Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi

ŞAHİN, Deniz; AYDIN, Orhan; AKTAŞ, Vezir

Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi

Vezir AKTAŞ, (Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Deniz ŞAHİN, (Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Orhan AYDIN (Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Psikoloji Bölümü, Ankara, Türkiye)

Türk Psikoloji Dergisi

57 19

Yıl: 2005 Cilt: 20 Sayı: 55 Sayfa Aralığı: 57 - 59 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi

Öz:

Bu çalışmada olumsuz niyet yükleme eğiliminin çocukların sosyal ilişkilerinde saldırgan olup olmamalarına ve cinsiyetlerine göre değişip değişmediği incelenmiştir. Ayrıca, bu çalışmada fiziksel, pasif ve sözel saldırganlık türlerinde düşmanca yüklemede bulunma açısından saldırganlık düzeyi ve cinsiyete göre bir farklılık gözlenip gözlenmeyeceği de araştırılmıştır. Bu amaçla, ilköğretim 5. sınıfta okuyan 236 kız ve 293 erkek öğrenciye sosyometrik bir saldırganlık ölçeği ve 11 resimden oluşan bir resim anketi uygulanmıştır. Verilere 2 (saldırganlık düzeyi: saldırgan-saldırgan değil) x 2 (cinsiyet: kız-erkek) faktörlü araştırma desenine uygun varyans analizleri uygulanmıştır. Bulgular, sosyal ilişkileri açısından saldırgan olarak tanınan çocukların olumsuz tepkileri içeren davranış seçeneklerini (kişisel nedenlere ve olumsuz niyete yapılan yüklemeler) saldırgan olmayan çocuklara kıyasla daha fazla seçtiklerini göstermiştir. Bu bulgu daha önce yapılan çalışmalardan elde edilen bulgularla da uyuşmaktadır. Saldırganlığın alt boyutları açısından bakıldığında ise sadece fiziksel saldırganlık gösteren çocuklar, fiziksel saldırganlık göstermeyen çocuklara kıyasla daha fazla olumsuz yüklemelerde bulunmuşlardır. Dolayısıyla bu çalışmada aktif yönelimli saldırganlığın da tepkisel saldırganlık gibi düşmanca yükleme yanlılığıyla ilişkili olabileceği yönünde bir bulgu elde edilmiştir. Araştırmada düşmanca niyet yükleme eğiliminde cinsiyet temel etkisi de gözlenmiştir. Sosyal ilişkileri açısından genel olarak saldırgan tanınan erkekler, saldırgan tanınan kızlardan daha fazla düşmanca niyet yüklemesinde bulunma eğilimi göstermişlerdir.

Anahtar Kelime: çocuklar anket cinsiyet farklılıkları sosyometrik test düşmanca niyet yükleme yanlılığı saldırganlık

Konular: Psikoloji

Hostile Attributional Bias in Aggressive and Nonaggressive Children

Öz:

The purpose of the present study was to examine the hostile attributional biases of aggressive and nonaggressive boys and girls among primary school children. The status of aggressiveness was assessed with a peer nomination instrument for a sample of 529 (230 girls and 293 boys) fifth grade children. Participants were presented with 11 ambiguous pictures with negative outcomes. For each picture a questionnaire with multiple choice answers was administered to measure the child's tendency to attribute personal/impersonal causality, positive/negative intentions and hostile attributional bias. A 2 (aggressive/nonaggressive) x 2 (sex) ANOVA was used to analyse the data. Results indicated that aggressive children attributed more personal causality, negative intentions to the ambiguous negative outcomes represented in the pictures than to the nonaggressive children. In relation to different forms of aggression such as physical, passive and the verbal, the findings showed some variability. Physically aggressive children displayed more hostile attribution than the nonaggressive ones. On the other hand, the form of passive aggressiveness was not significant in relation to the aggressiveness / nonaggressiveness status. On verbal aggression form, aggressive children indicated a propensity toward hostile attribution when compared to the nonaggressive types. A main effect of sex was obtained; boys attributed more personal causality, more negative intention and hostile attributional bias when compared to girls. All of the results were in line with literature.

Anahtar Kelime: hostile attribution bias aggression children questionnaire gender differences sociometric test

Konular: Psikoloji

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

Aydın, O. (1977). The description of peers and the perception of intentions by popular and unpopular children. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Scolland:University of Stirling.
Aydın, O., & Markova. I. (1979). Attribution tendencies of popular and unpopular children. British Journal of Social and Clinical Psychology. 1S, 291 -298.
Bettencourt, B.A., & Miller. N. (1996). Gender differences in aggression as a function ofprovocation: A meta-analysis. Psychological Bulletin, 119, 422-447.
Buss, A. H.. & Perry, M. (1992). The aggression questionnaire. Journal of Personality and Social Psychology 63. 452-459.
Coie, J.D., & Dodge, K.A. (1998). Aggression and antisocial behavior. W. Damon, (Ed.). Handbook of Child Psychology: Social, Emotional, and Personality Development (5thEd.). (s.779-862). New York:Wiley.
Crick. N.R., Bigbee, M.A., & Howes, C. (1996). Gender differences in children's normative beliefs about aggression: How dohurt thee? Let me count the ways. Child Development. 67, 1003-1014.
Crick. N.R., Casas, J.F., & Mosher, M. (1997). Relational and overt aggression in preschool. Developmental Psychology. 33. 579-588.
Crick, N.R.. & Dodge, K.A. (1994). A review and reformulation of social information-processing mechanisms in children's social adjustment.Psychological Bulletin, 115,74-101.
Crick, N.R., & Dodge, K.A. (19%). Social information-processing mechanisms in reactive and proactive aggression. Child Development. 67, 993-1002.
Crick, N.R., & Grotpeter. J.K. (1995). Relational aggression, gender and social-psychological adjustment. Child Development. 66, 710-722.
Dodge, K.A. (1980). Social cognition and children's aggressive behavior. Child Development, 51, 162-170.
Dodge. K.A., & Coie, J.D. (1987). Social-information-processing factors in reactive and proactive aggression in children's peer groups. Journal of Personality and Social Psychology. 53, 1146-1158.
Dodge, K.A.. Coie, J.D., Pettit, G.S., & Price, J.M. (iy90). Peer status and aggression in boys groups: Development and contextual anayses. Child Development. 61, 1289-1309.
Dodge, K.A.. & Frame. C.L. (1982). Social cognitive biases and deficits in aggressive boys. Child Development. 53, 630-635.
Dodge, K. A., Murphy, R. R.. & Buchsbaum, K. (1984). The assessment of intention-cue detection skills in children: Implications for developmental psychopafhology. Child Development. 55, 163-173
Dodge. K.A., & Newman, J.P. (1981). Biased decision-making process in aggressive boys. Journal of Abnormal Psychology, 90, 375-379.
Dodge, K.A., Peltit. G.S.. Bates. J.E., & Valente. E. (1995). Social information processing patterns partially mediate the effect of early physical abuse on later conduct problems. Journal of Abnormal Psychology. 104. 632-643.
Dodge, K.A., Pettit, G.S.. Mcclaskey, C.L.. & Brown. M.M. (1986). Social competence in children. Monographs of the Society for Research In Child Development, 51, (no:2, serial no. 213).
Dodge. K.A.,Price, J.M., Bachorowski J.A., & Newman, J.P. (1990). Hostile attributional biases in severly aggressive adolescents Journal of Abnormal Psychology. 99, 385-392.
Dodge, K.A., & Somberg, D.R. (1987). Hostile attributional biases among aggressive boys are exacerbated under conditions of threats to the self. Child Development. 58,213-224.
Eagly. A.H., & Steffen, V.J. (1986). Gender and-aggressive-behavior: A meta-analytic review of the social psychological literature.Psychological Bulletin. 100, 309-330.
Erdley, C.A.. & Asher. S.R. (1996). Children's social goals and sell-efficacy perceptions as influences on their responses to ambiguous provocation. Child Development, 17, 1329-1344.
Gouze, K.R. (1987). Attention and social problem solving as correlates of aggression in preschool males. Journal of Abnormal Child Psychology. 15, 181-197.
Graham, S.. & Hudley, C. (1994). Attributions of aggressive and nonaggressive African American male early adolescents: A study of construct accessibility. Developmental Psychology. 30, 365-373.
Graham, S.. Hudley. C, & WiIliams, E. (1992). Attributional and emotional determinants of aggression among African-American and Latino young adolescents. Developmental Psychology, 28, 731-740.
Guerra, N.G., & Slaby, R.G. (1989). Evaluative factors in social problem solving by aggressive boys. Journal of Abnormal Child Psychology, 17, 277-289.
Heider. F. (1958). The Psychology of Interpersonal Relationships. New York: Wiley.
Halloran, E.C., Doumas. D.M., John. R.S., & Margolin, G. (1999). The relationship between aggression in children and locus of control beliefs. The Journal of Genetic Psychology. 160. 5-21.
Kahn, A.S.. & Gaeddert. W.P. (1985). From theories of equity to theories of justice the liberating consequences of studying women. V.E. O'Leary. R.K. linger, & B.S. Wallston (Eds.), Women. Gender, and Social Psychology (s.129-148). London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
Knight. G.P.. Fabes, R.A., & Higgins. D.A. (1996). Concerns about drawing causal inferences from meta-analyses: An example in the study of gender differences in aggression. Psychological Bulletin. 119, 410-421.
Kutlu, F. (1998). Can aggressive children be taught to understand intentions of others. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
Ladd. G.W. (1999). Peer relationship and social competence during early and middle childhood. Annual Review of Psychology, s.333-359.
Lindzey G., & Byrne D. (1968). Measurement of social choice and interpersonal attraction. G. Lindzey & E. Aronson (Eds.), The Handbook of Social Psychology, II Reading: Addison-Wesley.
Loeber. R., & Hay. D. (1997). Key issues in the development of aggression and violence from childhood to early adulthood. Annual Review of Psychology. 48. 371-410.
Matthews, K.A. (1982).Psychological perspectives on the type A behavior pattern. Psychological Bulletin, 91. 293-323.
Matthews, K.A., Krantz, D.S., Dembroski, T.M., & Macdougal, J.M., (1982). Unique and common variance in structured interview and Jenkins activity survey measures of the type a behavior pattern. Journal of Personality and Social Psychology, 42, 303-313.
Nasby, W., Depaulo, B.M., & Hayden, B. (1979). Attributional biases among aggressive boys to interpret unambiguous social stimuli as displays of hostility. Journal of Abnormal Psychology, 89, 459-468.
Orobio de Castro, B., Veerman, J.W., Koops, W, Bosch, J.D, & Monshouwer, H.J. (2002). Hostile Attribution of Intent and Aggressive Behavior: A Meta-Analysis. Child Development, 73, 916-934.
Perry, D.C.Perry, L.C., & Rasmussen, P. (1986). Cognitive social learning mediators of aggression. Child Development, 57, 700-711.
Perry, D.G., Perry, L.C., & Weiss, R.J. (1989). Sex differences in the consequences that children anticipate for aggression. Developmental Psychology, 25, 312-319. Piliavin, J.A., & Unger, R.K. (1985). The helpful but helpless female: Myth or reality? V.E. O'Leary, R.K. Unger & B.S. Wallston (Eds.), Women, Gender, and Social Psycholog (s. 149-190). London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
Sancilio, F.M., Plumert, J.M., & Hartup, W.W. (1989). Friendship and aggressiveness as determinants of conflict outcomes in middle childhood. Developmental Psychology, 15, 812-819.
Spence, J.T., & Savin, L.L. (1985). Images of masculinity and femininity a reconceptualization.V.E. O'Leary, R.K. Unger, ve B.S. Wallston. (Eds.), Women, Gender, and Social Psychology (s.35-66). London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
Sumrall, S.G., Ray, G.E., & Tidwell, P.S. (2000). Evaluations of relational aggression as a function of relationship type and conflict setting. Aggressive Behavior, 26, 179-191.
Sutherland, E., & Veroff, J. (1985). Achievement motivation and sex roles. V.E. O'Leary, R.K. Unger,& B.S. Wallston (Eds.), Women, Gender, and Social Psycholog (s.101-128). London: Lawrence Erlbaum Associates, Publishers.
Waas, G.A. (1988). Social attributional biases of peer-rejected and aggressive children. Child Development, 59, 969-992.

APA	AKTAŞ V, ŞAHİN D, AYDIN O (2005). Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi. , 57 - 59.
Chicago	AKTAŞ Vezir,ŞAHİN Deniz,AYDIN Orhan Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi. (2005): 57 - 59.
MLA	AKTAŞ Vezir,ŞAHİN Deniz,AYDIN Orhan Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi. , 2005, ss.57 - 59.
AMA	AKTAŞ V,ŞAHİN D,AYDIN O Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi. . 2005; 57 - 59.
Vancouver	AKTAŞ V,ŞAHİN D,AYDIN O Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi. . 2005; 57 - 59.
IEEE	AKTAŞ V,ŞAHİN D,AYDIN O "Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi." , ss.57 - 59, 2005.
ISNAD	AKTAŞ, Vezir vd. "Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi". (2005), 57-59.

APA	AKTAŞ V, ŞAHİN D, AYDIN O (2005). Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 20(55), 57 - 59.
Chicago	AKTAŞ Vezir,ŞAHİN Deniz,AYDIN Orhan Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi 20, no.55 (2005): 57 - 59.
MLA	AKTAŞ Vezir,ŞAHİN Deniz,AYDIN Orhan Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi, vol.20, no.55, 2005, ss.57 - 59.
AMA	AKTAŞ V,ŞAHİN D,AYDIN O Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi. 2005; 20(55): 57 - 59.
Vancouver	AKTAŞ V,ŞAHİN D,AYDIN O Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi. Türk Psikoloji Dergisi. 2005; 20(55): 57 - 59.
IEEE	AKTAŞ V,ŞAHİN D,AYDIN O "Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi." Türk Psikoloji Dergisi, 20, ss.57 - 59, 2005.
ISNAD	AKTAŞ, Vezir vd. "Saldırgan Olan ve Olmayan Çocuklarda Düşmanca Niyet Yükleme Yanlılığının Cinsiyete Bağlı Olarak İncelenmesi". Türk Psikoloji Dergisi 20/55 (2005), 57-59.