SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ
Yıl: 2021 Cilt: 11 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 769 - 785 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022
SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ
Öz: Bilgi iletim aracı olarak infografikler, aktarılmak istenen mesajın kolay okunabilmesi ve anlaşılmasıiçin ilgi çekici hale getirilip belirli grafiklerle desteklenmiş çeşitli illüstrasyonlar ve sembollerlehazırlanmış olan tasarımlardır. Bu sayede karmaşık, uzun bilgiler daha dikkat çekici/akılda kalıcı birşekilde hedef kitleye kısa sürede ve etkili olarak aktarılabilmektedir. Özellikle olağanüstü durumlardayaşanan paniğin en aza indirilmesi, konu hakkında bilgilendirme ve yönlendirme yapmak içininfografikler önem kazanmaktadır. Bunun önemli bir örneği de bireyleri yaşanan sağlık olayları ileilgili konularda bilgilendirme, doğru davranışa yönlendirme, halk sağlığını koruma amacıylagerçekleştirilen sağlık iletişimi uygulamalarıdır. Çalışmada sağlık iletişimi kapsamında COVID-19Pandemisi sürecinde yayınlanmış olan infografikler incelenmiştir. Pandemi ile ilgili olarak kriziletişimini yürüten en yetkin kurumlar olan uluslararası düzeyde Dünya Sağlık Örgütü ve ulusaldüzeyde Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığının yayınlamış olduğu infografikler “iyi/başarılıinfografik” kriterleri çerçevesinde çalışmanın görsel verilerine yönelik olarak uygulanan içerik analiziile incelenmiştir. Bu amaçla Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığının resmi internet sitelerindepandemi, hastalık, yapılması ve yapılmaması gerekenler gibi konularda yayınlamış olduğuinfografiklere ulaşılmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda tasarımların değerlendirilmesi iki aşamadagerçekleştirilmiştir. İlk olarak çalışma evreninde yer alan tüm infografikler sayı, konu, vurgu açısından“genel” olarak, ikinci aşamada ise amaçlı örneklem ile belirlenen tasarımlar içerik analizi iledeğerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, Dünya Sağlık Örgütünün uyarı amaçlı tasarlamış olduğuinfografiklerinde mesajların kısa, vurgulu ve görsellerin anlatılmak istenen mesajı destekler niteliktekullanıldığı belirlenmiştir. Sağlık Bakanlığının bilinçlendirme amaçlı tasarlanmış olaninfografiklerinde uzun yazı kullanıldığı, bilgilerin tekrar edildiği ve görsel kullanımının minimumdüzeyde tutulduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte iki kurumun tasarımlarında da kullanılan görsellerinçoğunlukla küresel ortak bir dil açısından anlam bulduğu görülmüştür.
Anahtar Kelime: INFOGRAPHICS IN HEALTH COMMUNICATION: COMPARATIVE ANALYSIS OF WORLD HEALTH ORGANIZATION’S AND MINISTRY OF HEALTH OF TURKEY’S COVID-19 INFOGRAPHICS
Öz: Infographics as a means of transmitting information are designs with specific graphics that make the message to be transmitted interesting for easy reading and understanding. In this way, complex, long information can easily be transferred to the target audience in a more remarkable/memorable and effective in a short time. Especially in extraordinary situations, infographics are important for minimizing panic by informing about the subject. An important example of this is health communication practices, which are carried out with the aim of informing individuals about health events, guiding them to correct behavior, and protecting public health. In the study, infographics published within the scope of health communication during the COVID-19 Pandemic were examined. The infographics published by the World Health Organization and by the Ministry of Health of the Republic of Turkey, which are the most competent institutions in crisis communication on pandemic, were analyzed with the content analysis. "Good/successful infographic" criteria were used in the analysis. For this purpose, infographics by both institutions on their official websites on issues such as pandemic, disease, do's and don'ts were reached. For the purpose of the study the designs were evaluated in two stages. In the first stage, all infographics reached were evaluated as "general" in terms of number, subject, emphasis. In the second stage, designs determined by purposeful sampling were evaluated by content analysis method. The following conclusions were reached in the study: The infographic designs of the World Health Organization are for warning purposes, the messages are short, emphasis, visuals support the message. The infographic designs of the Ministry of Health are aimed at raising awareness, the rate of writing is too high, the information is repetitive, and the visual use is minimal. However, the images used in the infographic designs of the two institutions are meaningful in global common language.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akgül, Selma Koç (2017). “Olağanüstü Durumlar, İletişim ve Habercilik Yaklaşımları”. TRT Akademi 2(3): 6-47.
- Aktan, Sertaç (2020). “Dünya Sağlık Örgütü COVID-19'un 'Endemik' Olabileceğini Açıkladı; Endemik, Pandemi ve Epidemi Nedir?”. https://tr.euronews.com/2020/05/14/dso-ye-gore-COVID-19- bir-epidemik-peki-pandemik-ile-epidemik-arasindaki-fark-ne (Erişim Tarihi: 3 Eylül 2020).
- Aktoz, Meryem vd. (2020). “Türk Kardiyoloji Derneği Uzlaşı Raporu: COVID-19 Pandemisi ve Kardiyovasküler Hastalıklar Konusunda Bilinmesi Gerekenler”. Türk Kardiyoloji Derneği Arşivi 48 (1): 1-48.
- Balkac, Melisa ve Erdoğan Ergun (2018). “Role of infographics in healthcare”. Chinese medical journal 131(20): 2514.
- Becerikli, Sema Yıldırım (2013). “Türkiye’de Sağlık İletişimi Üzerine Yazılan Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Analizi: Eleştirel Bir Bakış”. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi 12 (2): 25-36.
- Cmeciu, Camelia, Madalina Manolache ve Alexandra Bardan (2016). “Beyond the narrative visualization of infographics on european issues”. Studies in Media and Communication 4(2): 54-69.
- Davis, Mark ve David Quinn (2013). “Visualizing text: The new literacy of infographics”. Reading today 31(3): 16-18.
- Denli, Salih (2016). “Görsel iletişimde infografik”. Journal of International Social Research 9(42): 1475-1479.
- Durmuş, Duygu Aktaş (2019). Etkileşimli İnfografik: Türkiye Bağımsız Sinema Tarihi Örneği. Sanatta Yeterlik Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
- Erişti, Suzan Duygu Bedir (2017). Yeni Medya ve Görsel İletişim Tasarımı. Ankara: Pegem Akademi.
- Gökçe, Orhan. (2006). İçerik Analizi Kuramsal ve Pratik Bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi
- Güler, Tuğcan (2016). “Yazılı Tarihin Başlangıcından Günümüz Dünyasına Piktogramların İşlevi Üzerine Bir Değerlendirme”. İdil Sanat ve Dil Dergisi 5(25): 1521-1538.
- Hoşgör, Derya Gündüz (2014). İletişim ve Sağlık iletişimi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Beykent Üniversitesi.
- Kaptan, Serpil ve Zülfikar Sayın (2020). “Grafik tasarım bağlamında iletinin görsel tasarımlara dönüştürülmesi süreçleri”. İdil Sanat ve Dil Dergisi 9(69): 805-820
- Karagöz, Kezban (2016). Sağlık İletişimde Sosyal Medyanın Rolü: Türkiye’de Sağlık Kurumlarının Sosyal Medya Kullanımının İncelenmesi. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
- Özpınar, Şaha B. Baygül ve Gülşah Aydın (2020). “Kriz iletişiminde infografik kullanımı: COVID-19 pandemi sürecinde infografikler üzerine bir inceleme”. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi COVID-19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı 19 (37): 240-261.
- Sağlık Bakanlığı (2011). Toplum Sağlığı Merkezi Çalışanlarına Yönelik Sağlığın Geliştirilmesi Eğitimi Rehberi. Ankara: Deniz Matbaacılık. Sağlık Bakanlığı. “COVID-19 Bilgilendirme Sayfası” https://COVID19.saglik.gov.tr/TR66166/afisler.html (Erişim Tarihi: 09.11.2020).
- Sarman, Abdullah, Suat Tuncay ve Emine Sarman. (2020). COVID-19 Pandemi Sürecinde Medyanın 3-18 Yaş Arasındaki Çocuklar Üzerindeki Olumsuz Psikolojik Etkisinin Önlenmesi. Van Sağlık Bilimleri Dergisi 13 (Supplement): 11-17.
- Scott, Hiliary, Samantha Fawkner, Christopher William Oliver ve Andrew Murray (2016). “Why healthcare professionals should know a little about infographics”. British Journal of Sports Medicine.
- Siricharoen, Waralak V. (2015). “Infographic role in helping communication for promoting health and well-being”. In Conference: proceedings of the second international conference on computer science, computer engineering, and education technologies (CSCEET2015). Kuala Lumpur, Malaysia.
- Turgut, Erol (2013). Grafik Dil ve Anlatım Biçimleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
- Türk Tabipleri Birliği (2020). “COVID-19 pandemisi 2. ay değerlendirme raporu”. https://www.ttb.org.tr/kutuphane/COVID19-rapor.pdf (Erişim Tarihi: 10 Eylül 2020)
- Yıldırım, Serkan vd. (2014). “Bilgi Grafiği (İnfografik) Oluşturma Sürecine Yönelik Öğrenci Görüşleri”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi 3(4): 247-255.
- Yüksel, Erkan (2015). “Sağlık iletişiminin anatomisi”. Ed.Aydın Ziya Özgür ve Aytekin İşman. İletişim Çalışmaları 2015. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları.
- URL-1: https://who.canto.global/v/coronavirus/album/S6BP7?from=thumbnail&scrollTo=10 79&gOrderProp=uploadDate&gSortingForward=false&display=thumbnail&viewIndex=1 (Erişim Tarihi: 12.11.2020)
- URL-2: https://COVID19.saglik.gov.tr/TR-66166/afisler.html (Erişim Tarihi: 09.11.2020)
- URL-3: “Koronavirüs nedir: COVID-19'a karşı hangi önlemler alınmalı, virüsün özellikleri neler?”. https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51177538 (Erişim Tarihi: 5 Eylül 2020)
| APA | KAYA A, Yılmaz A (2021). SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. , 769 - 785. |
| Chicago | KAYA Asuman,Yılmaz Ayça SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. (2021): 769 - 785. |
| MLA | KAYA Asuman,Yılmaz Ayça SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. , 2021, ss.769 - 785. |
| AMA | KAYA A,Yılmaz A SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. . 2021; 769 - 785. |
| Vancouver | KAYA A,Yılmaz A SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. . 2021; 769 - 785. |
| IEEE | KAYA A,Yılmaz A "SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ." , ss.769 - 785, 2021. |
| ISNAD | KAYA, Asuman - Yılmaz, Ayça. "SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ". (2021), 769-785. |
| APA | KAYA A, Yılmaz A (2021). SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 11(3), 769 - 785. |
| Chicago | KAYA Asuman,Yılmaz Ayça SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 11, no.3 (2021): 769 - 785. |
| MLA | KAYA Asuman,Yılmaz Ayça SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, vol.11, no.3, 2021, ss.769 - 785. |
| AMA | KAYA A,Yılmaz A SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. 2021; 11(3): 769 - 785. |
| Vancouver | KAYA A,Yılmaz A SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication. 2021; 11(3): 769 - 785. |
| IEEE | KAYA A,Yılmaz A "SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ." The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 11, ss.769 - 785, 2021. |
| ISNAD | KAYA, Asuman - Yılmaz, Ayça. "SAĞLIK İLETİŞİMİNDE İNFOGRAFİKLER: DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE SAĞLIK BAKANLIĞI COVID-19 İNFOGRAFİKLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ". The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication 11/3 (2021), 769-785. |
