Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları

Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 42 Sayfa Aralığı: 144 - 172 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 08-10-2021

Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları

Öz:
İşyerinde kısa çalışmayı doğuran aynı nedenlere dayalı olarak, İş Kanunu çerçevesinde “iş sözleşmesinin askı hali”, “çalışma koşullarında esaslı değişiklik” gibi kanuni veya taraflarca kararlaştırılabilen hukuki kurum ve süreçler de uygulanabilecek olup, İşsizlik Sigortası Kanunu çerçevesinde düzenlenen kısa çalışma, bu uygulamalardan farklı bir hukuki nitelik taşımaktadır. Bu hukuki kurum ve süreçler arasında kısa çalışmanın, kanunen zorunlu tutulup tutulmadığı hususu gündeme gelmekte olup, kanunda belirtilen gerekçeler gerçekleştiğinde kısa çalışma yapmak üzere işverenin başvurusunun kanunen zorunlu tutulmadığını, ancak taraflarca İş Kanunu çerçevesinde başkaca anlaşma yapılmadığında, işveren tarafından feshin son çare olmasından hareketle, iş sözleşmesinin feshinden önce işveren tarafından başvurulması gereken bir uygulama olduğunu söyleyebiliriz. 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununda kısa çalışma, kısa çalışma ödeneğinden yararlanma açısından tanımlanmış olup, kısa çalışmanın iş sözleşmesine etkileri ise düzenlenmemiştir. Diğer yandan İş Kanunu’nda da, kısa çalışmanın iş sözleşmesine etkileri düzenlenmemiştir. Bu nedenle, İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında özel bir düzenleme olan kısa çalışma uygulamasıyla aynı süreçte, işçilerin kısa çalışmayla aynı gerekçelerle genel Kanun niteliğinde olan İş Kanunundan kaynaklanan iş sözleşmesini haklı nedenle fesih hakkını kullanıp kullanamayacağı hususu gündeme gelmektedir. İşçi, kısa çalışmayla aynı gerekçelerle iş sözleşmesini derhal fesih hakkını, kısa çalışma uygulaması başlamadan önce kullanabilecekken, kısa çalışma uygulamasının, işverene Kanunen tanınmış olan bir hakka dayanması ve idari bir karara dayalı olarak uygulanması dikkate alınarak, kısa çalışma uygulaması başladıktan sonra ve kısa çalışma süresi devam ettiği sürece işçinin haklı nedenle iş sözleşmesini feshedemeyeceğinin kabul edilmesi gerekir. Ancak İşsizlik Sigortası Kanununda kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanılmasına ilişkin düzenlemelerin, İş Kanunu’nda aynı gerekçelerle işçilere sağlanan hakları engelleyici olmayacak şekilde düzenlenmesi esas olmalıdır. İşsizlik Sigortası Kanununda kısa çalışmaya ve kısa çalışma ödeneğine ilişkin düzenlemelerin, İş Kanunu’nda aynı gerekçelerle işçilere sağlanan haklarla süre yönünden çakışmaması da gereklidir.
Anahtar Kelime:

Short-Time Work and It’s Effects On Employment Contract and Short-Time Work’s Conditions Regarding Cause and Term

Öz:
Short-time work regulated within the frame work of Unemployment Insurance Act has a dif ferent legal status compared with the short-timework practice in the workplace that may emergeas a result of the legal procedures; processes thatare enforced by Labor Ac or bilaterally agreed be tween the parties such as “fundamental changesin work conditions” and “suspension of employ ment contract”. This brings up the question of be tween all these legal procedures and processeswhether short-time work is mandatory by law ornot; we can say that when the conditions deter mined in law have been fulfilled, short-time workapplication by the employer is not mandatorybut; if the parties do not have another agreementin the context of Labour Act; because of the ulti ma ratio principle; short-time work is a practicethat should be followed by the employer prior tothe Short-time work regulated within the frame work of Unemployment Insurance Act has a dif ferent legal status compared with the short-timework practice in the workplace that may emergeas a result of the legal procedures; processes thatare enforced by Labor Ac or bilaterally agreed be tween the parties such as “fundamental changesin work conditions” and “suspension of employ ment contract”. This brings up the question of be tween all these legal procedures and processeswhether short-time work is mandatory by law ornot; we can say that when the conditions deter mined in law have been fulfilled, short-time workapplication by the employer is not mandatorybut; if the parties do not have another agreementin the context of Labour Act; because of the ulti ma ratio principle; short-time work is a practicethat should be followed by the employer prior tothe termination of the employment contract.Under the Unemployment Insurance Act no.4447, short-time work is defined in respect ofbenefiting from the short-time work benefitswhile the effects of short-time work on the em ployment contract are not regulated. On the oth er hand, the effects of short-time work on theemployment contract are not regulated in theLabour Act either. Therefore, this brings up thequestion of whether the employees are entitledto exercise their rights for termination with thevalid reasons emerging from Labour Act, which isa public act; because of short-time work practice;a special regulation under the Unemployment In surance Law. While the employee can exercise its immediatetermination right before the start of the short time work practice with the same justifications,it should be accepted that the employee cannotterminate his/her employment contract withvalid reasons if the short-time work practice hasalready been started and is going on in the work place, considering short-time work practice is alegal right of the employer and exercised basedon an administrative decision. In this respect,However, it is essential that short-time work pro visions and the regulations on benefitting theshort-time work benefits should neither be im peding on nor contradicting with the employeerights provided by Labor Act as a result of thesame justifications. The provisions of short-timework and short-time work benefits in Unemploy ment Insurance Act, should also not contradictthe employee rights provided by Labor Act as aresult of the same justifications in terms of du ration.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • • Akyiğit, Ercan, “Kısa Çalışma”, TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Ağustos-Kasım 2004/1-2, s.1- 35, Ankara, 2004.
  • • Astarlı, Muhittin, “Genel Ekonomik Kriz Dönemlerinde İşletme Gerekleriyle Fesih ile Kısa çalışma İlişkisi”, Sicil Dergisi Mart/2010, s.74-88, İstanbul, 2010.
  • • Başterzi, Süleyman, “Türkiye’de Feshe Karşı Koruma Hukuku Reformunun Sosyal ve İstihdam Üzerindeki Etkisi”, AÜHFD, s. 53-94, Ankara, 2005.
  • • Çetinkaya Kayalı, Tuğba, “Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği”, 2014/4 Ankara Barosu Dergisi, s.415-474, Ankara, 2014.
  • • Caniklioğlu, Nurşen, “4857 Sayılı İş Kanununa Göre Kısa Çalışma Ve Kısa Çalışma Ödeneği”, A. Can. Tuncay’a Armağan, s.499-547, İstanbul, 2005.
  • • Çelik Nuri/Caniklioğlu Nurşen/ Canbolat Talat, İş Hukuku Dersleri, İstanbul, 2017.
  • • Çil, Şahin; İş Hukukunda İşçinin Ücreti, Ankara, 2010.
  • • Ekmel, Onur, Kısa Çalışma Kavramı, Çeşitli Ülke Örnekleri ve Türkiye Uygulaması İle İşkur İçin Model Önerisi (Uzmanlık Tezi), ÇSGB T.İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Ankara, 2014.
  • • Endes, Nurtaç, Türk İş Hukukunda Kısa Çalışma, Ankara, 2017.
  • • Eyrenci/ Taşkent/Ulucan, Bireysel İş Hukuku, 8. Bası, İstanbul, 2017.
  • • Göçmen, Selin, Ekonomik Güçlüklerin İşverenin İş Verme ve Ücret Ödeme Borcu Üzerindeki Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Ünv., İstanbul, 2012.
  • • Kayırhan Hasan, Bireysel İş Hukukunda Zorunlu ve Zorlayıcı Nedenler, İstanbul, 2019.
  • • Mollamahmutoğlu, Hamdi/ Astarlı, Muhittin/ Ulaş Baysal, İş Hukuku Ders Kitabı, Cilt 1, Bireysel İş Hukuku, Ankara, 2019.
  • • Narmanlıoğlu, Ünal, Ferdi İş İlişkileri, İstanbul, 2014.
  • • Seçkin, M. İhsan, Çalışma Ekonomisi ve İş Hukuku Açısından Kısa Çalışma, İstanbul, 2015.
  • • Süzek, Sarper, İş Hukuku (Genel Esaslar-Bireysel İş Hukuku), İstanbul, 2019.
  • • Tuncay A. Can/Ekmekçi Ömer, Sosyal Güvenlik Dersleri, İstanbul, 2011.
  • • Uğraş, Boray, “İş Hukukunda Kısa Çalışma Kavramı ve Kısa Çalışma Ödeneğine Hak Kazanma Koşulları”, Çalışma İlişkileri Dergisi, Cilt:5, Sayı:1, Ocak 2014, s.49-68, Ankara, 2014.
  • • Yuvalı Ertuğrul, İş Hukukunda Zorlayıcı Neden ve Zorunlu Neden Kavramlarının İş Sözleşmesine Etkisi, Kamu-İş, C.12, Sayı:3, Ankara, 2012.
APA YÜCESOY Y (2019). Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları. , 144 - 172.
Chicago YÜCESOY Yasemin Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları. (2019): 144 - 172.
MLA YÜCESOY Yasemin Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları. , 2019, ss.144 - 172.
AMA YÜCESOY Y Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları. . 2019; 144 - 172.
Vancouver YÜCESOY Y Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları. . 2019; 144 - 172.
IEEE YÜCESOY Y "Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları." , ss.144 - 172, 2019.
ISNAD YÜCESOY, Yasemin. "Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları". (2019), 144-172.
APA YÜCESOY Y (2019). Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları. SİCİL İŞ HUKUKU DERGİSİ, 0(42), 144 - 172.
Chicago YÜCESOY Yasemin Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları. SİCİL İŞ HUKUKU DERGİSİ 0, no.42 (2019): 144 - 172.
MLA YÜCESOY Yasemin Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları. SİCİL İŞ HUKUKU DERGİSİ, vol.0, no.42, 2019, ss.144 - 172.
AMA YÜCESOY Y Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları. SİCİL İŞ HUKUKU DERGİSİ. 2019; 0(42): 144 - 172.
Vancouver YÜCESOY Y Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları. SİCİL İŞ HUKUKU DERGİSİ. 2019; 0(42): 144 - 172.
IEEE YÜCESOY Y "Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları." SİCİL İŞ HUKUKU DERGİSİ, 0, ss.144 - 172, 2019.
ISNAD YÜCESOY, Yasemin. "Kısa Çalışma Uygulaması ve İş Sözleşmesine Etkileri ileKısa Çalışmanın Nedensel ve Süresel Koşulları". SİCİL İŞ HUKUKU DERGİSİ 42 (2019), 144-172.