ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

Akalp, Hüsre Gizem; ÇIRAKOĞLU KELLECİ, Sevil; Saklangıç, Uğur

doi:10.33439/ergonomi.961369

ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

Gizem AKALP, (Bursa Uludağ Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Mülkiyet Koruma ve Güvenlik Bölümü, Bursa, Türkiye)

Uğur SAKLANGIÇ, (Bursa Uludağ Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu, Mülkiyet Koruma ve Güvenlik Bölümü, Bursa, Türkiye)

Sevil ÇIRAKOĞLU (Burs Uludağ Üniversitesi, Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Mülkiyet Koruma ve Güvenlik Bölümü, Bursa, Türkiye)

Ergonomi (Online)

13 2

Yıl: 2021 Cilt: 4 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 88 - 96 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33439/ergonomi.961369 İndeks Tarihi: 29-07-2022

ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ

Öz:

Zeytin ve zeytinyağı sektörü ülkemiz açısından stratejik bir öneme sahiptir. Zeytinin anavatanı olan ülkemizde, geniş bir ekolojiye yayılmış büyük çeşit zenginliği olduğu bilinmektedir. Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayınlanan 2018 verilerine göre, Türkiye 171 milyonu aşan ağaç varlığı ve ortalama 1.700.000 ton tane zeytin üretimi ile dünyanın en önemli zeytin üreticisi ülkeleri arasındadır. Genel olarak; yerden toplama, sırıkla çırpma, el ile sıyırma, el ile toplama veya mekanik hasat yöntemleriyle toplanarak ve gerekli işlemlerden geçirilerek üretimi yapılmaktadır. Ancak zeytin toplama yöntemlerinin uygulanması sırasında ergonomik olmayan çalışma duruşları nedeni ile çalışanlarda kas iskelet sistemi rahatsızlıklarına oldukça sık rastlanılmaktadır. Bu çalışmada; Marmara Bölgesinde zeytin tarımında faaliyet gösteren çalışanların çalışma duruşları incelenmiştir. Tüm vücut faaliyetleri esnasında çalışanın duruşunu analiz ederek mesleki kas ve iskelet rahatsızlıklarına neden olabilecek çalışma şeklinin saptanmasına ve önlem alınmasına olanak sağlayan gözleme dayalı bir duruş analiz metodu olan Tüm Vücut Değerlendirme Metodu (REBA)kullanılmıştır. 20 çalışanın görüntü kayıtları incelenerek ölçümler yapılmış ve Kas iskelet sistemi hastalıkları açısından riskli işler belirlenmiş ve ergonomik risk seviyelerini azaltmak için bazı iyileştirme önerileri ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelime: Zeytincilik İş Sağlığı ve Güvenliği Reba Yöntemi Ergonomi

ANALYSIS OF WORKING STOPS OF WORKERS WORKING IN OLIVE AGRICULTURE BY REBA METHOD

Öz:

The olive and olive oil sector has a strategic importance for our country. In our country, which is the homeland of olives, it is known that there is a great variety of varieties spread over a wide ecology. According to 2018 data published by the Turkish Statistical Institute, Turkey is among the most important olive producing countries in the world, with over 171 million trees and an average olive production of 1,700,000 tons. Generally; It is produced by collecting from the ground, whisking with a pole, scraping by hand, collecting by hand or by mechanical harvesting methods and passing through the necessary processes. However, musculoskeletal disorders are quite common in workers due to non-ergonomic working postures during the application of olive picking methods. In this study; Working postures of employees operating in olive farming in the Marmara Region were examined. The Whole-Body Evaluation Method (REBA), an observation-based posture analysis method, was used to analyze the posture of the employee during all body activities, to determine the working style that may cause occupational musculoskeletal disorders and to take precautions. By examining the image records of 20 employees, measurements were made and risky jobs in terms of musculoskeletal diseases were determined and some improvement suggestions were put forward to reduce ergonomic risk levels.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Akay, D., Dağdeviren, M., Kurt, M. (2003). Çalışma Duruşlarının Ergonomik Analizi”. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(3): 73-84. Atıcı, H., Gönen, D., Oral, A. (2015). Çalışanlarda Zorlanmaya Neden olan Duruşların Reba Yöntemi ile Ergonomik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 3(3):239-244, ÖS: Ergonomi2015, ISSN: 1308-6693
Aygün, İ., Çakmak, B., & Alayunt, F. N. (2018). Narenciye Hasadının Ergonomik Açıdan İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6:312- 318.
Bilir, N. (2011). Meslek Hastalıkları Tanı, Tedavi Ve Korunma İlkeleri. Hacettepe Tıp Dergisi, 42(4): 142-157.
Das, B. Gangopadhyay, S. (2015). Prevalence Of Musculoskeletal Disorders And Physiological Stress Among Adult, Male Potato Cultivators Of West Bengal, India. Asia-Pac. J. Public Health, 27: 1669–1682.
Das, B., Ghosh, T., Gangopadhyay, S. (2013). Child Work in Agriculture İn West Bengal, India: Assessment of Musculoskeletal Disorders And Occupational Health Problems. J. Occupation. Health, 55 (4): Erişim adresi: https://www.jstage.jst.go.jp/article/joh/advpub /0/advpub_12-0185-OA/_article/-char/ja/
Deros, B. M., Ali, M. H. Mohamad, D., Daruis, D.D.I. (2016). Ergonomic Risk Assessment On Oil Palm ındustry Workers. Iran. J. Public Health, 45, 44–51
Ekonomik Araştırmalar Şubesi (2021), Erişim Adresi: https://tim.org.tr/files/downloads/Ülke_Bilgi_N otlar%C4%B1/Zeytin%20ve%20Zeytinya%C4% 9F%C4%B1%20Hedef%20Pazar%20Bilgi%20N otu.pdf
Enez, K., Nalbantoğlu, S.S. (2015). Reba Yönteminin Ormancılık Faaliyetleri Açısından Değerlendirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi 3(3), 127-131, ISSN: 1308-6693
Erdemir, F., Eldem C. (2020). Bir Döküm Atölyesindeki Çalışma Duruşlarının Dijital İnsan Modelleme Tabanlı REBA Yöntemi ile Ergonomik Analizi, Politeknik Dergisi, 23(2), 435-443
Eriş, H. Can, G.F., Fığlalı, N., (2014). Çalışma Duruşu Ve Kas-iskelet Sistemi Rahatsızlıkları. Erişim Adresi: https://www.isgturkiye.com/konu/calismadurusu-ve-kas-iskelet-sistemirahatsizliklari.1555/2014
Esen H., Fığlalı N. (2013). Çalışma Duruşu Analiz Yöntemleri Ve Çalışma Duruşunun Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıklarına Etkileri, SAÜ. Fen Bilimleri Dergisi. 17 (1),41-51.
Gutierrez-Hita, M., Galan-Gomez, M., Perez-Diaz, M., Ferre Callejon, J.A. (2020). An Overview of REBA Method Applications in the World. International Journal of Environmental Research and Public Health, Vol 17, Issue 8, 2635 Erişim Adresi: https://www.mdpi.com/1660-4601/17/8/2635
Hignett, S., McAtamney, L. (2000). Rapid Entire Body Assessment (REBA). Applied Ergonomics, 31, 201- 205.
İçağasıoğlu, A., Yumuşakhuylu, Y., Ketenci, A., Toraman, N.F., Maymak Karataş G., Kuru, Ö., Kirazlı, Y., Çapacı, K., Eriman, E. & Haliloğlu, S. (2015). Burden Of Chronic Löw Back Pain İn The Turkish Population. Turkish Journal of Physical Medicine and Rehabilitation, 61, 58-64
Kahya, E. (2020). Bir Metal Sanayi İşletmesinde Fiziksel Zorlanmaların Kas İskelet Sistemi Rahatsızlıklarına Etkisi, Endüstri Mühendisliği Dergisi, 31(2):148-158
Kaya, Ö. ve Akalp, G. (2017). İş Sağlığı ve Güvenliği Açısından Elle Taşıma İşlerinin Değerlendirilmesi (Tekstil ve Otomotiv Sektörü Örneği). “İş, Güç” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 19 (2):75-90.ISSN: 2148-9874,
Kaya, Ö. (2015). Design of Work Place and Ergonomics in Garment Enterprises. Procedia Manufacturing 3, DÖI: 10.1016/j.promfg.2015.07.921 Available online at www.sciencedirect.com p: 6437-6443.
Kaya, Ö. ve Özok, A. F. (2017). Tasarımda Antropometrinin Önemi. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, Cilt 5, Özel Sayı, DÖI: 10.21923/jesd.45182, e-ISSN: 1308-6693, s: 309- 316.
Kır, İbrahim. (2015). Adana Ve Mersin Bölgesinde Seracılık Sektöründe Çalışanların Karşılaştığı Ergonomik Risklerin Değerlendirilmesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı & Müdürlüğü, Erişim Adresi: https://ailevecalisma.gov.tr/media/1444/ibrahimki r.pdf
Inyang N., Al-Hussein, M, El-Rich, M, and Al-Jibouri S, (2012). Ergonomic Analysis and the Need for Its Integration for planning and assessing Management”, 138:1370-1376. Ozel, E., Çetik, O., (2010). Mesleki Görevlerin Ergonomik Analizinde Kullanılan Araçlar ve Bir Uygulama Örneği. Dumlupınar üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22:41-56.
Pal, A. Dhara, P.C. (2018). Work Related Musculoskeletal Disorders and Postural Stress Of The Women Cultivators Engaged İn Uprooting Job Of Rice Cultivation. Indian J. Occup. Environ. Med. 2018, 22, 163–169. Erişim Adresi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PM C6309355/
Polat, O., Mutlu, Ö., Çakanel, H., Doğan, O., Özçetin E., Şen E., (2016). Bir Mobilya Fabrikasında Çalışan İşçilerin Çalışma Duruşlarının Reba Yöntemi İle Analizi. Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5,263-268, 2017 e-ISSN: 1308-6693
Riemer, R. Bechar, A. (2016). Investigation of Productivity Enhancement And Biomechanical Risks in Greenhouse Crops. Biosyst. Eng. 2016, 147, 39–50 Erişim Adresi: https://www.sciencedirect.com/science/article /pii/S1537511015304475?casa_töken=XX6zuT M8lHkAAAAA:P4enGBDxqNcHOvoEsgPoTc0mr7 sQGqy047QvnFWmbi1EdXFuzU1ixZM5OJbERhf h9om70x8VSes
Rud, S. (2011). An Ergonomic Analysis Of Current Lifting Techniques in Height Restricted Cargo Bins At Company XYZ. The Graduate School University of Wisconsin-Stout.
Sa, F., Nascimento M.A., Melo A.C., Santos J.C. and Adissi P. J. (2006). Comparison of Methods Rula and Reba for Evaluatıon of Postural Stress in Odontological Services. 3rd International Conference on Production Research – Americas’ Region.
Sakar E., Ünver H. (2011). Türkiye’de Zeytin Yetiştiriciliğinin Durumu Ve Ülkemizde Yapılan Bazı Seleksiyon Ve Adaptasyon Çalışmaları” HR.Ü.Z.F. Dergisi, 2011, 15(2): 19-25 J
Silver, K. Hoffman, K. Loury, S. Fethke, N.B. Liebman, A. Manz, N. Manock, S. Andino, A. Bradfield, M. Morrissette, D. (2014). Campus-community Partnership For Farmworkers’ Health: Interventions For Tomato Workers İn Tennessee. Prog. Community Health Partnersh. Res. Educ. Act. 8, 501–510. Erişim Adresi: https://muse.jhu.edu/article/575444/summary
Stanton N, Hedge A., Brookhuis K., Salaş E., Hendrick H,, editors. “The Handbook Of Human Factors And Ergonomics Methods”. Boca Raton, FL, USA: CRC Press
Waldemar K., William S. M. The Occupational Ergonomics Handbook. Fundamentals and Assessment Tools For Occupational Ergonomics”. Second Edition:7-8.

APA	Akalp H, Saklangıç U, ÇIRAKOĞLU KELLECİ S (2021). ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. , 88 - 96. 10.33439/ergonomi.961369
Chicago	Akalp Hüsre Gizem,Saklangıç Uğur,ÇIRAKOĞLU KELLECİ Sevil ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. (2021): 88 - 96. 10.33439/ergonomi.961369
MLA	Akalp Hüsre Gizem,Saklangıç Uğur,ÇIRAKOĞLU KELLECİ Sevil ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. , 2021, ss.88 - 96. 10.33439/ergonomi.961369
AMA	Akalp H,Saklangıç U,ÇIRAKOĞLU KELLECİ S ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. . 2021; 88 - 96. 10.33439/ergonomi.961369
Vancouver	Akalp H,Saklangıç U,ÇIRAKOĞLU KELLECİ S ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. . 2021; 88 - 96. 10.33439/ergonomi.961369
IEEE	Akalp H,Saklangıç U,ÇIRAKOĞLU KELLECİ S "ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ." , ss.88 - 96, 2021. 10.33439/ergonomi.961369
ISNAD	Akalp, Hüsre Gizem vd. "ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ". (2021), 88-96. https://doi.org/10.33439/ergonomi.961369

APA	Akalp H, Saklangıç U, ÇIRAKOĞLU KELLECİ S (2021). ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Ergonomi (Online), 4(2), 88 - 96. 10.33439/ergonomi.961369
Chicago	Akalp Hüsre Gizem,Saklangıç Uğur,ÇIRAKOĞLU KELLECİ Sevil ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Ergonomi (Online) 4, no.2 (2021): 88 - 96. 10.33439/ergonomi.961369
MLA	Akalp Hüsre Gizem,Saklangıç Uğur,ÇIRAKOĞLU KELLECİ Sevil ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Ergonomi (Online), vol.4, no.2, 2021, ss.88 - 96. 10.33439/ergonomi.961369
AMA	Akalp H,Saklangıç U,ÇIRAKOĞLU KELLECİ S ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Ergonomi (Online). 2021; 4(2): 88 - 96. 10.33439/ergonomi.961369
Vancouver	Akalp H,Saklangıç U,ÇIRAKOĞLU KELLECİ S ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ. Ergonomi (Online). 2021; 4(2): 88 - 96. 10.33439/ergonomi.961369
IEEE	Akalp H,Saklangıç U,ÇIRAKOĞLU KELLECİ S "ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ." Ergonomi (Online), 4, ss.88 - 96, 2021. 10.33439/ergonomi.961369
ISNAD	Akalp, Hüsre Gizem vd. "ZEYTİN TARIMINDA ÇALIŞAN İŞÇİLERİN ÇALIŞMA DURUŞLARININ REBA YÖNTEMİ İLE ANALİZİ". Ergonomi (Online) 4/2 (2021), 88-96. https://doi.org/10.33439/ergonomi.961369