Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik
Yıl: 2021 Cilt: 30 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 27 - 54 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 21-09-2021
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik
Öz: Yapılı çevrenin oluşumunda bağlayıcı ve yönlendirici olan imar mevzuatının,kent kimliğinin ve belleğinin korunmasına yönelik hazırlanması ve düzenlenmesigerekmektedir. Bunun sağlanabilmesi için de, imar mevzuatında yerel özelliklerinvurgulanması önemli olmaktadır. Türkiye’de mülga olan imar kanun veyönetmeliklerinde, geleneksel Türk kentinin biçimlenme öğeleri ile yerel özelliklerinyeterince dikkate alınmaması ve Avrupa kentlerinden esinlenilen bir biçimlenmesağlanmaya çalışılması sonucunda, kentlerin kimliklerinin korunmasında sorunlarlakarşılaşılmıştır. Bu sorunun çözümü olarak da, 03/07/2017 Tarih 30113 Sayılı PlanlıAlanlar İmar Yönetmeliği’nde Büyükşehir ve il belediyelerine, beldenin tarihi veyöresel şartlarını gözetmek kaydıyla, belirtilen değiştirilemeyen hükümler dışındakalan hususlarda Bakanlık onayı alınmak koşuluyla imar yönetmeliği hazırlamayetkisi verilmiştir. Bu bağlamda, çalışmada bu yönetmelik doğrultusunda, kendiyönetmeliklerini hazırlayan İstanbul, Bursa ve Gaziantep Büyükşehir Belediyelerininimar yönetmelikleri, yerellik bağlamında kıyaslanarak incelenmiştir. İncelemesonucunda, yerel özelliklerin korunması bağlamında mevcut yönetmeliğin de çözümüretemediği görülmüş ve çözüme yönelik öneriler sunulmuştur
Anahtar Kelime: Protection of Local Characteristics in the Context of Planned Areas Zoning Regulation: Regulation No. 30113
Öz: Zoning legislation, which is binding and guiding in the formation of the built environment, should be prepared and regulated for the protection of urban identity and memory. In order to achieve this, it is important to emphasize the local features in the zoning legislation. In the abolished zoning regulations in Turkey, to be taken into consideration adequately local characteristics with the shaping elements of traditional Turkish city and as a result of trying to ensure a remodeling inspired by the European cities, problems were encountered in the protection of urban identities. As a solution to this problem, in the Planned Areas Zoning Regulation no. 30113 dated 03/07/2017, metropolitan and other municipalities are authorized to prepare zoning regulations to be submitted to the approval of the Ministry with the consideration of the historical and local conditions of the town, except for the irrevocable provisions. In this context, the zoning regulations of İstanbul, Bursa and Gaziantep metropolitan municipalities, which prepare their own regulations in line with this regulation, have been examined and compared in the context of locality. As a result of the review, it was seen that the existing regulation could not produce a solution in the context of the protection of local features and suggestions were made for the solution.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Altman, I. ve M. Chemers (1980). Culture and Environment, Cambridge, İngiltere: Cambridge University Press.
- Atik, D. ve N. Erdoğan. (2007). ‘‘Geleneksel Konut Mimarlığını Etkileyen Sosyo-Kültürel Faktörler: Edirne’de Şinasi Dörtok Evi’’, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8 (1), 21-27.
- Birol, G. (2007). ‘‘Bir Kentin Kimliği ve Kervansaray Oteli Üzerine Bir Değerlendirme’’. Arkitekt dergisi, 514, 46-54.
- Cansever, T. (1992). Şehir ve Mimari, İstanbul, Türkiye: Ağaç Yayıncılık, 43-45.
- Ching, F. D. K. (2011). Çizimlerle Bina Yapım Rehberi, İstanbul, Türkiye: Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları, 102.
- Çaylan, D. (2000). Çağdaş Mimarlıkta Kültürel ve Yerel Farklılaşmalar: 20. yüzyıl Türk Mimarlığında Rejyonalist Yaklaşımlar Üzerine Bir Değerlendirme. Doktora Tezi, Mimarlık Bölümü, İzmir, Türkiye: İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi.
- Duyguluer, F. (1989). İmar Mevzuatının Cumhuriyet Dönemi Mimarlığına ve Şehir Planlamasına Etkileri, Ankara, Türkiye: TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları, 21-38.
- Eyüce, Ö. (2009). ‘‘İzmir’de Cumhuriyet Dönemi Mimarlık Mirası ve Ulusal Mimarlık Yaklaşımları’’. Ege Mimarlık Dergisi, 71, 18-23.
- Güngördü, A. ve H. E. Güner. (2019). ‘‘1922 Büyük İzmir Yangını Sonrası İzmir Cumhuriyet Meydanının Oluşumu ve Mekânsal Gelişiminin İncelenmesi’’. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, İAÜD, 11-2, 111-130.
- ICOMOS, (2011). ‘‘Tarihi Kentlerin ve Kentsel Alanların Korunması ve Yönetimiyle İlgili Valetta İlkeleri’’, 17. ICOMOS, Paris. Çeviri: Zeynep Ahunbay, 2014.
- Karagülle, C. (2009). Yerel Verilerin Konut Tasarım Sürecinde Değerlendirilmesi: Mardin Örneği. Doktora Tezi. İstanbul, Türkiye: İstanbul Teknik Üniversitesi.
- Karakoç, M. (2011). ‘‘Kent Mekânının Biçimlenmesinde İmar Mevzuatının Etkisi, Başıbüyük Kentsel Dönüşüm Alanı Örneği’’, Yüksek Lisans Tezi, Mimarlık Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye: Maltepe Üniversitesi
- Keleş, U. (2011). İmar Kanun ve Yönetmeliklerinin Mimari Tasarım Oluşumuna ve Uygulanmasına Etkileri Üzerine Bir İnceleme. Yüksek Lisans Tezi, Mimarlık Anabilim Dalı, İstanbul, Türkiye: Yıldız Teknik Üniversitesi.
- Ovalı, P. K. ve N. Delibaş. (2016). ‘‘Yerel Mimarinin Sürdürülebilirliği Kapsamında Kayaköy’ün Çözümlemesi’’, Megaron, 11(4), 515-529.
- Özcan, K. (2006). ‘‘Tanzimat’ın Kent Reformları: Türk İmar Sisteminin Kuruluş Sürecinde Erken Plânlama Deneyimleri (1839–1908)’’, Osmanlı Bilimi Araştırmaları VII/2, 149-180.
- Özdemir, S. ve M. Ç. Meşhur. (2011). ‘‘5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Yasası’nın Belde Belediyelerinin Planlama Süreçleri Üzerinde Yarattığı Etkiler’’, Megaron, 6 (3), 171-183.
- Öztaş, Ç. Ç. ve Ş. Karaaslan. (2017). ‘‘Türkiye’de Kırsal Planlama ve Farklı Ülkelere Ait Kırsal Planlama Örnekleri’’, Kent Kültürü ve Yönetimi Hakemli Elektronik Dergi, Cilt: 10, Sayı: 4, 446-479.
- Rapoport, A. (1990). The Meaning of the Built Environment: A Non-verbal Communication Approach, Arizona, USA: University of Arizona Press, 1-253.
- Silverman, H. Ve D. F. Ruggles (2007). Cultural Heritage and Human Rights, 3-22. New York, USA: Springer.
- Şişginoğlu, K. (2016) ‘‘Kent Kültürü, Kent Kimliği, Kent Belleği ve Sanat Kültürünün Zenginleştirilmesinde, Geliştirilmesinde Müzelerin Rolü – Türkiye’de Yerel Yönetimler İçin Model Oluşum: Çorum Belediyesi Sanat Müzesi’’, Erişim: http:// kadirsisginoglu.blogspot.com/2016/04/kent-kulturu-kent-kimligi-kentbellegi.html.
- Tekeli, İ. (2001). Modernite Aşılırken Kent Planlaması, Ankara, Türkiye. İmge kitabevi, 10-11, 19.
- Ünal, Z. (2010). İmar Mevzuatı Kapsamında Yapılaşmaya İlişkin Süreçler, Uygulamada Yaşanan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Mimarlık Bölümü, Ankara, Türkiye: Gazi Üniversitesi.
- 6785 Sayılı İmar Kanununda Bazı Değişiklikler Yapılması Hakkında Kanun (1605 sayılı), T.C. Resmi Gazete, Sayı 14251, 11.07.1972.
- Belediye Kanunu (5393 sayılı), T.C. Resmi Gazete, Sayı 25874, 13 Temmuz 2005.
- Belediye Yapı ve Yollar Kanunu (2290 sayılı), T.C. Resmi Gazete, Sayı 2433, 21.06.1933.
- Bursa Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği. T.C. Resmi Gazete, Sayı 30433, 27 Mayıs 2018.
- Büyükşehir Belediyesi Kanunu (5216 sayılı), T.C. Resmi Gazete, Sayı 25531, 23 Temmuz 2004.
- Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (644 sayılı), T.C. Resmi Gazete, Sayı 27984, 04 Temmuz 2011.
- Gaziantep Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, Sayı 30582, 01 Kasım 2018.
- İl Özel İdare Kanunu (5302 sayılı), T.C. Resmi Gazete, Sayı 25745, 22 Şubat 2005.
- İmar Kanunu (3194 sayılı), T.C. Resmi Gazete, Sayı 18749, 09 Mayıs 1985.
- İmar Kanunu (6785 sayılı), T.C. Resmi Gazete, Sayı 9359, 16.07.1956.
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi İmar Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, Sayı 30426, 20 Mayıs 2018.
- Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, Sayı 29030, 14 Haziran 2014.
- Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, Sayı 30113, 03 Temmuz 2017.
- Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği, T.C. Resmi Gazete, Sayı 29615, 05 Şubat 2016.
| APA | AY M, ALPTEKIN O (2021). Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik. , 27 - 54. |
| Chicago | AY METİN,ALPTEKIN ORKUN Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik. (2021): 27 - 54. |
| MLA | AY METİN,ALPTEKIN ORKUN Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik. , 2021, ss.27 - 54. |
| AMA | AY M,ALPTEKIN O Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik. . 2021; 27 - 54. |
| Vancouver | AY M,ALPTEKIN O Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik. . 2021; 27 - 54. |
| IEEE | AY M,ALPTEKIN O "Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik." , ss.27 - 54, 2021. |
| ISNAD | AY, METİN - ALPTEKIN, ORKUN. "Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik". (2021), 27-54. |
| APA | AY M, ALPTEKIN O (2021). Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik. Çağdaş Yerel Yönetimler, 30(3), 27 - 54. |
| Chicago | AY METİN,ALPTEKIN ORKUN Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik. Çağdaş Yerel Yönetimler 30, no.3 (2021): 27 - 54. |
| MLA | AY METİN,ALPTEKIN ORKUN Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik. Çağdaş Yerel Yönetimler, vol.30, no.3, 2021, ss.27 - 54. |
| AMA | AY M,ALPTEKIN O Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik. Çağdaş Yerel Yönetimler. 2021; 30(3): 27 - 54. |
| Vancouver | AY M,ALPTEKIN O Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik. Çağdaş Yerel Yönetimler. 2021; 30(3): 27 - 54. |
| IEEE | AY M,ALPTEKIN O "Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik." Çağdaş Yerel Yönetimler, 30, ss.27 - 54, 2021. |
| ISNAD | AY, METİN - ALPTEKIN, ORKUN. "Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği Bağlamında Yerel Özelliklerin Korunması: 30113 Sayılı Yönetmelik". Çağdaş Yerel Yönetimler 30/3 (2021), 27-54. |
