Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi
Yıl: 2021 Cilt: 22 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 611 - 638 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21565/ozelegitimdergisi.719171 İndeks Tarihi: 19-10-2021
Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi
Öz: Giriş: Bu araştırmada okul öncesi dönemde görme yetersizliği olan ve gören çocukların gelişimsel oyun seviyeleri ile Zihin Kuramı becerileri arasındaki ilişkinin karşılaştırılarak incelenmesi amaçlanmıştır.Yöntem: Araştırmanın çalışma grubunu, 48-72 ay aralığında olan görme yetersizliği olan 30 çocuk ve aynı ay diliminde olan gören 30 çocuk oluşturmuştur. Katılımcı çocuklar dil ve bilişsel gelişim düzeylerinde de eşleştirilmişlerdir. Araştırmada nedensel karşılaştırma deseni kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Gelişimsel Oyun Değerlendirmesi aracılığıyla katılımcı çocukların oyun seviyeleri incelenmiş ve Zihin Kuramı Birinci Derece Yanlış Kanı Atfı görevleri uygulanmıştır.Bulgular: Araştırma bulguları görme yetersizliği olan ve gören çocukların gelişimsel oyun seviyelerinde iki grup arasında anlamlı farklılıkların olduğunu göstermiştir. Ek olarak araştırmanın bulguları görme yetersizliği olan ve gören çocukların Yanlış Kanı Atfı ve Gelişimsel Oyun Değerlendirmesi puanları arasında anlamlı ilişkiler olduğunu göstermiştir.Tartışma: Araştırmadan elde edilen bulgular görme becerileri, oyun ve zihin kuramı gelişimini anlama açısından önemlidir. Araştırma bulguları tartışılmış ve ileri araştırmalara yönelik önerilere yer verilmiştir.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Andersen, E. S., Dunlea, A., & Kekelis, L. S. (1984). Blind children's language: Resolving some differences. Journal of Child Language, 11(3), 645-664. http://doi.org/10.1017/S0305000900006000
- Anghel, D. (2012). The development of theory of mind in children with congenital visual impairments. The Scientifíc Journal of Humanistic Studies, 4(7), 229-235.
- Aslan, C., Özdemir, S., Demiryürek, P., & Çotuk, H. (2015). Görme yetersizliğinden etkilenen ve normal gelişim gösteren çocukların oyun çeşitlilik ve karmaşıklık düzeylerinin incelenmesi Examining play diversity and play complexity of typically developing children and children with visual impairments. International Journal of Early Childhood Special Education, 7(2), 212-237.
- Astington, J. W., & Jenkins, J. M. (1999). A longitudinal study of the relation between language and theory-ofmind development. Developmental Psychology, 35(5), 1311.
- Baron-Cohen, S. (2000). Understanding other minds: Perspectives from autism. In S. Baron-Cohen, H. TagerFlusberg, & D. J. Cohen (Eds.), Theory of Mind and autism: A fifteen-year review (pp. 3-20). Oxford University.
- Baron-Cohen, S., & Swettenham, J. (1997). Theory of mind in autism: Its relationship to executive function and central coherence. In D. J. Cohen & F. R. Volkmar (Eds.), Handbook of autism and pervasive developmental disorders (pp. 880-893). Wiley.
- Bartoli, G., Bulgarelli, D., & Molina, P. (2019). Theory of Mind development in children with visual impairment: The contribution of the adapted comprehensive test ToM storybooks. Journal of Autism and Developmental Disorders, 49(9), 3494-3503. http://doi.org/10.1007/s10803-019-04064-3
- Baştuğ, S. (2016). Diyarbakır ilinde yaşayan görme yetersizliği olan çocuklarla normal gelişim gösteren çocukların zihin kuramı becerileri ile yürütücü işlev becerilerinin karşılaştırılması [A comparision of theory of mind and executive functions in children with visual impairments and typically developing children living in Diyarbakır] (Tez Numarası: 429535) [Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
- Begeer, S., Dik, M., Voor De Wind, M. J., Asbrock, D., Brambring, M., & Kef, S. (2014). A new look at theory of mind in children with ocular and ocular-plus congenital blindness. Journal of Visual Impairment & Blindness, 108(1), 17-27. https://doi.org/10.1177/0145482X1410800103
- Bigelow, A. E. (2003). The development of joint attention in blind infants. Development and Psychopathology, 15(2), 259-275. http://doi.org/10.1017/S0954579403000142
- Billingsley, F., White, O. R., & Munson, R. (1980). Procedural reliability: A rationale and an example. Behavioral Assessment, 2, 229-241.
- Bishop, M., Hobson, R. P., & Lee, A. (2005). Symbolic play in congenitally blind children. Development and Psychopathology, 17(2), 447-465. http://doi.org/10.1017/S0954579405050212
- Brambring, M., & Asbrock, D. (2010). Validity of false belief tasks in blind children. Journal of Autism and Developmental Disorders, 40(12), 1471-1484. https://doi.org/10.1007/s10803-010-1002-2
- Brodsky, M. C., Fray, K. J., & Glasier, C. M. (2002). Perinatal cortical and subcortical visual loss: Mechanisms of injury and associated ophthalmologic signs. Ophthalmology, 109(1), 85-94. http://doi.org/10.1016/s0161-6420(01)00849-1
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri [Scientific research methods]. Pegem.
- Celeste, M. (2005). Impact of twin-to-twin transfusion syndrome, preterm birth and vision loss on development. Journal of Visual Impairment & Blindness, 99(9), 535-548. https://doi.org/10.1177/0145482X0509900905
- Demir, F. E., & Özdemir, S. (2016a). A comparison of social skills of students with visual impairments and typically developing students. International E-Journal of Advances in Education, 2(4), 85-94.
- Demir, F. E., & Özdemir, S. (2016b). A comparison of problem behaviors of students with visual impairments and typically developing students. International E-Journal of Advances in Education, 2(4), 122-131.
- Erwin, E. J. (1993). Social participation of young children with visual impairments in specialized and integrated environments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 87(5), 138-142.
- Fazzi, E., Signorini, S. G., Bova, S. M., La Piana, R., Ondei, P., Bertone, C., & Bianchi, P. E. (2007). Spectrum of visual disorders in children with cerebral visual impairment. Journal of Child Neurology, 22(3), 294- 301. https://doi.org/10.1177/08830738070220030801
- Ferguson, R., & Buultjens, M. (1995). The play behaviour of young blind children and its relationship to developmental stages. British Journal of Visual Impairment, 13(3), 100-107.
- Farrenkopf, C., & Davidson, I. F. (1992). The development of perspective-taking abilities in young blind children. RE:view, 24(1), 7-22.
- Fewell, R. R., & Kaminski, R. (1988). Play skills development and instruction for young children with handicaps. Early Intervention for Infants and Children with Handicaps, 1,145-158.
- Flavell, J. H. (2004). Theory-of-Mind development: Retrospect and prospect. Merrill-Palmer Quarterly, 50(3), 274-290. http://doi.org/10.1353/mpq.2004.0018
- Flavell, J. H., Flavell, E. R., Green, F. L., & Wilcox, S. A. (1983). The development of three spatial perspectivetaking rules. Child Development, 52, 356-358.
- Flavell, J. H. (1992). Perspectives on perspective taking. In H. Beilin & P. B. Pufall (Eds.), Piaget’s theory: Prospects and possibilities (Vol. 14, pp. 107-139). Erlbaum.
- Gerhardt, J. B. (1982). The development of object play and classificatory skills in a blind child. Journal of Visual Impairment and Blindness, 76(6), 219-23.
- Green, S., Pring, L., & Swettenham, J. (2004). An investigation of first-order false belief understanding of children with congenital profound visual impairment. British Journal of Developmental Psychology, 22(1), 1-17. http://doi.org/10.1348/026151004772901087
- Hobson, R. P. (1990). On acquiring knowledge about people and the capacity to pretend: Response to Leslie (1987). Psychological Review, 97(1), 114-121. https://doi.org/10.1037/0033-295X.97.1.114
- Howes, C., Unger, O., & Seidner, L. B. (1989). Social pretend play in toddlers: Parallels with social play and with solitary pretend. Child Development, 60(1), 77-84. http://doi.org/10.2307/1131073
- Huo, R., Burden, S. K., Hoyt, C. S., & Good, W. V. (1999). Chronic cortical visual impairment in children: Aetiology, prognosis, and associated neurological deficits. British Journal of Ophthalmology, 83(6), 670- 675. http://doi.org/10.1136/bjo.83.6.670
- Hull, T., & Mason, H. (1995). A tactile version of the speed of information processing test for the blind-a revision and improvement. British Journal of Visual Impairment, 13(1), 33-36.
- Işıtan, H. D., & Özdemir, S. (2019). Görme yetersizliğinden etkilenmiş çocuklar ve gören çocukların Zihin Kuramı becerileri ile çalışma belleğinin karşılaştırılması [A comparison of the theory of mind and working memory performances of children with visual impairments and sighted children]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(4), 827-842. http://doi.org/10.16986/HUJE.2019055869
- Kekelis, L. S. (1992). A field study of a blind preschooler. In S. Z. Sacks (Ed.), The development of social skills by blind and visually impaired students (pp. 39-58). AFB Press.
- Leslie, A. M. (1987). Pretense and representation: The origins of theory of mind. Psychological Review, 94(4), 412-426.
- Leslie, A. M. (1992). Pretense, autism, and the theory-of-mind module. Current Directions in Psychological Science, 1(1), 18-21.
- Leslie, A. M. (1994). Pretending and believing: Issues in the theory of ToMM. Cognition, 50(1-3), 211-238.
- Lewis, V., Norgate, S., Collis, G., & Reynolds, R. (2000). The consequences of visual impairment for children's symbolic and functional play. British Journal of Developmental Psychology, 18(3), 449-464. http://doi.org/10.1348/026151000165797
- Lifter, K. (2000). Linking assessment to intervention for children with developmental disabilities or at-risk for developmental delay: The Developmental Play Assessment (DPA) instrument. In K. Gitlin-Weiner, A. Sandgrund, & C. Schafer (Eds.), Play diagnosis and assessment (2nd ed., pp. 228-261). John Wiley and Sons.
- Lifter, K., & Bloom, L. (1998). Intentionality and the role of play in the transition to language. In A. M. Wetherby, S. F. Warren, & J. Reichle (Eds.), Transitions in prelinguistic communication: Preintentional to intentional and presymbolic to symbolic (pp. 161-198). Brookes.
- Lillard, A. S. (2017). Why do the children pretend play? Trends in Cognitive Sciences, 21(11), 826-834.
- McAlpine, L. M., & Moore, C. L. (1995). The development of social understanding in children with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 89(4), 349-358.
- Minter, M., Hobson, R. P., & Bishop, M. (1998). Congenital visual impairment and theory of mind. British Journal of Developmental Psychology, 16(2), 183-196.
- Moller, M. A. (1991). The ophthalmologist’s role with visually impaired children. Saunders.
- Newton, E., & Jenvey, V. (2010). Play and theory of mind: Associations with social competence in young children. Early Child Development and Care, 181(6), 761-773. http://doi.org/10.1080/03004430.2010.486898
- Özdemir, S. (2016). Görme engellilerde erken çocukluk dönemi eğitimi: Görme engelli çocuklar ve özellikleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Ders Notları. Gazi Üniversitesi, Ankara.
- Özkubat, U., & Özdemir, S. (2012). Görme yetersizliğinden etkilenmiş ve normal gelişim gösteren çocukların sosyal becerilerinin karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 13(1), 1-14. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000163
- Özkubat, U., & Özdemir, S. (2014). A comparison of social skills in Turkish children with visual impairments, children with intellectual impairments and typically developing children. International Journal of Inclusive Education, 18(5), 500-514.
- Parsons, S. (1986). Function of play in low vision children (Part 2): Emerging patterns of behavior. Journal of Visual Impairment & Blindness, 80(6), 777-784.
- Pijnacker, J., Vervloed, M., & Steenbergen, B. (2012). Pragmatic abilities in children with congenital visual impairment: An exploration of non-literal language and advanced theory of mind understanding. Journal of Autism & Developmental Disorders, 42(11), 2440-2449. https://doi.org/10.1007/s10803-012-1500-5
- Pizzo, L., & Bruce, S. M. (2010). Language and play in students with multiple disabilities and visual impairments or deaf-blindness. Journal of Visual Impairment & Blindness, 104(5), 287-297. https://doi.org/10.1177/0145482X1010400504
- Preisler, G. M. (1993). Blind children in nurseries with sighted children. International Journal of Rehabilitation Research, 16, 337-339.
- Pring, L., Dewart, H., & Brockbank, M. (1998). Social cognition in children with visual impairments. Journal of Visual Impairment & Blindness, 92(11), 754-768.
- Raz, N., Striem, E., Pundak, G., Orlov, T., & Zohary, E. (2007). Superior serial memory in the blind: A case of cognitive compensatory adjustment. Current Biology, 17(13), 1129-1133. https://doi.org/10.1016/j.cub.2007.05.060
- Recchia, S. L. (1987). Learning to play. Common concerns for the visually impaired preschool child. Blind Childrens’s Center.
- Recchia, S. L. (1997). Play and concept development in infants and young children with severe visual impairments: A constructivist view. Journal of Visual Impairment & Blindness, 91(4), 401-416.
- Rettig, M. (1994). The play of young children with visual impairments: Characteristics and interventions. Journal of Visual Impairment & Blindness, 88(5), 410-420.
- Roch‐Levecq, A. C. (2006). Production of basic emotions by children with congenital blindness: Evidence for the embodiment of theory of mind. British Journal of Developmental Psychology, 24(3), 507-528. https://doi.org/10.1348/026151005X50663
- Rogers, S. J., & Puchalski, C. B. (1984). Development of symbolic play in visually impaired young children. Topics in Early Childhood Special Education, 3(4), 57-63.
- Ross, M. C. (2017). Promoting joint attention in children with visual impairment: Proposing an intervention using modified strategies from joint attention symbolic play engagement regulation (JASPER) [Doctoral dissertation, The Ohio State University]. https://eric.ed.gov/?id=ED584068
- Rowland, C. (1984). Preverbal communication of blind infants and their mothers. Journal of Visual Impairment & Blindness, 78(7), 297-302.
- Röder, B., Rösler, F., & Neville, H. J. (2001). Auditory memory in congenitally blind adults: A behavioralelectrophysiological investigation. Cognitive Brain Research, 11(2), 289-303.
- Savaşır, I., Sezgin, N., & Erol, N. (1993). Ankara Gelisim Tarama Envanteri [Ankara Developmental Screening Inventory]. Rekmay Yayınları.
- Schwebel, D. C., Rosen, C. S., & Singer, J. L. (1999). Preschoolers' pretend play and theory of mind: The role of jointly constructed pretence. British Journal of Developmental Psychology, 17(3), 333-348.
- Singer, J. L., & Streiner, B. F. (1966). Imaginative content in the dreams and fantasy play of blind and sighted children. Perceptual and Motor Skills, 22(2), 475-482.
- Skellenger, A. C., & Hill, E. W. (1994). Effects of a shared teacher-child play intervention on the play skills of three young children who are blind. Journal of Visual Impairment & Blindness, 88(5), 433-445.
- Swanson, H. L., & Luxenberg, D. (2009). Short-term memory and working memory in children with blindness: Support for a domain general or domain specific system? Child Neuropsychology, 15(3), 280-294.
- Şahin, R., & Özdemir, S. (2015). Okul öncesi dönem görme engelli çocukların oyun çeşitlilik ve karmaşıklık düzeyini artırmada genişletme tekniğinin etkililiği [Effectiveness of play expansions in ıncreasing play diversity and complexity of preschool children with visual ımpairments]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 16(02), 101-123. https://doi.org/10.1501/Ozlegt_0000000223
- Tadić, V., Pring, L., & Dale, N. (2010). Are language and social communication intact in children with congenital visual impairment at school age? Journal of Child Psychology and Psychiatry, 51(6), 696-705. https://doi.org/10.1111/j.1469-7610.2009.02200.x
- Troster, H., & Brambring, M. (1994). The play behavior and play materials of blind and sighted infants and preschoolers. Journal of Visual Impairment & Blindness, 88(5), 421-432.
- Warren, D. H. (1994). Blindness and children: An individual differences approach. Cambridge University Press.
- Wellman, H. M. (2002). Understanding the psychological world: Developing a Theory of Mind. In U. Goswami (Ed.), Handbook of childhood cognitive development (pp. 167-187). Blackwell.
- Wellman, H. M., Cross, D., & Watson, J. (2001). Meta-analysis of Theory of Mind development: The truth about false belief. Child Development, 72(3), 655-684.
- Wimmer, H., & Perner, J. (1983). Beliefs about beliefs: Representation and constraining function of wrong beliefs in young children's understanding of deception. Cognition, 13, 103-128.
- Wolery, M., Lane, K. L., & Common, E. A. (2018). Writing Tasks: Literature reviews, research proposals, and final reports. In R. J. Ledford, & D. Gast, (Eds.), Single case research methodology (pp. 74-126). Routledge.
- World Health Organization. (2017). Change the defination of blindness. http://www.who.int/blindness/Change%20the%20Definition%20of%20Blindness.pdf
| APA | KARAKASOGLU S, Özdemir S (2021). Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi. , 611 - 638. 10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
| Chicago | KARAKASOGLU Seda,Özdemir Selda Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi. (2021): 611 - 638. 10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
| MLA | KARAKASOGLU Seda,Özdemir Selda Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi. , 2021, ss.611 - 638. 10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
| AMA | KARAKASOGLU S,Özdemir S Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi. . 2021; 611 - 638. 10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
| Vancouver | KARAKASOGLU S,Özdemir S Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi. . 2021; 611 - 638. 10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
| IEEE | KARAKASOGLU S,Özdemir S "Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi." , ss.611 - 638, 2021. 10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
| ISNAD | KARAKASOGLU, Seda - Özdemir, Selda. "Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi". (2021), 611-638. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
| APA | KARAKASOGLU S, Özdemir S (2021). Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 22(3), 611 - 638. 10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
| Chicago | KARAKASOGLU Seda,Özdemir Selda Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 22, no.3 (2021): 611 - 638. 10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
| MLA | KARAKASOGLU Seda,Özdemir Selda Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, vol.22, no.3, 2021, ss.611 - 638. 10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
| AMA | KARAKASOGLU S,Özdemir S Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 2021; 22(3): 611 - 638. 10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
| Vancouver | KARAKASOGLU S,Özdemir S Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 2021; 22(3): 611 - 638. 10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
| IEEE | KARAKASOGLU S,Özdemir S "Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi." Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 22, ss.611 - 638, 2021. 10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
| ISNAD | KARAKASOGLU, Seda - Özdemir, Selda. "Görme Yetersizliği Olan ve Gören Çocukların Gelişimsel Oyun Seviyeleriile Zihin Kuramının Karşılaştırmalı İncelenmesi". Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi 22/3 (2021), 611-638. https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.719171 |
