Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs

Gökdal, Özdal; Karakus, Ferda; AŞKIN, Yücel; ÜLKER, HASAN

Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs

Özdal GÖKDAL, (Adnan Menderes Üniversitesi, Sağlık Meslek Yüksek Okulu Aydın, Türkiye)

Hasan ÜLKER, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Van, Türkiye)

Ferda KARAKUŞ, (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Van, Türkiye)

Yücel AŞKIN (Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Van, Türkiye)

Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences

0 0

Yıl: 2005 Cilt: 29 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 481 - 489 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs

Öz:

Bu araştırmada, Van ili Merkez İlçesi Gövelek Köyü'nde bir yetiştirici işletmesinde bulunan Karakaş koyunlarının döl veriminin denetlenmesi olanakları ve elde edilen kuzuların sütten kesim dönemine kadar büyüme özellikleri incelenmiştir. Araştırmada yaşları 2-5 arasında değişen ve aşım mevsiminde bulunan 112 baş Karakaş koyunu ve bunlardan elde edilen 94 baş kuzu materyal olarak kullanılmıştır. 45 baş koyuna 14 gün süreyle 60 rrig Medroksiprogesteron asetat (MPA) içeren intravaginal sünger ve hayvan başına 600 LU. PMSG hormonu uygulanmıştır. Koç katım işlemi, merada serbest aşım şeklinde gerçekleştirilmiştir. Sünger uygulamasından sonraki ilk iki döngüde gebe kaldıkları düşünülen uygulama ve kontrol gruplarındaki koyunlarda doğuran koyun başına doğan kuzu sayısı sırasıyla l ,06 ve l ,04, ikiz doğuran koyun oranı ise sırasıyla ve % 6,45 ve % 4,08 (P > 0,05) olarak saptanmıştır. Uygulama ve kontrol gruplarında ilk iki döngüde doğuran koyunlara göre hesaplanan, ilk 7 gün içinde doğuranların oranı sırasıyla % 70,97 ve % 20,41 (P < 0,05) ve ilk 10 gün içinde doğuranların oranı % 70,97 ve % 26,53 (P < 0,05) olarak saptanmıştır. Bu çalışmada, sünger uygulaması yapılan grupta yer alan koyunların kuzularında doğum, 1., 2., 3. ve 4. ay ağırlıkları, sütten kesim ağırlığı ve günlük ortalama canlı ağırlık artışı sırasıyla 3,63 ± 0,13, 9,30 ± 0,41, 16,54 ± 0,50, 23,62 ± 0,77, 31,97 ± 0,66, 31,57 ± 0,92 ve 0,221 ± 0,008 kg; kontrol grubunda yer alan koyunların kuzularında ise aynı özellikler sırasıyla 3,26 ±0,12, 10,11 ± 0,44, 17,80 ± 0,53, 26,30 ± 0,82, 34,59 ± 0,75, 34,42 ± 0,96 ve 0,244 ± 0,008 kg olarak saptanmıştır. Uygulama grubunda yer alan koyunlardan elde edilen kuzuların doğum ağırlığı dışında kalan diğer tüm canlı ağırlık dönemlerinde kontrol grubu kuzularına göre daha düşük değerlere ulaştıkları saptanmıştır (P < 0,05 ve P < 0,01). Bu araştırmadan elde edilen sonuçlar Doğu Anadolu Bölgesi'nde eksogen hormon kullanılarak döl veriminin denetlenmesine yönelik çalışmaların yetiştirici koşullarında başarı ile uygulanması için bazı ön koşulların gerçekleştirilmesinin gerekli olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelime: canlı ağırlık artışı Van yavru sayısı doğum ağırlığı yetişme yeri faktörleri Karakaş(koyun ırkı) dölverim performansı gelişme özellikleri Doğu Anadolu Bölgesi progesteron salan vajina içi araç döllenme gücü kuzu koyun medroksiprogesteron

Konular: Ziraat Mühendisliği

Yetiştirici koşullarında Karakaş koyunlarının döl veriminin denetlenmesi ve elde edilen kuzularda büyüme özellikleri

Öz:

The possibilities of synchronizing lambing and increasing reproduction by using exogenous hormones in Karakas ewes raised under rural farm conditions and growth characteristics of their lambs were investigated. 112 Karakas ewes at 2-5 ages were randomly assigned into treatment (n = 45) and control (n = 67) groups during breeding season. The ewes in treatment group were placed with 60 mg Medroxyprogesterone acetate (MPA) containing intravaginal passaries for 14 days and received 600 1U PMSG injections at passary withdrawal. Ewes in the control group were not treated and allowed to mate at their natural estrus. Ram introduction for both groups was performed in pasture in village common flock in free mating system. Litter size and twinning rates for treatment and control groups were 1.06 and 1.04; and 6.45 and 4.08 %, respectively, for the first two cycles related to passary withdrawal (P > 0.05). When the'expected lambing time was considered, the proportions of the lambed ewes in the first 7 and 10 days were 70.97% and 70.97% for treatment, and 20.41% and 26.53% for control group. The differences in lambing rates in both periods between groups were significant (P < 0.05). Birth weight, 1st, 2nd, 3rd and 4th month live weights, weaning weight and daily live weight gain in treatment group lambs were 3.63 ±0.13, 9.30 ± 0.41, 16.54 ± 0.50, 23.62 ± 0.77, 31.97 ± 0.66, 31.57 ± 0.92 and 0.221 ± 0.008 kg; and, in control group lambs were 3.26 ± 0.12, 10.11 ± 0.44, 17.80 ± 0.53, 26.30 ± 0.82, 34.59 ± 0.75, 34.42 ± 0.96 and 0.244 ± 0.008 kg, respectively. Except birth weight, treatment group lambs' live weights in all periods were lower than control ones (P < 0.05 and P < 0.01). The results of this study indicate that in order to run studies to control reproduction by using exogenous hormones in rural conditions successfully some precautions and technical support are required.

Anahtar Kelime: progesterone releasing intravaginal device fecundity lambs sheep medroxyprogesterone liveweight gain Van litter size birth weight site factors Karakas(sheep breed) reproductive performance growth characteristics East Anatolia Region

Konular: Ziraat Mühendisliği

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Peters, A.R., Dent C.N.: Induction of parturition in sheep using dexamethasone. Vet. Rec, 1992; 131: 128-129.
2. Tempest, W.M., Minter CM.: Synchronized breeding and lambing. In: Fayes, I., Marai, M., Owen, J.B. Eds. New Techniques in Sheep Production. Butterworth, London, 1987; 221-239.
3. Başaran, D.A., Dellal, G.: Akkaraman koyunlarında progestagen ve PMSG kullanarak kızgınlığın denetimi ve döl verimini artırma olanakları. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 1997; 21: 201-204.
4. Özder, M., Kaymakçı, M., Köycü, E.: Türkgeldi koyunlarında farklı dozlarda GKSH kullanımı ile mevsim dışı kuzulatma olanakları. Uludağ Üniv. Ziraat Fak. Zootekni Böl., II. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, Bursa. 1998; 243-252.
5. Kaymakçı, M.: Çeşitli genetik yapıdaki koyunlarda döl veriminin arttırılması ve doğumların senkronizasyonu üzerinde araştırmalar. Ege Univ., Ziraat Fakültesi Yayınları No. 361. Izmir. 1979; 145.
6. Aşkın, Y.: Akkaraman ve Anadolu Merinosu koyunlarında eksogen hormon kullanarak kızgınlığın senkronizasyonu ve döl veriminin denetimi olanakları. Doçentlik Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara,Türkiye. 1982.
7. Fitzgerald, J.A., Ruggles, A.J., Stellflug, J.N., Hansel, W.: A seven day synchronization method for feewes using Medroxyprogesterone Acetate (MAP) and Prostaglandin F2a. J. of Anim. Sci., 1985:61:466-469.
8. Düzgüneş, 0., Kesici, T., Kavuncu, O., Gürbüz, F.: Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistik Metodları-II). Ankara Üniv. Zir. Fak. Yayın No: 1021, Ankara, 1987.
9. SAS.: PC SAS User's Guide: Statistics. SAS InstCary., NC, USA. 1998.
10. Dawe, S.T.: Effects of weaning and treatment with progestagen- PMSG or progestagen-ODB on fertility of the postpartum ewe. In: Lindsay, D.R., Pearce, D.T., Eds. Reproduction in Sheep. Australian Wool Corporation Technical Publication, 1984; 332-334.
11. Ainsworth, L, Shrestha, J.N.B.: Effect of PMSG dosage on the reproductive performance of adult ewes and ewe lambs bred at a progestagen-PMSG synchronized oestrus. Theriogenology, 1985; 24: 479-487.
12. Aşkın, Y.: Anadolu Merinoslarında eksogen hormon kullanarak yılda iki kez kuzulatma olanakları üzerinde araştırmalar. Ankara Üniv., Ziraat Fakültesi Yayınları: 1101, Bilimsel Araştırma ve İncelmeler No: 599, 1988.
13. Fukui, Y., Kobayashi, M., Kojima, M., Ono, H.: Effects of time of PMSG and fixed-time GnRH injections on oestrus incidence and fertility in physiologically different ewes pre-treated with progestogen-impregnated vaginal sponge during the nonbreeding season. Theriogenology, 1985; 24: 631-641.
14. Wani, G.M., Sinha, N.K., Khan, B.U.: Oestrus synchronization with progestagens in Muzaffarnagari ewes. Indian J. Anim. Sci., 1987-.57: 1296-1298.
15. Wani, G.M., Risam, K.S., Nowshahri, M.A.: Effect of synchronization of oestrus on lambing in Corriedale ewes. Indian J. Anim. Sci., 1988; 58: 800-801.
16. Akçapınar, H., Aydın, I.: Morkaraman kuzularının Erzurum'da özel bir işletmede yarı entansif şartlarda büyüme ve yaşama gücü. Ankara Üniv. Vet Fak. Derg., 1984; 31: 128-136.
17. Özder, M., Soysal, M.İ., Kaymakçı, M., Kızılay, E., Sönmez, R.: Türkgeldi koyun sürüsünde tipin sabitleştirilmesi. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 1999; 23: 167-175.
18. Langford, G.A.: Influence of body weight and number of inseminations on fertility of progestogen-treated ewe lambs raised in controlled environments. J. Anim. Sci., 1986; 62: 1058-1062.
19. Başaran, D.A., Aşkın, Y.: İvesi koyunlarında progestagen ve farklı dozlarda PMSG uygulamasının kızgınlığın denetimi ve döl verimini artırma olanakları. Marmara Bölgesi II. Hayvancılık Kongresi, Uludağ Üniv., Vet. Fak., Bursa. 1995.
20. Pabuçcuoğlu, S., Birler, S., İleri, İ.K., Alkan, S., Baran, A., Öztürkler, Y., Evecen, M., Sönmez, C: Koyunlarda intra vaginal sünger uygulaması ile yapılan senkronizasyon çalışmalarında siklus atlattırma ile PMSG enjeksiyonunun mevsim içi etkileri. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 1996; 22: 241-251.
21. Altınel, A., Hacıislamoğlu, B.: Koyun yetiştiriciliğinde hormon uygulaması yoluyla üremenin planlanması ve kuzu üretiminin artırılması olanakları. İstanbul Üniv. Vet. Fak. Derg., 1993; 19:139-144.
22. Gökdal, Ö.: Karakaş koyunlarının süt ve döl verimleri ile dışyapı ve büyüme-gelişme özellikleri. Doktora Tezi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van, Türkiye. 1998.
23. Gökdal, Ö., Ülker, H., Temur, C. Oto, M.M., Budağ, C: Köylü koşullarında yetiştirilen Karakaş kuzularının sütten kesim dönemine kadarki büyüme-gelişme özellikleri ile vücut ölçüleri. Yüzüncü Yıl Üniv. Zir. Fak. Tarım Bilim. Derg., 1999; 9: 41-49.
24. Öter, M.S.: Karakaş kuzularında büyüme ve gelişme özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Van, Türkiye, 2000.
25. Özder, M., Kaymakçı, M., Soysal, M.İ., Kızılay, E., Sönmez, R.: Türkgeldi tipi koyunların çeşitli verim özellikleri üzerine araştırmalar. Akdeniz Üniv., Ziraat Fak. Zootekni Böl., 1. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, T.C. Ziraat Bankası Yayınları: 29, Antalya. 1996; 177-182.
26. Kaymakçı, M., Taşkın, T., Koşum, N.: Sönmez koyunlarında tip sabitleştirilmesi 1. Döl verimi ve gelişme özellikleri. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2002; 39: 87-94.
27. Kaymakçı, M.; Taşkın, T.: Acıpayam koyunlarının tip sabitleştirilmesinde seleksiyon ve akrabalı yetiştirme olanaklarından yararlanma 1. Acıpayam koyunlarında döl verimi ve gelişme özellikleri. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 1998; 35:33-39.
28. Karaca, 0., Kaygısız, A., Altın, T., Söğüt, B.: İvesi x Akkaraman melezi kuzularının kimi gelişme özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniv. Zir. Fak. Derg., 1990; 1: 137-145.
29. Arık, İ.Z.: Akkaraman ve İle De France x Akkaraman, Border Leicester x Akkaraman, Dorset Down x Akkaraman melezi (F, ve G,) kuzularda gelişme, besi gücü ve karkas özellikleri üzerinde araştırmalar. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara, Türkiye. 1992.
30. Cengiz, F., Aygün, T., Demirel, M., Çelikyürek, H., Gökdal, Ö., Yıldız, S.: Farklı sürelerde sütten kesimin Karakaş koyunlarında süt verimi ve kuzularında büyüme ve gelişme üzerine etkileri. Doğu Anadolu Tarım Kongresi, Erzurum. 1998; 959-968.

APA	Gökdal Ö, ÜLKER H, Karakus F, AŞKIN Y (2005). Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs. , 481 - 489.
Chicago	Gökdal Özdal,ÜLKER HASAN,Karakus Ferda,AŞKIN Yücel Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs. (2005): 481 - 489.
MLA	Gökdal Özdal,ÜLKER HASAN,Karakus Ferda,AŞKIN Yücel Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs. , 2005, ss.481 - 489.
AMA	Gökdal Ö,ÜLKER H,Karakus F,AŞKIN Y Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs. . 2005; 481 - 489.
Vancouver	Gökdal Ö,ÜLKER H,Karakus F,AŞKIN Y Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs. . 2005; 481 - 489.
IEEE	Gökdal Ö,ÜLKER H,Karakus F,AŞKIN Y "Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs." , ss.481 - 489, 2005.
ISNAD	Gökdal, Özdal vd. "Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs". (2005), 481-489.

APA	Gökdal Ö, ÜLKER H, Karakus F, AŞKIN Y (2005). Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 29(2), 481 - 489.
Chicago	Gökdal Özdal,ÜLKER HASAN,Karakus Ferda,AŞKIN Yücel Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 29, no.2 (2005): 481 - 489.
MLA	Gökdal Özdal,ÜLKER HASAN,Karakus Ferda,AŞKIN Yücel Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, vol.29, no.2, 2005, ss.481 - 489.
AMA	Gökdal Ö,ÜLKER H,Karakus F,AŞKIN Y Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 2005; 29(2): 481 - 489.
Vancouver	Gökdal Ö,ÜLKER H,Karakus F,AŞKIN Y Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 2005; 29(2): 481 - 489.
IEEE	Gökdal Ö,ÜLKER H,Karakus F,AŞKIN Y "Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs." Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 29, ss.481 - 489, 2005.
ISNAD	Gökdal, Özdal vd. "Controlling reproduction in Karakaş ewes in rural conditions and growth characteristics of their lambs". Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 29/2 (2005), 481-489.