Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi
Yıl: 2021 Cilt: 61 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 45 - 50 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.16955/bitkorb.831369 İndeks Tarihi: 14-10-2021
Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi
Öz: Bu çalışma buğdayda göçerten hastalığına sebep olanGaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici[J. Walker])’ye karşı bazı buğday çeşitlerinin reaksiyonlarınıbelirlemek amacıyla 2018 ve 2019 yıllarında Konya ve Tekirdağillerinde doğal enfeksiyon ile tarla koşullarda yürütülmüştür.Çalışmada 16 ekmeklik ve 4 makarnalık buğday çeşidindenoluşan 20 buğday çeşidinin hastalığa karşı reaksiyonları test edilmiştir. Çalışma sonucunda, Şanlı, Gerek-79, Kınacı-97,Bezostaja 1, Mirzabey 2000, Dağdaş-94, Karahan-99 çeşitlerihastalığa orta dayanıklı (MR) reaksiyon gösterirken, Demir2000, Altay 2000, Sönmez 2001, Kızıltan-91, Eminbey, KenanBey, Kunduru 1149 ve Pehlivan çeşitleri ise orta hassas (MS)reaksiyon göstermişlerdir. İkizce 96 çeşidi ise hastalığaen hassas çeşit bulunmuştur. Hastalığa dayanıklı çeşitbulunamamıştır. Hastalığın yoğun görüldüğü alanlarda ortadayanıklı olarak belirlenen çeşitler tercih edilebilir.
Anahtar Kelime: Determination of the reactions of some wheat cultivars against Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker] which causes take all disease on wheat
Öz: This study was carried out to determine the reactions of some wheat varieties against Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [J. Walker], which is a causal agent of 'take all' disease on wheat, under field conditions with natural infection in Konya and Tekirdağ provinces in 2018 and 2019. In the study, the reactions of 20 wheat varieties consisting of 16 bread and 4 durum wheat varieties against the disease were tested. As a result of the study, while the varieties of Şanlı, Gerek-79, Kınacı-97, Bezostaja 1, Mirzabey 2000, Dağdaş-94, and Karahan-99 showed moderately resistance to the disease (MR), Demir 2000, Altay 2000, Sönmez 2001, Kızıltan-91, Eminbey, Kenan Bey, Kunduru 1149, and Pehlivan cultivars showed moderately susceptible (MS) reactions. İkizce 96 cultivar was found the most susceptible to the disease. No cultivar resistant to take all disease has been found. In the areas where the disease is prevalent, cultivars determined as moderately resistant can be preferred.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akgül D.S., 2008. Çukurova bölgesi buğday ekim alanlarında kök, kökboğazı ve sap çürüklüğü hastalığının durumu, bazı buğday çeşitlerinin hastalığa karşı reaksiyonları, farklı gübreleme pratikleri ve fungisit uygulamalarının hastalık gelişimine etkileri. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana, 107 s.
- Aktaş H., Bostancı H., Tunalı B., Bayram E., 1996. Sakarya yöresinde buğday kök ve kökboğazı çürüklüğüne neden olan hastalık etmenlerinin belirlenmesi ve bu etmenlerinin buğday yetiştirme teknikleri ile ilişkileri üzerine araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 36 (3-4), 151-167.
- Aktaş H., Kınacı E., Yıldırım A.F., Sayın L., Kural A., 1999. Konya yöresinde hububatta sorun olan kök ve kök boğazı çürüklüğü etmenlerinin hububatta verim komponentlerine etkileri ve mücadelesi üzerine araştırmalar. Orta Anadolu’da Hububat Tarımının Sorunları ve Çözüm Yolları Sempozyumu, 8-11 Haziran, Konya, 392-403.
- Anonim 2020. Türkiye İstatistik Kurumu. http://www. tuik.gov.tr/jsp/duyuru/upload/vt/vt.htm (Erişim tarihi: 12.05.2020).
- Büyük O., Turgay E.B., Yıldırım E.B., Ölmez F., Babaroğlu E.N. 2018. Ankara, Eskişehir ve Konya illerinde göçerten hastalığı [Gaeumannomyces graminis (Sacc.) Arx & Oliver var. tritici Walker]’nın yaygınlığı ve bazı buğday çeşitlerinin hastalığa reaksiyonları. Bitki Koruma Bülteni, 58 (3), 5-6.
- Chng S.F., Cromey M.G., Butler R.C., 2005. Evaluation of the susceptibility of various grass species to Gaeumannomyces graminis var. tritici. New Zealand Plant Protection, 58, 261-267.
- Cook R.J., 1992. Wheat root healt management and environmental concern. Canadian Journal of Plant Pathology, 14 (1), 76-85.
- Cook R.J., Naiki T., 1982. Virulence of Gaeumannomyces graminis var. tritici from fields under short-term and longterm wheat cultivation in the Pacific Northwest, U.S.A. Plant Pathology, 31 (3), 201-207.
- Datnoff L.E., 1993. Black sheath rot caused by Gaeumannomyces graminis var. graminis on rice in Florida. Plant Disease, 77 (2), 210.
- Datnoff L.E., Elliott M.L., Krausz J.P., 1997. Cross pathogenicity of Gaeumannomyces graminis var. graminis from bermudagrass, St. Augustinegrass, and rice in Florida and Texas. Plant Disease, 81 (10), 1127-1131.
- Elliott M.L., Hagan A.K., Mullen J.M., 1992. Association of Gaeumannomyces graminis var. graminis with a St. Agustinegrass root rot disease. Plant Disease, 77 (2), 206-209.
- EPPO 2008. Take-all of cereals (Gaeumannomyces graminis). EPPO (European and Mediterranean Plant Protection Organization) efficacy evaluation of fungicides bulletin, 38 (3), 316-318.
- Genowati I., 2001. Take-all in wheat: PCR identification of the pathogen and the interactions amongst potential biological control agents. Virginia Polytechnic and State University, (M.Sc.), Blacksburg, VA, 67 p.
- Hekimhan H., 2010. Trakya bölgesinde buğdaylarda kök ve kökboğazı çürüklüğüne neden olan fungal etmenler ve patojenisitelerini etkileyen bazı faktörler üzerine araştırmalar. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Konya, 134 s.
- Hornby D., Bateman G.L., Gutteridge R.J., Lucas P., Osbourn A., Ward E., 1998. Take-all disease of cereals: a regional perspective. Wallingford, UK: CAB International, 384 p.
- İren S. 1981. Wheat diseases in Turkey. EPPO Bulletin, 11 (2), 47-52.
- Krausz J.P., 1991. Take-all patch suspected in Texas warmseason turf. Southern Turf Management, 2 (12), 12.
- Liatukas Z., Ruzgas V., Razbadauskiene K., 2010. Takeall resistance of Lithuanian winter wheat breeding lines. Agronomy Research (Special Issue III), 653-662.
- Liddell C.M., Burgess L.W., Taylor P.J.W., 1986. Reproduction of crown rot of wheat caused by Fusarium graminearum group 1 in the greenhouse. Plant Diesase, 70 (7), 632-635.
- McMillan V.E., Gutteridge R.J., Hammond-Kosack K.E., 2014. Identifying variation in resistance to the take-all fungus, Gaeumannomyces graminis var. tritici, between different ancestral and modern wheat species. BMC Plant Biology, 14, 212.
- Osborne S.J., McMillan V.E., White R., Hammond-Kosack K.E., 2018. Elite UK winter wheat cultivars differ in their ability to support the colonization of beneficial root-infecting fungi. Journal of Experimental Botany, 69 (12), 3103–3115.
- Smiley R.W., Dernoeden P.H., Clarke B.B., 2005. Compendium of turfgrass diseases. American Phytopathological Society, 3rd edition, September 28, 2005, 167 p.
- Tunali B., Nicol J.M., Hodson D., Uçkun Z., Buyuk O., Erdurmuş D., Hekimhan H., Aktaş H., Akbudak M.A., Bağcı S.A., 2008. Root and crown rot fungi associated with spring, facultative, and winter wheat in Turkey. Plant Disease, 92 (9), 1299-1306.
- Turner E.M., 1940. Ophiobolus graminis Sacc. var. avenae var. N., as the cause of take all or whiteheads of oats in Wales. Transactions of the British Mycological Society, 24, 269-281.
- Van Toor R.F., Butler R.C., Braithwaite M., Bienkowski D., Qiu W, Chng S.F., Cromey M.G., 2016. Pathogenicity of Gaeumannomyces graminis var. tritici increased by nitrogen applied to soil to enhance the decomposition rate of wheat residues. New Zealand Plant Protection, 69, 111–119.
- Vazvani M., Dashti H., Saberi R., Bihamta M., 2017. Screening bread wheat germplasm for resistance to takeall disease (Gaeumannomyces graminis var. tritici) in greenhouse conditions. Journal of Agricultural Science and Technology, 19, 1173-1184.
- Walker J., 1981. Taxonomy of take-all fungi and related genera and species In: Biology and control of take-all. Asher., M.J.C., Shipton, P.J., (Eds.). London, UK, Academic Press, 15–74.
- Wallwork H., Butt M., Cheong J.P.E., Williams K.J., 2004. Resistance to crown rot in wheat identified through an improved method for screening adult plants. Australian Plant Pathology Society, 33, 1-7.
- Weller D.M., Raaijmakers J.M., McSpadden-Gardener B.B., Thomashow L.S., 2002. Microbial populations responsible for specific soil suppressiveness to plant pathogens. Annual Review of Phytopathology, 40, 309−348.
- Wiese M.V., 1998. Compendium of wheat diseases. Second Edition, APS Pres, St. Paul, MN, 112 pp.
- Wildermuth G.B., Mcnamara R.B., 1994. Testing wheat seedlings for resistance to crown rot caused by Fusarium graminearum Group 1. Plant Disease, 78 (10), 949-953.
- Yao J.M., Wang Y.C., Zhu Y.G., 1992. A new variety of the pathogen of maize take-all. Acta Mycologica Sinica, 11, 99–104.
| APA | BÜYÜK o, Ünal F (2021). Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi. , 45 - 50. 10.16955/bitkorb.831369 |
| Chicago | BÜYÜK orhan,Ünal Filiz Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi. (2021): 45 - 50. 10.16955/bitkorb.831369 |
| MLA | BÜYÜK orhan,Ünal Filiz Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi. , 2021, ss.45 - 50. 10.16955/bitkorb.831369 |
| AMA | BÜYÜK o,Ünal F Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi. . 2021; 45 - 50. 10.16955/bitkorb.831369 |
| Vancouver | BÜYÜK o,Ünal F Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi. . 2021; 45 - 50. 10.16955/bitkorb.831369 |
| IEEE | BÜYÜK o,Ünal F "Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi." , ss.45 - 50, 2021. 10.16955/bitkorb.831369 |
| ISNAD | BÜYÜK, orhan - Ünal, Filiz. "Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi". (2021), 45-50. https://doi.org/10.16955/bitkorb.831369 |
| APA | BÜYÜK o, Ünal F (2021). Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, 61(2), 45 - 50. 10.16955/bitkorb.831369 |
| Chicago | BÜYÜK orhan,Ünal Filiz Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni 61, no.2 (2021): 45 - 50. 10.16955/bitkorb.831369 |
| MLA | BÜYÜK orhan,Ünal Filiz Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni, vol.61, no.2, 2021, ss.45 - 50. 10.16955/bitkorb.831369 |
| AMA | BÜYÜK o,Ünal F Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni. 2021; 61(2): 45 - 50. 10.16955/bitkorb.831369 |
| Vancouver | BÜYÜK o,Ünal F Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi. Bitki Koruma Bülteni. 2021; 61(2): 45 - 50. 10.16955/bitkorb.831369 |
| IEEE | BÜYÜK o,Ünal F "Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi." Bitki Koruma Bülteni, 61, ss.45 - 50, 2021. 10.16955/bitkorb.831369 |
| ISNAD | BÜYÜK, orhan - Ünal, Filiz. "Bazı buğday çeşitlerinin buğdayda göçerten hastalığına sebep olan Gaeumannomyces graminis [Sacc.] Arx & Oliver var. tritici [ J. Walker]’ye karşı reaksiyonlarının belirlenmesi". Bitki Koruma Bülteni 61/2 (2021), 45-50. https://doi.org/10.16955/bitkorb.831369 |
