Yıl: 2020 Cilt: 3 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 164 - 171 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi

Öz:
Türkiye’de yetiştirilen mandalar, ırk olarak Nehir mandalarının bir alt grubu olan Akdeniz mandalarından köken almakta olup, Anadolu Mandası olarak adlandırılmıştır. Anadolu mandaları, Türkiye şartlarına binlerce yılda çok iyi adapte olmuş ve kendine özgü karakteristik özellikler geliştirmiştir. Genel rengi siyah olup, yay şeklinde geriye kavisli boynuza sahiptirler. Ortalama süt verimi 1000 kg, ortalama laktasyon süresi ise 250 gündür. Mandalar, sığırlara kıyasla daha az et ve süt vermelerine rağmen, et ve süt kalitesinin yüksekliği ile hastalıklara, kötü beslenme ve çevre şartlarına dayanıklılığı gibi avantajları bulunmaktadır. Manda sütü yağ ve toplam kuru madde açısından çok zengin olup, son yıllarda manda sütünden yapılmış yoğurt, kaymak ve peynir gibi ürünlere talep gittikçe artmaktadır. Ülkemizde son yıllarda tüketici talebi ile Tarım ve Orman Bakanlığının destekleri ile manda yetiştiriciliği yaygınlaşmaktadır.KOP Bölgesi; 4.307.408 kişilik nüfusu, 95.945 km2 yüz ölçümü ile Türkiye'nin %12,24’ünü oluşturan önemli tarımsal üretim alanlarından biridir ve tarımın bölge ekonomisinde ağırlıklı etkisi vardır. Orta Anadolu Bölgesinde 8 ilden oluşan KOP illeri içinde manda sayısı en fazla olan il Yozgat olup, ilde 4133 baş manda varlığından yılda 1447 ton süt elde edilmektedir. Yozgat ilini Aksaray (1381 baş), Konya (865 baş), Kırıkkale (482 baş) ve Kırşehir (221 baş) takip etmektedir. KOP Bölgesi illerinde manda yetiştiriciliğinin mevcut durumu incelenerek, sürdürülebilir manda yetiştiriciliği için bakış açısı ve öneriler sunulmuştur.
Anahtar Kelime: Manda yetiştiriciliği KOP illeri Anadolu Mandası

Water Buffalo Breeding in KOP Region and Its Importance

Öz:
The water buffalo grown in Turkey, which is a subgroup of the race as river buffalo is on the origin of the Mediterranean, was named Anatolian Buffaloes. Anatolian buffaloes thousands of years have been very well adapted to conditions in Turkey and has developed its own unique characteristics. The overall colour is black and has a curved horn in the form of an arc. The average milk yield is 1000 kg/year and the average lactation period is 250 days. Although water buffaloes give less meat and milk compared to cattle, they have the advantages of higher meat and milk quality and resistance to diseases, poor nutrition and environmental conditions. Water buffalo milk is very rich in terms of fat and total dry matter and in recent years demand for products such as yoghurt, cream and cheese made from buffalo milk has been increasing steadily. In recent years, with the support of the Ministry of Agriculture and Forestry and consumer demand, the growth of water buffalo has become widespread in our country. KOP (Konya Plain Projects) Region; A population of 4.307,408, with its 95,945 km2 area constituting 12,24% of Turkey and is one of the major agricultural production areas are mainly agricultural impact on the region's economy. Yozgat has the largest number of water buffalo among of 8 KOP provinces. There are 4133 heads of water buffaloes and 1447 tons of milk is obtained per year in Yozgat. Aksaray (1381 heads), Konya (865 heads), Kırıkkale (482 heads) and Kırşehir (221 heads) respectively. By examining the current status of water buffalo breeding in the KOP Region provinces, perspectives and suggestions for sustainable water buffalo breeding are presented.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • [1] Anonim. KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, 2020a. http://www.kop.gov.tr/. (erişim tarihi: 15.01.2020).
  • [2] Anonim. Tarım İstatistikleri, TUİK, 2020b. (www.tuik.gov.tr), (erişim tarihi: 25.03.2020)
  • [3] Anonim. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 2020c. https://www.mgm.gov.tr/.(erişim tarihi : 20.02.2020).
  • [4] Anonim. KOP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı, 2018. KOP Bölgesel SosyoEkonomik Göstergeler (Nisan-2018). http://www.kop.gov.tr/. (erişim tarihi: 15.01.2020).
  • [5] Soysal Mİ., Kök S., Gürcan EK. Mandalarda alyuvar potasyum polimorfizmi üzerine bir araştırma, Tekirdağ Zir. Fak. Derg 2005; 2(2): 189- 193.
  • [6] Atasever S., Erdem H. Manda yetiştiriciliği ve Türkiye’deki geleceği. OMÜ Ziraat Fak. Dergisi 2008; 23(1): 59-64.
  • [7] Şekerden Ö. Büyükbaş Hayvan Yetiştirme Kitabı (Manda Yetiştiriciliği). Temizyürek Matbaacılık AntakyaHatay. 2001.
  • [8] Anonim. Manda yetiştiriciliği hakkında genel bilgiler, 2008. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Kocatepe Tarımsal Araştırma Enstitüsü. Afyon.
  • [9] Soysal Mİ. Manda ve ürünleri üretimi. Ders Notları. Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü, ISBN NO: 978-9944- 5405-3-7, 237s, Tekirdağ. 2009.
  • [10] Küçükkebapçı M., Şahin M. Dünyada ve Türkiye’de Mandacılık Semineri. Kocatepe Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Afyon. 2002.
  • [11] Yılmaz S. Afyonkarahisar yöresi manda yetiştiriciliği: Küçükçobanlı Köyü örneği (Yüksek lisans tezi), Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. 2013.
  • [12] Şahin A., Ulutaş Z. Anadolu mandalarının değişik metotlara göre tahmin edilen süt verimleri üzerine bazı çevresel faktörlerin etkilerinin belirlenmesi, Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 2014; 20(1): 79-85.
  • [13] Soysal MI., Tekerli M., Daşkıran İ. Anatolian water buffaloes husbandry in Turkey, Buffalo Bulletin 2013; 32(1): 293-309.
  • [14] El-Salam MHA., El-Shibiny SA. Comprehensive review on the composition and properties of buffalo milk, Dairy Science & Technology 2011; 91(6): 663.
  • [15] Wanapat M., Chang K S. World buffalo production: challenges in meat and milk production and mitigation of methane emission, Buffalo Bulletin 2013; 32 (Special Issue 1): 1 -21.
  • [16] Aköz M., Arik D., Kul M., Çelik B. Buffalo breeding: buffalo breeding in Turkey from past to today , International Journal of Scientific and Technological Research 2017 . www.iiste.org ISSN 2422 -8702 (Online) 3(2): 9 -14.
  • [17] Borghese A. Development and perspective of buffalo and buffalo market in Europe and Near East, 9th World Buffalo Congress, Buenos Aires 2010; pp. 25 -28.
  • [18] Oysun G. Süt kimyası ve biyokimyası. OMÜ Yayınları, 1987. Yayın no: 18, 194.
  • [19] Demirci M., Yüksel AN., Soysal Mİ. Memeden mamül maddeye süt , Hasad Yayıncılık Hayvancılık Serisi 1991; 364.
  • [20] Şahin G. Türkiye zirai hayatında manda (bubalus bubalis) yetiştiriciliği ve manda ürünlerinin değerlendirilmesi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Derg 2015; 31.
  • [21] Ermetin O. Husbandry and sustainability of water buffaloes in Turkey, Turkish Journal of Agriculture -Food Science and Technology 2017; 5(12): 1673 -1682.
  • [22] Borghese A. Buffalo livestock and products in Europe , Buffalo Bulletin 2013; 32(Special Issue 1): 50 -74.
APA Ermetin O (2020). KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi. , 164 - 171.
Chicago Ermetin Orhan KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi. (2020): 164 - 171.
MLA Ermetin Orhan KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi. , 2020, ss.164 - 171.
AMA Ermetin O KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi. . 2020; 164 - 171.
Vancouver Ermetin O KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi. . 2020; 164 - 171.
IEEE Ermetin O "KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi." , ss.164 - 171, 2020.
ISNAD Ermetin, Orhan. "KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi". (2020), 164-171.
APA Ermetin O (2020). KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi (Online), 3(2), 164 - 171.
Chicago Ermetin Orhan KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi (Online) 3, no.2 (2020): 164 - 171.
MLA Ermetin Orhan KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi (Online), vol.3, no.2, 2020, ss.164 - 171.
AMA Ermetin O KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi (Online). 2020; 3(2): 164 - 171.
Vancouver Ermetin O KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi. Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi (Online). 2020; 3(2): 164 - 171.
IEEE Ermetin O "KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi." Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi (Online), 3, ss.164 - 171, 2020.
ISNAD Ermetin, Orhan. "KOP Bölgesinde Manda Yetiştiriciliği ve Önemi". Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi (Online) 3/2 (2020), 164-171.