Yıl: 2021 Cilt: 25 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 511 - 554 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.34246/ahbvuhfd.933601 İndeks Tarihi: 05-10-2021

CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR

Öz:
Ceza muhakemesi hukukunda, yargılama konusu olayı temsil eden her şey delilolabilir. Bu yönüyle ceza muhakemesinde delil serbestisi kuralı geçerlidir. Kovuşturmaevresinde hakim, hukuka uygun elde edilmiş ve hakkında bir değerlendirme yasağıöngörülmemiş olan tüm delilleri serbestçe takdir eder (CMK m.217/1). Benzer şekilde,soruşturma evresinde Cumhuriyet savcısı da re’sen araştırma prensibi gereğinceelde ettiği delilleri, iddianame düzenlemeye yeter bir şüphe derecesi oluşturupoluşturmadıkları yönünden takdir yetkisine sahiptir.Ceza muhakemesi hukukunda, delillerin itibari değerine ilişkin yasal birderecelendirme yoktur. Bununla birlikte, elde edilen delillerin soruşturmadan sonuççıkarılması noktasında, yeterli şüpheye dayanak oluşturacak düzeyde bir etkiye sahipolup olmadıkları, kovuşturma bakımından ise ispatta hangi derecede fonksiyon icraettikleri, çeşitli sebeplerle ve değerlendirme yetkisini haiz makamın takdirine bağlıolarak farklılık arz eder. Çalışmada, ceza muhakemesinde sıkça kullanılan bir delilolarak tanık beyanının, bu kapsamda sahip olduğu itibari değer; tanığın suç olayınıdoğrudan müşahede edip etmediği, yaşı, daha önce herhangi bir suçtan dolayıhakkında verilen ceza mahkumiyetine bağlı olarak oluşturulan bir adli sicil kaydınınbulunup bulunmadığı, yürüttüğü görev nazarı itibara alınarak değerlendirilecek, ilgilikısımlarda, Kıta Avrupası ve Common Law hukuk sistemlerine ilişkin açıklamalarayer verilerek karşılaştırmalı hukuktaki uygulamalar çerçevesinde, beyanının itibaredilebilirliğine etki eden nedenler incelenecektir.
Anahtar Kelime:

SPECIAL CIRCUMSTANCES REGARDING TO CREDIBILITY OF THE WITNESS STATEMENT IN CRIMINAL PROCEDURE LAW

Öz:
In criminal procedure law, anything that represents the crime can be evidence. In this respect, the rule of free evaluation of evidence applies in criminal procedure. In trial, the judge freely evaluates all the evidence which lawfully obtained and for which an evaluation prohobition is not foreseen (CMK Art.217/1). Similarly, during the investigation, the public prosecutor also has discretionary power in terms of whether the evidence he/she obtained in accordance with inquisitorial principe constitutes a degree of suff icient suspision to make a criminal charge against defendant. In criminal procedure law, there is no legal rating of the credibility of any type of evidence. However, depending on the evaluation of the prosecutor or judge, it diff ers for various reasons and whether the evidence has an evidentiary value in investigation and to what extent it will aff ect the proof in trial. In this study, the credibility of the witness statement as a frequently used evidence in criminal procedure will be evaluated by taking into account whether the witness has directly observed the crime, his age, whether he has a criminal record based on the previous criminal conviction for any crime. In this context, the reasons aff ecting the credibility of the witness statement within the framework of current practices in comparative law will be examined by including explanations regarding the Continental and Common Law legal systems.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aydın D, Ceza Muhakemes൴nde Del൴ller, Yetk൴n, 2014.
  • Bender R/Nack A/Treuer W. D, Tatsachenfeststellung vor Ger൴cht, 4. Aufl age, C.H. Beck, 2014.
  • Brackmann N/Habermeyer E, “Interkultureller Vergle൴ch k൴ndl൴cher Zeugen/ Opferbefragungen: ‘Was w൴r von anderen Ländern lernen können’”, Forens൴sche Psych൴atr൴e, Psycholog൴e, Kr൴m൴nolog൴e, 2019, Volume 13 (s.143-150).
  • Brause H. P, “Zum Zeugenbewe൴s ൴n der Rechtsprechung des BGH”, NStZ, 2007 (s.505-512).
  • B൴rtek F, “Cumhur൴yet Savcısının Del൴ller൴ ve F൴൴l൴ Takd൴r Yetk൴s൴”, ൴n: Prof. Dr. Nur CENTEL’e Armağan, Marmara Ün൴vers൴tes൴ Hukuk Fakültes൴ Hukuk Araştırmaları Derg൴s൴ Özel Sayı, Y.2013, C.19 (2), (s.953-990).
  • B൴rtek F, AİHM, Anayasa Mahkemes൴ ve Yargıtay Kararları Işığında Ceza Muhakemes൴nde Del൴l ve İspat, 2. Baskı, Adalet, 2017.
  • Burkhard W, “Zum Verhältn൴s von Pol൴ze൴beamten zu Strafverte൴d൴gern”, Kr൴m൴nal൴st൴k, 1991.
  • Canpolat C, “Ceza Muhakemes൴ Hukukunun Amacı: Objekt൴f gerçeğ൴n keşf൴ m൴? Yargısal (kaza൴) b൴r gerçekl൴ğ൴n൴ ൴nşası mı?”, Erc൴yes Ün൴vers൴tes൴ Hukuk Fakültes൴ Derg൴s൴, 2020, C.15 (2), (s.451-499).
  • Centel N/Zafer H, Ceza Muhakemes൴ Hukuku, 14. Bası, Beta, 2017.
  • C൴hanoğlu M, “Çocuk Tanıklığı ve Çocuk Belleğ൴n൴n Güven൴l൴rl൴ğ൴”, Türk Ps൴koloj൴ Bülten൴, 2007, Y. 13, S. 40, (s.67-71).
  • Deckers R, “Glaubwü rd൴gke൴t k൴ndl൴cher Zeugen, Vernehmungsfehler und Begutachtung”, NJW, 1999, (s.1365-1371).
  • Dem൴rbaş T, Sanığın Hazırlık Soruşturmasında İfades൴n൴n Alınması, 1996.
  • Detter K, “Der Zeuge vom Hörensagen - e൴ne Bestandsaufnahme”, NStZ, 2005, (s.1-9).
  • Deutscher A, “D൴e Erörterung der Vorstrafen von Zeugen”, NStZ, 2012, (s.359-362).
  • Feyz൴oğlu M, Ceza Muhakemes൴ Hukukunda Tanıklık, US-A Yayıncılık, 1996.
  • Ged൴k D, “Ceza Muhakemes൴nde Hak൴m൴n Del൴ller൴ Değerlend൴rme Serbestl൴ğ൴ (CMK m.217)”, Dokuz Eylül Ün൴vers൴tes൴ Hukuk Fakü ltes൴ Derg൴s൴, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağ an, 2019, C.21, Ö zel Sayı, (s.913-964).
  • Gökcen A/Balcı M/Alşah൴n Mehmet Em൴n/Çakır K, Ceza Muhakemes൴ Hukuku, 3. Baskı, Adalet, 2018.
  • Göktürk N, “Yalan Tanıklık Suçu (TCK m.272)”, Gaz൴ Ün൴vers൴tes൴ Hukuk Fakültes൴ Derg൴s൴, 2016, C. XX, S.1, (s.347-409).
  • Hafızoğulları Z, “Hukuka Aykırı Surette Elde Ed൴len Del൴ller Meseles൴”, Yen൴ Türk൴ye, 1996, Yargı Reformu Özel Sayısı, Y.2, S.10, (s.1815-1924).
  • Heger M, Strafprozessrecht, W. Kohlhammer, 2013.
  • Helfer C/S൴ebel W, Das Berufsb൴ld des Pol൴ze൴vollzugsbeamten (Gutachten ൴m Auftrag der Ständ൴gen Konferenz der Innenm൴n൴ster der Länder), Band 1, Saarbrücken 1975.
  • Jansen G, Zeuge und Aussagepsycholog൴e, 2. Aufl age, C.F. Müller, 2012.
  • Johansson S/Stefansen K/Bakkete൴g E/Kaldal A, “Implement൴ng the Nord൴c Barnahus Model: Character൴st൴cs and Local Adapt൴ons”, ൴n: Collaborat൴ng Aga൴nst Ch൴ld Abuse -Explor൴ng the Nord൴c Barnahus Model-, Palgrave MacM൴llan, 2017, (s.1-31).
  • Kargl W, “Wahrhe൴t, Überzeugung und W൴ssen ൴m Strafverfahren, - Über d൴e Voraussetzungen der Erkenntn൴s ൴m Schatten des Zwe൴fels-“, Arch൴v fü r Rechts- und Soz൴alph൴losoph൴e, 2019, Volume 105 (2), (s. 171-204).
  • Koca M, “Ceza Muhakemes൴ Hukukunda Del൴ller”, Ceza Hukuku Derg൴s൴, 2006, Y.1, S.2, (s.207-225).
  • Kühne H. H, Strafprozessrecht, 9. völl൴g neue bearbe൴tete und erwe൴terte Aufl age, 2015.
  • Ma൴er S, “Aussage gegen Aussage und fre൴e Bewe൴swü rd൴gung”, NStZ, 2005, (s.246-251).
  • Mazzon൴ G, “Memory Suggest൴b൴l൴ty and Metacogn൴t൴on ൴n Ch൴ld Eyew൴tness Test൴mony: The Roles of Source Mon൴tor൴ng and Self-Eff ൴cacy”, European Journal of Psychology of Educat൴on, 1998, Vol. XIIL, No. 1, (s.43-60).
  • McElhaney J. W, “Character Ev൴dence and Impeachment: An Introduct൴on”, L൴t൴gat൴on, 1977, Vol. 4, No. 1, (s. 45-48; 59-60).
  • McElhaney J W, “Understand൴ng Character Ev൴dence: Four ൴deas that t൴e ൴t all together”, ABA Journal, 1993,Vol. 79, No. 3, (s.76-77).
  • M൴ebach K, “D൴e fre൴e Bewe൴swü rd൴gung der Zeugenaussage ൴n der neueren Rechtsprechung des BGH”, NStZ-RR, 2016, (s.329-334).
  • Münsterberg H, On The W൴tness Stand -Essay on The Psychology and Cr൴me, New York, 1908 (https://arch൴ve.org).
  • Myklebust T, “The Nord൴c Model of Handl൴ng Ch൴ldren’s Test൴mon൴es”, ൴n: Collaborat൴ng Aga൴nst Ch൴ld Abuse -Explor൴ng the Nord൴c Barnahus Model-, Palgrave MacM൴llan, 2017, (s.97-119).
  • Orhan G/Ulukol B/Canbaz H, “Çocuk İzlem Merkez൴ Model൴ ve Bu Modelde Gözlenen Sorunlar”, Kr൴z Derg൴s൴, 2019, S.27(3), (s.178-186).
  • Öztürk B/Tezcan D/Erdem M. R/Sırma-Gezer Ö/Saygılar-Kırıt Y. F/AlanAkcan E/Özaydın Ö/Erden-Tütüncü E/Altınok-V൴llem൴n D/Tok M. C, Nazar൴ ve Uygulamalı Ceza Muhakemes൴ Hukuku, 12. Baskı, Seçk൴n, 2018.
  • Pradel J, Çağdaş S൴stemlerde Karşılaştırmalı Ceza Usulü, ISISC Kolokyumlarının Sentez Raporu (Türkçe’ye çev൴ren: Sulh൴ Dönmezer), İstanbul, 2000.
  • Prechtel G, “D൴e Bedeutung der Glaubwürd൴gke൴t und des persönl൴chen E൴ndrucks für d൴e Bewe൴swürd൴gung”, ZJS, 4/2017, (s.381-395).
  • Rox൴n C/Schünemann B, Strafrerfahrensrecht, 27. Aufl age, C.H. Beck, 2012. Sanch൴r൴co C. W, “Ev൴dence and Object of Tr൴al”, Columb൴a Law Rev൴ew, 2001, Vol. 101, No. 6, (s.1227-1311).
  • Sander G, “§ 261 StPO”, ൴n: Löwe-Rosenberg, D൴e Strafprozeßordnung und das Ger൴chtsverfassungsgesetz Großkommentar, Band 6, 26., neu bearbe൴tete Aufl age, Walter de Gruyter, 2006.
  • Sarsıkoğlu Ş, “Ceza Muhakemes൴nde Del൴l ve İspat Hukuku Açısından Elektron൴k Del൴l (E-Del൴l) Kavramı”, Türk൴ye Adalet Akadem൴s൴ Derg൴s൴, 2015, Y.6, S.22, (s.507-533).
  • Sokullu-Akıncı F, Pol൴s -Toplumsal B൴r Kurum Olarak Gel൴şmes൴, Pol൴s AltKültürü ve İnsan Hakları-, Gümüş Basımev൴, 1990.
  • Sporer S. L/Sauerland M/Kocab K, “Kap൴tel 9: Personen൴dent൴f൴z൴erung”, ൴n: Bl൴esener/Lösel/Köhnken, Lehrbuch Rechtspsycholog൴e, Verlag Hans Huber, 2014, (s.156-182).
  • Steller M, “Gegenstandsbere൴che und Method൴k der psycholog൴schen Begutachtung”, ൴n: Handbuch der Forens൴schen Psych൴atr൴e Band 2, Psychopatholog൴sche Grundlagen und Prax൴s der Forens൴schen Psych൴atr൴e ൴m Strafrecht (Hrsg. von KRÖBER Hans Ludw൴g- LEYGRAF NorbertDÖLLING D൴eter-SASS Henn൴ng), Spr൴nger, 2010, (s.85-212).
  • Şah൴n C/Göktürk N, Ceza Muhakemes൴ Hukuku, C.II, Seçk൴n, 2020.
  • Theune L, Pol൴ze൴beamte als Berufszeugen ൴n Strafverfahren, Nomos, 2019.
  • Ünver Y, “Ceza Muhakemes൴nde İspat, CMK ve Uygulamamız”, Ceza Hukuku Derg൴s൴, 2006, Y.1, S.2, (s.103-205).
  • Ünver Y/Haker൴ H, Ceza Muhakemes൴ Hukuku, C൴lt 1, 15. Baskı, Adalet, 2019.
  • Ünver Y/Haker൴ H, Ceza Muhakemes൴ Hukuku, C൴lt 3, 15. Baskı, Adalet, 2019.
  • Volbert R, “Kap൴tel 22: Besonderhe൴ten be൴ der aussagepsycholog൴schen Begutachtung von K൴ndern (Textbox 22.1)”, ൴n: Bl൴esener/Lösel/ Köhnken, Lehrbuch Rechtspsycholog൴e, Verlag Hans Huber, 2014, (s.408-421).
  • Volk K/Engländer A, Grundkurs StPO, 8. neu bearbe൴tete Aufl ., 2013.
  • Wolf T, “Sche൴ner൴nnerungen und „false memory“ – aktuelle rechtl൴che Fragen an d൴e Aussagepsycholog൴e”, Forens൴sche Psych൴atr൴e, Psycholog൴e, Kr൴m൴nolog൴e, 2019, Volume 13, (s.136-141).
  • Yen൴sey F/Nuhoğlu A, Ceza Muhakemes൴ Hukuku, 6. Baskı, Seçk൴n, 2018.
  • Yıldız A. K, Ceza Muhakemes൴nde İspat ve Del൴ller൴n Değerlend൴r൴lmes൴, İstanbul Ün൴vers൴tes൴ Sosyal B൴l൴mler Enst൴tüsü, Yayımlanmamış Doktora Tez൴, İstanbul, 2002.
  • Younger I, “Three Essays on Character and Cred൴b൴l൴ty Under the Federal Rules”, Hofstra Law Rev൴ew, 1976, Vol. 5, Issue 1, 1976, (s.7-14).
  • Yurtcan E, Ceza Yargılaması Hukuku, 11. Baskı, Vedat, 2005.
  • Z൴pf H, Strafprozeßrecht, zwe൴te, neubearbe൴tete Aufl age, Walter de Gruyter, 1977.
APA Canpolat C (2021). CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR. , 511 - 554. 10.34246/ahbvuhfd.933601
Chicago Canpolat Can CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR. (2021): 511 - 554. 10.34246/ahbvuhfd.933601
MLA Canpolat Can CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR. , 2021, ss.511 - 554. 10.34246/ahbvuhfd.933601
AMA Canpolat C CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR. . 2021; 511 - 554. 10.34246/ahbvuhfd.933601
Vancouver Canpolat C CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR. . 2021; 511 - 554. 10.34246/ahbvuhfd.933601
IEEE Canpolat C "CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR." , ss.511 - 554, 2021. 10.34246/ahbvuhfd.933601
ISNAD Canpolat, Can. "CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR". (2021), 511-554. https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.933601
APA Canpolat C (2021). CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 25(2), 511 - 554. 10.34246/ahbvuhfd.933601
Chicago Canpolat Can CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 25, no.2 (2021): 511 - 554. 10.34246/ahbvuhfd.933601
MLA Canpolat Can CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.25, no.2, 2021, ss.511 - 554. 10.34246/ahbvuhfd.933601
AMA Canpolat C CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2021; 25(2): 511 - 554. 10.34246/ahbvuhfd.933601
Vancouver Canpolat C CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2021; 25(2): 511 - 554. 10.34246/ahbvuhfd.933601
IEEE Canpolat C "CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR." Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 25, ss.511 - 554, 2021. 10.34246/ahbvuhfd.933601
ISNAD Canpolat, Can. "CEZA MUHAKEMESİ HUKUKUNDA TANIK BEYANININ İTİBARİ DEĞERİNE İLİŞKİN BAZI ÖZEL DURUMLAR". Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 25/2 (2021), 511-554. https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.933601