İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI

Yıl: 2020 Cilt: 4 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 62 - 76 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 12-10-2021

İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI

Öz:
II. Dünya Savaşı ertesi değişen uluslararası konjonktürle birlikte Türkiye’de Kemalist modernleşmesorgulanmaya başlanmış, demokratikleşme yönünde yeni bir sürece girilmiştir. Bu süreçteliberal/muhafazakâr söylemler eleştiri ve önerilerini daha güçlü bir şekilde ifade etme imkânıbulmuşlardır. Böylesi bir konjonktürde Ali Fuad Başgil ve Ahmet Emin Yalman’ın öncülüğünde bir grupfikir adamı tarafından 1947 yılında Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti kurulmuş ve cemiyetin yayın organıolarak da Hür Fikirler Mecmuası yayınlanmıştır. Mecmua, cemiyet kadar uzun ömürlü olamasa da -1948 ve 1949 yıllarında 11 nüsha yayınlanmıştır- yayınlandığı dönemin siyasal bağlamı dikkatealındığında ve ayrıca ele aldığı meseleler ve bu meseleleri ele alış biçimi itibariyle oldukça etkilidir. Buincelemede, kimi kaynaklarda Cumhuriyet dönemi liberal düşünce geleneğinde ilk sivil hareketi olarakda ifade edilen Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti’nin süreli yayını olan Hür Fikirler Mecmuası monografikolarak ele alınmış ve mecmuadaki yazılar temalaştırılarak incelenmiştir.
Anahtar Kelime:

Traces of the Axis Change in Turkish Modernization After the Second World War: Hür Fikirler Mecmuası

Öz:
With the changing international conjuncture following World War II, Kemalist modernization began to be questioned in Turkey, entered into a process of democratization and liberal / conservative ideologists were able to express criticism and suggestions more strongly. In such a conjuncture, Ali Fuad Başgil and Ahmet Emin Yalman founded the Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti with a group of friends in 1947 and published the Hür Fikirler Mecmuası as a publication of the society. Although the magazine is not as long-lived as the community, -it has been published in eleven copies in 1948 and 1949- it is remarkable as regards the political context of the period in which it was published, as well as the issues it addresses and the way it handles these issues. In this report, the Hür Fikirler Mecmuası, which is the periodical publication of the Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti, which is expressed in some sources as the first civil movement in the liberal thought tradition of the Republican era, was handled monographically and the articles in the magazine were themed and examined.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adıvar, A. A. (1948). Akademik Hürriyet. Hür Fikirler, 1, 5-10.
  • Albayrak, M. (2014). Türkiye’de Demokrasiye Geçiş Yılları. Ankara Barosu Dergisi, 1.
  • Alkan, İ. (1949a). Ekonomi ve Fikir Hürriyeti. Hür Fikirler, 3, 115-116.
  • Alkan, İ. (1949b). Ekonomide Devletçilik ve Ferd Hürriyeti. Hür Fikirler, 4, 174-176.
  • Alkan, İ. (1949c). Tetkik ve Raporlardan Azami Derece Faydalanmalıyız. Hür Fikirler, 10, 401-404.
  • Apaydın, B. (1948). Türkçe Meselesi. Hür Fikirler, 1, 36-39.
  • Apaydın, B. (1949a). Hürriyetin Asıl Teminatı. Hür Fikirler, 6-7, 243-245.
  • Apaydın, B. (1949b). İnsan Hakları ve Türk Hükümeti. Hür Fikirler, 3, 112-114.
  • Armaoğlu, F. H. (1949). Anayasamızdaki Hürriyetler. Hür Fikirler, 3, 131-134.
  • Baban, C. (1948). Basın Hürriyeti ve İnsan Hakları Mevzuunda Yeni Telakkiler. Hür Fikirler, 2, 59-61.
  • Başgil, A. F. (1948a). Başlarken. Hür Fikirler, 1, 3-4.
  • Başgil, A. F. (1948b). Demokrasilerin Tehlikesi ve Çifte Meclis Usulü. Hür Fikirler, 2, 75-78.
  • Başgil, A. F. (1949a). Demokrasi ve Mekteplerimiz. Hür Fikirler, 10, 391-400.
  • Başgil, A. F. (1949b). Hükümetlere Dair. Hür Fikirler, 8, 291-297.
  • Başgil, A. F. (1949c). Demokrasilerde İkinci Meclis ve Faydaları. Hür Fikirler, 3, 125-130.
  • Başgil, A. F. (1949d). Tek Meclis Usulünün Dayandığı Esaslar. Hür Fikirler, 4, 165-168.
  • Başgil, A. F. (2007). Din ve Laiklik. İstanbul: Yağmur Yayınevi.
  • Birinci, M. K. (2007). Erken Dönem Türk Demokrasisinde (1946-1950) Liberal Arayışlar Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset ve Sosyal Bilimler Bilim Dalı, Ankara.
  • Cündübeyoğlu, K. (1948a). Matbuat Hürriyeti. Hür Fikirler, 1, 29-31.
  • Cündübeyoğlu, K. (1948b). Matbuat Hürriyetimiz. Hür Fikirler, 2, 79-86.
  • Demiray, T. (1956). 1950–1953’ün Hatıralık Fiske Taşları. İstanbul: Türkiye Yayınevi.
  • Demirci, A. (2005). Ali Fuat Başgil. T. Bora & M. Gültekingil (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 7: Liberalizm içinde (s. 282-299). İstanbul: İletişim.
  • Demokrasi Bir Anayasa Davasıdır (1949). Hür Fikirler, 11, 548-551.
  • Ege, N. N. (1949a). Demokrasi Cihanından Portreler. Hür Fikirler, 8, 316-327.
  • Ege, N. N. (1949b). Demokrasi Cihanında Kadın. Hür Fikirler, 10, 420-425.
  • Feyzioğlu, F. N. (1949). Şahsi Hürriyetlerin Teminatı Olarak Kazai ve İdari Mercilerin İstiklali Meselesi. Hür Fikirler, 9, 348-357.
  • Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti Haberleri (1949). Hür Fikirler, 8, 335-337.
  • Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti’nin Beyannamesi (1948). Hür Fikirler, 1, 46-50.
  • Hür Fikirleri Yayma Cemiyetinden (1949). Dil Meselesi Hakkında. Hür Fikirler, 5, 200-206.
  • Kahraman, H. B. (2012). Türk Siyasetinin Yapısal Analizi II. İstanbul: Agora Kitaplığı.
  • Kara, İ. (2012). Din ile Modernleşme Arasında Çağdaş Türk Düşüncesinin Meseleleri. İstanbul: Dergâh.
  • Lequiller, J. (1949). Liberal Başmuharrirler Konferansı. Hür Fikirler, 6-7, 264-267.
  • Lippmann, W. (1948). Şahsın Masuniyeti. Hür Fikirler, 1, 22-24.
  • Mardin, Ş. (2008). Türkiye’de Toplum ve Siyaset. İstanbul: İletişim.
  • Okyar O. F. (1949). İktisadi Buhrana Dair. Hür Fikirler, 6-7, 252-255.
  • Önder, T. (2006). Ali Fuad Başgil. T. Bora & M. Gültekingil (Ed.), Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 5: Muhafazakârlık içinde (s. 291-301). İstanbul: İletişim.
  • Özgür N. (1949). Münevverlerimizi Bekleyen Tehlike. Hür Fikirler, 4, 177-180.
  • Özturanlı, M. İ. (1949a). Söz ve Fikir Hürriyeti. Hür Fikirler, 10, 412-415.
  • Özturanlı, M. İ. (1949b). Hürriyet ve Hürriyetsizlik Karşısında Türkiye. Hür Fikirler, 9, 358-362.
  • Sadoğlu, H. (2005). Hür Fikirleri Yayma Cemiyeti. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 7: Liberalizm. İstanbul: İletişim.
  • Savcı, B. (1948). Hürriyet ve Demokrasi Müesseselerini Tanıma Noksanımız. Hür Fikirler, 2, 71-74.
  • Sebük, M. A. (1948). Vatandaş Hakkı ve Ceza Kanunu. Hür Fikirler, 2, 62-65.
  • Sebük, M. A. (1949). Demokrasinin Gerçek Yolu. Hür Fikirler, 3, 107-111.
  • Seren, Ş. (1949). Matbuat Kanunumuzun 48. Maddesi. Hür Fikirler, 10, 409-411.
  • Tanrıöver, H. S. (1948). Demokrasinin İstikbali. Hür Fikirler, 2, 51-54.
  • Tosun, K. (1949). Devletçilik Meselemiz. Hür Fikirler, 4, 185-189.
  • Üniversite Kürsülerinde Tedris Hürriyeti (1948). Hür Fikirler, 1, 39-45.
  • Yalman, A. E. (1948). 1848-1948. Hür Fikirler, 1, 11-15.
  • Yalman, A. E. (1949). Liberal Başmuharrirlerin Londra’daki Milletlerarası Toplantısı. Hür Fikirler, 3, 99-102.
  • Yetim, F. (2014). Liberal Muhafazakârlık ve Düşünsel Tutarlılık Ekseninde Faklı Bir Türkiye Entelektüeli: Ali Fuat Başgil. Muhafazakâr Düşünce, S. 39, Ocak-Şubat-Mart.
  • Yörük, A. K. (1949). Devletçilik ve Hürriyet. Hür Fikirler, 4, 147-157.
  • Zürcher, E. J. (2005). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi. İstanbul: İletişim.
APA Sucu İ (2020). İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI. , 62 - 76.
Chicago Sucu İlyas İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI. (2020): 62 - 76.
MLA Sucu İlyas İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI. , 2020, ss.62 - 76.
AMA Sucu İ İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI. . 2020; 62 - 76.
Vancouver Sucu İ İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI. . 2020; 62 - 76.
IEEE Sucu İ "İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI." , ss.62 - 76, 2020.
ISNAD Sucu, İlyas. "İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI". (2020), 62-76.
APA Sucu İ (2020). İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI. İçtimaiyat (Online), 4(1), 62 - 76.
Chicago Sucu İlyas İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI. İçtimaiyat (Online) 4, no.1 (2020): 62 - 76.
MLA Sucu İlyas İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI. İçtimaiyat (Online), vol.4, no.1, 2020, ss.62 - 76.
AMA Sucu İ İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI. İçtimaiyat (Online). 2020; 4(1): 62 - 76.
Vancouver Sucu İ İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI. İçtimaiyat (Online). 2020; 4(1): 62 - 76.
IEEE Sucu İ "İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI." İçtimaiyat (Online), 4, ss.62 - 76, 2020.
ISNAD Sucu, İlyas. "İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SONRASI TÜRK MODERNLEŞMESİNDEKİ AKS DEĞİŞİMİNİN İZLERİ: HÜR FİKİRLER MECMUASI". İçtimaiyat (Online) 4/1 (2020), 62-76.