TY  - JOUR
TI  - Hafif-Orta Klinik Seyirli COVID-19 Hastalarının GenelÖzellikleri ve Pnömoni Gelişimi için Risk Faktörleri
AB  - Hafif-orta şiddetteki koronavirüs-2019 (COVID-19) hastalarında pnömoni gelişimini öngördürebilecek belirteçlere yönelik sınırlı veri bulunmaktadır. Bu çalışmada, bir üniversite hastanesinin pandemi polikliniğine ayaktan başvuran ve hafif-orta şiddetli COVID-19 tanısı alan hastaların demografik özelliklerinin ve klinik bulgularının değerlendirilmesi, COVID-19 pnömonisi gelişimi için risk faktörlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Tek merkezli retrospektif tasarımlı çalışmaya şiddetli akut solunum sendromu koronavirüs-2 (SARSCoV-2) nükleik asit testi sonucu pozitif olan 414 hasta dahil edilmiştir. Hastaların 220 (%53.1)’si erkek, yaş ortalaması 38.3 ± 12.7 olarak belirlenmiştir. Semptom başlangıcından itibaren hastaneye medyan başvuru süresi üç gün (0-11) olarak tespit edilmiştir. Hastaların 154 (%37.2)’ünde aile içi temas öyküsü mevcutken hastalarda en sık görülen semptomlar sırasıyla, halsizlik (%68.4), miyalji (%61.8), baş ağrısı (%56.5), koku kaybı (%45.2), tat kaybı (%43.2) ve iştahsızlık olarak belirlenmiştir (%42.8). Kadın hastalarda halsizlik (p= 0.016), baş ağrısı (p= 0.008), boğaz ağrısı (p= 0.032), bulantı (p= 0.003), iştahsızlık (p= 0.045), tat kaybı (p= 0.005) ve koku kaybı (p< 0.001) gibi semptomlar daha sık görülmüştür. Elli yaş altında tat kaybı (%47.6 ve %25, p< 0.001) ve koku kaybı (%50 ve %26.3, p< 0.001), 40 yaş üzerinde öksürük (%43.4 ve %29.3, p= 0.003) daha sık tespit edilmiştir. Asemptomatik seyirli 46 (%11.1) olguda cinsiyetler arasında anlamlı fark bulunmamıştır (p= 0.500). Toraks bilgisayarlı tomografi (BT) çekilen 339 hastanın 150 (%43.8)’sinde pnömoni saptanmıştır. Tek değişkenli regresyon analizinde; ileri yaş [p< 0.001, odds oranı (OR)= 1.44), obezite (p< 0.001 OR= 2.5), aktif olarak sigara kullanmıyor olmak (p< 0.001, OR= 6.19], ilk başvuru anında ateş (p= 0.002, OR= 2.02), öksürük (p< 0.001, OR= 3.26), nefes darlığı (p< 0.001, OR= 23.37), halsizlik (p= 0.042, OR= 1.63), iştahsızlık (p= 0.009, OR= 1.79) ve D-dimer yüksekliği (p= 0.014, OR= 1.92) pnömoni gelişimi ile ilişkili bulunmuştur. Çok değişkenli regresyon analizinde ise obezite (p= 0.005, OR= 2.69), aktif olarak sigara kullanmıyor olmak (p< 0.001, OR= 5.43), ilk başvuru anında öksürük (p= 0.017, OR= 2.16) ve nefes darlığının (p= 0.008, OR= 16.22) olması pnömoni gelişimi için bağımsız risk faktörü olarak tespit edilmiştir. Vücut kitle indeksi (VKİ) >30 olan 108 (%26.1) hastanın CRP (p< 0.001), D-dimer (p< 0.001), ferritin (p< 0.001) değerleri yüksek olarak saptanmış ve hastaların %60.9’unda pnömoni (p< 0.001) gözlenmiştir. Aktif sigara kullanıcısı olan 106 (%25.6) hastada CRP (p< 0.001), D-dimer (p= 0.010) değerleri düşük, lenfosit sayısı (p= 0.001) yüksek ve hastaların %15.6’sında pnömoni (p< 0.001) saptanmıştır. Hastaların yedinci gün sonunda %25.9’unda koku kaybı, %25’inde halsizlik, %23.1’inde tat kaybı şikayetleri; 14. gün sonunda ise %21.1’inde koku kaybı, %21.1’inde miyalji, %19.7’sinde tat kaybı şikayetlerinin devam ettiği izlenmiştir. Takipleri sırasında 286 hastada kontrol amaçlı COVID-19 polimeraz zincir reaksiyon (PCR) testi çalışılmıştır. COVID-19 PCR testi negatifleşme medyan süresi sekiz gün (3-56) olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak, hafif-orta şiddette klinik bulgularla başvuran hastaların %20-30’unda semptomlar 14 günden uzun sürebilmektedir. Ayrıca, obezite COVID-19 pnömonisi için önemli bir risk faktörü olarak değerlendirilmelidir.
AU  - Bayramlar, Osman Faruk
AU  - alkan, sena
AU  - METE, Bilgül
AU  - Kutlubay, Zekayi
AU  - MURT, Ahmet
AU  - KUSKUCU, MERT AHMET
AU  - balkan, ilker
AU  - ÖZDEMİR, YUSUF EMRE
AU  - ÇETİNKALE, Oğuz
AU  - Öngören, Şeniz
AU  - KARAALİ, Rıdvan
AU  - Saltoglu, Nese
AU  - Tabak, Fehmi
AU  - KESKİNDEMİRCİ, Yılmaz
AU  - AYGÜN, Gökhan
DO  - 10.5578/mb.20219805
PY  - 2021
JO  - Mikrobiyoloji Bülteni
VL  - 55
IS  - 3
SN  - 0374-9096
SP  - 342
EP  - 356
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/445439
ER  -