Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi

Yıl: 2021 Cilt: 19 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 125 - 140 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.18026/cbayarsos.631199 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi

Öz:
Bu araştırmada, özel yetenekli öğrencilerin fen deneylerine yöneliközyeterliklerinin planlama, uygulama ve değerlendirme açısından incelenmesiamaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemi desenlerinden taramakullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini bir Bilim ve Sanat Merkezi’ndeöğrenimlerine devam eden 197 özel yetenekli öğrenci oluşturmaktadır. Veritoplama aracı olarak Deneye İlişkin Özyeterlik Ölçeği kullanılmış olupbetimsel ve çıkarıma dayalı istatistiksel analizler yürütülmüştür. Araştırmasonucunda katılımcıların fen deneylerine yönelik özyeterliklerinin ortadüzeyde olduğu bulunmuştur. Ayrıca katılımcıların ölçeğin değerlendirmeboyutunda yer alan maddelere en çok, uygulama boyutunda yer alanmaddelere ise en az katılım gösterdikleri tespit edilmiştir. Kız ve erkekkatılımcıların ölçekten elde ettikleri toplam puanlar arasında anlamlı birfarklılık bulunmamasına rağmen, proje üretimi ve yönetimi programındaöğrenim gören öğrencilerin planlama boyutundan elde ettikleri puanortalamasının diğer programlarda öğrenim gören öğrencilerin puanortalamasından yüksek olduğu bulunmuştur.
Anahtar Kelime: Bilim ve Sanat Merkezi Fen Deneyleri Özyeterlik Özel Yetenekli Öğrenci

Examination of Science Experiments Self-Efficacy of Gifted Students in the Context of Planning, Implementation and Evaluation

Öz:
In this research, it was aimed to investigate the self-efficacy of gifted students for science experiments in terms of planning, implementation and evaluation. In the research, survey, one of the quantitative research designs, method was used. The sample of the research consisted of 197 gifted students studying at a Science and Art Center. The Experiment-Related Self-Efficacy Scale was used as the data collection tool and, descriptive and inferential statistical analyzes were conducted. As a result of the research, it was found that the science experiments self-efficacy of the participants was at a medium level. In addition, the participants were found to have the most participation in the items in the evaluation dimension of the scale and the least participation in the items in the implementation dimension. Although there was no significant difference between the total scores obtained from the scale by the girl and boy participants, it was found that the students’ score obtained from the planning dimension of the students studying project production and management program was higher than those who were studying other programs.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ahmad, C.N.C., Osman, K., Halim, L., & Noh, N.M. (2014). Predictive relationship between physical and psychosocial aspects of science laboratory learning environment among secondary school students in Malaysia. Procedia - Social and Behavioral Sciences 116, 158-162.
  • Akbaş, M., & Çetin, P.S. (2018). Üstün yetenekli öğrencilerin çeşitli sosyobilimsel konulara ilişkin argümantasyon kalitesinin ve informal düşünme becerisinin incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 12(1) , 339-360.
  • Alpaut, O. (1993). Fen eğitiminin verimli ve işlevsel hale getirilmesi. Ortaöğretim Kurumlarında Fen Öğretimi ve Sorunları Sempozyumu. Ankara: TED.
  • Akar, Ö. (2011). İlköğretim okullarının başarı durumlarına göre yöneticilerin duygusal zekaları ile öğretmenlerin özyeterlilikleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi (Ankara ili örneği). Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Arık, S., & Benli-Özdemir, E. (2016). Fen ve teknoloji öğretmen adaylarının fen laboratuvarına yönelik metaforik algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(2) , 673-688.
  • Arzi, H. (2003). Enhancing science education laboratory environment: More than wall, benches and widgets, In B.J. Fraser, & K. G. Tobin (Eds.). International Hanbook of Science Education, Vol (1), Netherlands: Kluwer Academic Publishers.
  • Aydıner, B. B. (2011). Üniversite öğrencilerinin yaşam amaçlarının alt boyutlarının genel öz-yeterlik yaşam doyumu ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sakarya.
  • Backus, L. (2005). A year without procedures. The Science Teacher, 72(7), 54-58.
  • Ballen, C. J., Wieman, C., Salehi, S., Searle, J. B., & Zamudio, K. R. (2017). Enhancing diversity in undergraduate science: Self-efficacy drives performance gains with active learning. CBE Life Sciences Education, 16(4), 1–6.
  • Barış, N. (2019). Bilsem’de görev yapan fen bilimleri ve matematik öğretmenlerinin stem eğitim uygulamalarının araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York, NY: Freeman.
  • Chen, S., Huang, C.C., & Chou, T.L. (2016). The effect of metacognitive scaffolds on low achievers’ laboratory learning. International Journal of Science and Mathematics Education, 14, 281-296.
  • Clotfelter, C.T., Ladd, H.F., & Vigdor, J.L. (2007). How and why do teacher credentials matter for student achievement? CALDER Working Paper 2. Washington: The Urban Institute.
  • Coleman, L.J., Micko, K.J., & Cross, T.L. (2015). Twenty-five years of research on the lived experience of being gifted in school:Capturing the students’ voices. Journal for the Education of the Gifted 38(4), 358-376.
  • Cullin, M., Hailu, G., Kupilik , M., & Petersen, T. (2017). The effect of an open-ended design experience on student achievement in an engineering laboratory course. International Journal of Engineering Pedagogy. 7(4), 102-116.
  • Curby, T.W., Rudasill, K.M., Rimm-Kaufman, S.E., & Konold, T.R. (2008). The role of social competence in predicting gifted enrollment. Psychology in the Schools, 45, 729-744.
  • Çepni S., & Ayvacı, Ş.H. (2016). Laboratuvar destekli fen ve teknoloji öğretimi. Pegem Akademi, Ankara.
  • Çepni, S., Kaya, A., & Küçük, M. (2005). Fizik öğretmenlerinin laboratuarlara yönelik hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 181-194.
  • Chiang, C. Y., Huang, H. W., Chen, S. Y., Chen, Y. A., Chang, Y. M., & Huang, H. J. (2020). An authentic inquiry‐based laboratory module for introducing concepts about volatile‐mediated communication resulted in stronger students' self‐efficacy. Biochemistry and Molecular Biology Education, 1-11.
  • Damerau, K. (2012). Molekulare und Zell-Biologie im Schülerlabor – Fachliche Optimierung und Evaluation der Wirksamkeit im BeLL Bio (Bergisches Lehr-Lern-Labor Biologie). Dissertation. Bergische Universität Wuppertal
  • Damerau, K. (2013). Entwicklung eines Messinstruments zur Erfassung der Experimentbezogenen Selbstwirksamkeitserwartung, 15. Frühjahrschule der Fachsektion Didaktik der Biologie im VBIO, Universitaet Leipzig, Deutschland, 18-21.03.2013, Leipzig, Deutschland.
  • Ferrell, B., & Barbera, J. (2015). Analysis of students' self-efficacy, interest, and effort beliefs in general chemistry. Chemistry Education Research and Practice, 16(2), 318-337.
  • Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education. (6th ed.) New York: McGraw-Hill.
  • Freeman, S., Eddy, S.L., McDonough, M., Smith, M.K., Okoroafor, N., Jordt, H., & Wenderoth, M.P. (2014). Active learning increases student performance in science, engineering, and mathematics. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111(23), 8410-8415.
  • Gutierez, S.B. (2015). Collaborative professional learning through lesson study: Identifying the challenges of inquiry-based teaching. Issues in Educational Research, 25(2), 118-134.
  • Hackling, M., Goodrum, D., & Rennie, L. (2001). The state of science in Australian secondary schools. Australian Sciences Teachers’ Journal, 47(4), 12-17.
  • Hassi, A. (2016). Effectiveness of early entrepreneurship education at the primary school level: Evidence from a field research in Morocco. Citizenship, Social and Economics Education, 15(2), 83- 103.
  • Hiller, S. E., & Kitsantas, A. (2016). The validation of the citizen science self-efficacy scale (CSSES). International Journal of Environmental & Science Education, 11(5), 543–558.
  • Hofstein, A., & Lunetta, V.N. (2004). The laboratory in science education: Foundations for the twenty‐first century. Science education, 88(1), 28-54.
  • Karakolcu-Yazıcı, E., & Özmen, H . (2015). Fen ve teknoloji öğretim programında yer alan deney ve etkinliklerin uygulanabilirliğine ilişkin öğretmen görüşleri. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 92-117.
  • Karasar, N.(2006). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
  • Kılıç, D., Keleş, Ö., & Uzun, N. (2015). Fen bilimleri öğretmenlerinin laboratuvar kullanımına yönelik özyeterlik inançları: Laboratuvar uygulamaları programının etkisi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 218-236.
  • King, W. R., & He, J. (2005). Understanding the role and methods of meta-analysis in IS research. Communications of the Association for Information Systems, 16, 665-686.
  • Kramer, N. C., & Winter, S. (2008). Impression management 2.0: The relationship of self-esteem, extraversion, self-efficacy, and self-presentation within social networking sites. Journal of Media Psychology, 20(3), 106-116.
  • Kwok, P.W. (2015). Science laboratory learning environments in junior secondary schools. AsiaPacific Forum on Science Learning and Teaching. 16(1), 1-28.
  • Lacey, M. M., Campbell, S. G., Shaw, H., & Smith, D. (2020). Self‐selecting peer groups formed within the laboratory environment have a lasting effect on individual student attainment and working practices. FEBS Open Bio, 10(2020), 1194-1209.
  • Lazarowitz, R., & Tamir, P. (1994). In Handbook of research on science teaching and learning; Gabel, D. L., Ed.; Macmillan: New York, U. S. A.
  • Lopatto D. (2007). Undergraduate research experiences support science career decisions and active learning. CBE-Life Sciences Education, 6, 297-306.
  • MEB. (2017). Çocuk Gelişimi ve Eğitimi. Üstün zekalılar ve özel yetenekliler. Ankara: MEB Yayınevi.
  • MEB. (2018). İlköğretim Fen Bilimleri Dersi (3,4,5,6,7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: MEB Yayınevi.
  • McBride, E., Oswald, W. W., Beck, L. A., & Vashlishan Murray, A. (2020). I'm just not that great at science: Science self‐efficacy in arts and communication students. Journal of Research in Science Teaching, 57(4), 597-622.
  • Meltzer, L. (Ed.). (2018). Executive function in education: From theory to practice. Guilford Publications.
  • Nabavi, R.T. (2012). Bandura’s social learning theory & social cognitive learning theory. Theory of Developmental Psychology, 1-24.
  • Özarslan, M. (2018). The impact of biology project studies on the scientific attitudes of gifted and talented students. Erciyes Journal of Education 2(2), 75-93.
  • Özbay, Y. (2013). Üstün Yetenekli Çocuklar Ve Aileleri. Ankara, T.C. Aile ve Sosyal politikalar Bakanlığı.
  • Pareek, R.B. (2019). An assessment of availability and utilization of laboratory facilities for teaching science at secondary level. Science Education International, 30(1).
  • Prabha, S. (2016). Laboratory experiences for prospective science teachers: A meta-analytic review of ıssues and concerns. European Scientific Journal 12(34), 235-250.
  • Randal, D. M. (2010). Science in the Liberal arts curriculum. In J. Meinwald & G. Hildebrand (Eds.), Science and the educated American (pp. 9-22). Cambridge, MA: Academy of Arts & Sciences.
  • Rockstroh, A. H. (2013). Teacher characteristics on student achievement: an examination of high schools in Ohio. Unpublished Master Thesis, Kansas City, Martin School of Public Policy and Administration.
  • Sarıoğlan, A.B. (2015). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersinde laboratuar kullanımına ilişkin görüşleri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(4), 333-340.
  • Schreglmann, S. (2016). Türkiye’de üstün yetenekli öğrenciler ile ilgili yapılan yükseköğretim tezlerinin içerik analizi (2010–2015). Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 4(1), 14-26.
  • Shapiro, C., Moberg-Parker, J., Toma, S., Ayon, C., Zimmerman, H., Roth-Johnson, E. A., Hancock, S.P., Levis-Fitzgerald, M., & Sanders, E. R. (2015). Comparing the impact of coursebased and apprentice-based research experiences in a life science laboratory curriculum. Journal of microbiology & biology education, 16(2), 186.
  • Shen, K.M., Lee, M.H., Tsai, C.C., & Chang, C.Y. (2016). Undergraduate students’ earth science learning: relationships among conceptions, approaches, and learning self-efficacy in Taiwan. International Journal of Science Education, 38, 1527–1547.
  • Stuckey, M., Hofstein, A., Mamlok-Naaman, R., & Eilks, I. (2013). The meaning of ‘relevance’ in science education and its implications for the science curriculum. Studies in Science Education, 49, 1-3.
  • Tarkın, A., & Uzuntiryaki, E. (2012). Öğretmen adaylarının özyeterlik inançları ve mesleğe yönelik tutumlarının kanonik korelasyon analizi ile incelenmesi. İlköğretim Online, 11(2), 332- 341.
  • Tokuhama-Espinosa, T. (2015). The new science of teaching and learning: Using the best of mind, brain, and education science in the classroom. Teachers College Press.
  • Turner, R.C., & Lindsay, H.A. (2003). Gender differences in cognitive and non-cognitive factors related to achievement in organic chemistry. Journal of Chemical Education, 80(5), 563-568.
  • Usher, E. L., & Pajares, F. (2009). Sources of self-efficacy in mathematics: A validation study. Contemporary Educational Psychology, 34, 89-101.
  • Wardani, T. B., & Winarno, N. (2017). Using ınquiry-based laboratory activities in lights and optics topic to ımprove students' understanding about nature of science (NOS). Journal of Science Learning, 1(1), 28-35.
  • Yavuz, S., & Akçay, M. (2017). Bilgisayar destekli öğretim ile laboratuar destekli öğretimin öğrencilerin ders başarılarına ve derse karşı tutumlarına etkisinin incelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1), 39-48.
  • Yazıcı, M., & Kurt, A. (2018). Ortaokul fen bilimleri dersinde laboratuvar kullanımının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 295- 320.
  • Yılmaz, M. (2018). Deneye ilişkin özyeterlik ölçeği: Türkçe’ye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kastamonu Education Journal, 26(2), 475-486.
APA NACAROĞLU O, özbay H (2021). Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi. , 125 - 140. 10.18026/cbayarsos.631199
Chicago NACAROĞLU OĞUZHAN,özbay Hatice Esma Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi. (2021): 125 - 140. 10.18026/cbayarsos.631199
MLA NACAROĞLU OĞUZHAN,özbay Hatice Esma Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi. , 2021, ss.125 - 140. 10.18026/cbayarsos.631199
AMA NACAROĞLU O,özbay H Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi. . 2021; 125 - 140. 10.18026/cbayarsos.631199
Vancouver NACAROĞLU O,özbay H Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi. . 2021; 125 - 140. 10.18026/cbayarsos.631199
IEEE NACAROĞLU O,özbay H "Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi." , ss.125 - 140, 2021. 10.18026/cbayarsos.631199
ISNAD NACAROĞLU, OĞUZHAN - özbay, Hatice Esma. "Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi". (2021), 125-140. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.631199
APA NACAROĞLU O, özbay H (2021). Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 125 - 140. 10.18026/cbayarsos.631199
Chicago NACAROĞLU OĞUZHAN,özbay Hatice Esma Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19, no.1 (2021): 125 - 140. 10.18026/cbayarsos.631199
MLA NACAROĞLU OĞUZHAN,özbay Hatice Esma Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.19, no.1, 2021, ss.125 - 140. 10.18026/cbayarsos.631199
AMA NACAROĞLU O,özbay H Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 19(1): 125 - 140. 10.18026/cbayarsos.631199
Vancouver NACAROĞLU O,özbay H Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 19(1): 125 - 140. 10.18026/cbayarsos.631199
IEEE NACAROĞLU O,özbay H "Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi." Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19, ss.125 - 140, 2021. 10.18026/cbayarsos.631199
ISNAD NACAROĞLU, OĞUZHAN - özbay, Hatice Esma. "Özel Yetenekli Öğrencilerin Fen Deneylerine Yönelik Özyeterliklerinin Planlama, Uygulama ve Değerlendirme Bağlamında İncelenmesi". Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 19/1 (2021), 125-140. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.631199