Yıl: 2020 Cilt: 15 Sayı: 193194 Sayfa Aralığı: 1137 - 1175 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 14-10-2021

Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları

Öz:
Türk Hukukunda aile anayasası olarak adlandırılan metinler, özellikle aile tipi anonimşirketlerde sıklıkla karşımıza çıkmaya başlamıştır. Aile anayasasına ilişkin özel bir hukukidüzenleme bulunmamaktadır. Bu metinlerin asgari zorunlu bir içeriği olmamakla birlikte, aileanayasalarında genellikle aile şirketinin hedeflerine, şirket işleyişinde uygulanacak kurumsalilkelere, hem aile hem de şirket için geçerli olacak temel ilke ve değerlere, aile üyelerininşirket dışındaki faaliyetlerinin sınırlarına, aile üyeleri arasındaki olası anlaşmazlıklarda izlenecek çözüm yollarına, aile üyelerinin şirketi yeni nesillere aktarma sorumluluğuna, pay devirlerine, şirketin yönetimine ilişkin hususlara yer verildiği görülmektedir. Bu çerçevede aileanayasalarına ilişkin örnek metinlerin düzenlenmesi mümkünse de, aile anayasası, her bir aileşirketinin ihtiyacına göre hazırlanacağı için tek tip olarak karşımıza çıkmayacaktır.Aile anayasaları şirket kuruluşunda hazırlanan şirket anasözleşmeleri ile karşılaştırıldığındahukuki niteliği, içeriği, şekli, metnin etki ve işlevleri, değiştirilme usulü, bağlayıcılığı gibi temelhususlarda büyük farklılıklar taşımaktadır. Aile anayasalarında yer alan ayrıntılı düzenlemelerinşirket anasözleşmelerine yansıtılıp yansıtılamayacağı, yansıtılabilmesi durumunda korporatif etkiye sahip olamayacakları TTK düzenlemeleri doğrultusunda değerlendirilmeye muhtaçtır.Çalışmamızda öncelikle aile şirketleri hakkında kısaca bilgi verildikten sonra, aile anayasalarının amacı, hukuki niteliği, bağlayıcılığı, aile anayasalarında yer verilebilecek düzenlemeler ve bu düzenlemelerin anonim şirketler hukuku özelinde yaratabileceği etkiler, mukayeseli hukuk da dikkate alınarak incelenecektir.
Anahtar Kelime:

Family Constitutions and Practices of Family Constitution in Joint Stock Companies

Öz:
The texts mentioned as family constitution in Turkish Law have started to appear frequently, particularly in family joint-stock companies. There is no specific legal regulation regarding the family constitution. Although these texts do not have a minimal obligatory content, family constitutions generally include provisions regarding the key performance indicators of the family business, corporate governance principles to be applied in operation of the company, basic principles and values that will apply to both the family and the company, restrictions to family members’ non-corporate activities, and the solutions to be followed in potential disputes among family members, the responsibility of the family members to pass the company onto the next generations, transfer of shares, management of the company. In this context, although it is possible to prepare boilerplate texts on family constitutions, each family constitution shall more or less differ as they will be prepared according to the specific needs of each family company. Compared with the articles of association prepared during the establishment of a company, family constitutions are different in terms of basic issues such as legal nature, content, form, effect and functions of the text, method of amendment, bindingness. Whether the detailed regulations included in the family constitutions can be incorporated in the articles of association of the company, and whether they will have a corporate effect if they can be incorporated, should be evaluated in line with the TCC provisions. In our study, after giving brief information about family companies, purpose of family constitutions, their legal nature, bindingness, the regulations that can be included in family constitutions and the effects that these regulations can produce in joint stock companies will be examined with a comparative law approach.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik
  • AKDAĞ GÜNEY, Necla, Anonim Şirket Yönetim Kurulu, İstanbul, 2016 (Yönetim Kurulu).
  • AKDAĞ GÜNEY, Necla, Anonim Şirketlerde Kuruluş, İstanbul, 2014.
  • AKIN, Murat Yusuf / SULU, Muhammed, Yönetim Kurulu Üyelerinin Menfaati ile Şirket Menfaatinin Çatışması Bağlamında Sorumluluk, MÜHFHAD, C. 25, S. 1, Haziran 2019, s. 169-184.
  • AKIN, Murat Yusuf, Anonim Ortaklıkta Bağlı Nama Yazılı Hisseler, İstanbul, 2014.
  • AYOĞLU, Tolga, Sermaye Şirketleri Özelinde Şirketler Hukuku Uyuşmazlıklarının Çözümünde Tahkim, İstanbul, 2018.
  • BAHTİYAR, Mehmet, Anonim Ortaklık Anasözleşmesi, İstanbul, 2001 (Anasözleşme).
  • BAHTİYAR, Mehmet, Ortaklıklar Hukuku, İstanbul, 2020 (Ortaklıklar).
  • BALTALI, Candemir, Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulunda Temsil Edilme İmtiyazı, İstanbul, 2019.
  • BİÇER, Levent / HAMAMCIOĞLU, Esra, Anonim Ortaklık Genel Kurul Toplantılarında Uygulanan Yetersayılar ve Bazı Değerlendirmeler, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 12, S. 149-150, Y. 2017, s. 71-134.
  • BİÇER, Levent, Anonim Ortaklıkta Oy Hakkında İmtiyaz ve Sınırları, İstanbul, 2019.
  • BOZKURT, Tamer, Anonim Şirketlerde Pay Devrinin Sınırlandırılması (Bağlam) - Die Vinkulierung - İstanbul, 2016.
  • ÇAMOĞLU, Ersin, 6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda Anonim Ortaklık Yönetim Kurulunda Belirli Grupların Temsili, Halil Arslanlı Bilim Arşivi (http:// arslanlibilimarsivi.com/).
  • DURAL, Ali, Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulunun Kilitlenmesi ve Hukuki Sonuçları, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2005.
  • DURAL, Halil Ali, Anonim Şirket Pay Sahibinin Genel Kurul Dışında Talep Ettiği Bilginin Genel Kurul Dışında Verilmesinin Sonuçları, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ticaret Hukuku Anabilim Dalı Sermaye Şirketleri Hukukunda Güncel Gelişmeler Sempozyumu (Tebliğler- Tartışmalar) 19 Haziran 2019, Yay. Haz. Alışkan, Murat / Utkan Mersin, Bilge / Sarıkaya, Sinan, İstanbul, 2020, s. 271-285 (Güncel Gelişmeler).
  • FLEISCHER, Holger, Das Rätsel Familienverfassung: Realbefund-RegelungsnaturRechtswirkungen, Recht der Familien-gesellschaften, Siebtes Deutsch-österreichhisch-scehweizeriscshes Symposium, Zurich 12-13 Mai 2016, Herausgegeben von Vogt, Hans-Ueli / Fleischer, Holger / Kalss, Susanne, Tübingen 2017, s. 99- 126 (Das Rätsel Familienverfassung).
  • FLEISCHER, Holger, Familiengesellschaften und Familienverfassungen: Eine historisch-vergleichende Standortbestimmung, NZG 2017, Heft 31, s. 1201-1210.
  • GÖRMEZ, Onur, HAAO’da TTK’daki Azınlık Haklarının Kullanılması Üzerine Bir İnceleme, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 5, S. 2, Aralık 2017, s. 117-146.
  • HELVACI, Mehmet, Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyesinin Hukuki Sorumluluğu, İstanbul, 2001.
  • HIZIR, Serdar: Anonim Şirkette Pay Sahibinin Şirkete Borçlanma Yasağını Düzenleyen TTK m. 358 Üzerine Bazı Değerlendirmeler, C. XXIX, S. 2, s. 227-289.
  • HOLLER, Lorenz, Das Recht der Familienunternehmen und ihre Besonderheiten in der Rechtsanwendung und -gestaltung (Teil I) Das Gesellschaftsrecht der Familienunternehmen - Auf dem Weg zu einem Sonderrecht?, DStR 16-17/2019, s. 880-942 (Das Recht der Familienunternehmen).
  • HOLLER, Lorenz, Die Familienverfassung im Recht der Familienunternehmen, ZIP, 39. Jahrgang, Heft 12, 2018, s. 553-564 (Die Familienverfassung).
  • İKİZLER, Metin, Centilmenlik Anlaşmaları, DEÜHFD., Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan, C. 19, Özel Sayı, 2017, s. 415-441.
  • KADEROĞLU, Murat, Anonim Şirketlerin İnfisahı (Dağılması), İstanbul, 2017.
  • KALSS, Susanne, Rechtsformalternativen in Familiengesellschaften, Recht der Familiengesellschaften, Siebtes Deutsch-österreichhisch-schweizeriscshes Symposium, Zurich 12-13 Mai 2016, Herausgegeben von Vogt, Hans-Ueli / Fleischer, Holger / Kalss, Susanne, Tübingen 2017, s. 1-26.
  • KARAMANLIOĞLU, Argun, Anonim Ortaklıkta Paysahibinin Genel Kurul Toplantısında Temsili, İstanbul, 2016.
  • KARASU, Rauf, Anonim Şirketlerde Emredici Hükümler İlkesi, Ankara, 2015 (Emredici Hükümler).
  • KARASU, Rauf, Emredici Hükümler İlkesinin Kapalı Tip Anonim Şirketler ve Limited Şirketler Açısından Doğurduğu Sorunlar ve Çözüm Önerileri, TFM 2015/1, s. 115-132 (Çözüm Önerileri).
  • KARASU, Rauf, Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’na Göre Anonim Şirketlerde Pay Sahibinin Bilgi Alma Hakkı, Batider 2005, C. XXIII, S. 2, s. 73-114.
  • KAYA, Arslan, Anonim Ortaklıkta Pay Sahibinin Bilgi Alma Hakkı, Ankara, 2001.
  • KENDİGELEN, Abuzer, Yeni Türk Ticaret Kanunu Değişiklikler, Yenilikleri ve İlk Tespitler, İstanbul 2016.
  • KIRCA, İsmail / ŞEHİRALİ ÇELİK, Feyzan Hayal / MANAVGAT, Çağlar, Anonim Şirketler Hukuku, C. I, Temel Kavram ve İlkeler, Kuruluş, Yönetim Kurulu, Ankara, 2013.
  • KIRCA, İsmail, Aile Şirketleri ve Aile Anayasası, Prof. Dr. Sabih Arkan’a Armağan, İstanbul, 2019, s. 741-751.
  • KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip / HATEMİ, Hüseyin / SEROZAN, Rona / ARPACI, Abdülkadir, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, C. 1, Prof. Dr. Necip Kocayusufpaşaoğlu, Borçlar Hukukuna Giriş, Hukuki İşlem, Sözleşme, İstanbul, 2008.
  • KONDU KAYA, Betül, Anonim Şirket Türü Aile Şirketlerinde Esas Sözleşme ve Aile Anayasası, İstanbul Bilgi Üniversitesi Lisansüstü Programlar Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2019.
  • MEMİŞ, Tekin, Aile Anayasası ve Şirketler Hukuku, Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 4, S. 8, Aralık 2018, s. 271-286 (Aile Anayasası).
  • MEMİŞ, Tekin, Grup İmtiyazının Kabul Edildiği Bankalarda Grup İçindeki Bütün Paylar Nitelikli Pay Sayılır mı? DEÜHFD, Özel Sayı Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan, Y. 2014, (Basım Yılı 2015), s. 3105-3121 (Nitelikli Pay).
  • MOROĞLU, Erdoğan, Oy Sözleşmeşleri, İstanbul, 2015.
  • NOMER ERTAN, Füsun, Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi Davası-TTK m. 531 Üzerine Düşünceler, İÜHFM, C. 73, S. 1, İstanbul, 2015, s. 421-440.
  • OKUTAN NILSSON, Gül, Anonim Ortaklıklarda Paysahipleri Sözleşmeleri, İstanbul, 2003.
  • REICH, Manfred / BODE, Christoph, Familienverfassung für das Familienunternehmen, DStR 2018, Heft 9, s. 305-309.
  • SEVİ, Ali Murat: Anonim Ortaklıkta Payın Devri, Ankara, 2018.
  • ŞAHİN, Ayşe, Anonim Ortaklığın Haklı Sebeple Feshi, İstanbul, 2013.
  • TORAMAN ÇOLGAR, Emek, Şirkete Borçlanma Yasağı, İstanbul, 2019.
  • UÇAR, Sercan, Anonim Şirket Paylarının Devrinde Önalım ve Öncelik Hakları, Ankara, 2020.
  • UZEL, Necdet, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’na Göre Anonim Ortaklıkta Esas Sözleşmesel Bağlam, İstanbul, 2013.
APA Hamamcıoğlu E (2020). Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları. , 1137 - 1175.
Chicago Hamamcıoğlu Esra Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları. (2020): 1137 - 1175.
MLA Hamamcıoğlu Esra Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları. , 2020, ss.1137 - 1175.
AMA Hamamcıoğlu E Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları. . 2020; 1137 - 1175.
Vancouver Hamamcıoğlu E Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları. . 2020; 1137 - 1175.
IEEE Hamamcıoğlu E "Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları." , ss.1137 - 1175, 2020.
ISNAD Hamamcıoğlu, Esra. "Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları". (2020), 1137-1175.
APA Hamamcıoğlu E (2020). Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15(193194), 1137 - 1175.
Chicago Hamamcıoğlu Esra Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 15, no.193194 (2020): 1137 - 1175.
MLA Hamamcıoğlu Esra Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, vol.15, no.193194, 2020, ss.1137 - 1175.
AMA Hamamcıoğlu E Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 15(193194): 1137 - 1175.
Vancouver Hamamcıoğlu E Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları. Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2020; 15(193194): 1137 - 1175.
IEEE Hamamcıoğlu E "Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları." Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 15, ss.1137 - 1175, 2020.
ISNAD Hamamcıoğlu, Esra. "Aile Anayasaları ve Anonim Şirketlerde Aile Anayasası Uygulamaları". Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 15/193194 (2020), 1137-1175.