Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth

DÜZGÜN, Hüseyin; KARABULUT, OSMAN; GÜRKAN, Mehmet; TEKIN, MEHMET EMIN

Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth

Mehmet Emin TEKİN, (Selçuk Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Konya, Türkiye)

Mehmet GÜRKAN, (Selçuk Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Konya, Türkiye)

Osman KARABULUT, (Selçuk Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Konya, Türkiye)

Hüseyin DÜZGÜN (Hayvancılık Merkezi, Araştırma Enstitüsü, Müdürlüğü, Konya, Türkiye)

Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences

1 0

Yıl: 2005 Cilt: 29 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 59 - 65 Metin Dili: İngilizce İndeks Tarihi: 29-07-2022

Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth

Öz:

Bu araştırma ile, kuzu eti üretimine uygun yeni koyun tipleri elde etmek amacıyla yapılan melezleme çalışmaları ile elde edilen melezlerde süt emme döneminde büyüme özelliklerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır. Konya Hayvancılık Arştırma Enstitüsü'nde 1989 yılında başlanan melezleme çalışmaları ile 1996 yılına kadar elde edilen ve F, ve 0,'lerden oluşan 15 çeşit genotip uygun olan 4 genotip altında (Hasmer, Hasak, Hasiv ve Linmer adları ile) birleştirilmiş ve bu genotipler üzerinde performans test ve seleksiyon çalışması yapılmıştır. Arştırma 1997-1999 yıllarında yapılmış olup, bu bölümde melezlerin büyüme özellikleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir, istatistik analizlerde Genel Doğrusal Model (GLM) kullanılmıştır. Modele yıl, genotip, cinsiyet, doğum tipi ve ana yaşı gruplandırılabilir faktör olarak, doğum ağırlığı ise regresyon terimi olarak dahil edilmiştir. incelenen faktörlerden yıl, ana yaşı, doğum tipi, ve cinsiyetin doğum ağırlığına etkisi önemli, genotip ve yıl x genotip interaksiyonu önemsiz bulunmuştur. Doğum ağırlığı genel ortalaması, 1997, 1998 ve 1999 yılları için, sırasyla, 4,29, 4,00 ve 3,99 kg (P < 0,001); genotipler arası fark önemsiz olup tüm genotiplerde 3,95-4,19 kg arasında; anası 3 ve yukarı yaşlı olanlarinki 2 yaşlılarınkinden, erkeklerinki dişilerinkinden, teklerinki ikizlerinkinden önemli düzeyde yüksek bulunmuştur. Kuzular 75 günlük yaşta sütten kesilmişlerdir. Sütten kesim ağırlığına ana yaşı ve doğum tipi etkili olmazken, yıl x genotip interaksiyonu dahil, diğer faktörler etkili olmuştur. Bütün genotiplerde 75. gün ağırlığı 1997'de 17,5-19,8 kg; 1998'de 17,0-20,1 kg; 1999'da 19,5-22,5 kg arasında bulunmuştur. Hasiv grubu hariç, genotiplerin sütten kesim ağırlığına yılın etkisi önemli olup, 1997 ve 1998 yılına göre 1999 yılı değerleri yüksek bulunmuştur. Her üç yılda da genotipler arası fark önemlidir; ancak genotiplerin birbirine üstünlüğü yıldan yıla değişmiştir. Süt emme dönemi GCAA bakımından da aynı sonuçlar alınmış olup, bu özellik için, tüm genotiplerde 1997 yılında 176-207 g, 1998'de 170-212 g ve 1999'da 203-243 g arasında ve 1999 yılı değerleri ilk iki yıldan önemli düzeyde yüksek bulunmuştur. Hasmer, Hasak, Hasiv, Linmer, Merinos, Akkaraman ve Ivesi ırkları için 1999 yılı GCAA değerleri, sırasıyla, 239, 231, 210, 203, 218, 241 ve 243 g ve Hasiv ve Linmer tipleri diğer melez tiplerden ve Akkaraman ve Ivesi'den önemli düzeyde düşük bulunmuştur. Sonuç olarak, büyüme özelliklerinde ilk yıllara göre 1999 yılında görülen yükselme, seleksiyon uygulanmayan saf genotiplerde de görüldüğü için bunun seleksiyondan ziyade çevreseljyileşmeden kaynaklandığı; genel olarak Linmer'in düşük performans gösterdiği kanaatine varılmıştır.

Anahtar Kelime: Konya Turkey age at first mating sheep breeds crossbreeding mutton growth characteristics selection

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Arpacık, R., Aydoğan, M., Özçelik, M.: ile de France x Türk Merinosu ve ile de France x Akkaraman Ft erkek kuzularının canlı ağırlık artışı ve yem tüketimlerinin karşılaştırılması. Turk J. Vet. Anim. Sci. 1993; 17: 187-192.
2. Eliçin, A., Ertuğrul, M., Cengiz, F., Aşkın, Y., Dellal, G.: Karayaka ve Border Leicester x Karayaka (Fj) Melezi Erkek Kuzuların Besi Gücü ve Karkas Özellikleri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları, 1989; No: 1123.
3. Ertuğrul, M., Eliçin, A., Cengiz, F., Dellal, G.: Akkaraman, Border Leicester x Akkaraman (F]) Dorset Down x Akkaraman (F^ ve He de France x Akkaraman (Ft) Melezi Erkek Kuzuların Besi Gücü ve Karkas Özellikleri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları, 1989; No:1143.
4. Akçapınar, H., Tekin, M.E., Kadak, R., Akmaz, A., Müftüoğlu, Ş.: Merinos, Alman Siyahbaş Etçi x Merinos, Hampshire Down x Merinos ve Lincoln x Merinos (Ft) Kuzuların Büyüme, Besi ve Karkas Özellikleri. Hay. Araş. Derg., 1992; 2: 18-23.
5. Kadak, R., Akçapınar, H., Tekin, M.E., Akmaz, A., Müftüoğlu, Ş.: Alman Siyahbaş Etçi x Akkaraman, Hampshire Down x Akkaraman ve Alman Siyahbaş Etçi x İvesi, Hampshire Down x Ivesi (Ft) Kuzuların Büyüme, Besi ve Karkas Özellikleri. Hay. Araş. Derg., 1993; 3: 1-7.
6. Akmaz, A., Tekin, M.E., Kadak, R., Akçapınar, H.: Anadolu (Konya) Merinosu, Hampshire Down x Anadolu Merinosu, Alman Siyahbaş x Anadolu Merinosu Ft ve Gt Kuzularında Besi ve Karkas özellikleri. Türk Vet ve Hay. Derg., 1999; 23: 507-517.
7. Tekin, M.E.: Merinos, Akkaraman ve İvesi Koyunlarının Bazı Etçi Irklar ile Melezlenmesinden Elde Edilen Melez (Gj) Kuzuların Süt Emme Dönemindeki Büyümeleri. Vet. Bil. Derg., 19Ş4; 10: 141- 145.
8. Tekin, M.E., Kadak, R., Akmaz, A., Ergin, A.: Türk Merinosu ve Etçi İrklar X Türk Merinosu Melezlerinin $(F_1 ve G_1)$ Yapağı özellikleri. Turk J. Vet. Anim. Sci., 1998; 23: 391-396.
9. Özdamar, K.: Paket Programlarla İstatistiksel Veri Analizi, Minitab SPSS, Systat. T.C. Anadolu Üniv. Yayın. NcdOOl. Fen Fak. Yayın. No: 11. 1997, Eskişehir.
10. Akmaz, A., Kadak, R., Tekin, M.E., Deniz, S., Nazlı, M.: Konya Merinoslarında Farklı Dönemlerde Sütten Kesmenin Kuzularda Büyüme ile Koyunlarda Süt ve Yapağı Verimine Etkisi. Hay. Araş. Derg., 1992; 2:1-7.
11. Esenbuğa, N., Dayıoğlu, H.: İvesi ve Morkaraman kuzularının büyüme ve gelişme özelliklerine kimi çevre faktörlerinin etkileri. Turk. J. Vet. Anim. Sci., 2002; 26: 145-150.
12. Çolakoğlu, N., Özbeyaz, C: Akkaraman ve Malya koyunlarının bazı özelliklerinin karşılaştırılması. Turk. J. Vet. Anim. Sci. 1999; 23:351-360.
13. Tokovski, T.: The effect of crossbreeding on the production and quality of lamb meat. Godisen-Zbornik-na-Zemjodelskiot- fakultet-na-Univerzitetot-vo-Skopje, 1987; 33: 131-143.
14. Gut, A.: Fattening performance of ram lambs of Polish breeds and of four synthetic lines finished to 35 kg. Prace Komisji Nauk Roiniczychi komisji Nauk Lesnych, 1991; 71: 29-35.
15. Başpınar, H., Akmaz, A., Batmaz, E.S., Kadak, R.: Konya Merinosu Koyunlarında Kuzulama Aralığının Kısaltılması. Hay. Araş. Derg., 1999; 9: 13-17.
16. Tekin, M.E., Gürkan, M., Karabulut, 0., Düzgün, H.: Merinos, Akkaraman ve İvesi Koyunlarının Bazı Etçi Irklar İle Melezlerinde (Hasmer, Hasak, Haşiv ve Linmer) Performans Test ve Seleksiyon Çalışmaları. 1. Döl Verimi ve Yaşama Gücü. Hay. Araş. Derg., 2001; 11: 1-8.

APA	TEKIN M, GÜRKAN M, KARABULUT O, DÜZGÜN H (2005). Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth. , 59 - 65.
Chicago	TEKIN MEHMET EMIN,GÜRKAN Mehmet,KARABULUT OSMAN,DÜZGÜN Hüseyin Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth. (2005): 59 - 65.
MLA	TEKIN MEHMET EMIN,GÜRKAN Mehmet,KARABULUT OSMAN,DÜZGÜN Hüseyin Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth. , 2005, ss.59 - 65.
AMA	TEKIN M,GÜRKAN M,KARABULUT O,DÜZGÜN H Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth. . 2005; 59 - 65.
Vancouver	TEKIN M,GÜRKAN M,KARABULUT O,DÜZGÜN H Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth. . 2005; 59 - 65.
IEEE	TEKIN M,GÜRKAN M,KARABULUT O,DÜZGÜN H "Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth." , ss.59 - 65, 2005.
ISNAD	TEKIN, MEHMET EMIN vd. "Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth". (2005), 59-65.

APA	TEKIN M, GÜRKAN M, KARABULUT O, DÜZGÜN H (2005). Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 29(1), 59 - 65.
Chicago	TEKIN MEHMET EMIN,GÜRKAN Mehmet,KARABULUT OSMAN,DÜZGÜN Hüseyin Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 29, no.1 (2005): 59 - 65.
MLA	TEKIN MEHMET EMIN,GÜRKAN Mehmet,KARABULUT OSMAN,DÜZGÜN Hüseyin Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, vol.29, no.1, 2005, ss.59 - 65.
AMA	TEKIN M,GÜRKAN M,KARABULUT O,DÜZGÜN H Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 2005; 29(1): 59 - 65.
Vancouver	TEKIN M,GÜRKAN M,KARABULUT O,DÜZGÜN H Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences. 2005; 29(1): 59 - 65.
IEEE	TEKIN M,GÜRKAN M,KARABULUT O,DÜZGÜN H "Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth." Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 29, ss.59 - 65, 2005.
ISNAD	TEKIN, MEHMET EMIN vd. "Performance testing studies and the selection of hasmer, Hasak, Hasiv and linmer crossbreed sheep types: II. Pre-weaning growth". Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences 29/1 (2005), 59-65.