SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ
Yıl: 2021 Cilt: 26 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 15 - 28 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.17482/uumfd.811129 İndeks Tarihi: 29-07-2022
SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ
Öz: Bu çalışmada, hayvancılık işletmelerinin yoğun olduğu Kütahya ilinde bulunan süt sığırı işletmelerininmevcut uygulamadaki atık depolama, değerlendirme ve yönetim sistemleri, işletmelerde oluşan hayvansalatıkların fonksiyonel özellikleri ve çevreye olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu nedenle bölgegenelini temsil edebilecek 100 adet süt sığırı işletmesi çalışma materyali olarak seçilmiştir. Öncekiçalışmaların sonuçları ile birlikte değerlendirmeler yapılarak, süt sığırı hayvancılığının bölgemizdekigeleceği açısından uygulanabilir öneri ve yaklaşımlar sunulmuştur. Araştırma alanında bulunan işletmeleringübre yönetimleri incelendiğinde, %66’sında insan gücü ve kürekle toplanan gübre, %80 oranında açıktayığın olarak uygun olmayan koşullarda bekletilmektedir. İşletmelerin sadece %20’sinde gübre deposubulunmakta ve araştırma alanı işletmelerinin önemli bir kısmı (%62) yerleşim alanları içinde faaliyetgöstermektedir. İşletmelerin %47’si su kaynaklarına çok yakın konumda bulunmakta ve çoğunluğundagübre toplama ve depolama yöntemleri uygun olmayan koşullarda yapıldığı için ekolojik anlamdapotansiyel tehlike unsurları içermektedir. Su, toprak, görüntü ve koku kirliliğinin önlenebilir olması,işletmelerin yerleşim yerlerine, su kaynaklarına yeterli uzaklıkta ve uygun alt yapı ile kurulup işletilmeleriile mümkün olacaktır.
Anahtar Kelime: Evaluation of Waste Management Systems in Dairy Cattle Farms in Terms of Environmental Pollution: Kütahya Case Study
Öz: In this study, the waste storage, evaluation and management systems in the current practice, the functional characteristics of the animal wastes formed in the dairy cattle farms in Kütahya province and their effects on the environment were evaluated. Therefore, 100 dairy cattle enterprises located in Kütahya province, where dairy e farms are concentrated and thought to be able to illustrate the region in general, were selected as the study material. Making evaluations together with the results of the previous studies, practical suggestions and approaches for the future of dairy cattle breeding in the region were presented. When the manure management of the dairy cattle operations is examined, in 66% of the manure collected with labor and shovels, 80% of the manure is kept in an open pile under unsuitable conditions. Only 20% of the farms have manure storage and a significant proportion (62%) of the farms are operated within the settlements. Forty seven percent of the enterprises are located very close to the water resources, the majority of them contain ecological potential hazards as manure collection, and storage methods are carried out under unfavorable conditions. Water, soil, image and odor pollution can be prevented by establishing and operating the farms with sufficient infrastructure and sufficient distance to settlements and water resources.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- 1. Akyol, N. (2013) Sıvı hayvan gübresinin pamuk tarımında üst gübre olarak kullanılabilirliği ve uygun doz araştırması, Yüksek Lisans Tezi, ADÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, Aydın.
- 2. Anonim (2018) Kütahya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü brifing raporu. Kütahya Tarım ve Orman Müdürlüğü.https://kutahya.tarimorman.gov.tr/Belgeler/2018Brifingi.pdf. (Erişim Tarihi:06.10.2019).
- 3. Anonymous, (2008) Guidelines for sustainable manure management in asian livestock production systems, IAEA-TECDOC-1582,VIENNA 2008, ISBN 978-92-0-111607-9.
- 4. Atılgan, A., Erkan, M., Saltuk, B., Alagöz, T. (2006) Akdeniz bölgesindeki hayvancılık işletmelerinde gübrenin yarattığı çevre kirliliği, Ekoloji Dergisi (58) 1-7.
- 5. Cayley, J., Johnson, J. ve Ward, D. (2004) Nutrient Management Act Sitting Regulations for Manure Storage Structures. http://www.gov.on.ca/OMAFRA/engl ish/engineer/facts/04- 11.htm (Erişim Tarihi: 23.05.2010).
- 6. Erkan Can, M., Boğa, M. (2019) Niğde ili sığırcılık işletmelerinde atık yönetimi, KSÜ Tarım ve Doğa Dergisi, 22(2): 260-269. 10.18016/ksutarimdoga.vi.469383
- 7. Gökkür, S. (2016) İklim Değişikliğinin Su Kaynaklarına Etkisi, Apelasyon Dergisi, 34
- 8. Güler, O., Aydın, R., Diler, A., Yanar, M., Koçyiğit, R., Maraşlı, A. (2017) Sığırcılık işletmelerinin barınak özellikleri üzerine bir araştırma; Erzurum ili Narman ilçesi örneği. YYÜ Tar Bil Derg, 27(3): 369-405.
- 9. Kayar, Y. (2011) Denizli yöresi süt sığırcılığı işletmelerinde barınakların yapısal yönden değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, ADÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Aydın.
- 10. Kılıç İ., (2011). Hayvan barınaklarında hava kirleticilerinin karakterizasyonu, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bursa
- 11. Polat, H. E., Olgun, M. (2009) Hayvancılık işletmelerindeki atık yönetimi uygulamalarının su kirliliği üzerine etkileri, GOÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 26(2) 71-80.
- 12. Soyer, G. (2014) Aydın ili süt sığırcılığı işletmelerinde gübre yönetim uygulamaları ve bitkisel üretimde gübre kullanım olanaklarının geliştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, ADÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı. Aydın.
- 13. Şahin, K., Gül, A., Koç, B., Dağıstan, E. (2001) Adana İlinde Entansif Süt Sığırcılığı Üretim Ekonomisi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 11(2); 19-28.
- 14. Tilki, M., Sarı, M., Aydın, E., Işık, S. (2013) Kars ili sığır işletmelerinde barınakların mevcut durumu ve yetiştirici talepleri: ı. mevcut durum, Kafkas Üniv. Vet. Fak. Dergisi, 19(1), 109- 116. doi: 10.9775/kvfd.2012.7282
- 15. Varol, H. (2017) Hayvancılık işletmelerinde oluşan atıkların işletimi ve olası çevre etkileri; Afyonkarahisar örneği, Yüksel Lisans Tezi, SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama ABD, Isparta.
APA | Peypazar B, KILIC I (2021). SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ. , 15 - 28. 10.17482/uumfd.811129 |
Chicago | Peypazar Busra,KILIC Ilker SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ. (2021): 15 - 28. 10.17482/uumfd.811129 |
MLA | Peypazar Busra,KILIC Ilker SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ. , 2021, ss.15 - 28. 10.17482/uumfd.811129 |
AMA | Peypazar B,KILIC I SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ. . 2021; 15 - 28. 10.17482/uumfd.811129 |
Vancouver | Peypazar B,KILIC I SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ. . 2021; 15 - 28. 10.17482/uumfd.811129 |
IEEE | Peypazar B,KILIC I "SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ." , ss.15 - 28, 2021. 10.17482/uumfd.811129 |
ISNAD | Peypazar, Busra - KILIC, Ilker. "SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ". (2021), 15-28. https://doi.org/10.17482/uumfd.811129 |
APA | Peypazar B, KILIC I (2021). SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 26(1), 15 - 28. 10.17482/uumfd.811129 |
Chicago | Peypazar Busra,KILIC Ilker SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi 26, no.1 (2021): 15 - 28. 10.17482/uumfd.811129 |
MLA | Peypazar Busra,KILIC Ilker SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, vol.26, no.1, 2021, ss.15 - 28. 10.17482/uumfd.811129 |
AMA | Peypazar B,KILIC I SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi. 2021; 26(1): 15 - 28. 10.17482/uumfd.811129 |
Vancouver | Peypazar B,KILIC I SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi. 2021; 26(1): 15 - 28. 10.17482/uumfd.811129 |
IEEE | Peypazar B,KILIC I "SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ." Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 26, ss.15 - 28, 2021. 10.17482/uumfd.811129 |
ISNAD | Peypazar, Busra - KILIC, Ilker. "SÜT SIĞIRI İŞLETMELERİNİN ÇEVRE KİRLİLİĞİ POTANSİYELLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: KÜTAHYA İLİ ÖRNEĞİ". Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi 26/1 (2021), 15-28. https://doi.org/10.17482/uumfd.811129 |