Yıl: 2020 Cilt: 22 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1447 - 1464 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ

Öz:
Buddhizm, Hint-Alt kıtasında MÖ 6. yüzyılda ortaya çıktığı ilk dönemde öğretisi tamamen Hindistan’a özgü saf bir Hint öğretisidir. Hinduizm’in baskın yapısına rağmen Hindistan’da kabul gördükten ve felsefi ve dini anlamda yaşam biçimi olmaya başladıktan sonra Buddhizm, öncelikle Asya’da ardından Batılı coğrafyalarda yayılmış, buradaki kültürleri derinden etkilemiş ve bu kültürlerden etkilenmiştir. Gautama Buddha’nın doğum hikâyeleri olarak bilinen ve özünde benlik arayışındaki insanın ve toplumun ahlaki ve etik açıdan gelişmesi ve zamanın döngüselliğine dayalı yaşam kuramının özümsenebilmesi için temel öğretileri içeren Cātakalar, Buddhizmin bu farklı dinler ve kültürler üzerindeki etkililiğinin işleyişine hizmet eden en önemli anlatılardandır. Hindistan’da doğan ve bu ülkenin 1947 yılında bölünüp Pakistan’ın kurulmasıyla, Hindistanlı Müslümanların birçoğu gibi Pakistan’a göç eden İntizar Hüseyin, ilk dönem eserlerinde bu acılı bölünmenin yansımalarına yer verse de, ilerleyen dönemlerde destanlara ilgi duymuştur. Yazar bu dönemin ertesinde, Hindistan kültürüne ait yerel anlatıları inceleyerek kendisine has sürrealist ve sembolist temalar içeren, destansı bir öykü anlayışı geliştirmiştir. İntizar Hüseyin’in Hint kültüründe etkilendiği en önemli masalsı anlatılardan biri de Buddhist Cātaka anlatıları olmuştur. Yazar, Cātaka anlatılarında geçen olay ve karakterleri bir takım tematik ve teknik değişikliklerle kendi öykülerine taşımış, böylelikle gerek Urdu edebiyatında gerekse Hint edebiyatında oldukça özel ve yeni bir tarzın gelişimine katkıda bulunmuştur. Bu çalışmada, Cātaka anlatılarının yansımaları karşılaştırmalı metinler aracılığıyla incelenmiş ve Urdu öyküsünün gelişiminde Hindistan kültür ve medeniyetinin önemine dair bilgiler sunulmaya çalışılmıştır.
Anahtar Kelime: Buddha İntizar Hüseyin Hindistan-Pakistan Buddhizm Cātaka

REFLECTIONS OF BUDDHIST TEXT CĀTAKAS ON THE STORY OF INTIZAR HUSSAIN: STORY OF THE TURTLE

Öz:
Buddhism has been a definitely Indian doctrine when in the first period it emerged in the Indo-subcontinent during the 6th century BC. Despite the dominant structure of Hinduism, after Buddhism has been accepted in India and started to be a way of life in a philosophical and religious sense, firstly spread in Asia and then in Western geographies. It also deeply affected these cultures and influenced by these cultures. Known as Gautama Buddha's birth stories, the Jātakas, which contain basic teachings for the moral and ethical development of human and society in search of self and to assimilate the theory of life based on the cyclicality of time, are among the most important narratives serving the functioning of Buddhism's effectiveness on these different religions and cultures. Intizar Hussain, who was born in India and migrated to Pakistan after the division of this country in 1947 and the establishment of Pakistan, like many of the Indian-Muslims from India, even reflected sufferings of this painful division in his early works, interested in epics in his following years. The author, after this period, developed an epic understanding of the story with its own surrealist and symbolical themes, by examining local narratives of Indian culture. Intizar Hussain influenced one of the most important fairy-tale narratives is Buddhist Jātaka narratives in Indian culture. The author took the events and characters in the Jātaka narratives to his own stories through a number of thematic and technical changes, thus contributing to the development of a very special and new style in both Urdu literature and Indian literature. In this study, the reflections of the Jātaka narratives on the short story of Intizar Hussain called the Turtle were examined by comparative with texts,and tried to information about the importance of Indian culture and civilization in the development of the Urdu story.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahtar, Selim. (1991). Afsanah aur Afsanah Nigar. Lahore: Sang-e Meel Publications.
  • Bhalla, Alok. (2015). In conversation with Intizar Husain: Some remembered, some imagined. Manoa, 27(1), 245-256.
  • Cowell, E.B. (2015). The Jataka ‘or stories of the Buddha’s former births’ New Delhi: Munshiram Manoharlal Publishers.
  • Hasan, Masood-ul. (2002). Buddhist elements in Urdu Literature. Indian Literature, 46(2), 168-180.
  • Husain, Intizar. (2017). Basti. (M.Günay, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Hussain, Intizar. (2011). Qissa Kahanian, Lahore: Sang-e Meel Publications.
  • Kawasaki, Ken and Visaka, (2010). Jātaka Tales of the Buddha an anthology, Vol 1. Sri Lanka: Buddhist Publication Society.
  • Kaya, Korhan. (2017). Buddhizm sözlüğü. Ankara: Doğu-Batı Yayınları.
  • Malik, Fateeh Muhammad. (2013). Ataş-i Rafta ka Surağ. İslamabad: National Book Foundation.
  • Narang, Gopi Chand. (2011). Urdu Afsana Rawayt Aur Masail. Lahore: Sang-e Meel Publications.
  • Pray, Bruce R. (1983). A conservation between Intizar Husain and Muhammad Umar Memon. Journal of South Asian Literature, 18(2), 153-186.
  • Soydan, Celal. (2010). Çağdaş Urdu Edebiyatı seçkisi. Ankara: Elips Kitap.
  • Syed, Farzana. (2013). Naqoosh-e Adab. Lahore:Sang-e Meel Publications.
  • Vinaya Texts (1881-1885). Trans. by T. W. Rhys Davids & Hermann Oldenburg. Sacred Books of the East, Vol. XIII, XVII, XX, Ed. F. Max Müller, Oxford: Clarendon Press.
APA GÜVENÇ E, SAHBAZ D (2020). BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ. , 1447 - 1464.
Chicago GÜVENÇ ESRA,SAHBAZ DAVUT BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ. (2020): 1447 - 1464.
MLA GÜVENÇ ESRA,SAHBAZ DAVUT BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ. , 2020, ss.1447 - 1464.
AMA GÜVENÇ E,SAHBAZ D BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ. . 2020; 1447 - 1464.
Vancouver GÜVENÇ E,SAHBAZ D BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ. . 2020; 1447 - 1464.
IEEE GÜVENÇ E,SAHBAZ D "BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ." , ss.1447 - 1464, 2020.
ISNAD GÜVENÇ, ESRA - SAHBAZ, DAVUT. "BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ". (2020), 1447-1464.
APA GÜVENÇ E, SAHBAZ D (2020). BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(4), 1447 - 1464.
Chicago GÜVENÇ ESRA,SAHBAZ DAVUT BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22, no.4 (2020): 1447 - 1464.
MLA GÜVENÇ ESRA,SAHBAZ DAVUT BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.22, no.4, 2020, ss.1447 - 1464.
AMA GÜVENÇ E,SAHBAZ D BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 22(4): 1447 - 1464.
Vancouver GÜVENÇ E,SAHBAZ D BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 22(4): 1447 - 1464.
IEEE GÜVENÇ E,SAHBAZ D "BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ." Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, ss.1447 - 1464, 2020.
ISNAD GÜVENÇ, ESRA - SAHBAZ, DAVUT. "BUDDHİST METİN CĀTAKALARIN İNTİZAR HÜSEYİN’İN ÖYKÜCÜLÜĞÜNE YANSIMALARI: KAPLUMBAĞA ÖYKÜSÜ". Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 22/4 (2020), 1447-1464.