Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü

İlaslan, Emine; BALCI, Mustafa Kemal; Ozer, Zeynep; Dalkıran, Şefika

doi:10.17942/sted.803667

Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü

Emine İLASLAN, (Akdeniz Üniversitesi, Kumluca Sağlık Bilimleri Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Antalya, Türkiye)

Şefika DALKIRAN, (Akdeniz Üniversitesi Hastanesi, Diyabet Eğitim Hemşireliği Departmanı, Antalya, Türkiye)

Zeynep ÖZER, (Akdeniz Üniversitesi, Hemşirelik Fakültesi, İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Antalya, Türkiye)

Mustafa Kemal BALCI (Akdeniz Üniversitesi, Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Antalya, Türkiye)

STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi

24 3

Yıl: 2021 Cilt: 30 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 84 - 95 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17942/sted.803667 İndeks Tarihi: 30-09-2021

Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü

Öz:

Giriş: Diyabeti olan bireyler ile bakım verenlerçoğunlukla duygusal ve sosyal ilişki içerisindedirler.Araştırma, diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyive diyabetli bireylerin bakımından sorumlu bireylerdebakım verme yükünün belirlenmesi amacıyla kesitselve tanımlayıcı olarak yapılmıştır.Metod: Araştırma Eylül 2016–Nisan 2018 tarihleriarasında bir üniversite hastanesi Endokrin veMetabololizma Polikliniği’nde yapılmıştır. Veritoplama araçları olarak diyabetli bireyler için“Diyabetli Birey Tanıtım Formu”, “Hastalığı KabulÖlçeği”, bakım veren bireyler için “Bakım VerenTanıtım Formu” ve “Bakım Verme Yükü Ölçeği”kullanılmıştır. Bulgular: Araştırmamıza katılan diyabetli bireylerinhastalığı kabul düzeyi (AIS) puan ortalaması23.67±8.64, diyabetli bireylere bakım verenlerinbakım verme yükü puan ortalaması ise 34.78±17.56olarak bulunmuştur. AIS puanı ile diyabetli bireyinçalışma durumu, eğitim düzeyi, diyabet eğitimi almadurumu, göz ve böbrek komplikasyonları varlığıarasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğusaptanmıştır (p>0.05). Bakım verme yükü ile bakımverenlerin tanıtıcı özellikleri arasında istatistikselolarak anlamlı bir fark bulunamamıştır (p<0.05).Diyabetli bireylerin hastalığı kabul düzeyi puanortalaması ile bakım verenlerin bakım verme yüküpuan ortalaması arasında negatif yönde zayıf bir ilişkibulunmuştur (r=-.216).Sonuç: Araştırma sonucunda diyabetli bireylerinhastalığı kabul düzeyinin ve bakım vericilerin bakımverme yükünün orta düzeyde olduğu görülmektedir.Diyabetin yönetimi genellikle bakım veren/aile ilişkisibağlamında gerçekleşmektedir. Bu nedenle bakımverenlerin sağlık profesyonelleri tarafından diyabetyönetim programına katılmaları teşvik edilmelidir.

Anahtar Kelime:

Level of Acceptance of Illness by Persons with Type 2 Diabetes and Burden on Caregivers

Öz:

Introduction: Individuals with diabetes and their caregivers are mostly engaged in emotional and social relations. The survey is of cross-sectional and descriptive nature conducted to determine the level of illness acceptance by individuals with diabetes and care burden of those who give care to these individuals.Methodology: The survey was conducted during the period September 2016–April 2018 at the Endocrine and Metabolism Polyclinic of a university hospital. Data collection tools were “Patient Description Form” and “Illness Acceptance Scale” for individuals with diabetes, and “Caregiver Description Form” and “Care Burden Scale” for caregivers.Findings: It is found that the average illness acceptance score (AIS) of diabetics covered by the survey is 23.67±8.64, and average care burden score of caregivers is 34.78±17.56. there is statistically significant difference in AIS scores with respect to employment status, education level, training in diabetes, and presence of eye and kidney complications (p>0.05). No statistically significant difference could be found with respect to care burden and characteristics of care givers (p<0.05). Between the average score in illness acceptance level of diabetics and average score in care burden by caregivers, there is a weak negative correlation (r=-.216). Conclusion: The survey found that illness acceptance by diabetics and the care burden of care givers are both at medium level. The management of diabetics usually takes place in the context of relations with caregivers/family. Thus, caregivers must be encouraged by health professionals to participate to diabetes management programmes.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Forouhi NG, Wareham NJ. Epidemiology of diabetes. Medicine (Abingdon). 2014;42(12):698-702.
2. International Diabetes Federation (IDF). Diabetes Atlas 9th edition 2019. Erişim adresi: http://www.idf.org/diabetesatlas. Erişim tarihi: 20.06.2020
3. Nicolucci A, Kovacs Burns K, Holt RI, Comaschi M, Hermanns N, Ishii H, et al. Diabetes Attitudes, Wishes and Needs second study (DAWN2): cross-national benchmarking of diabetes-related psychosocial outcomes for people with diabetes. Diabet Med. 2013;30(7):767-77.
4. Akpınar NB, Ceran MA. Kronik Hastalıklar ve Rehabilitasyon Hemşireliği. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2019;3(2):140-52.
5. Rogon I, Kasprzak Z, Szczesniak L. Perceived quality of life and acceptance of illness in people with type 2 diabetes mellitus. Prz Menopauzalny. 2017;16(3):79-85.
6. Büyükkaya Besen D, Esen A. The Adaptation of the Acceptance of Illness Scale to the Diabetic Patients in Turkish Society. TAF Prev Med Bull. 2011;10(2):155-64.
7. Schmitt A, Reimer A, Kulzer B, Haak T, Gahr A, Hermanns N. Assessment of diabetes acceptance can help identify patients with ineffective diabetes self-care and poor diabetes control. Diabet Med. 2014;31(11):1446-51.
8. Costa S, Leite A, Pinheiro M, Pedras S, Pereira MG. Burden and quality of life in caregivers of patients with amputated diabetic foot. Psych J. 2020
9. Jorwal P, Verma R, Balhara YPS. Psychological health of caregivers of individuals with type 2 diabetes mellitus: A cross-sectional comparative study. Journal of Social Health and Diabetes. 2015;3(02):095-101.
10. Atagün Mİ, Balaban ÖD, Atagün Z, Elagöz M, Özpolat A. Kronik hastalıklarda bakım veren yükü. Piskiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2011;3(3):513-52.
11. International Diabetes Federation (IDF). World diabetes day 2018. Erişim adresi: https://idf.org/54-our-activities/171-world- diabetes-day. Erişim tarihi: 20.06.2020.
12. The Lancet Diabetes E. Family matters in diabetes care. Lancet Diabetes Endocrinol. 2018;6(12):911.
13. Schmitt A, Reimer A, Kulzer B, Icks A, Paust R, Roelver KM, et al. Measurement of psychological adjustment to diabetes with the diabetes acceptance scale. J Diabetes Complications. 2018;32(4):384-92.
14. Taşkın Yılmaz F, Şahin DA, Türesin AK. Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi. Cukurova Med J. 2019;44(4):1284-91.
15. Stojković S, Prlić N. Effect of faith on the acceptance of chronic disease patients. South Eastern Europe Health Sciences Journal. 2012;2(1):52-61.
16. İnci FH, Erdem M. Bakım Verme Yükü Ölçeği’nin Türkçe’ye Uyarlanması Geçerlilik ve Güvenilirliği Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Derg 2008;11(4):85–95.
17. Rintala T-M, Jaatinen P, Paavilainen E, Åstedt- Kurki P. Interrelation between adult persons with diabetes and their family: a systematic review of the literature. Journal of family nursing. 2013;19(1):3-28.
18. Samuel-Hodge CD, Headen SW, Skelly AH, Ingram AF, Keyserling TC, Jackson EJ, et al. Influences on day-to-day self-management of type 2 diabetes among African-American women: spirituality, the multi-caregiver role, and other social context factors. Diabetes Care. 2000;23(7):928-33.
19. Yazla C, Karadere ME, Terzi Ö, Dolapçı M, Çınar Yastı A. Care-giving Burden and Quality of Life in Diabetic Foot Patients' Care Givers. Family Practice & Palliative Care. 2017;2(3):28-37.
20. Bąk E, Kunc-Małyjurek M. Assessment of the level of acceptance of the illness and of satisfaction with life in patients with type 2 Diabetes aged 45-60. Journal of Education, Health and Sport. 2018;8(8):34-50.
21. Şireci E, Yılmaz Karabulutlu E. Tip 2 diabetes mellituslu hastaların hastalıklarını kabullenme ve kendi bakımlarındaki öz yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;20(1):48-55.
22. Richardson A, Adner N, Nordstrom G. Persons with insulin-dependent diabetes mellitus: acceptance and coping ability. J Adv Nurs. 2001;33(6):758-63.
23. Anaforoglu I, Ramazanogullari I, Algun E, Kutanis R. Depression, anxiety and quality of life of family caregivers of patients with type 2 diabetes. Med Princ Pract. 2012;21(4):360-5.
24. Awadalla AW, Ohaeri JU, Al-Awadi SA, Tawfiq AM. Diabetes mellitus patients' family caregivers' subjective quality of life. J Natl Med Assoc. 2006;98(5):727-36.
25. Stodberg R, Sunvisson H, Ahlstrom G. Lived experience of significant others of persons with diabetes. J Clin Nurs. 2007;16(7B):215-22.
26. Tang TS, Brown MB, Funnell MM, Anderson RM. Social support, quality of life, and self-care behaviors amongAfrican Americans with type 2 diabetes. Diabetes Educ. 2008;34(2):266-76.
27. Mayberry LS, Osborn CY. Family support, medication adherence, and glycemic control among adults with type 2 diabetes. Diabetes care. 2012;35(6):1239-45.
28. Sinclair AJ, Armes DG, Randhawa G, Bayer AJ. Caring for older adults with diabetes mellitus: characteristics of carers and their prime roles and responsibilities. Diabet Med. 2010;27(9):1055-9.
29. Lee VY, Seah WY, Kang AW, Khoo EY, Mooppil N, Griva KJP, et al. Managing multiple chronic conditions in Singapore–exploring the perspectives and experiences of family caregivers of patients with diabetes and end stage renal disease on haemodialysis. 2016;31(10):1220-36.
30. Tsoulou V, Karamolegou E, Kourakos M, Vasilopoulos G, Polikandrioti MJTijolew. Association of state and trait anxiety between patients who had undergone traumatic amputation and their family caregivers. 2019;18(2):176-85.
31. Burgio LD, Gaugler JE, Hilgeman MM. The spectrum of family caregiving for adults and elders with chronic illness: Oxford University Press; 2016.
32. Stödberg R, Helena S, Gerd A. Lived experience of significant others of persons with diabetes. Journal of clinical nursing. 2007;16(7b):215-22.

APA	İlaslan E, Dalkıran Ş, Ozer Z, BALCI M (2021). Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü. , 84 - 95. 10.17942/sted.803667
Chicago	İlaslan Emine,Dalkıran Şefika,Ozer Zeynep,BALCI Mustafa Kemal Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü. (2021): 84 - 95. 10.17942/sted.803667
MLA	İlaslan Emine,Dalkıran Şefika,Ozer Zeynep,BALCI Mustafa Kemal Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü. , 2021, ss.84 - 95. 10.17942/sted.803667
AMA	İlaslan E,Dalkıran Ş,Ozer Z,BALCI M Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü. . 2021; 84 - 95. 10.17942/sted.803667
Vancouver	İlaslan E,Dalkıran Ş,Ozer Z,BALCI M Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü. . 2021; 84 - 95. 10.17942/sted.803667
IEEE	İlaslan E,Dalkıran Ş,Ozer Z,BALCI M "Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü." , ss.84 - 95, 2021. 10.17942/sted.803667
ISNAD	İlaslan, Emine vd. "Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü". (2021), 84-95. https://doi.org/10.17942/sted.803667

APA	İlaslan E, Dalkıran Ş, Ozer Z, BALCI M (2021). Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 30(2), 84 - 95. 10.17942/sted.803667
Chicago	İlaslan Emine,Dalkıran Şefika,Ozer Zeynep,BALCI Mustafa Kemal Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 30, no.2 (2021): 84 - 95. 10.17942/sted.803667
MLA	İlaslan Emine,Dalkıran Şefika,Ozer Zeynep,BALCI Mustafa Kemal Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, vol.30, no.2, 2021, ss.84 - 95. 10.17942/sted.803667
AMA	İlaslan E,Dalkıran Ş,Ozer Z,BALCI M Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2021; 30(2): 84 - 95. 10.17942/sted.803667
Vancouver	İlaslan E,Dalkıran Ş,Ozer Z,BALCI M Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü. STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2021; 30(2): 84 - 95. 10.17942/sted.803667
IEEE	İlaslan E,Dalkıran Ş,Ozer Z,BALCI M "Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü." STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 30, ss.84 - 95, 2021. 10.17942/sted.803667
ISNAD	İlaslan, Emine vd. "Tip 2 Diyabetli Bireylerin Hastalığı Kabul Düzeyi ve Bakım Verenlerin Bakım Verme Yükü". STED/Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 30/2 (2021), 84-95. https://doi.org/10.17942/sted.803667