Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen

Onur BAHAN, (Yozgat Bozok Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Klinik Bilimler Bölümü, Veterinerlik Doğum ve Jinekolojisi Anabilim Dalı, Yozgat, Türkiye)
Ahmet GÖZER, (Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Klinik Bilimler Bölümü, Veterinerlik Doğum ve Jinekolojisi Anabilim Dalı, Hatay, Türkiye)
Mustafa Kemal SARIBAY, (Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Klinik Bilimler Bölümü, Veterinerlik Doğum ve Jinekolojisi Anabilim Dalı, Hatay, Türkiye)
Emre KARSAVURANOĞLU (Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Klinik Bilimler Bölümü, Veterinerlik Doğum ve Jinekolojisi Anabilim Dalı, Hatay, Türkiye)
Türk Doğa ve Fen Dergisi
14 0
Yıl: 2021 Cilt: 10 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 298 - 303 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.46810/tdfd.783141 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen

Öz:
Buzağılama zamanının başarılı bir şekilde yönetilmesinin amacı, normal bir doğum süreci sonunda canlı bir buzağı elde etmek ve ineğin kuru dönemden sağım dönemine sorunsuz bir şekilde geçişini sağlamaktır. Bu süreçte hayvanların konfor ve rahatı icin uygun padokların hazırlanması gerekmektedir. Doğumdan hemen sonra şekillenmesi olası problemler en kısa sürede belirlemelidir. Yüksek verimli sütçü sürülerde, inekler için doğumdan hemen sonra ve erken laktasyon döneminde özel bakım ve besleme şartları sağlanmalıdır. Periparturient enfeksiyöz hastalıkların çoğunluğu buzağılamadan sonraki ilk 2 hafta içinde meydana gelmektedir. Bu nedenle yeni doğum yapan ineklerin bu süre zarfında takip edilmeleri oldukça önemlidir. Bununla birlikte buzağı ölümlerinin önemli bir kısmı doğumdan sonraki ilk 24 saat içinde gerçekleşmekte olup, toplamda ortaya çıkan ölümlerin % 75'inin ilk 7 günde olduğu ifade edilmektedir. Bu derlemede, doğum sürecinin genel yönetimi hakkında güncel bilgiler ele alınacaktır. Doğumdan sonra şekillenmesi olası problemlere yaklaşım, yeni doğum yapan ineklerin doğumdan hemen sonraki ve erken laktasyon dönemindeki beslenmesi, olası periparturient enfeksiyöz hastalıkların takibi, doğumdan hemen sonra buzağıların fiziksel muayenenesi, ilk solunum stimülasyonun ve göbek hijyeninin sağlanması kısaca açıklanacaktır.
Anahtar Kelime: doğum buzağı yönetim inek neonatal

The Care of Dam and Calf in Dairy Cows in Neonatal Period

Öz:
: The purpose of successful management of calving time is to obtain a live calf at the end of a normal calving period and to ensure smooth transition of the cow from dry period to lactating period. In this period, suitable paddocks should be prepared for the comfort and convenience of the cows. Possible problems that may occur immediately after birth should be identified as soon as possible. In high-yielding dairy herds, special care and feeding conditions should be provided for cows immediately after calving and in the early lactation period. Most of periparturient infectious diseases occur within the first 2 weeks after calving. Therefore, it is very important to follow up cows that give birth during this period. However, a significant portion of calf deaths occur within the first 24 hours after birth, and it is stated that 75% of the total deaths occur in the first 7 days. In this review, up-to-date information about the general management of the calving period will be discussed. Approach to possible problems that may occur after birth, feeding cows immediately after birth and in the early lactation period, monitoring of possible periparturient infectious diseases; physical examination, providing first respiratory stimulation and umbilical hygiene of calves immediately after birth will be briefly explained.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • [1] Mee JF. Managing the dairy cow at calving time. Vet Clin North Am Food Anim Pract. 2004;20:521- 46. https://doi.org/10.1016/j.cvfa.2004.06.001.
  • [2] Öcal H, RiĢvanlı A, Kalkan C, Doğan H. Süt ineklerinde peripartum dönemde anne ve yavrunun bakımı. Türkiye Klinikleri J Vet Sci Obstet Gynecol-Special Topics. 2015;1(1):42-60.
  • [3] Alaçam E. Ġnekte döl verimi ve kontrolü. In: Alaçam E, ġahal M, editors. Sığır Hastalıkları. Ankara: Medisan Yayınları; 1997. p. 325-88.
  • [4] Lombard JE, Garry FB, Tomlinson SM, Garber LP. Impacts of dystocia on health and survival of dairy calves. J Dairy Sci. 2007;90:1751-60. https://doi.org/10.3168/jds.2006-295.
  • [5] Cobo-abreu R, Martin SW, Willoughby RA, Stone JB. The association between disease, production and culling in a university dairy herd. Can Vet J. 1979;20:191-5.
  • [6] Lorenz I, Mee JF, Earley B, More SJ. Calf health from birth to weaning. General aspects of disease prevention. Irish Vet J. 2011;64(10):1-8.
  • [7] Bolacalı M, Küçük M. Buzağı Kayıplarında ĠĢletme Hatalarının Rolü. Buzağı Hastalıkları Sempozyumu Kitabı. Van: 2017. p. 18-21.
  • [8] Waltner-Toews D, Martin SW, Meek AH. Dairy calf management, morbidity and mortality in Ontario Holstein herds. III. Association of management with morbidity. Prev Vet Med. 1986;4:137-58. https://doi.org/10.1016/0167- 5877(86)90019-X.
  • [9] Donovan GA, Dohoo IR, Montgomery DM, Bennett FL. Calf and disease factors affecting growth in female Holstein calves in Florida, USA. Prev Vet Med. 1998;33:1-10.
  • [10] Roy JHB. Factors affecting susceptibility of calves to disease. J Dairy Sci. 1980;63:650-64.
  • [11] Kaya A. Buzağılarda Enzootik Pnömoni ve Neonatal asfeksi. Buzağı Hastalıkları Sempozyumu Kitabı. Van: 2017. p. 30-52.
  • [12] Gundelach Y, Essmeyer K, Teltscher MK, Hoedemaker M. Risk factors for perinatal mortality in dairy cattle: cow and foetal factors, calving process. Theriogenology. 2009;71:901-9.
  • [13] Deveci H. Gebelik ve doğuma bağlı olarak ana ile yavrunun bakım ve beslenmesi. In: Alaçam E, editor. Evcil Hayvanlarda Reprodüksiyon, Sun’i Tohumlama, Doğum ve Ġnfertilite. Ankara:Medisan Yayınevi; 1994. p. 183-91.
  • [14] Young SM, Benyshek DC. In search of human placentophagy: A cross-cultural survey of human placenta consumption, disposal practices, and cultural beliefs. Ecology of Food and Nutrition. 2010;49:467-84.
  • [15] Cremers GE, Low KG. Attitudes Toward Placentophagy: A Brief Report. Health Care Women Int. 2014;35:113-9. https://doi.org/10.1080/07399332.2013.798325. [16] Hutjens MF. Practical approaches to feeding the high producing cow. Anim Feed Sci Technol. 1996;59:199-206. https://doi.org/10.1016/0377- 8401(95)00900-0.
  • [17] Smith BI, Risco CA. Management of periparturient disorders in dairy cattle. Vet Clin North Am Food Anim Pract. 2005;21(2):503-21.
  • [18] Correa MT, Curtis CR, Erb HN, White ME. Effect of calf hood morbidity on age at first calving in Newyork Holstein herds. Prev Vet Med. 1988;6:253-262.
  • [19] Mee JF. Newborn dairy calf management. Vet Clin N Am Food A. 2008;24(1):1-17.
  • [20] Koyuncu M, Karaca M. Buzağılarda YaĢama Gücünün Anahtarı “Kolostrum”. J Anim Prod. 2018;59(1):67-78.
  • [21] Murray CF, Leslie KE. Newborn calf vitality: Risk factors, characteristics, assessment, resulting outcomes and strategies for improvement. Vet J. 2013;198:322-8.
  • [22] Apgar V, Holaday DA, James LS, Weisbrot IM, Berrien C. Evaluation of the newborn infant-second report. Journal of the American Medical Association. 1958;168(15):1985-1988.
  • [23] Mee JF. Managing the calf at calving time. American Association of Bovine Practitioners Proceedings of the Annual Conference, 2008. p. 46- 53.
  • [24] Brunson DB. Ventilatory support of the newborn calf. Compendium on Continuing Education for the Practicing Veterinarian. 1981;3:47-52.
  • [25] DeKruif A, Benedictus G. Perinatal mortality and the birth of weak calves. Tijdschr Diergeneeskd. 1993;118:684-8.
  • [26] Nagy DW. Resuscitation and Critical Care of Neonatal Calves. Vet Clin North Am Food Anim Pract. 2009;25:1-11. https://doi.org/10.1016/j.cvfa.2008.10.008.
  • [27] Ekici H, Güngör Ö. Perinatal dönemde anne ve yavruya gösterilecek özen. In: Semacan A, Kaymaz M, Fındık M, RiĢvanlı A, Köker A, editors. Çiftlik Hayvanlarında Doğum ve Jinekoloji. 3rd ed. Malatya: Medipres Yayıncılık; 2019. p. 237-49.
  • [28] Detweiler DK, Riedesel DH. Regional and fetal circulations. In: Swenson MJ, Reece WO, editors. Dukes’ physiology of domestic animals. 11th edition. Ithaca (NY): Cornell University Press; 1993. p. 227.
  • [29] Szenci O. Role of acid-base disturbance in perinatal mortality of calves: a review. Vet Bull. 2003;73:7- 14.
  • [30] Stilwell G, Mellor DJ, Holdsworth SE. Potential benefit of a thoracic squeeze technique in two newborn calves delivered by caesarean section. New Zealand Veterinary Journal. 2020;68(1):65- 68.
  • [31] Laven R, Chambers P, Stafford K. Using nonsteroidal anti-inflammatory drugs around calving: Maximizing comfort, productivity and fertility. The Veterinary Journal. 2012;192(1):8-12.
  • [32] Gladden N, Ellis K, Martin J, Viora L, McKeegan D. A single dose of ketoprofen in the immediate postpartum period has the potential to improve dairy calf welfare in the first 48 h of life. Applied Animal Behaviour Science. 2019;212:19-29.
  • [33] Samsar E, Akın F. Özel Cerrahi. Malatya: Medipres Matbaacılık; 2002.
  • [34] Gönenci R. Buzağılarda Göbek Kordonu Bakımı ve Hastalıkları. Buzağı Hastalıkları Sempozyumu Kitabı. Van: 2017. p. 88-98.
APA Bahan O, gozer a, SARIBAY M, karsavuranoğlu e (2021). Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen. , 298 - 303. 10.46810/tdfd.783141
Chicago Bahan Onur,gozer ahmet,SARIBAY MUSTAFA KEMAL,karsavuranoğlu emre Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen. (2021): 298 - 303. 10.46810/tdfd.783141
MLA Bahan Onur,gozer ahmet,SARIBAY MUSTAFA KEMAL,karsavuranoğlu emre Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen. , 2021, ss.298 - 303. 10.46810/tdfd.783141
AMA Bahan O,gozer a,SARIBAY M,karsavuranoğlu e Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen. . 2021; 298 - 303. 10.46810/tdfd.783141
Vancouver Bahan O,gozer a,SARIBAY M,karsavuranoğlu e Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen. . 2021; 298 - 303. 10.46810/tdfd.783141
IEEE Bahan O,gozer a,SARIBAY M,karsavuranoğlu e "Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen." , ss.298 - 303, 2021. 10.46810/tdfd.783141
ISNAD Bahan, Onur vd. "Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen". (2021), 298-303. https://doi.org/10.46810/tdfd.783141
APA Bahan O, gozer a, SARIBAY M, karsavuranoğlu e (2021). Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 10(1), 298 - 303. 10.46810/tdfd.783141
Chicago Bahan Onur,gozer ahmet,SARIBAY MUSTAFA KEMAL,karsavuranoğlu emre Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen. Türk Doğa ve Fen Dergisi 10, no.1 (2021): 298 - 303. 10.46810/tdfd.783141
MLA Bahan Onur,gozer ahmet,SARIBAY MUSTAFA KEMAL,karsavuranoğlu emre Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen. Türk Doğa ve Fen Dergisi, vol.10, no.1, 2021, ss.298 - 303. 10.46810/tdfd.783141
AMA Bahan O,gozer a,SARIBAY M,karsavuranoğlu e Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen. Türk Doğa ve Fen Dergisi. 2021; 10(1): 298 - 303. 10.46810/tdfd.783141
Vancouver Bahan O,gozer a,SARIBAY M,karsavuranoğlu e Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen. Türk Doğa ve Fen Dergisi. 2021; 10(1): 298 - 303. 10.46810/tdfd.783141
IEEE Bahan O,gozer a,SARIBAY M,karsavuranoğlu e "Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen." Türk Doğa ve Fen Dergisi, 10, ss.298 - 303, 2021. 10.46810/tdfd.783141
ISNAD Bahan, Onur vd. "Sütçü İneklerde Neonatal Dönemde Anne ve Yavruya Gösterilecek Özen". Türk Doğa ve Fen Dergisi 10/1 (2021), 298-303. https://doi.org/10.46810/tdfd.783141
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 19:6

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları