Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini
Yıl: 2021 Cilt: 18 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 478 - 496 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33437/ksusbd.648395 İndeks Tarihi: 23-10-2021
Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini
Öz: Bu çalışma, Türkiye’de 1980-2014 döneminde gerçekleşen CO2 emisyonu miktarlarını Kyoto Protokolü kapsamında öngörülen düzey değerleri çerçevesinde değerlendirerek emisyon miktarı üzerinde etkili olan değişkenlerin olasılık etkilerinin belirlenmesi amacını taşımaktadır. Değerlendirmeye alınan değişkenler doğrudan yabancı yatırımlar, dış ticaret ve gelen turist sayısından oluşmaktadır. Odak noktası Kyoto Protokolü kapsamında makul kabul edilen CO2 emisyonu miktarlarının Türkiye’deki durumu olan çalışmada, öngörülen eşik değerin altında kalınan ve bu düzeyin aşıldığı yıllar olmak üzere kategorilendirilen bağımlı kukla değişken kullanılması tercih edilmiştir. Bu çerçevede, ilgili eşik düzeyin altında kalınan yıllar karbon emisyonu için makul kabul edilmekte ve ülke için olumlu değerlendirilmektedir. Değişkenlere ait marjinal etki hesaplamaları cebirsel olarak yapılmış ve ilgili değişkenlerin karbon emisyonu için öngörülen eşik değerin altında kalma ihtimali üzerindeki olasılık etkisi araştırılmıştır. Analizden elde edilen bulgulara göre, doğrudan yabancı yatırım/GSYİH ve dış ticaret/GSYİH oranlarında meydana gelen azalmaların, ülkeye gelen turist sayısında gözlemlenen artışların ise CO2 emisyonunun eşik değerin altında kalma olasılığını arttırdığı belirlenmiştir. Söz konusu tespitler, eşik değeri aşan CO2 emisyonunda gözlenen artışlar üzerinde etkili olabilecek değişkenlerin irdelenmesi açısından son derece önem arz etmektedir. Zira sürdürülebilir ekolojik denge için pek çok adım atılması gerekliliği küresel anlamda kabul edilmiş olmakla birlikte öngörülen tedbirlere karşı olan duyarlılık düzeyi ülkelere göre farklılık göstermektedir.
Anahtar Kelime: CO2 Emissions Under The Kyoto Protocol and A Possible Prediction About Turkey
Öz: The study aims to determine the possible effects of the variables affecting theamount of emissions by evaluating the actual level of CO2 emissions observed inthe period of 1980-2014 in accordance with the values of the anticipated levelwithin the Kyoto Protocol. The variables included in the evaluation consist offoreign direct investments, foreign trade and the number of tourists visiting. Inthe study which focuses on the accepted amount of CO2 emissions within theKyoto Protocol, it was preferred to use the dependent dummy variablecategorized as the years when the values below the predetermined threshold wereobtained and the years when this value was exceeded in Turkey. In this context,the years when the values below the relevant threshold were obtained areconsidered reasonable for carbon emission and regarded as positive for thecountry. Marginal effect calculations were algebraically made and the probabilityeffect on the prediction that the related variables would be below the thresholdvalue anticipated for the carbon emission was searched. According to the findingsobtained from the analysis, it was determined that the decreases in foreign directinvestment / GDP and foreign trade / GDP ratios and the increases observed inthe number of tourists visiting the country increased the probability of CO2emission being below the threshold. These determinations are very important interms of examining the variables that may affect the observed increases in CO2emissions exceeding the threshold because the necessity of many steps for asustainable ecological balance has been accepted globally, but the level ofsensitivity to the anticipated measures varies among countries.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Balogh, J. M. and Jámbor, A. (2017). Determinants of CO2 emission: A global evidence. International Journal of Energy Economics and Policy, 7(5), 217-226.
- Barrett, J., Peters, G., Wiedmann, T., Scott, K., Lenzen, M., Roelich, K. and Le Quéré, C. (2013). Consumption-Based GHG emission accounting: A UK case study. Climate Policy, 13(4), 451-470. https://doi.org/10.1080/14693062.2013.788858
- Bekar, A. S. (2018). The relationship between CO2 emission and economıc growth in Turkey: 1977-2011, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 193-206. https://doi.org/10.18092/ulikidince.428059
- Bitlis, M. (2021, Mart 12). İklim değişikliği ve karbon yönetimi. Escarus. http://www.escarus.com/tr/iklim-degisikligi-ve-karbon-yonetimi
- Bölük, G. ve Karkacıer, O. (2019). Türkiye'de turizm sektörünün enerji ve toplulaştırılmış diğer sektörler ile yapısal analizi: Girdi-Çıktı modeli analizi, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(2), 390-408. https://doi.org/10.17130/ijmeb.2019252101
- Cialani, C. (2013). CO2 Emissions, GDP and Trade: A panel cointegration approach. Working Papers in Transport, Tourism, Information Technology and Microdata Analysis, (12), 1-19.
- Copeland, B. R. and Taylor M. S. (1994). North-South trade and the environment, The Quarterly Journal of Economics, 109(3), 755-787. https://doi.org/10.2307/2118421
- Çetin, M. ve Seker, F. (2014). Ticari açıklık ve finansal gelişmenin doğrudan yabancı yatırımlar üzerindeki etkisi: OECD ülkeleri üzerine dinamik panel veri analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(1), 125-147.
- Davidson, R. and MacKinnon, G. J. (1993). Estimation and Inference in Econometrics, Oxford University Press.
- Değer, M. K. ve Pata, U. K. (2017). Türkiye'de dış ticaret ve karbondioksit salınımı arasındaki ilişkilerin simetrik ve asimetrik nedensellik testleriyle analizi. Doğuş University Journal, 18(1), 31-44.
- Dougherty, C. (2007). Introduction to Econometrics, Oxford University Press Inc.
- Farhani, S. and Ozturk, I. (2015). Causal relationship between CO2 emissions, real GDP, energy consumption, financial development, trade openness, and urbanization in Tunisia, Environmental Science and Pollution Research, 22(20), 15663-15676. https://doi.org/10.1007/s11356-015- 4767-1
- Frankel, A. J. and Rose, K. A. (2005). Is trade good or bad for the environment? Sorting out the causality, Review of Economics and Statistics, 87(1), 85- 91. https://doi.org/10.1162/0034653053327577
- Friedl, B. and Getzner, M. (2003). Determinants of CO2 emissions in a small open economy, Ecological Economics, 45(1), 133-148. https://doi.org/10.1016/S0921-8009(03)00008-9
- Gujarati, N. D. (1988). Basic Econometrics, McGraw Hill International Edition.
- Ibrahim, H. M. and Law, S. H. (2016). Institutional quality and CO2 emission– trade relations: evidence from Sub‐Saharan Africa, South African Journal of Economics, 84(2), 323-340. https://doi.org/10.1111/saje.12095
- Kanberoğlu, Z., Arvas, M. A. ve Türkmenoğlu, M. (2017). Ekonomik büyüme, enerji tüketimi, ticari açıklık ve karbondioksitemisyon etkileşimi: Türkiye örneği. The Journal of Social Sciences Institute, 38, 273-286.
- Karış, Ç. (2017). Türkiye’de enerji tüketimi, CO2 emisyonu ve ekonomik büyüme arasındaki ilişki: 1960-2013 Dönemi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (34), 169-197.
- Katırcıoğlu, S. T. (2014). International tourism, energy consumption, and environmental pollution: The case of Turkey, Renewable and Sustainable Energy Reviews, (36), 180-187. https://doi.org/10.1016/j.rser.2014.04.058
- Katırcıoğlu, S. T., Feridun, M., Kılınç, C. (2014). Estimating tourism-ınduced energy consumption and CO2 emissions: The case of Cyprus, Renewable and Sustainable Energy Reviews, (29), 634-640. https://doi.org/10.1016/j.rser.2013.09.004
- Koçak, E. (2017). Finansal gelişme çevresel kaliteyi etkiler mi? Yükselen piyasa ekonomileri için ampirik kanıtlar, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(3), 535-552. https://doi.org/10.17130/ijmeb.2017331326
- Konyalılar, N. (2018). Sürdürülebilir otel paradigmasının, turizm işletmelerinde uygulanabilirliği üzerine bir araştırma, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 91-107. https://doi.org/10.17336/igusbd.308247
- Kukla-Gryz, A. (2009). Economic growth, international trade and air pollution: A decomposition analysis, Ecological Economics, 68(5), 329-1339. https://doi.org/10.1016/j.ecolecon.2008.09.005
- Lee, C. C. and Chang, C. P. (2008). Tourism development and economic growth: A closer look at panels, Tourism Management, 29(1), 180-192. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2007.02.013
- León, J. C., Arana, E. J. and Alemán, H. A. (2014). CO2 emissions and tourism in developed and less developed countries, Applied Economics Letters, 21(16), 1169-1173. https://doi.org/10.1080/13504851.2014.916376
- Mevzuat Fihrist. (n.d.). Çevre Kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/anasayfa/MevzuatFihristDetayIframe?Mev zuatTur=1&MevzuatNo=2872&MevzuatTertip=5
- Ng, T. H., Chun T. L. and Ying S. L (2016). A decomposition analysis of CO2 emissions: Evidence from Malaysia’s tourism ındustry, International Journal of Sustainable Development & World Ecology, 23(3), 266-277. https://doi.org/10.1080/13504509.2015.1117534
- Okutan Ş. ve Rahmi Y. (2018). Türkiye’nin Çevresel Kuznets Eğrisi: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı. In H. F. Erdem ve A. Başoğlu (Ed.), İktisat seçme yazılar (pp. 157-182). Celepler Matbaacılık Yayın ve Dağıtım.
- Öztürk, H. K., Öztürk, H. M. ve Dombaycı, Ö. A. (2018). Turizm sektöründe enerji tüketimi ve enerji tasarruf olanakları. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2(1), 17-28.
- Paramati, S. R., Alam, M. S. and Chen, C.F. (2017). The effects of tourism on economic growth and CO2 emissions: A comparison between developed and developing economies, Journal of Travel Research, 56(6), 712-724. https://doi.org/10.1177/0047287516667848
- Perrottet, J. and Benli, B. (2016, February 18). The Impact of Tourism: How Can We All Do This Better. The World Bank Blog, https://blogs.worldbank.org/psd/impact-tourism-how-can-we-all-dobetter
- Peters, G. P. and Hertwich, E. G. (2008). CO2 embodied in ınternational trade with ımplications for global climate Policy, Environmental Science and Technology, 42(5), 1401-1407. https://doi.org/10.1021/es072023k
- Shahbaz, M., Loganathan, N., Muzaffar, A. T., Ahmed, K. and Jabran, M. A. (2016). How urbanization affects CO2 emissions in Malaysia? The application of STIRPAT Model, Renewable and Sustainable Energy Reviews, (57), 83-93. https://doi.org/10.1016/j.rser.2015.12.096
- Solarin, S. A. (2014). Tourist arrivals and macroeconomic determinants of CO2 emissions in Malaysia, Anatolia, 25(2), 228-241. https://doi.org/10.1080/13032917.2013.868364
- Tandoğan, D. ve Genç, M. C. (2016, Nisan 21-22). Turizm ve CO2 Emisyonu Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği [Sözlü Sunum]. International Multidisciplinary Conference, Antalya. Türkiye. www.imuco.org
- T.C. Dışişleri Bakanlığı. (n.d.). Küresel ısınma BM iklim değişikliği çerçeve sözleşmesi ve Kyto Protokolü. http://www.mfa.gov.tr/kuresel-isinmabm-iklim-degisikligi-cerceve-sozlesmesi-ve-kyto-protokolu.tr.mfa
- Tümbek, A. N. (2010). Bütünleşik pazarlama faaliyetleri ile turizmin ve yabancı yatırımın ilişkilendirilmesi. Öneri Dergisi, 9(34), 173-194.
- Zeren, F. (2015) Doğrudan yabancı yatırımların CO2 emisyonuna etkisi: kirlilik hale hipotezi mi kirlilik cenneti hipotezi mi?, Journal of Yasar University, 10(37), 6381-6477. https://doi.org/10.19168/jyu.97848
APA | ayla d, ALTINTAŞ D (2021). Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini. , 478 - 496. 10.33437/ksusbd.648395 |
Chicago | ayla dilara,ALTINTAŞ DERYA Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini. (2021): 478 - 496. 10.33437/ksusbd.648395 |
MLA | ayla dilara,ALTINTAŞ DERYA Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini. , 2021, ss.478 - 496. 10.33437/ksusbd.648395 |
AMA | ayla d,ALTINTAŞ D Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini. . 2021; 478 - 496. 10.33437/ksusbd.648395 |
Vancouver | ayla d,ALTINTAŞ D Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini. . 2021; 478 - 496. 10.33437/ksusbd.648395 |
IEEE | ayla d,ALTINTAŞ D "Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini." , ss.478 - 496, 2021. 10.33437/ksusbd.648395 |
ISNAD | ayla, dilara - ALTINTAŞ, DERYA. "Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini". (2021), 478-496. https://doi.org/10.33437/ksusbd.648395 |
APA | ayla d, ALTINTAŞ D (2021). Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 478 - 496. 10.33437/ksusbd.648395 |
Chicago | ayla dilara,ALTINTAŞ DERYA Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18, no.1 (2021): 478 - 496. 10.33437/ksusbd.648395 |
MLA | ayla dilara,ALTINTAŞ DERYA Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.18, no.1, 2021, ss.478 - 496. 10.33437/ksusbd.648395 |
AMA | ayla d,ALTINTAŞ D Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 18(1): 478 - 496. 10.33437/ksusbd.648395 |
Vancouver | ayla d,ALTINTAŞ D Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; 18(1): 478 - 496. 10.33437/ksusbd.648395 |
IEEE | ayla d,ALTINTAŞ D "Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini." Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18, ss.478 - 496, 2021. 10.33437/ksusbd.648395 |
ISNAD | ayla, dilara - ALTINTAŞ, DERYA. "Kyoto Protokolü Kapsamında CO2 Emisyonu ve Türkiye ÜzerineBir Olasılık Tahmini". Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18/1 (2021), 478-496. https://doi.org/10.33437/ksusbd.648395 |