Yıl: 2020 Cilt: 15 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1227 - 1237 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.7827/TurkishStudies.44376 İndeks Tarihi: 02-07-2021

Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü

Öz:
COVID-19 pandemi krizi, toplum içinde bireylerin etkileşim şekillerinden, günlük yaşam pratiklerine kadar pek çok alana etki ederek küresel anlamda ekonomik, kültürel ve sosyal değişime neden olmuştur. COVID-19 virüsünün yayılmasının önüne geçmek için alınan sokağa çıkma kısıtlama önlemleriyle başlayan sosyal izolasyon, gündelik yaşamın seyrini değiştirerek toplumsal yapı içinde birçok kurumun doğasında değişim ve dönüşüme yol açmıştır. Kamusal ve özel alanda meydana gelen bu değişim ve dönüşümler, kuşaklararası etkileşim düzenini de yeniden şekillendirmiştir. Diğer yaş gruplarına nazaran 65 yaş üstü bireylerin COVID-19 virüsü nedeniyle yaşamını kaybetme oranının daha yüksek olması, bu süreçten etkilenen en dezavantajlı yaş grubunun yaşlı bireyler olmasına zemin hazırlamıştır. COVID-19 öncesi dönemde dışlanma, yoksulluk, yalnızlık ve ayrımcılık gibi sorunlarla karşı karşıya olan yaşlı bireyler; bu süreçte sosyal ve fiziki izolasyon ile birlikte toplumun diğer fertleri tarafından daha keskin ve şiddetli ayrımcı tutum ve davranışlara maruz bırakılıp ötekileştirilmişlerdir. Bu tutum ve davranışlar, yaşlı bireyleri topyekün tahakküm altına alan söylemsel olan ve söylemsel olmayan pratikleri kapsayarak yaşlı ayrımcılığını pekiştirmekte ve yeniden üretmektedir. Bu çerçevede bu çalışma; Türkiye’de COVID-19 pandemisi kapsamında, 65 yaş üstü bireylere yönelik kronolojik yaşı temel alarak uygulanan dışarı çıkma kısıtlamalarının kuşaklararası etkileşim ve yaşlı ayrımcılığına etkisini Michel Foucault ve Pierre Bourdieu perspektifinden bakarak iktidar, tahakküm ve söylem üçgeni üzerinden ele almayı amaçlamaktadır.
Anahtar Kelime:

Pandemic State of Ageism: Transformation of Intergenerational Interaction During COVID-19 Pandemic

Öz:
The COVID-19 crisis has caused global economic, cultural and social change by affecting manyareas in society, from the way individuals interact to daily practices. Social isolation, started with curfewrestrictions taken to prevent the spread of the COVID-19 virus, changed the course of everyday life and led tochanges and transformations in the nature of many institutions within the social structure. These changes andtransformations in the public and private sphere also reshaped the order of intergenerational interactions. Thepercentage of COVID-19 related deaths among individuals above 65 years of age is significantly highercompared to other age groups. This occasion sets the scene that the most disadvantageous group of age are theelder individuals. The elder individuals who already confront problems such as exclusion, poverty, lonelinessand discrimination before COVID-19 have been marginalized and exposed to much more severe and violentdiscriminatory attitudes and behaviours by other members of the society through the medium of social andphysical isolation. These attitudes and behaviours reinforce and reproduce ageism by covering discoursive andnon-discoursive practices. In this context, this study aims to address the effect of curfew restrictions that areapplied on elderly people in Turkey on intergenerational interactions and ageism. To achieve this goal, ananalysis is made on the basis of the triangle of power, domination and discourse, using the perspectives ofFoucault and Bourdieu.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anadolu Ajansı, (2020). Türkiye’nin Koronavirüsle Mücadelesinde Son 24 Saatte Yaşananlar. https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/turkiyenin-koronavirusle-mucadelesinde-son-24- saatte-yasananlar/1867101.
  • Arun, Ö. & Elmas, Ç. (2016). Yaşlılıkta ayrım: çağdaş Türkiye’de yerel yönetimleri bekleyen zorluklar. Sosyoloji Dergisi, 36, 351-372.
  • Abumere F.A. (2019). A political conception of pandemics and epidemics in Africa. G. B. Tangwa, A. Abayomi, S. Ujewe & N. Munung (Eds). Socio-cultural Dimensions of Emerging Infectious Diseases in Africa (ss. 125-134). Springer.
  • Auzan, A. A. (2020). The economy under the pandemic and afterwards. Population and Economics 4(2), 4-12. https://dx.doi.org/10.3897/popecon.4.e53403
  • Ayalon, L. & Tesch-Römer, C. (2018). Contemporary perspectives on ageism. L. Ayalon & C. Tesch-Römer (Eds.), Introduction to the Section: Ageism-Concept and Origins (ss. 1-10). Springer Open.
  • Barth, L. (2008). Michel Foucault. R. Stones (Eds.) Sosyolojide İz Bırakanlar (ss. 298-312). Bağlam Yayınları.
  • Bond, J., Peace, S., Dittmann-Kohli, F. & Westerhof, G. (2007). The ageing world. J. B. S. Peace, F. Dittmann-Kohli & G. Westerhof (Eds.) Ageing in Society (3. Basım, ss. 1-14). Sage Publications.
  • Bourdieu, P. (1990). The logic of practice. Polity Press.
  • Bourdieu, P. (2000). Pascalian meditations. Polity.
  • Bourdieu, P. & Wacquant, L. J. (2003). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar, (Çev. Nazlı Ökten). İletişim Yayınları.
  • Bourdieu, P. (2015). Ayrım: beğeni yargısının toplumsal eleştirisi. Heretik.
  • Butler, R. (1969). Age-Ism: Another form of bigotry. The Gerontologist, 9(4), 243-246. http://dx.doi.org/10.1093/geront/9.4_part_1.243
  • Bytheway, B. (1995). Rethinking ageing: Ageism. Open University Press.
  • Bytheway, B. (2005). Ageism and age categorization. Journal of Social Issues 61, 361–374. https://dx.doi.org/10.1111/j.1540-4560.2005.00410.x
  • Cary L.A, Chasteen AL & Remedios J. (2017). The Ambivalent ageism scale: developing and validating a scale to measure benevolent and hostile ageism. The Gerontologist, 57(2), 27- 36. https://dx.doi.org/10.1093/geront/gnw118
  • Choonara, J. (2020). Socialism in a time of pandemics. International Socialism (2), 3-35.
  • Çevik M., Bamford C. G. G. & Ho A. (2020). COVID-19 pandemic-a focused review for clinicians. Clinical Microbiology and Infection 81(5), 1-6. https://dx.doi.org/10.1016/j.cmi.2020.04.023
  • Canatan, A. (2008). Toplumsal değerler ve yaşlılar. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi (1), 62-71. https://dergipark.org.tr/en/pub/yasad/issue/21799/234272
  • Dean, M. (2009). How social age Trumped. D. Malcolm & P. Cann, (Eds.), Unequal Ageing The Untold Story of Exclusion in Old Age (1-23). The Policy Press.
  • Dumas, A. & Turner, B. S. (2006). Age and aging: the social world of Foucault and Bourdieu. J. S. Powell & A. Wahidin (Eds.), Foucault and Aging (ss.145-156). Nova Science Publishers.
  • Foucault, M. (1992). Hapishanenin doğuşu, (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay). İmge Kitabevi.
  • Foucault, M. (1993). Ders özetleri (1970-1982), (Çev. Selahattin Hilav). Yapı Kredi Yayınları.
  • Foucault, M. (1999). Bilginin arkeolojisi, (Çev. Veli Urhan). Birey Yayıncılık.
  • Foucault, M. (2001). Kelimeler ve şeyler: insan bilimlerinin bir arkeolojisi. (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay). İmge Yayınları.
  • Foucault, M. (2016). Entelektüelin siyasi işlevi: seçme yazılar: 1, (Çev. Ferda Keskin ve Işık Ergüden). Ayrıntı Yayınları.
  • Forlenzaa, S., Bourassa, D., Lyman, M. & Coughlin, M. (2019). Ageism, priming and working with older adults among undergraduate exercise science students. Physical & Occupational Therapy In Geriatrics, 37(1), 50-66. https://dx.doi.org/10.1080/02703181.2019.1611691.
  • İçişleri Bakanlığı (2020). 65 Yaş ve Üstü ile Kronik Rahatsızlığı Olanlara Sokağa Çıkma Yasağı Ek Genelgesi. https://www.icisleri.gov.tr/65-yas-ve-ustu-ile-kronik-rahatsizligi-olanlara-sokaga-cikma-yasagi-ekgenelgesi.
  • Keskin, F. (1999). Söylem, arkeoloji ve iktidar. Doğu Batı Dergisi (9), 15-22. https://dergipark.org.tr/en/pub/kaygi/issue/27372/288052.
  • Layder, D (2006). Sosyal teoriye giriş, (Çev. Ümit Tatlıcan). Küre Yayınları.
  • Levy, B., Banaji, M.R., (2002). Implicit ageism. T. D. Nelson (Eds.) Ageism Streotyping and Prejudice Against Older Persons (ss. 49–75). Massachusetts Institute of Technology. Maw, R. (2006). The AIDS pandemic: impact on science and society. Clinical Medicine Journal (6), 504-505. http://dx.doi.org/10.7861/clinmedicine.6-5-504a.
  • Mc Mullin, J. A., Marshall, V. W. (2001). Ageism, age relations and garment industry work in Montreal. The Gerontologist 41 (1), 111–122. https://dx.doi.org/10.1093/geront/41.1.111.
  • Megill, A. (2012). Aşırılığın peygamberleri: Nietzsche, Heidegger, Foucault, Derrida, (Çev. Tuncay Birkan). Say Yayınları.
  • Özcan, H., Elkoca, A. & Yalçın, Ö. (2020). COVID-19 enfeksiyonu ve gebelik üzerindeki etkileri. Anatolian Clinic the Journal of Medical Sciences, 25 (Supplement 1), 43-50. https://dx.doi.org/10.21673/anadoluklin.708151.
  • Palmore, E. B. (1999). Ageism, negative and positive (2. Basım). Springer Publishing Company.
  • Purvis, T. & Hunt A. (2014). Söylem, ideoloji, söylem, ideoloji, söylem, ideoloji,... Moment Dergi, 1(1), 9-36.
  • Sarup, M. (2004). Post-yapısalcılık ve post-modernizm (Çev. Abdülbaki Güçlü). Bilim ve Sanat Yay.
  • Singh, I., Chand, K., Singh, A. & Kandadi, K. (2020). Time for a culture change: understanding and reducing risk, morbidity and mortality from COVID-19 in those of black and minority ethnicity. British Journal of Hospital Medicine (81), 1-4. https://dx.doi.org/10.12968/hmed.2020.0241.
  • Spinney, L. (2019). How pandemics shape social evolution. Nature (574), 324-326. http://dx.doi.org/10.1038/d41586-019-03048-8.
  • Stephens, J. (2005). The AIDS pandemic: Impact on science and society. Emerging Infectious Diseases (11). 1807-1808. https://dx.doi.org/10.3201/eid1111.050897.
  • Sullivan, L. E. (drl). (2009). The Sage glossary of the social and behavioral sciences. Sage. http://dx.doi.org/10.4135/9781412972024.
  • Şahin, Y. (2017). Michel Foucault’da söylem analizi. Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (6), 119-135. https://dergipark.org.tr/en/pub/skad/issue/33118/368590
  • Tabish, S. A. (2020). COVID-19 pandemic: the crisis and the longer-term perspectives. Journal of Cardiology & Current Research 13(2), 41-44. http://https://www.researchgate.net/deref/https%3A%2F%2Fdoi.org%2F10.15406%2Fjccr. 2020.13.00472.
  • TÜİK (2018). Nüfus projeksiyonları:2018-2080 http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30567.
  • TÜİK (2019). İstatistiklerle yaşlılar. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do;jsessionid=GWwBpvbc4BtFxhFfhF3jhvyg3 plnSPYvnBBnVPfL22phJJZ4WH8v!1326336575?id=33712.
  • Vago, S. (2003). Social change (5. Baskı). Prentice Hall.
  • White, K. & Banda, M. (2009). The role of civil society in pandemic preparedness. Andrew F. Cooper (Eds.), Innovation in Global Health Governance: Critical Cases (ss. 105-127). Taylor & Francis Group.
  • WHO (2020a). WHO characterizes COVID-19 as a pandemic. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/events-as-they-happen
  • WHO (2020b) Ageing and life course. https://www.who.int/ageing/ageism/en/. Zachreson, C., Kristopher M. F.,Cliff, O. M., Harding, N., Piraveenan, M. & Prokopenko, M. (2018). Urbanization affects peak timing, prevalence, and bimodality of influenza pandemics in Australia: Results of a census-calibrated model. Science Advances (4)12, 1-8. http://dx.doi.org/10.1126/sciadv.aau5294
APA Varışlı B, GÜLTEKİN T (2020). Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü. , 1227 - 1237. 10.7827/TurkishStudies.44376
Chicago Varışlı Berfin,GÜLTEKİN TULE Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü. (2020): 1227 - 1237. 10.7827/TurkishStudies.44376
MLA Varışlı Berfin,GÜLTEKİN TULE Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü. , 2020, ss.1227 - 1237. 10.7827/TurkishStudies.44376
AMA Varışlı B,GÜLTEKİN T Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü. . 2020; 1227 - 1237. 10.7827/TurkishStudies.44376
Vancouver Varışlı B,GÜLTEKİN T Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü. . 2020; 1227 - 1237. 10.7827/TurkishStudies.44376
IEEE Varışlı B,GÜLTEKİN T "Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü." , ss.1227 - 1237, 2020. 10.7827/TurkishStudies.44376
ISNAD Varışlı, Berfin - GÜLTEKİN, TULE. "Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü". (2020), 1227-1237. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.44376
APA Varışlı B, GÜLTEKİN T (2020). Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü. Turkish Studies (Elektronik), 15(4), 1227 - 1237. 10.7827/TurkishStudies.44376
Chicago Varışlı Berfin,GÜLTEKİN TULE Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü. Turkish Studies (Elektronik) 15, no.4 (2020): 1227 - 1237. 10.7827/TurkishStudies.44376
MLA Varışlı Berfin,GÜLTEKİN TULE Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü. Turkish Studies (Elektronik), vol.15, no.4, 2020, ss.1227 - 1237. 10.7827/TurkishStudies.44376
AMA Varışlı B,GÜLTEKİN T Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü. Turkish Studies (Elektronik). 2020; 15(4): 1227 - 1237. 10.7827/TurkishStudies.44376
Vancouver Varışlı B,GÜLTEKİN T Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü. Turkish Studies (Elektronik). 2020; 15(4): 1227 - 1237. 10.7827/TurkishStudies.44376
IEEE Varışlı B,GÜLTEKİN T "Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü." Turkish Studies (Elektronik), 15, ss.1227 - 1237, 2020. 10.7827/TurkishStudies.44376
ISNAD Varışlı, Berfin - GÜLTEKİN, TULE. "Yaşlı Ayrımcılığının Pandemi Hali: COVID-19 Sürecinde Kuşaklararası EtkileşiminDönüşümü". Turkish Studies (Elektronik) 15/4 (2020), 1227-1237. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.44376