Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 9 Sayfa Aralığı: 189 - 209 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 15-10-2021

Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası

Öz:
Tefsir tarihinde Kur’ân’ın doğru bir şekilde anlaşılması için yazılan eserler, bu ilminkonularının tamamını ya da belirli kısımlarını kapsayan çalışmalar olmak üzere, iki kısımhalinde telif edilegelmişlerdir. İncelemesini yaptığımız eser de ikinci kısımdan olup klasikve modern dönem tefsir usûlü çalışmalarının içeriğinden hareketle belirli kâideler ekseninde yazılmıştır. Kavâidü’l-Hısân, konu itibariyle dirâyet çalışması olmakla birlikte rivâyetboyutu ile ön plana çıkmıştır. Çünkü âyetler ekseninde konuları incelediğinden başka kaynak neredeyse kullanmamıştır. Modern dönem selefî/vahhâbî düşünceye sahip olan Abdurrahman Sa‘dî, tefsir ilminin meselelerini ve müfessire fayda sağlayacak hususları yetmişbir madde içerisinde açıklamıştır. Bu maddeler içerisinde “ahlak, amel ve takva” konularınadeğinen Sa‘dî, “Kur’ân, lügat ve usûl [tefsir, fıkıh ve kelâmdaki]” kâidelerini yüzeysel birşekilde ele alıp incelemiştir. Eserin çerçevesini oluşturan tefsir ilmindeki kavâid, metod veyöntem itibariyle tefsir usûlü konularının kurallar halinde yazılmasını vurgulayan bir kullanım gibi görünmekle birlikte özel bir ıstılahı ifade etmektedir. Eser, ismi ve içeriğindenhareketle kavâid ilmi çerçevesinde yazılmıştır. Çalışmamız; müellifin hayatı, ilmî kişiliği vekitapları başta olmak üzere tefsir ilminde usûl eksenli yazdığı Kavâidü’l-Hısân adlı eseriniçeşitli yönlerden ele alıp tahlil etmekte ve bu eserin yazılış amacını, takip ettiği yöntemini,kullandığı kaynaklarını, döneminde ve sonrasındaki etkisini, usûl ve kavâid ilmine ne gibikatkılar sağladığını ilmî verilerden hareketle ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Boynukalın, Ertuğrul. “Abdülazîz b. Bâz.” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 18.11.2019. https://islamansiklopedisi.org.tr/abdulaziz-b-baz
  • Boynukalın, Ertuğrul. “Useymîn, Muhammed b. Sâlih.” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 11.11.2019. https://islamansiklopedisi.org.tr/useymin-muhammed-b-salih
  • Büyükkara, Mehmet Ali. Çağdaşİslâmî Akımlar. İstanbul: Klasik Yayınları, 2016.
  • Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Tarihi. İstanbul: Fecr Yayınları, 2015.
  • Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usûlü. 19. Baskı. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2010.
  • Çetin, Abdurrahman. Kur’ân İlimleri ve Kur’ân-ı Kerim Tarihi. 2. Baskı. İstanbul: Dergah Yayınları, 2012.
  • Çiçek, Halil. 20. Asırda Kur’ân İlimleri Çalışmaları. İstanbul: Timaş Yayınları, 1996.
  • Çiçek, Mehmet. “Akademik Bir Disiplin Olarak Tefsir ve Usûlü.” Tefsir Usulü. Ed. Ali Rıza Gül ve Ali Karataş. İstanbul: Lisans Yayıncılık, 2019.
  • Çol, Muhammet. “Tefsir İlminde Kavaid Literatürü ve Kâfiyecî ile Sa‘dî’nin Kavâide Dair Eserlerinin Mukayesesi.” Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, 2017.
  • Demirci, Muhsin. Tefsir Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2016.
  • Demirci, Muhsin. Tefsir Usûlü. 19. Baskı. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2012.
  • Doğru, Mehmet Seri. “Abdurrahman b. Nâsır Sa’dî’nin Hayatı, Eserleri ve ‘Teysîru’l-Kerîmi’r-Rahmân’ İsimli Tefsirindeki Metodu.” Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2007.
  • Eren, Cüneyt. Tefsir Okumalarına Giriş Külli Kâideler. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2013.
  • Evkuran, Mehmet. Kelam Tarihi ve Ekolleri. Ankara: Bilimsel Araştırma Yayınları, 2018.
  • İbn Teymiyye. Mukaddime fi Usûli’t-Tefsir. Lübnan: Dâr-u İbn-i Hazm, 2012.
  • Karacelil, Süleyman. “Tefsir Usûlünün Yapısı ve İşlevi.” Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, 2010.
  • Kattan, Mennâ Halil. Mebâhisfî Ulûmi’l-Kur’ân. 2. Baskı. Müessesetü’r-Risâle: Beyrut 2014.
  • Mukbil, Ömer b. Abdillah. Kavâidü Kur’âniyye. Riyat: Tedebbür, 2012.
  • Özervarlı, M. Sait. “el-Kasîdetü’n-Nûniyye.” Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. Erişim 19.11.2019. https://islamansiklopedisi.org.tr/el-kasidetun-nuniyye--ibnul-kayyim
  • Sa‘dî, Abdurrahman b. Nâsır. 99 Hadiste İslâm’ın Temel Esasları. Trc. Muhsin Doğan. İstanbul: Guraba Yayıncılık, 2018.
  • Sa‘dî, Abdurrahman b. Nâsır. Kur’ân’ı Anlamada Temel Esaslar. Trc. Abdulcelil Candan. İstanbul: Guraba Yayıncılık, 2008.
  • Sa‘dî, Abdurrahman b. Nâsır. Tefsîru’s-Sa‘dî: Özlü Kur’ân Tefsiri. Trc. M. Beşir Eryarsoy, 4. Baskı. İstanbul: Guraba Yayıncılık, 2018.
  • Sa‘dî, Abdurrahman b. Nâsır. Teysîru’l-Kerimi’r-Rahmân fî Tefsiri Kelâmi’l-Mennan. İstanbul: Guraba Yayıncılık, 2016.
  • Sa‘dî, Abdurrahman. el-Kavâidü’l-hısân li-tefsiri’l-Kur’ân. Riyad: Mektebetü’r-Rüşd, 1999.
  • Sebt, Hâlid b. Osman. Kavâidü’t-Tefsir cem’an ve diraseten. Kâhire: Dâr-u İbn-i Affan, 2013.
  • Sebt, Hâlid Osman. el-Kavâıdu’l-hısânu’l-müteallika bi-tefsîri’l-Kur’ân. Dammam: Dâru’l-İbn Cevziyye, ty.
  • Tayyâr, Abdullah b. Sâbih. “Abdurrahman Sa‘dî Müfessiran.” Yüksek Lisans Tezi, İmam Muhammed bin Suud İslâm Üniversitesi, 2000.
  • Yıldız, İbrahim. “Kur’ân Kıssalarında Muhatabı Anlatıma Dâhil Etme: Amacı, Zamanı ve Metotları.” The Journal of Academic Social Science Studies [JASSS] 75/1 (2019). 457-472.
APA Çol M, Kaya R (2019). Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası. , 189 - 209.
Chicago Çol Muhammet,Kaya Remzi Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası. (2019): 189 - 209.
MLA Çol Muhammet,Kaya Remzi Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası. , 2019, ss.189 - 209.
AMA Çol M,Kaya R Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası. . 2019; 189 - 209.
Vancouver Çol M,Kaya R Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası. . 2019; 189 - 209.
IEEE Çol M,Kaya R "Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası." , ss.189 - 209, 2019.
ISNAD Çol, Muhammet - Kaya, Remzi. "Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası". (2019), 189-209.
APA Çol M, Kaya R (2019). Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası. Mîzânül-Hak: İslami İlimler Dergisi, 0(9), 189 - 209.
Chicago Çol Muhammet,Kaya Remzi Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası. Mîzânül-Hak: İslami İlimler Dergisi 0, no.9 (2019): 189 - 209.
MLA Çol Muhammet,Kaya Remzi Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası. Mîzânül-Hak: İslami İlimler Dergisi, vol.0, no.9, 2019, ss.189 - 209.
AMA Çol M,Kaya R Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası. Mîzânül-Hak: İslami İlimler Dergisi. 2019; 0(9): 189 - 209.
Vancouver Çol M,Kaya R Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası. Mîzânül-Hak: İslami İlimler Dergisi. 2019; 0(9): 189 - 209.
IEEE Çol M,Kaya R "Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası." Mîzânül-Hak: İslami İlimler Dergisi, 0, ss.189 - 209, 2019.
ISNAD Çol, Muhammet - Kaya, Remzi. "Abdurrahman Sa‘dî’nin (1889-1955) el-Kavâidü’l-Hısân li-Tefsîri’l-Kur’ân İsimli Eserinin Muhtevası". Mîzânül-Hak: İslami İlimler Dergisi 9 (2019), 189-209.