Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri
Yıl: 2002 Cilt: 19 Sayı: 3-4 Sayfa Aralığı: 507 - 527 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri
Öz: Türlerin yeni bir ortama girip yerleşmesi çeşitli nedenlerle olabilir: örneğin denizel araçların üzerine organizmaların yapışması (fouling organizma), gemilerin balast sulan, balıkçılık ekipmanları, akvakültür ve akvaryoloji, bilimsel çalışmalar. Akdeniz özelinde ayrıca Süveyş kanalının açılması ve alıcı ortamın biyolojik çeşitlilik yönünden fakirliği yeni türlerin yerleşimini kolaylaştırmıştır. Bu nedenle Akdeniz'de yetiştiricilik yapılan lagüner ortamlarda, limanlarda ve kirli ortamlarda yeni türlerin yerleşimine daha sık rastlanmaktadır. Akdeniz'de yabancı bitki ve hayvan türlerinin gelişimi oldukça hızlı olup uzmanlar bu hızla devam ederse yirmibirinci asrın ortalarında Akdeniz'deki yabancı deniz bitkisi türlerinin sayısının yerli türleri geçeceği endişesini taşımaktadır. Ekolojik nişleri aynı olduğunda yerli türler ile yabancı türler rekabete girmekte, yabancı türler yerli türleri ortadan kaldırarak yerlerini alabilmektedir. Ayrıca yabancı türler çeşitli olumsuz etkileri (hastalık, parazit, zehir vd.) ile yerli türleri, balıkçılığı, yetiştiriciliği, turizmi ve denizel ulaşımı etkilemektedir. Yabancı türlerin gelişimi bazı durumlarda "biyolojik kirlenme" olarak da tanımlanabilir. Diğer bir çok kirlenme olayı temizlenerek dönüşüm sağlanabildiği halde biyolojik kirlenmede geriye dönüşümü sağlamak oldukça güçtür. Bu nedenle bu olay asrımızda ekolojistlerin en çok ilgilendikleri konuların başında gelmektedir. Özellikle milli parklar, koruma alanları ve adaların bu olaylardan etkilenmemesine çalışılmaktadır.
Anahtar Kelime: Transporting and settling of introduced organisms of marine environment;legal economic and ecologic aspects and of biological invasion
Öz: Transporting and settling of introduced organisms of marine environment: legal, economic and ecologic aspects and control of biological invasion. The access routes for introduced marine species to a new area are various. For example transportation of fouling organisms by ships, transportation of introduced species by ballast waters, aquaculture, by aquarium activities, scientific research. In Mediterranean Suez Canal is an another way for introduced species. Mediterranean sea has less biodiversity than Red Sea that's why, these species can easily settle in this environment. Settling and developing of introduced species in Mediterranean is very rapid. If it goes in that way according to experts assumptions, in the middle of the 21st century the number of introduced marine plants in Mediterranean has become more than native ones. If native and introduced species has the same ecologicel niche, they compete against each other and introduced ones can take the place of native ones. Besides introduced species have various negative effects (sickness, parasites, poisons etc.) on native species, fisheries, aquaculture, tourism, and marine transportation, hi some situations developing of introduced species can be identified as a "Biological Pollution". In other pollution types effect can be returned by cleaning but in biological pollution returning back is very difficult. Therefore in our century ecologists work a lot on biodiversity, specially at National parks, Protected areas and islands.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
| APA | CİRİK Ş, AKÇALI B (2002). Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri. , 507 - 527. |
| Chicago | CİRİK Şükran,AKÇALI Barış Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri. (2002): 507 - 527. |
| MLA | CİRİK Şükran,AKÇALI Barış Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri. , 2002, ss.507 - 527. |
| AMA | CİRİK Ş,AKÇALI B Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri. . 2002; 507 - 527. |
| Vancouver | CİRİK Ş,AKÇALI B Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri. . 2002; 507 - 527. |
| IEEE | CİRİK Ş,AKÇALI B "Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri." , ss.507 - 527, 2002. |
| ISNAD | CİRİK, Şükran - AKÇALI, Barış. "Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri". (2002), 507-527. |
| APA | CİRİK Ş, AKÇALI B (2002). Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri. Su Ürünleri Dergisi, 19(3-4), 507 - 527. |
| Chicago | CİRİK Şükran,AKÇALI Barış Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri. Su Ürünleri Dergisi 19, no.3-4 (2002): 507 - 527. |
| MLA | CİRİK Şükran,AKÇALI Barış Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri. Su Ürünleri Dergisi, vol.19, no.3-4, 2002, ss.507 - 527. |
| AMA | CİRİK Ş,AKÇALI B Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri. Su Ürünleri Dergisi. 2002; 19(3-4): 507 - 527. |
| Vancouver | CİRİK Ş,AKÇALI B Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri. Su Ürünleri Dergisi. 2002; 19(3-4): 507 - 527. |
| IEEE | CİRİK Ş,AKÇALI B "Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri." Su Ürünleri Dergisi, 19, ss.507 - 527, 2002. |
| ISNAD | CİRİK, Şükran - AKÇALI, Barış. "Denizel ortama yabancı türlerin taşınıp yerleşmesi: Biyolojik işgalin kontrolü,hukuksal,ekolojik ve ekonomik yönleri". Su Ürünleri Dergisi 19/3-4 (2002), 507-527. |
