Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine

Uzun, Mehmet Cengiz; Oktem, Akif Emre; AKÜZÜM, Hüseyin Ural

Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine

Akif Emre ÖKTEM, (Galatasaray Üniversitesi, Hukuk Fakültesi, İstanbul, Türkiye)

Hüseyin Ural AKÜZÜM, (Gedik Üniversitesi, Hukuk Fakültesi. İstanbul, Türkiye)

Mehmet Cengiz UZUN (Bahçeşehir Üniversitesi, Hukuk Fakültesi. İstanbul, Türkiye)

Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi

46 0

Yıl: 2020 Cilt: 15 Sayı: 193194 Sayfa Aralığı: 1081 - 1125 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-10-2021

Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine

Öz:

Dağlık Karabağ Savaşı bağlamında, 25 Şubat - 26 Şubat 1992 tarihleri arasında, Ermenikuvvetleri Hocalı kasabasını abluka altına alarak 613 kişiyi katletmiştir. Olaylar esnasında487 kişi ağır yaralanmış, 1275 kişi rehin alınmış, 150 kişi ise kaybolmuştur. Bu olaylar silahlıçatışmalar hukukunun ve uluslararası insan hakları hukukunun açıkça birer ihlalini teşkil etmiştir ve pek çok devlet tarafından bir soykırım eylemi olarak tanınmıştır. Bununla birlikte,bu eylemden sorumlular yargılanmamış ve cezalandırılmamıştır ve zarar görenlerin mağduriyeti giderilmemiştir. Bu doğrultuda, işbu makale çalışması, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesimadde 2 uyarınca yaşam hakkı kayıplarını soruşturma yükümlülüğünü yerine getirmemektenötürü Ermenistan’ın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi önünde sorumluluğunun ileri sürülebilirliğini sorgulamak maksadıyla kaleme alınmıştır.

Anahtar Kelime:

On Applying to the European Court of Human Rights Concerning the Hodjalı Genocide

Öz:

During the Nagorno-Karabakh War, on 25 - 26 February 1992, Armenian forces sieged the town of Hodjalı and killed 613 individuals. During the events that unfolded that night, 487 individuals were heavily wounded, 1275 were taken hostage and 150 were lost. These events constituted a clear violation of the laws of armed conflict and of international human rights law and they have been recognized by many states as constituting an act of genocide. However, those guilty of these acts have not been prosecuted and punished and the damages suffered by the victims have not been repaired. Within this perspective, this article aims to question the possibility to engage the responsibility of Armenia before the European Court for Human Rights for not having satisfied the obligation to investigate the loss of the right to life as stipulated under Article 2 of the European Convention on Human Rights.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

AKANDJI-KOMBE, Positive Obligations under the European Convention on Human Rights: A Guide to the Implementation of the European Convention on Human Rights, Human Rights Handbooks No. 7, Council of Europe, Strasbourg, 2007.
De WAAL, Thomas, Black Garden-Armenia and Azerbaijan through Peace and War, New York University Press, 2003. European Court of Human Rights, Guide on Article 2 of the European Convention on Human Rights: Right to Life, Council of Europe, Strasbourg, 2020. European Court of Human Rights, Practical Guide on Admissibility Criteria, Council of Europe, 31 August 2019.
GÖLCÜKLÜ, Feyyaz / GÖZÜBÜYÜK, Şeref, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması- Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi-11. Protokole Göre Hazırlanıp Genişletilmiş, 3. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara, 2002.
HENCKAERTS, Jean Marie / DOSWALD-BECK, Louise; (Çev.) Öktem, Akif Emre / Yamaner, Melike Batur / Özbek, Dolunay / Kurtdarcan, Bleda R. / Uzun, Mehmet Cengiz / Kaya, Abdullah Uluslararası İnsancıl Teamül (Örf-Adet) Hukuku, Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları: 66, 2005.
LAVRYSEN, Laurens, Human Rights in a Positive State: Rethinking the Relationship between Positive and Negative Obligations under the European Convention on Human Rights, Intersentia, 2016.
MELKONIAN, Markar, My Brother’s Road: An American’s Fateful Journey to Armenia, I.B. Tauris, London, 2007.
MOWBRAY, A. R., The Development of Positive Obligations under the European Convention on Human Rights, Hart, 2004.
ROAGNA, Ivana, The Right to Trial within Reasonable Time under Article 6 ECHR, Council of Europe, 2018.
TÖNER ŞEN, Semin, Uluslararası Hukukta Soykırım, Etnik Temizlik ve Saldırı, XII Levha Yayıncılık, İstanbul, 2010.
WICKS, Elizabeth, The Right to Life and Conflicting Interests, Oxford University Press, 2010.
BINIENDA, Maria Szonert, Standards of Investigation under Article 2 of the European Convention on Human Rights and Investigations of Incidents of Historic Significance, Law and Administration in Post-Soviet Europe, V. 7(1), 2014.
BUYSE, Antoine, A Lifeline in Time - Non-retroactivity and Continuing Violations under the ECHR, Nordic Journal of International Law, V. 75, 2006, ss. 63 vd..
CHEVALIER-WATTS, Juliet, Effective Investigations under Article 2 of the European Convention on Human Rights: Securing the Right to Life or an Onerous Burden on a State?, EJIL, V. 21(3), 2010.
COUSSIRAT-COUSTÈRE, Vincent, La Cour Européenne des Droits de l’Homme et le Droit International Humanitaire: Impressions de Lecture, Vers un Nouvel Ordre Juridique - l’Humanitaire? Mélanges En L’honneur De Patricia Buirette, LGDJ, Paris, 2016.
DINSTEIN, Yoram, The Right to Life, Phyrical Integrity, and Liberty, (Ed.) Henkin, Louis, The International Bill of Rights. The Covenant on Civil and Political Rights, Columbia University Press, 1981.
DOSWALD-BECK, Louise, The Right to Life in Armed Conflict: Does International Humanitarian Law Provide all the Answers?, IRRC, V.88(864), Decembre 2006.
DROEGE, Cordula, Droits de L’homme et Droit Humanitaire: Des Affinités Électives?, RICR, v. 90 (871), Septembre 2008, (çevrimiçi versiyonu).
MILANOVIC, Marko, Al-Skeini and Al-Jedda in Strasbourg, EJIL, Vol. 23(1), 2012.
MOWBRAY, Alastair, Duties of Investigation under the European Convention on Human Rights, The International and Comparative Law Quarterly, V. 51(2), 2002.
ORTEGA, Elena Laura Álvarez, The Attribution of International Responsibility to a State for Conduct of Private Individuals within the Territory of Another State, Revista Para El Analisis del Derecho (InDret), 1 / 2015.
PİRİM, Ceren Zeynep, Uluslararası Hukukta Tek Taraflı Sözvermenin Bağlayıcı Niteliği, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, 2013, Cilt 9, Sayı: 105-106.
RNGAERT, Cedric, The Concept of Jurisdiction in International Law, (Ed.) Orakhelashvili, Alexander, Research Handbook on Jurisdiction and Immunities in International Law, Edward Elgar, 2015.
TOMUSCHAT, Christian, The Right to Life - Legal and Political Foundations, (Ed.) Tomuschat, Christian / Lagrange, Evelyne / Oeter, Stefan, The Right to Life, Martinus Nijhoff Publishers, 2010.
VAN PACHTENBEKE, Andy / HAECK, Yves, From De Becker to Varnava: The State of Continuing Situations in the Strasbourg Case Law, European Human Rights Law Review, V. 1, 2010.
VASALOU, Evangelia, Les Rapports Normatifs entre le Droit International Humanitaire et la Convention Européenne des Droits de l’Homme, Revue Trimmestiere des Droits de l’Homme, 112/2017.
YAMANER, Melike Batur, ÖKTEM, Akif Emre, Imprescriptibilité des crimes de guerre : réflexions à partir d’un casconcernant la Turquie, L’Homme dans la Société Internationale: Mélanges en hommage au Professeur Paul Tavernier, Bruylant, Bruxelles, 2013.
Akdeniz Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 25165/94, 31 Mayıs 2005.
Aksu Türkiye’ye Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 4149/04 ve 41029/04, 15 Mart 2012.
Al-Jedda Birleşik Krallık’a Karşı, AİHM, No. 2702/08, 07 Temmuz 2011.
Al-Saadon ve Mufdhi Birleşik Krallık’a Karşı (Kabul Edilebilirlik), AİHM, No. 61498/08, 30 Haziran 2009.
Al-Skeini ve Diğerleri Birleşik Krallık’a Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 55721/07, 07 Temmuz 2011.
Anguelova Bulgaristan’a Karşı, AİHM, No. 3836/97, 13 Haziran 2002.
Armani Da Silva Birleşik Krallık’a Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 5878/08, 30 Mart 2016.
Aslakhanova ve Diğerleri Rusya’ya Karşı, AİHM, No 2944/06, 332/08, 42509/10, 50184/07 ve 8300/07, 18 Aralık 2012.
Assanidzé Gürcistan’a Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 71503/01, 8 Nisan 2004.
Banković ve Diğerleri Belçika ve 16 diğer Devlete Karşı (Kabul Edilebilirlik), AİHM, Büyük Daire, No. 52207/99, 12 Aralık 2001.
Benzer ve Diğerleri Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 23502/06, 12 Kasım 2013.
Boso İtalya’ya Karşı (Kabul Edilebilirlik), AİHM, No. 50490/99, 05 Eylül 2002.
Centre for Legal Resources on Behalf of Valentin Câmpeanu Romanya’ya Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 47878/08, 14 Temmuz 2014.
Chiragov ve Diğerleri Ermenistan’a Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 13216/05, 16 Haziran 2015.
Çakıcı Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 23657/94, 08 Temmuz 1999.
Çiçek Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 25704/94, 5 Eylül 2001.
Defalque Belçika’ya Karşı, AİHM, No. 377330/02, 20 Nisan 2006.
Ergi Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 23818/94, 28 Temmuz 1998.
Ertak Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 20764/92, 9 Mayıs 2000.
Fairfield Birleşik Krallık’a Karşı (Kabul Edilebilirlik), AİHM, No. 24790/04, 8 Mart 2005.
Giuliani ve Gaggio İtalya’ya Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 23458/02, 24 Mart 2011.
Gorraiz Lizzarraga ve Diğerleri İspanya’ya Karşı, AİHM, No. 62543/00, 27 Nisan 2004.
Güleç ve Diğerleri Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 21593/93, 27 Temmuz 1998.
Hugh Jordan Birleşik Krallık’a Karşı, AİHM, No. 24746/94, 04 Mayıs 2001.
Isaak Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 44587/98, 24 Haziran 2008.
Issa ve Diğerleri Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 31821/96, 30 Mart 2005.
Issaïeva, Youssoupova ve Bazaïeva Rusya’ya Karşı, AİHM, No. 57947/00, 57948/00 ve 57949/00, 24 Şubat 2005.
İlaşcu ve Diğerleri Moldova ve Rusya’ya Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 48787/99, 8 Temmuz 2004.
İlhan Türkiye’ye Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 22277/93, 27 Haziran 2000.
Janowiec ve Diğerleri Rusya’ya Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 55508/07 ve 29520/09, 21 Ekim 2013.
Jelić Hırvatistan’a Karşı, AİHM, No. 57856/11, 12 Haziran 2014.
Kallis ve Androulla Panayi Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 45388/99, 27 Ekim 2009.
Karner Avusturya’ya Karşı, AİHM, No. 40016/98, 24 Temmuz 2003.
Kaya Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 158/1996/777/978, 19 Şubat 1998.
Kelly Birleşik Krallık’a Karşı, AİHM, No. 30054/96, 04 Mayıs 1996.
Khayrullina Rusya’ya Karşı, AİHM, No. 29729/09, 19 Aralık 2017.
Kıbrıs Türkiye’ye Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 25781/94, 10 Mayıs 2001.
Kongo Ülkesinde Askerî Faaliyetler (Yeni Başvuru: 2002) (Demokratik Kongo Cumhuriyeti / Ruanda), Uluslararası
Adalet Divanı, Yetki ve Kabul Edilebilirlik, Karar, I.C.J. Reports 2006.
L.C.B. Birleşik Krallık’a Karşı, AİHM, No. 23413/94, 9 Haziran 1998. Loizidou Türkiye’ye Karşı (İlk İtirazlar), AİHM, Büyük Daire, No. 40/1993/435/514, 23 Mart 1995.
Loizidou Türkiye’ye Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 40/1993/435/514, 18 Aralık 1996.
Magnitskiy ve Diğerleri Rusya’ya Karşı, No. 32631/09 ve 53799/12, 27 Ağustos 2019.
Mahmut Kaya Türkiye’ye Karşı, AİHM, No 22535/93, 28 Mart 2000.
Mansur Pad ve Diğerleri Türkiye’ye Karşı (Kabul Edilebilirlik), AİHM, No. 60167/00, 28 Haziran 2007.
McCann ve Diğerleri Birleşik Krallık’a Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 1898/91, 27 Eylül 1995.
McKerr Birleşik Krallık’a Karşı, AİHM, No. 28883/95, 04 Mayıs 2001.
Micallef Malta’ya Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 17056/06, 15 Ekim 2009.
Myrna Mack-Chang Guatemala’ya Karşı, Amerikalılararası İnsan Hakları Mahkemesi, Series C No. 101, 25 Kasım 2003.
Nikaragua’da Askeri ve Yarı-Askeri Faaliyetler Davası (Nikaragua A.B.D.’ye Karşı),
Uluslararası Adalet Divanı, Esas, Karar, ICJ, 27 Haziran 1986, I.C.J. Report 1986.
Oğur Türkiye’ye Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 21594/93, 20 Mayıs 1999.
Öcalan Türkiye’ye Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 46221/99, 12 Mayıs 2005.
Salman Türkiye’ye Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 21986/93, 27 Haziran 2000.
Sargsyan Azerbaycan’a Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 40167/06, 16 Haziran 2015.
Sarl du Parc d’Activités de Blotzheim Fransa’ya Karşı, AİHM, No. 72377/01, 11 Temmuz 2006.
Savcı Clément Kayishema ve Obed Ruzindana’ye Karşı (Dava Dairesi), RUCM, ICTR-95-1-T, 21 Mayıs 1999.
Savcı Radislav Krstic’e Karşı (Dava Dairesi), EYUCM, IT-98-33-A, 2 Ağustos 2001.
Savcı Radoslav Brdjanin’e Karşı (Dava Dairesi), EYUCM, IT-99-36-T, 1 Eylül 2004.
Selami ve Diğerleri Makedonya Eski Yugoslav Cumhuriyeti, AİHM, No. 78241/13, 1 Mart 2018.
Shanaghan Birleşik Krallık’a Karşı, AİHM, No. 37715/97, 4 Mayıs 2001.
Šilih Slovenya’ya Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 71463/01, 9 Nisan 2009.
Soering Birleşik Krallık’a Karşı, AİHM, No. 14038/88, 7 Temmuz 1989.
Solomou Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 36832/97, 24 Haziran 2008.
Stukus ve Diğerleri Polonya’ya Karşı, AİHM, No. 12534/03, 1 Nisan 2008.
Şandru Romanya’ya Karşı, AİHM, No. 22465/03, 10 Mayıs 2010.
Tanrıkulu Türkiye’ye Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 23763/94, 08 Temmuz 1999.
Taş Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 24396/94, 14 Kasım 2000.
Timurtaş Türkiye’ye Karşı, AİHM, No. 23531/94, 13 Haziran 2000.
Tourkiki Enosi Xanthis ve Diğerleri Yunanistan’a Karşı, AİHM, No. 26698/05, 27 Mart 2008.
Treska Arnavutluk’a Karşı, AİHM, No. 26937/04, 29 Haziran 2006.
Tsalikidis ve Diğerleri Yunanistan’a Karşı, AİHM, No. 73974/14, 16 Kasım 2017.
Vallianatos ve Diğerleri Yunanistan’a Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 29381/09 ve 32684/09, 7 Kasım 2013.
Van Colle Birleşik Krallık’a Karşı, AİHM, No. 7678/09, 13 Kasım 2012.
Varnava ve Diğerleri Türkiye’ye Karşı, AİHM, Büyük Daire, No. 16064/90, 16065/90, 16066/90, 16068/90, 16069/90, 16070/90, 16072/90 ve 16073/90, 18 Eylül 2009.
Zietal Polonya’ya Karşı, AİHM, No. 64972/01, 12 Mayıs 2009.

APA	Oktem A, AKÜZÜM H, Uzun M (2020). Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine. , 1081 - 1125.
Chicago	Oktem Akif Emre,AKÜZÜM Hüseyin Ural,Uzun Mehmet Cengiz Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine. (2020): 1081 - 1125.
MLA	Oktem Akif Emre,AKÜZÜM Hüseyin Ural,Uzun Mehmet Cengiz Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine. , 2020, ss.1081 - 1125.
AMA	Oktem A,AKÜZÜM H,Uzun M Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine. . 2020; 1081 - 1125.
Vancouver	Oktem A,AKÜZÜM H,Uzun M Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine. . 2020; 1081 - 1125.
IEEE	Oktem A,AKÜZÜM H,Uzun M "Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine." , ss.1081 - 1125, 2020.
ISNAD	Oktem, Akif Emre vd. "Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine". (2020), 1081-1125.

APA	Oktem A, AKÜZÜM H, Uzun M (2020). Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15(193194), 1081 - 1125.
Chicago	Oktem Akif Emre,AKÜZÜM Hüseyin Ural,Uzun Mehmet Cengiz Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 15, no.193194 (2020): 1081 - 1125.
MLA	Oktem Akif Emre,AKÜZÜM Hüseyin Ural,Uzun Mehmet Cengiz Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.15, no.193194, 2020, ss.1081 - 1125.
AMA	Oktem A,AKÜZÜM H,Uzun M Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 15(193194): 1081 - 1125.
Vancouver	Oktem A,AKÜZÜM H,Uzun M Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 15(193194): 1081 - 1125.
IEEE	Oktem A,AKÜZÜM H,Uzun M "Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine." Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15, ss.1081 - 1125, 2020.
ISNAD	Oktem, Akif Emre vd. "Hocalı Soykırımı Hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne Başvuru İmkânı Üzerine". Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 15/193194 (2020), 1081-1125.