Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri

Pekak, Mustafa Sacit; Barut Kemirtlek, Ferda

Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri

Ferda Barut Kemirtlek, (Anadolu Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Arkeoloji Bölümü)

M. Sacit Pekak (Hacettepe Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü)

Arkeoloji ve Sanat

46 0

Yıl: 2021 Cilt: 167 Sayı: 167 Sayfa Aralığı: 63 - 70 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 16-10-2021

Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri

Öz:

Niğde, Aktaş (Eski Andaval), günümüzde Yeniköy sınırları içinde olan Konstantin ve Helena Kilisesi farklı mimari evreleri olan, duvar resimleriyle Orta Bizans Dönemi’ne tarihlenen; doğu-batı doğrultusunda, kareye yakın dikdörtgen planlı, üç nefli, tek apsisli bir bazilikadır. Kilisenin duvar resimlerinde İsa’nın Doğumu, Lazarus’un Diriltilişi ve Kudüs’e Giriş sahneleri ile Meryem ve Çocuk İsa; Konstantin, Helena ve Gerçek Haç; Madalyon İçinde Emmanuel İsa Betimli Haç; Ioakhim ve Anna; Kral Peygamber, Başmelekler Gabriel ve Mikael ile Azizler Demetrios, Prokopios, Eusthatios, Merkurios, Neophytos, Labros, Mamas, Gerantios, Georgios, Theophistos, Agapios ve Kyrikos figürleri günümüze ulaşmıştır. Bu çalışmada, Ioakhim ve Anna figürlerinin Bizans Sanatı’ndaki yerine kısaca değinilerek Konstantin ve Helena Kilisesi’ndeki diğer iki figür grubuyla ilişkisi incelenmiştir. Bu figür grupları Ioakhim ve Anna ile yan yana betimlenen ve ikonografik özellikleriyle Bizans Dönemi Kapadokya kiliselerinde ünik olan Madalyon İçinde Emmanuel İsa Betimli Haç ile bölgede sık rastlanan Konstantin, Helena ve Gerçek Haç tasvirleridir.

Anahtar Kelime:

JOACHIM AND ANNA DEPICTION ON THE MURAL PAINTINGS OF CONSTANTINE-HELENA CHURCH IN NİĞDE, AKTAŞ (OLD ANDAVAL)

Öz:

The Church of Constantine-Helena placed in Niğde, Aktaş (Old Andaval), at the present time Yeniköyis a multi-phase Byzantine church dated on the Middle Byzantine period by its mural paintings. Itis a triple-naved, single-apsed basilica with a rectangular plan located on the east-west direction.Among its painting program; Nativity, Raising of Lazarus, Entry to the Jerusalem, Mary and the InfantJesus, Constantine and Helena with the True Cross, Immanuel Jesus on the Cross, Joachim and Anna,Old Testament Prophet, Archangels Gabriel and Michael; Saints Demetrios, Prokopios, Eusthatios,Merkurios, Neophytos, Labros, Mamas, Gerantios, Georgios, Theophistos, Agapios and Kyrikosdepictions survived. In this study the depictions of Joachim and Anna in Byzantine art is discussedand the connotations related with two other figure groups depicted on the walls of the church isanalyzed briefly: Immanuel Jesus medallion on the cross, a unique example in Byzantine Cappadocciaand a common one, Constantine and Helena with the True Cross.

Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Bibliyografik

Barut Kemirtlek, F. 2020. “The Representation of A Christian Woman Through Marian Depictions in Byzantine Art”, D. Maktal Canko (yay.) Woman and Art Through the Ages: 19-39. Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir.
Barut Kemirtlek, F. 2021. Bizans Sanatı’nda Büyük Bayramlar. Kriter Yayınevi, 1. Baskı, İstanbul.
Bell, G. 1909. “Album O: Andaval 170-178”, Gertrude Bell Archive, New Castle University. Erişim: http://gertrudebell.ncl.ac.uk/photo_details.php?photo_id=3978
Coşkuner, B. 2009. 11. Yüzyılda Kapadokya Bölgesindeki İsa’nın Doğumu ve İsa’nın Çarmıha Gerilmesi Sahneleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Hamilton, W. J. 1842. Researches in Asia Minor, Pontus and Armenia, 2. Cilt. John Murray, Londra.
Hild, F. ve M. Restle 1981. Kappadokien (Kappadokia, Charsianon, Sebasteia und Lykandos).
Tabula Imperii Byzantini 2, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien.
Jolivet-Lévy, C. 2001. “Art chrétien en Anatolie turque: le témoignage de peintures inédites à Tatlarin”, A. Eastmond (ed.) Eastern Approches to Byzantium: 133-145.
Nalçacı, F. 2010. Niğde, Aktaş (Andaval) Köyündeki Konstantinos ve Helena Kilisesi Duvar Resimleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
Ötüken, S. Y. 1987. “Niğde’nin Eski Andaval Köyündeki H. Konstantinos Kilisesi’nin Freskoları”, Remzi Oğuz Arık Armağanı: 125-145. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Ankara.
Panou, E. 2011. Aspects of St Anna’s Cult in Byzantium. Doktora Tezi, The University of Birmingham. Erişim: https://etheses.bham.ac.uk/id/eprint/3026/8/Panou_11_PhD_withoutillustrations.pdf
Pekak, M. S. 1998. “Niğde-Andaval (Aktaş)’daki Konstantin-Helena Kilisesi”, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Dergisi: 103-117.
Pekak, M.S. 2000. “Niğde Merkez İlçeye Bağlı Aktaş Kasabasının Yenimahalle Semtindeki Konstantin-Helena Kilisesi (Bazilikası) Orta Nef Batı Duvar Resimleri: Ön Rapor”, IV. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri (24-27 Nisan 2000, Van): 218-236.
Restle, M. 1978. “Kappadokien”, Reallexikon zur byzantinischen Kunst 3: 968-1115.
Restle, M. 1979. Studien zur frühbyzantinischen Architektur in Kappadokiens, 2 cilt. Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien.
Rott, H. 1908. Kleinasiatische Denkmäler aus Pisidien, Pamphylien, Kappadokien und Lykien. Leipzig.
Uthemann, K. 1991. “Trinity”, A. Kazhdan (yay.) Oxford Dictionary of Byzantium 3: 991.
Walter, C. 2006. The Iconography of Constantine the Great Emperor and Saint. Leiden

APA	Barut Kemirtlek F, Pekak M (2021). Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri. , 63 - 70.
Chicago	Barut Kemirtlek Ferda,Pekak Mustafa Sacit Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri. (2021): 63 - 70.
MLA	Barut Kemirtlek Ferda,Pekak Mustafa Sacit Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri. , 2021, ss.63 - 70.
AMA	Barut Kemirtlek F,Pekak M Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri. . 2021; 63 - 70.
Vancouver	Barut Kemirtlek F,Pekak M Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri. . 2021; 63 - 70.
IEEE	Barut Kemirtlek F,Pekak M "Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri." , ss.63 - 70, 2021.
ISNAD	Barut Kemirtlek, Ferda - Pekak, Mustafa Sacit. "Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri". (2021), 63-70.

APA	Barut Kemirtlek F, Pekak M (2021). Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri. Arkeoloji ve Sanat, 167(167), 63 - 70.
Chicago	Barut Kemirtlek Ferda,Pekak Mustafa Sacit Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri. Arkeoloji ve Sanat 167, no.167 (2021): 63 - 70.
MLA	Barut Kemirtlek Ferda,Pekak Mustafa Sacit Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri. Arkeoloji ve Sanat, vol.167, no.167, 2021, ss.63 - 70.
AMA	Barut Kemirtlek F,Pekak M Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri. Arkeoloji ve Sanat. 2021; 167(167): 63 - 70.
Vancouver	Barut Kemirtlek F,Pekak M Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri. Arkeoloji ve Sanat. 2021; 167(167): 63 - 70.
IEEE	Barut Kemirtlek F,Pekak M "Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri." Arkeoloji ve Sanat, 167, ss.63 - 70, 2021.
ISNAD	Barut Kemirtlek, Ferda - Pekak, Mustafa Sacit. "Niğde, Aktaş (Eski Andaval)Konstantin ve Helena KilisesiIoakhim ve Anna Tasviri". Arkeoloji ve Sanat 167/167 (2021), 63-70.