TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ

Kadir TUTKAVUL (Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, İşletme Bölümü, Kütahya, Türkiye)
Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
13 3
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 40 Sayfa Aralığı: 347 - 365 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30794/pausbed.661685 İndeks Tarihi: 19-10-2021

TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ

Öz:
Stokların maliyeti; satın alma maliyeti, dönüştürme maliyeti ve katlanılan diğer maliyetlerin toplamından oluşmaktadır.Dönüştürme maliyetleri; direkt işçilik giderleri, sabit genel üretim giderlerini ve değişken genel üretim giderlerini kapsamaktadır.Dönüştürme maliyeti unsurlarından birisi olan sabit genel üretim giderlerinin mamul maliyetlerine yansıtılması konusundaçeşitli mevzuatlar farklı görüşler sunmaktadır. VUK, sabit genel üretim giderlerinin mamul maliyetlerine tam maliyet yönteminegöre aktarılmasını uygun görmektedir. Buna karşılık Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) bu giderlerin normal maliyetyöntemine göre mamul maliyetlerine aktarılmasını önermektedir. BOBİ FRS ve KÜMİ FRS ise bu iki yöntemden herhangibirisinin kullanılabileceğini ifade etmektedir. Bu çalışma sabit genel üretim giderlerinin üretim maliyetlerine yansıtılmasındakullanılan tam maliyet yöntemi ve normal maliyet yöntemini incelemeyi amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanınilk aşamasında iki farklı maliyet hesaplama yönteminin mamul maliyetlerine etkisi ortaya çıkarılmıştır. Bu aşamada; tammaliyet yöntemine göre 0,6688₺/birim olarak hesaplanan birim maliyet normal maliyet yönteminde 0,6425₺/birim olarakhesaplanmıştır. Çalışmanın ikinci aşamasında ise bu maliyet hesaplama yöntemlerinin vergilendirmeye (ertelenmiş vergi geliri/gideri) olan etkisi incelenmiştir. Bu aşamada; stokların farklı dönemlerde satılması ertelenmiş vergi geliri/gideri etkisini ortayaçıkardığı doğrulanmıştır. Çalışma kapsamında ortaya çıkarılan bu etkiler sipariş maliyet sistemine entegre edilerek açıklanmıştır.
Anahtar Kelime:

FROM TAS, BOBI FRS, KUMI FRS AND TPL PERSPECTIVE COST OF CONVERSION: EFFECT ON PRODUCTION COSTS AND TAXATIONE

Öz:
The cost of inventories consists of the sum of purchase cost, conversion cost and other costs. Conversion costs include direct labor costs, fixed overhead costs and variable overhead costs. Various legislation provides different views in the matter of reflecting fixed overhead costs, which is one of the conversion cost elements, to product costs. Tax Procedure Law (TPL) approve transfer of fixed production overheads to product costs according to absorption costing method. On the contrary Turkey Accounting Standards (TAS) recommends transfer of these costs to product costs according to normal costing method. BOBİ FRS and KÜMİ FRS state that either of these two methods can be used. This study aims to examine the absorption costing method and the normal costing method used to reflect the fixed overhead costs to the production costs. For this purpose, in the first stage of the study, the effect of two different cost calculation methods on the product costs was revealed. At this stage; unit cost calculated as 0.66688₺/unit according to full cost method was calculated as 0.66425₺/unit in normal cost method. In the second stage of the study, the effect of these cost calculation methods on taxation (deferred tax income / expense) was examined. At this stage; it has been confirmed that selling inventories at different periods reveals the effect of deferred tax income/expense. These effects revealed in the study are explained by integrating into order cost system.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akdoğan, N. (2016). “UMS-12 Gelir Vergileri Standart Hükümlerine Göre Dönem Karından İndirilecek Vergi Giderinin Hesaplanması ve Ertelenmiş Vergilerin Muhasebeleştirilmesi”, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 2016, Sayı 17, s. 1-18.
  • Akdoğan, N. (2015). Tek Düzen Muhasebe Sisteminde Maliyet Muhasebesi Uygulamaları, 9. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
  • Badem, C. ve Özbek, Y. (2013). “Tam Maliyet ile Normal Maliyet Yöntemlerinin TMS 2 Stoklar Standardı ile VUK Açısından Karşılaştırması ve Muhtemel Vergi Etkisi”, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, Cilt 6, Sayı 2, s. 65-92.
  • Bhimani, A. vd., (2008). Management and Cost Accounting, Fourth Edition, Pearson Education Ltd., UK.
  • Büyükmirza, K. (2014). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, 19. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
  • Collis, J. ve Hussey, R. (1999). Cost and Managemet Accounting, Second Edition, Macmillan Press Ltd., UK.
  • Drury, C. (2018). Management and Cost Accounting, 10th Edition, Cengage Learning EMEA, UK.
  • Elmacı, O. (2018). Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’ne Göre Maliyet Muhasebesi, 6. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
  • Erdoğan, N. ve Saban, M. (2010). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi, Genişletilmiş 5. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul.
  • Gücenme, Gençoğlu, Ü. (2008). Türkiye Muhasebe Standartları ile Uyumlu Maliyet Muhasebesi ve Çözümlü Uygulamalar, Marmara Kitap Merkezi Yayınları, Bursa.
  • Hansen, D. R. ve Mowen, M. M. (2006). Cost Management: Accounting and Control, Fifth Edition, Thomson South-Western, USA.
  • Horngren, C. T. vd. (2014). Introduction Management Accounting, Sixteenth Edition, Pearson Education Inc., USA.
  • Kamu Gözetimi Kurumu (2019). BOBİ FRS (Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı), 15.10.2019.
  • Kamu Gözetimi Kurumu (2019). KÜMİ FRS (Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Taslağı), 15.10.2019.
  • Kamu Gözetimi Kurumu (2019). TMS – 2: Stoklar Standardı, 15.10.2019.
  • Karakaya, M. (2007). Maliyet Muhasebesi, Geliştirilmiş 3. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
  • Kaygusuz, S. Y. ve Dokur, Ş. (2009). Maliyet Muhasebesi, 1. Baskı, Dora Yayınevi, Bursa.
  • Kinney, M. R. ve Raiborn, C. A. (2011). Cost Accounting Foundations and Evolutions, 8th Edition, South-Western Cengage Learning, USA.
  • Örten, R. vd. (2017). Türkiye Muhasebe – Finansal Raporlama Standartları (TMS - TFRS) Uygulama ve Yorumları, 10. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara.
  • Özkan, A. (2009). “TMS – 12 Gelir Vergileri Standardına Göre Ertelenmiş Vergiler ve Muhasebe Uygulamaları”, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı 32, s. 97-112.
  • Sağlam, N. vd. (2007). UFRS/UMS Uyumlu Türkiye Muhasebe Standartları Uygulaması (Yorum – Açıklama – Örnekler), Maliye ve Hukuk Yayınları, Yayın No: 52, Ankara.
  • Vanderbeck, E. J. (2010). Principles of Cost Accounting, 15th Edition, South-Western Cengage Learning, USA.
  • T.C. Yasalar (1961). Vergi Usul Kanunu. Ankara: Resmi Gazete (10703 sayılı), 04.01.1961.
  • Beyan ve Açıklamalar (Disclosure Statements)
  • 1. Bu çalışmanın yazarları, araştırma ve yayın etiği ilkelerine uyduklarını kabul etmektedirler (The authors of this article confirm that their work complies with the principles of research and publication ethics).
  • 2. Yazarlar tarafından herhangi bir çıkar çatışması beyan edilmemiştir (No potential conflict of interest was reported by the authors).
  • 3. Bu çalışma, intihal tarama programı kullanılarak intihal taramasından geçirilmiştir (This article was screened for potential plagiarism using a plagiarism screening program).
APA TUTKAVUL K (2020). TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ. , 347 - 365. 10.30794/pausbed.661685
Chicago TUTKAVUL KADIR TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ. (2020): 347 - 365. 10.30794/pausbed.661685
MLA TUTKAVUL KADIR TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ. , 2020, ss.347 - 365. 10.30794/pausbed.661685
AMA TUTKAVUL K TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ. . 2020; 347 - 365. 10.30794/pausbed.661685
Vancouver TUTKAVUL K TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ. . 2020; 347 - 365. 10.30794/pausbed.661685
IEEE TUTKAVUL K "TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ." , ss.347 - 365, 2020. 10.30794/pausbed.661685
ISNAD TUTKAVUL, KADIR. "TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ". (2020), 347-365. https://doi.org/10.30794/pausbed.661685
APA TUTKAVUL K (2020). TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(40), 347 - 365. 10.30794/pausbed.661685
Chicago TUTKAVUL KADIR TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.40 (2020): 347 - 365. 10.30794/pausbed.661685
MLA TUTKAVUL KADIR TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.40, 2020, ss.347 - 365. 10.30794/pausbed.661685
AMA TUTKAVUL K TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 0(40): 347 - 365. 10.30794/pausbed.661685
Vancouver TUTKAVUL K TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2020; 0(40): 347 - 365. 10.30794/pausbed.661685
IEEE TUTKAVUL K "TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ." Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.347 - 365, 2020. 10.30794/pausbed.661685
ISNAD TUTKAVUL, KADIR. "TMS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS VE VUK PERSPEKTİFİNDEN DÖNÜŞTÜRME MALİYETLERİ: ÜRETİM MALİYETLERİNE VE VERGİLENDİRMEYE ETKİSİ". Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 40 (2020), 347-365. https://doi.org/10.30794/pausbed.661685
Sayfa Oluşturulma Tarihi
14-05-2024 11:40

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları