‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları
Yıl: 2021 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 492 - 500 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30910/turkjans.900640 İndeks Tarihi: 28-09-2021
‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları
Öz: Coğrafi işaret belirgin bir özelliği, namı veya diğer özellikleri bakımından menşeinin bulunduğu yöre, alan, bölgeveya ülke ile bütünleşmiş ürünü gösteren bir işarettir. Tüm ürünlerde olduğu gibi bitkisel ürünlerde de coğrafi işaretalınmasına yönelik çalışmaların yapılması çok önemlidir. Bu araştırma, Bingöl’de ‘Guldar’ ismiyle anılan köydomatesinin coğrafi işaret almasına yönelik olarak, 2019 yılı vejetasyon periyodunda, 7 adet sofralık domatesgenotipinin morfolojik, fizyolojik, kimyasal ve verim özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Araştırma ikifarklı lokasyonda açık tarla koşullarında, tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür.Domates genotiplerinin karşılaştırılmasında, tohumlarda çimlenme oranı, ilk çiçeklenme, ilk meyve tutumu ve ilkhasada kadar geçen süre, klorofil içeriği (SPAD), ortalama meyve eni, ortalama meyve boyu, meyve indeksi, meyvedesap çukuru genişliği, ortalama meyve sayısı, ortalama meyve ağırlığı, bitki başına meyve verimi, dekara verim, meyvekabuğu sertliği, meyve eti sertliği, meyve kabuğu kalınlığı, odacık (karpel) sayısı, meyve başına düşen tohum sayısı, pH,elektriksel iletkenlik (EC), titre edilebilir asit miktarı (TA), suda çözünebilir kuru madde (SÇKM), kuru madde oranı vetat-aroma, meyve rengi (L, a, b, C, Hue) parametrelerine bakılmıştır. Araştırma sonucunda, en yüksek verim 5914 kg/daile GULDAR domates genotipinden elde edilirken, en düşük verim değerleri (3197 ve 3313 kg/da) sırasıyla KUZEYKÖYve LİCE domates genotiplerinden elde edilmiştir. Çeşitler tat-aroma bakımından değerlendirildiğinde, en yüksek tataroma değerine (4.44) GULDAR genotipinin sahip olduğu; en düşük tat-aroma değerine (2.51) ise ASPEM genotipininsahip olduğu belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: Field and Laboratory Studies for ‘Guldar’ Tomatoes to Obtain Geographical Indication
Öz: Geographical indication is a sign indicating the product integrated with the area, region or country where its origin is located in terms of a distinctive feature, reputation or other features. As with all products, it is very important to carry out studies to obtain geographical indications for agricultural products. This research was carried out in to determine the morphological, physiological, chemical, and yield characteristics of 7 table tomato genotypes in the vegetation period of 2019, with the purpose of the village tomato named "Guldar" in Bingöl to obtain geographical indication. The research was carried out in two different locations, under open field conditions, according to a randomized complete block design with three replications. In comparison of tomato genotypes, germination rate in seeds, first flowering, first fruit set and time to first harvest, chlorophyll content (SPAD), average fruit width, average fruit length, fruit index, stem pit width in fruit, average fruit number, average fruit weight , fruit yield per plant, yield per decare, fruit skin firmness, fruit flesh firmness, fruit skin thickness, carpel number, number of seeds per fruit, pH, electrical conductivity (EC), titratable acid content (TA), total soluble solids (TSS), dry matter ratio and taste-flavor, fruit color (L, a, b, C, Hue) parameters were examined. According to the results, while the highest yield was obtained from GULDAR tomato genotype with 5914 kg/da, the lowest yield was obtained from KUZEYKÖY and LICE tomato genotypes with 3197 ve 3313 kg/da, respectively. When the genotypes are evaluated in terms of taste-flavor, GULDAR genotype has the highest taste-flavor value (4.44), while ASPEM genotype has the lowest taste-flavor value (2.51).
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Anonim, 2021. Coğrafi işaret tescil ve başvuru sayıları. Türkiye Patent ve Marka Kurumu kayıtları. https://www.ci.gov.tr/Statistics.
- Anonymous, 2011. Tomato and pepper taste test results, tomato ratings, http://aes.missouri.edu, 2011.
- Baykal, Ö.B., Çetin, H. ve Sencan, M. 1983. Bazı domates çeşitlerinin sıraya uygunluğu üzerine bir araştırma. Bahçe Dergisi, 12(1):55-64.
- Cemeroğlu, B. 2010. Gıda Analizleri, Genişletilmiş İkinci Baskı, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
- Eşiyok, D., Boztok, K., Sen, F., Ugur, A. ve Bozokalfa, M.K. 2004. Bazı sera domates çeşitlerinin verim kalite ve depolama özelliklerinin belirlenmesi. E.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(2): 9-17.
- Güler, E., Gürler, A.Z., Nabalı, B. ve Ayyıldız, B. 2016. Coğrafi İşaretlerin Kırsal Kalkınma Açısından Değerlendirilmesi: Tokat İli Örneği. XII. Tarım Ekonomi Kongresi, 25-27 Mayıs, 1049-1058.
- Ilıcalı, G. 2005. Coğrafi İşaretler, Coğrafi İşaretlerde Denetim ve Denetimde İşaretlerin” Kullanımı: İzmit Pişmaniyesi Örneği, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(2): 243-254.
- Josling, T. 2005, What’s in a name? The economics, law and politics of geographical indications for foods and beverages, paper presented to the Institute for International Integration Studies, Trinity College, Dublin, 28s.
- Kaya, S. 2012. Yerel sofralık domates populasyonlarının organik tarıma uygunlukları ve organik çeşit geliştirme amacıyla kullanım olanakları üzerine araştırmalar. Doktora Tezi, Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Bornova, İzmir. 111s.
- Lopez Camelo, A.F. ve Gómez, P.A. 2004. Comparison of color indexes for tomato ripening. Horticultura Brasileira, Brasília, 22(3), 534-537.
- McCormack, H. 2004. Tomato seed production. An organic seed production manual for seed growers in the Mid-Atlantic and Southern U.S. Creative Commons, 559 Nathan Abbott Way, Stanford, California 94305, USA. P.15.
- Özbay, N., Ateş, K. 2015. Bingöl İli Ekolojik Şartlarına Uygun Sofralık Domates Çeşitlerinin Belirlenmesi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 2(2): 226–236.
- Özbay, N., Sarıyer, T. ve Korkmaz, A. 2012. Afyonkarahisar ili ekolojik şartlarına uygun sofralık domates çeşitlerinin Belirlenmesi. Türk Doğa ve Fen Dergisi, 1(2): 64-70.
- Sağlam, N. ve Taşova, C. 2017. Tokat koşullarında ana ve ikinci ürün yetiştiriciliğine uygun sanayilik domates çeşitlerinin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 6(Özel Sayı) :41- 46.
- Şahin, A. ve Meral, Y. 2012, Türkiye’de Coğrafi İşaretleme ve Yöresel Ürünler. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 5(2): 88-92.
- Şahin, G. 2011. Türkiye'nin Coğrafi İşaretleri. Uluslararası Katılımlı Coğrafya Kongresi, 7 - 10 Eylül 2011. İstanbul.
- Tepe, S. 2008. Coğrafi İşaretlerin Ekonomik Etkileri. Uzmanlık Tezi, Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi Başkanlığı, Ankara, 4-62s.
- Vural, H., Eşiyok, D. ve Duman, İ. 2000. Kültür sebzeleri. Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir, 440 s.
| APA | ÖZBAY N (2021). ‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları. , 492 - 500. 10.30910/turkjans.900640 |
| Chicago | ÖZBAY Nusret ‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları. (2021): 492 - 500. 10.30910/turkjans.900640 |
| MLA | ÖZBAY Nusret ‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları. , 2021, ss.492 - 500. 10.30910/turkjans.900640 |
| AMA | ÖZBAY N ‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları. . 2021; 492 - 500. 10.30910/turkjans.900640 |
| Vancouver | ÖZBAY N ‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları. . 2021; 492 - 500. 10.30910/turkjans.900640 |
| IEEE | ÖZBAY N "‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları." , ss.492 - 500, 2021. 10.30910/turkjans.900640 |
| ISNAD | ÖZBAY, Nusret. "‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları". (2021), 492-500. https://doi.org/10.30910/turkjans.900640 |
| APA | ÖZBAY N (2021). ‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 8(2), 492 - 500. 10.30910/turkjans.900640 |
| Chicago | ÖZBAY Nusret ‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 8, no.2 (2021): 492 - 500. 10.30910/turkjans.900640 |
| MLA | ÖZBAY Nusret ‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, vol.8, no.2, 2021, ss.492 - 500. 10.30910/turkjans.900640 |
| AMA | ÖZBAY N ‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 2021; 8(2): 492 - 500. 10.30910/turkjans.900640 |
| Vancouver | ÖZBAY N ‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi. 2021; 8(2): 492 - 500. 10.30910/turkjans.900640 |
| IEEE | ÖZBAY N "‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları." Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 8, ss.492 - 500, 2021. 10.30910/turkjans.900640 |
| ISNAD | ÖZBAY, Nusret. "‘Guldar’ Domatesinin Coğrafi İşaret Almasına Yönelik Yürütülen Arazi ve Laboratuvar Çalışmaları". Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 8/2 (2021), 492-500. https://doi.org/10.30910/turkjans.900640 |
