Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma

küçük, berna

Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma

Berna KÜÇÜK (Girilmemişş)

Alanya Akademik Bakış

7 2

Yıl: 2021 Cilt: 5 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 453 - 472 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 30-07-2021

Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma

Öz:

Hizmetkâr liderlik kavramını ilk olarak Robert K. Greenleaf 1977 yılında“Hizmetkâr olarak lider” adlı eserinde ele alarak incelemiştir. Hizmetkârliderlik yaklaşımın en önemli özelliği liderin izleyicilerine hizmet edenkonumda olmasıdır. Örgütsel sinizm, örgütlerin son zamanlardakarşılaştıkları önemli sorunlarından biridir. Sinizm, umutsuzluk,karamsarlık ve güvensizlik gibi olumsuz duyguları barındıran bir kavramdır.Bu durum örgüt bireyleri arasında hayal kırıklığı, olumsuz davranışlar ve işveriminin düşmesi gibi olumsuz sonuçlara neden olmaktadır. Bu çalışmanıntemel amacı hizmetkâr liderlik ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiyiincelemektir. Ayrıca hizmet sektöründe çalışanların demografik özelliklerinegöre hizmetkâr liderlik algılarının ve örgütsel sinizm düzeylerinin anlamlıfarklılık gösterip göstermediğini belirleme amaçlanmıştır. Araştırmagrubunu Ankara’daki büyük ve çok büyük ölçekli alışveriş merkezlerininçalışanları oluşturmaktadır. Çalışma da Basit tesadüfi örnekleme yöntemikullanılarak 380 işgörene ulaşılmıştır. Araştırmaya veri toplamakmaksadıyla anket uygulanmış, işgörenlerin bazılarının araştırma ölçeğinieksik cevaplandırdıkları için 336 anket değerlendirmeye alınmıştır.Araştırma da kullanılan anketin ilk bölümünde hizmetkâr liderlik ve örgütselsinizm ilişkisini etkileyebileceği düşünülen demografik faktörler içerenkişisel bilgi formu, ikinci bölümünde 27 ifadeden oluşan hizmetkâr liderlikölçeği, anketin üçüncü bölümünde 13 maddeden oluşan örgütsel sinizmölçeği kullanılmıştır. Çalışmada yapılan korelasyon analizi sonucundaHizmetkâr liderlik ile örgütsel sinizm arasında negatif yönlü, zayıf ilişkiolduğu saptanmıştır. Basit doğrusal regresyon analizi sonucunda hizmetkârliderlik algılarının örgütsel sinizme düşük düzeyde bir etkisi olduğu tespitedilmiştir. Bu sonuca göre çalışanların hizmetkâr liderlik algıları arttıkçaörgütsel sinizm düzeylerinin azalacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelime:

Examination of the Relationship between Servant Leadership and Organizational Cynicism: An Application in the Service Industry

Öz:

Robert K. Greenleaf first brought the concept of servant leadership to the literature in 1977 by using it in his book “Leader as Servant ”. The most important feature of the servant leadership approach is that the leader plays a role in serving his followers. Organizational cynicism behavior is becoming widespread. Cynicism contains negative emotions such as despair, pessimism and insecurity. This situation causes negative results such as frustration, negative behaviors and low productivity among individuals of organization. The main purpose of this study is to examine the relationship between servant leadership and organizational cynicism. In addition, it was aimed to determine whether servant leadership perceptions and organizational cynicism levels differ significantly according to demographic characteristics of workers of service industry. The research population consists of the employees of large and very large scaled shopping centers in Ankara. In this study, datas were collected from 380 employees by using simple random sampling method. 336 scales were taken into consideration because some of the employees answered scales inadequately and insufficiently. In the first part of the questionnaire personal information form including demographic factors that are thought to affect the relationship between servant leadership and organizational cynicism, in the second part, the servant leadership scale consisting of 27 statements, in the third part, organizational cynicism scale consisting of 13 statements was used. The data obtained were analyzed statistically. Correlation analysis revealed that there is a negative and weak relationship between servant leadership and organizational cynicism. As a result of simple linear regression analysis, it was found that servant leadership perceptions had a low level of effect on organizational cynicism. According to this result, it is thought that organizational cynicism levels will decrease as servant leadership perceptions of employees increase.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

AGIRDAN, O. (2016). Örgütsel sinizm: hastane çalışanları üzerine bir araştırma(Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
AKBEN, S. (2014). Sağlık sektöründe hizmetkâr liderlik algılaması, stres, örgütsel sinizm davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Kahramanmaraş Necip Fazıl şehir hastanesi örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
AKDEMIR, B., KIRMIZIGUL, B., & ZENGIN, Y. (2016). Örgütsel sinizm ile iş performansı arasındaki ilişki ve bir araştırma, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (2), 115-130.
ALTAY, H., & DEDEOGLU, B.B. (2016). Etik liderlik ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide örgütsel sinizm ve işe yabancılaşmanın aracılık rolü: Antakya turizm sektörü çalışanları örneği, Balkan Sosyal Bilimler Dergisi,12, 458-474.
ARSLAN, E. T. (2012). Süleyman Demirel Üniversitesi iktisadi ve idari bilimler fakültesi akademik personelinin genel ve örgütsel sinizm düzeyi. Doğuş Üniversitesi Dergisi,13 (1), 12-27.
BAKAN, I. (2008). Örgüt kültürü ve liderlik türlerine ilişkin algılamalar ile yöneticilerin demografik özellikleri arasındaki ilişki: Bir alan araştırması. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10 (14), 13-40.
BAKAN, I., & DOGAN, I.F. (2013). Liderlik: güncel konular ve yaklaşımlar. Ankara: Gazi Kitabevi.
BALAY, R., KAYA, A., & GENCDOGAN-YILMAZ., R. (2014). Eğitim yöneticilerinin hizmetkâr liderlik yeterlikleri ile farklılıkları yönetme becerileri arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 4 (1), 229-249.
BRANDES, P., DHARWADKAR, R., & DEAN, J. W. (1999). Does Organizational Cynicism Matter? Employee And Supervisor Perspectives On Work Outcomes. Eastern Academy of Management Proceedings, 150-153.
BOLAT, T., AYTEMIZ-SEYMEN, O., BOLAT, O.I., & ERDEM, B. (2009). Yönetim ve Organizasyon. Detay Yayıncılık, 165.
CINNIOGLU, H. (2018). Etkileşimci liderlik, dönüşümcü liderlik, hizmetkâr liderlik, iş tatmini ve işten ayrılma niyeti ilişkisi: yiyecek içecek işletmelerinde bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
DURMAZ, C. (2019). Babacan liderlik- örgütsel sinizm ilişkisinde yıldırma değişkeninin aracı, bireycilik - toplulukçuluk değişkeninin düzenleyici rolü (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
DULKER, A.P. (2019). Dönüşümcü liderlik ve örgütsel sinizm ilişkisi: Balıkesir ili örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
ERDINC, F. (2018). Kriz yönetiminde etkin liderlik (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Okan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa
ERDOST, H. E., KARACAOGLU, K., & REYHANOGLU, M. (2007). Örgütsel sinizm kavramı ve ilgili ölçeklerin Türkiye’deki bir firmada test edilmesi. 15. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitabı, 514-524.
FINDIKCI, I. (2009). Bir gönül yolculuğu hizmetkâr liderlik. İstanbul: Alfa Yayıncılık. GENC, N. (2012). Yönetim ve Organizasyon: Çağdaş Sistemler ve Yaklaşımlar (Dördüncü Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık
GOVEZ, E. (2013). Örgütsel sinizm ve dönüştürücü/ etkileşimci liderlik arasındaki ilişki bir Uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
GUL, H., & AGIROZ, A. (2011). Mobbing ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler: Hemşireler üzerinde bir uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13 (2), 29-49.
HELVACI, M. A., & CETIN, A. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin örgütsel sinizm düzeylerinin belirlenmesi (Uşak ili örneği). Turkish Studies, 7 (3), 1475-1497.
IS, E., BALCI, S., & KAYAN, M.S. (2017). Mardin Artuklu Üniversitesi öğrenci profili ve harcama analizi, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 6 (1), 137- 150.
KANAR, D. (2015). Hastanede çalışan idari personelin genel ve örgütsel sinizm düzeyinin Belirlenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
KAYA, E. (2019). Hizmetkâr liderlik: turizm sektöründe bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
KILIC, K.C., & AYDIN, Y. (2016). Hizmetkâr liderlik ölçeğinin Türkçe uyarlaması: güvenirlik ve geçerlik çalışması, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18 (30), 106-113.
KOCEL, T. (2015). İşletme yöneticiliği (Onaltıncı Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
MISIR, S. (2019). Örgütsel sinizm ve işe yabancılaşma ilişkisi: İstanbul’da hizmet sektörü çalışanları üzerinde bir uygulama (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
MULAYIM, M. (2019). Dönüşümcü ve etkileşimci liderlik tarzlarının örgütsel sinizm üzerindeki etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Tokat.
MURAT, G. (2017). Karanlık kişilik özellikleri ile sinizm arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
OZLER, D. E., ATALAY, C.G., & SAHIN, M. D. (2010). Örgütlerde sinizm güvensizlikle mi bulaşır?. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2 (2), 47-57.
PURTUL, A.N. (2018). Örgütsel sinizmin çalışan performansına etkisi (bir belediye örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
SABUNCUOGLU, Z., & TUZ, M. (1995). Örgütsel psikoloji. Bursa: Ezgi Kitabevi.
SUCU, G. (2019). Okul müdürlerinin kurumlarında oluşturdukları iletişim iklimi ile öğretmenlerin örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Harran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Şanlıurfa.
SUR, O. (2010). Örgütsel sinizm: Eskişehir ili büro çalışanları üzerine bir alan Araştırması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
UGUR, U., & UGUR, S. (2014). Yöneticilik ve liderlik ayrımında kişisel farklılıkların rolü, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6 (1), 122-136.
YAKIN, B. (2017). Örgütsel güven, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel sinizm ilişkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
YALCIN, U. (2017). Araştırma görevlilerinin örgütsel sinizm algılarının işten ayrılma niyetine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
YAVUZ, E. (2008). Dönüşümcü ve etkileşimci liderlik davranışının örgütsel bağlılığa etkisinin analizi (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
YILDIRIM, G. (2015). Lise öğretmenlerinin örgütsel sinizm tutumları ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

APA	küçük b (2021). Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. , 453 - 472.
Chicago	küçük berna Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. (2021): 453 - 472.
MLA	küçük berna Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. , 2021, ss.453 - 472.
AMA	küçük b Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. . 2021; 453 - 472.
Vancouver	küçük b Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. . 2021; 453 - 472.
IEEE	küçük b "Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma." , ss.453 - 472, 2021.
ISNAD	küçük, berna. "Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma". (2021), 453-472.

APA	küçük b (2021). Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Alanya Akademik Bakış, 5(1), 453 - 472.
Chicago	küçük berna Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Alanya Akademik Bakış 5, no.1 (2021): 453 - 472.
MLA	küçük berna Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Alanya Akademik Bakış, vol.5, no.1, 2021, ss.453 - 472.
AMA	küçük b Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Alanya Akademik Bakış. 2021; 5(1): 453 - 472.
Vancouver	küçük b Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma. Alanya Akademik Bakış. 2021; 5(1): 453 - 472.
IEEE	küçük b "Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma." Alanya Akademik Bakış, 5, ss.453 - 472, 2021.
ISNAD	küçük, berna. "Hizmetkâr Liderlik ve Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Hizmet Sektöründe Bir Araştırma". Alanya Akademik Bakış 5/1 (2021), 453-472.