDEN ÇINAR SEVAL,KESKİNOĞLU Muhammet Şerif,KÜTÜK Hasan Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. (2020): 137 - 152. 10.30900/kafkasegt.732493
MLA İME Yakup,ERDEN ÇINAR SEVAL,KESKİNOĞLU Muhammet Şerif,KÜTÜK Hasan Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. , 2020, ss.137 - 152. 10.30900/kafkasegt.732493
AMA İME Y,ERDEN ÇINAR S,KESKİNOĞLU M,KÜTÜK H Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2020; 137 - 152. 10.30900/kafkasegt.732493
Vancouver İME Y,ERDEN ÇINAR S,KESKİNOĞLU M,KÜTÜK H Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. . 2020; 137 - 152. 10.30900/kafkasegt.732493
IEEE İME Y,ERDEN ÇINAR S,KESKİNOĞLU M,KÜTÜK H "Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." , ss.137 - 152, 2020. 10.30900/kafkasegt.732493
ISNAD İME, Yakup vd. "Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". (2020), 137-152. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.732493
APA İME Y, ERDEN ÇINAR S, KESKİNOĞLU M, KÜTÜK H (2020). Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 7(2), 137 - 152. 10.30900/kafkasegt.732493
Chicago İME Yakup,ERDEN ÇINAR SEVAL,KESKİNOĞLU Muhammet Şerif,KÜTÜK Hasan Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 7, no.2 (2020): 137 - 152. 10.30900/kafkasegt.732493
MLA İME Yakup,ERDEN ÇINAR SEVAL,KESKİNOĞLU Muhammet Şerif,KÜTÜK Hasan Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, vol.7, no.2, 2020, ss.137 - 152. 10.30900/kafkasegt.732493
AMA İME Y,ERDEN ÇINAR S,KESKİNOĞLU M,KÜTÜK H Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ. 2020; 7(2): 137 - 152. 10.30900/kafkasegt.732493
Vancouver İME Y,ERDEN ÇINAR S,KESKİNOĞLU M,KÜTÜK H Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ. 2020; 7(2): 137 - 152. 10.30900/kafkasegt.732493
IEEE İME Y,ERDEN ÇINAR S,KESKİNOĞLU M,KÜTÜK H "Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması." KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, 7, ss.137 - 152, 2020. 10.30900/kafkasegt.732493
ISNAD İME, Yakup vd. "Çok boyutlu zorbalık mağduriyeti ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması". KAFKAS EĞİTİM ARAŞTIRMALARI DERGİSİ 7/2 (2020), 137-152. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.732493
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 18:47

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları