TY  - JOUR
TI  - Enfeksiyon Etkeni Mantarların Zamana Göre Sıklık ve Tür Dağılımlarındaki Değişimler: 12 Yıllık (2008-2019) Mikoloji Laboratuvarı Verileri Ne Söylüyor?
AB  - Mantarların etken olduğu enfeksiyonların sıklığı ve çeşitliliği artmakta, etken mantarların dağılımındayıllar içinde değişim ve bölgesel farklılıklar gözlenmektedir. Erken dönemde uygun tedavinin başlanabilmesiiçin, beklenen epidemiyolojik dağılımların bilinmesi önem taşımaktadır. Bu çalışmada, fungalenfeksiyon riski olan hastalar için bölgesel bir merkez olan Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri’nde, 12 yılboyunca klinik örneklerden izole edilen mantarların sayısı, cins/tür düzeyinde dağılımları ve yıllar içindekideğişim retrospektif olarak araştırılmıştır. Bu amaçla, 2008-2019 yıllarına ait laboratuvar kayıtlarıincelenmiş, 19636 klinik örnekten 21813 mantar izole edildiği saptanmıştır. İlk (2008-2013) ve ikinci(2014-2019) altı yıllık dönem karşılaştırıldığında mantar üreyen örnek sayılarında 2.5 kat artış (ilk dönem;n= 5620, ikinci dönem; n= 14016) görülmüştür. En sık idrar (%45.0), alt solunum yolu (%30.7) ve kan(%6.8) örneklerinden mantar izole edilmiştir. Tüm örneklerde küf izolasyon oranı ikinci altı yıllık dönemdeanlamlı olarak artmıştır (%8.3’ten %10.6’ya, p≤ 0.001). Beklendiği gibi, en sık izole edilen maya mantarıCandida albicans (%57.0) küf mantarı ise Aspergillus fumigatus kompleks (%50.4) olmuştur. İkinci altı yıllıkdönemde, tüm örneklerde mayalar arasında C.albicans (%59.3’ten %56.0’ya, p≤ 0.001), küfler arasındaA.fumigatus kompleks (%58.1’den %48.0’e, p≤ 0.001) izolasyonunun anlamlı olarak azaldığı belirlenmiştir.İdrar örneklerindeki mantar üremelerinde ilk sıraları C.albicans (%49.8), Candida glabrata kompleks(%15.6), Candida tropicalis (%8.9) ve Candida kefyr (%7.5) almıştır. Alt solunum yolu örneklerinden eldeedilen küf üremelerinde en sık gözlenen etken olan A.fumigatus kompleks (%51.2), ilk altı yıllık dönemde%63.7’den ikinci dönemde %47.1’e düşmüştür (p≤ 0.001). Aynı dönemlerde diğer Aspergillus türleri(%25.5’ten %34.1’e, p= 0.002) ve Aspergillus dışı küfler (%36.3’ten %52.9’a, p≤ 0.01) artmıştır. Kan örneklerinden en sık C.albicans (%44.4), Candida parapsilosis kompleks (%21.5) ve C.glabrata kompleks(%13.0) üretilmiştir. İkinci altı yıllık dönemde ilk döneme göre C.albicans oranları %47.3’ten %42.2’yedüşmüş (p= 0.059) ve C.glabrata kompleks oranları %9.5’ten %15.5’e yükselmiştir (p≤ 0.001). Kan dışındakisteril örneklerden elde edilen ilk üç sıradaki etkenler C.albicans (%37.8), C.glabrata kompleks (%9.1)ve C.parapsilosis kompleks (%4.7) olmuştur. Ancak, mantar üreyen örnek sayısı ve tür dağılımının yıllariçinde büyük değişkenlik gösterdiği gözlenmiştir. Merkezimizde, 12 yıllık bir süreçte klinik örneklerdenizole edilen mantar sayılarında büyük artış gözlenmiştir. Ayrıca sonuçlar, fungal enfeksiyon etkeni olarakantifungal ilaçlara azalmış duyarlılık gösteren ve/veya duyarlılık durumu bilinmeyen türlerin arttığını dagöstermiştir. Fungal enfeksiyon etken dağılımlarında cins ve tür düzeyinde merkeze ya da bölgeye göregözlenebilen farklılıklar, erken dönemde uygun tedavinin uygulanabilmesi için yerel verilerin kullanılmasınıgerektirmektedir. Merkezimiz için gerçekleştirmiş olduğumuz gibi ülkemizde yeterli sayıda ve büyükmerkezlerin katılımları ile yapılacak sürveyans çalışmaları, epidemiyolojik verileri geniş kapsamlı olarakortaya koyarak fungal enfeksiyonların yönetimi ile ilgili yaklaşımlara da katkı sağlayacaktır.
AU  - AKAR, Nida
AU  - Sig, Ali Korhan
AU  - Gülmez, Dolunay
AU  - Duyan, Serhat
AU  - Arikan-Akdagli, Sevtap
DO  - 10.5578/mb.20156
PY  - 2021
JO  - Mikrobiyoloji Bülteni
VL  - 55
IS  - 1
SN  - 0374-9096
SP  - 53
EP  - 66
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/449814
ER  -