Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma
Yıl: 2004 Cilt: 41 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 55 - 66 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma
Öz: Çalışmada hem taze hem de sanayi amaçlı yetiştirilen toplam 25 farklı biber genotipi 15 fenotipik özellik bakımından incelenmiştir. 'Principal Component' (PC) analizi toplam çoklu varyasyonun % 81.77'sini temsil eden 4 otonom PC ekseni oluşturmuştur. Varyasyonun % 29.54'ünü kapsayan birinci PC ekseni; meyve ağırlığı, meyve çapı, meyve et kalınlığı, kuru madde oranı ve bitki başına meyve adedi özelliklerini taşırken; varyasyonun % 21.03'ünü temsil eden ikinci PC ekseni ise; meyve kabuk rengi (a), titre edilebilir asitlik, pH ve bitki başına verim özelliklerini kapsamıştır. 'Gruplar arası benzerlik' dendogramı esas olarak 6 farklı grup oluşturmuştur. Dendogarmda Ilıca 256, Acıkıl, Çorbacı, Manisa yeşili, Çetinel ve Demre gibi sofralık olarak yetiştirilen genotipler 1. grubu oluşturmuşlardır. 2. grup hem sofralık çeşitleri (Çarliston ve Kandil Dolma), hem de sanayi tipi biberleri (Üçburun, Yunan, Kale) içermektedir. Salamuralık California Wonder çeşitleri ise salça ve közlemelik olarak değerlendirilen Kapia biberleri ile 3. grubu oluşturmuşlardır. Dendogramda sos ve turşu yapımında kullanılan Jalepeno biber hatlerı 4. grubu, eskiden beri turşuluk olarak yetiştirilen Biberiye populasyonları 5. grubu ve salamuralık olarak değerlendirilen Domates biberleri de 6. grubu oluşturmuşlardır. Elde edilen sonuçlar, Türkiye'de biber genotipleri arasında gözlemlenen varyasyonun değerlendirilmesini sağlamış ve gelecekteki ıslah çalışmalarının nasıl yönlendirileceğini tartışmamıza olanak vermiştir.
Anahtar Kelime: Konular:
A research on morphological variability in some important pepper genotypes grown in Turkey
Öz: A total of 25 pepper genotypes widely used for fresh consumption or processing were investigated for 15 different phenotypic traits. Principal Component (PC) analysis extracted 4 autonomous axes containing 81.77 % of the total multivariate variation. The first PC axis carried 21.54 % of the total variation by representing fruit weight, fruit diameter, fruit flesh thickness, dry matter and fruit number / plant, while the second PC axis carried 21.03 % of the variation by representing fruit color (a), titrable acidity, pH and yield (g) / plant. Average linkage cluster analysis extracted 6 main clusters. 1st cluster separated Ilıca 256, Acıkıl, Çorbacı, Manisa yeşili, Çetinel and Denire all used for fresh consumption. 2nd cluster contained both fresh consumed cultivars (Çarliston and Kandil Dolma) and processed types (Üçburun, Yunan, Kale). C.v's California Wonder (for brining) and Kapia (for paste production and roasting) formed the 3r cluster. Jalepeno pepper lines (for sauce and pickling production) formed the 4th cluster, while Biberiye populations (for pickling production) formed the 5th cluster, and Topepoes (for brining) the 6th cluster. Results have been investigated to explain the degree of variation within widely grown pepper genotypes of Turkey and to discuss breeding aims in the future.
Anahtar Kelime: Konular:
Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Anonim, 2002. Türkiye İstatistik Yıllığı. T.C. Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü No: 2779, p: 288-290.
- Bağcı, M., 1965. Türkiye'de yetiştirilen yerli ve yabancı biber çeşitlerinin morfolojik ve pomolojik özellikleri ile çiçek biyolojileri üzerinde mukayeseli araştırmalar (Doktora Tezi) Bornova-İzmir.
- Brown, J. S., 1991. Principal component and cluster analyses of cotton cultivar variability across the U.S. cotton belt. Crop Science, 31:915-922.
- Düzyaman, E. and H. Vural, 2002a. Farklı Ekocoğrafîk Kökenli Bamya Genotiplerinin Verim Değerlerinde Görülen Heterosis Üzerinde Bir Araştırma E.Ü.Z.F. Dergisi Cilt 39, No:2, 9-16.
- Düzyaman, E. and H. Vural, 2002b. Farklı Ekocoğrafîk Kökenli Bamya Genotiplerinin Morfolojik Varyabilitesi Üzerinde Bir Araştırma E.Ü.Z.F. Dergisi Cilt 39, No:2, 17-24.
- He, Z. H., 1991. An investigation of the relationship between the Fi potential and the measures of genetic distance among wheat lines. Euphytica 58: 165-170
- Karaçalı, L, M. Yıldız, F. Yıldız, E. Özeker, P. Kmay ve F. Şen, 2001. Mandarinlerde Derim Öncesi Bazı Uygulamaların Yara Onarımı, Yeşil Küf Çürüklüğü ve Depolamaya Etkileri. TÜBİTAK TARP 2112 nolu Proje Sonuç Raporu.
- Karaçalı, L, 2002. Bahçe Ürünlerinin Muhafazası ve Pazarlanması. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi yayınları No: 494, Bornova-İzmir.
- Lucchese, C, G. Dinelli, A. Miggiano, A. Lovato, 1999. Identification of pepper (Capsicum spp.) cultivars by field and electrophoresis tests. Seed Science and Technology, 27:37-47.
- Meglic, V., F. Serquen ve J. E. Staub, 1996. Genetic diversity in cucumber (Cucumis sativus L.): I. A reevaluation of the U.S. germplasm collection. Genetic Resources and Crop Evolution 43:533-546.
- Pierson, D. 1970. The Chemical Analysis of Food. Auxil, London.
- Sneath P. H. A. ve R. R. Sokal, 1973. Numerical Taxonomy. W. H. Freeman and Company, San Francisco.
- Souza E. ve M. E. Sorrells, 1991. Relationship among 70 North American oat germplasms: II. Cluster analysis using quantitative characters. Crop Science, 31:605-612.
- Walton, P. D., 1971. The use of factor analysis in determining characters for yield selection in wheat, Euphytica 20, 416-421.
- Vural, H. 1998. Endüstriyel Amaçlı Sebze Üretiminin Sorunları, Çözüm Önerileri. Ege Bölgesi I. Tarım Kongresi 7-11 Eylül 1998. Aydın. 1. Cilt 127-131.
- Votava, E. J. ve P. W. Bosland, 2002. A cultivar by any other name: Genetic variability in heirloom bell pepper 'California Wonder1 HortScience, 37:1100- 1102.
- Vural, H., D. Eşiyok ve İ. Duman, 2000. Kültür Sebzeleri (Sebze Yetiştirme). Ege Üniversitesi Basım Evi, Bornova, izmir.
- Yanmaz, R. 2002. Türkiye Sebzecilik Bibliyografyası 1923-1999, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Ankara Üniversitesi Basımevi, s: 391. Ankara.
| APA | DUMAN İ, DÜZYAMAN E (2004). Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma. , 55 - 66. |
| Chicago | DUMAN İBRAHİM,DÜZYAMAN Eftal Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma. (2004): 55 - 66. |
| MLA | DUMAN İBRAHİM,DÜZYAMAN Eftal Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma. , 2004, ss.55 - 66. |
| AMA | DUMAN İ,DÜZYAMAN E Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma. . 2004; 55 - 66. |
| Vancouver | DUMAN İ,DÜZYAMAN E Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma. . 2004; 55 - 66. |
| IEEE | DUMAN İ,DÜZYAMAN E "Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma." , ss.55 - 66, 2004. |
| ISNAD | DUMAN, İBRAHİM - DÜZYAMAN, Eftal. "Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma". (2004), 55-66. |
| APA | DUMAN İ, DÜZYAMAN E (2004). Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(3), 55 - 66. |
| Chicago | DUMAN İBRAHİM,DÜZYAMAN Eftal Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 41, no.3 (2004): 55 - 66. |
| MLA | DUMAN İBRAHİM,DÜZYAMAN Eftal Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, vol.41, no.3, 2004, ss.55 - 66. |
| AMA | DUMAN İ,DÜZYAMAN E Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2004; 41(3): 55 - 66. |
| Vancouver | DUMAN İ,DÜZYAMAN E Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 2004; 41(3): 55 - 66. |
| IEEE | DUMAN İ,DÜZYAMAN E "Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma." Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41, ss.55 - 66, 2004. |
| ISNAD | DUMAN, İBRAHİM - DÜZYAMAN, Eftal. "Türkiye' de yetiştirilen bazı önemli biber genoptiplerinin morfolojik variyabilitesi üzerinde bir araştırma". Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 41/3 (2004), 55-66. |
