Yıl: 2020 Cilt: 9 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 259 - 270 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.29278/azd.674716 İndeks Tarihi: 25-10-2021

Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi

Öz:
Dünyada ve ülkemizde bitkisel proteinin anakaynağını oluşturan yemeklik dane baklagiller,beslenmede oldukça önemli yer tutmaktadır. Buaraştırma 2018 ve 2019 yıllarında 12 farklı kurufasulye genotipi ile Konya lokasyonunda, tesadüfblokları deneme desenine göre 2 tekerrürlü olarakyıllar ve genotiplerin kalite üzerine etkilerininaraştırılması amacıyla yürütülmüştür. Çalışmasonucunda, su alma indeksi hariç incelenen diğerözellikler bakımından yıllar ve genotipler arasında(P<0.01) ve (P<0.05) seviyesinde istatistikselanlamda farklılıklar belirlenmiştir. Araştırmadakullanılan fasulye genotiplerinin kalite özelliklerininortalama değerleri; nem oranı % 10.44-11.01,protein oranı %19.99-22.50, kuru ağırlık (%14 nem)29.92-51.54 g, yaş ağırlık 67.32-111.93 g, kuru hacim76.50-98.50 ml, ıslak hacim 162.75-188.75 ml, sualma kapasitesi 0.36-0.59 g/tane, şişme kapasitesi0.36-0.47 ml/tane, şişme indeksi % 1.85-2.43 ve sualma indeksi % 1.09-1.18 arasında değişmiştir.İncelenen kalite değerlerine genotip özellikleri ile yılfaktörlerinin etkisinin önemli olduğu tespitedilmiştir.
Anahtar Kelime:

Determination of quality properties of some dry bean genotypes in Konya conditions

Öz:
Edible legumes, which constitute the main source of vegetable protein in the world and in our country, have an important place in nutrition. This research was carried out to investigate the effects years and genotypes on quality traits with 12 different dry bean genotypes according to randomized block design with two replications in Konya location in 2018 and 2019 years. As a result of the study, in terms of other studied traits except for the water intake index, statistical differences were determined between years and genotypes at the level of (P <0.01) and (P <0.05). The average values of quality characteristics of bean genotypes used in the research changed between 10.44-11.01% for moisture content, 19.99-22.50% for protein content, 29.92-51.54 g for dry grain weights (14% moisture), 67.32-111.93 g for wet weights, 76.50-98.50 ml for dry volume, 162.75-188.75 ml for wet volume, 0.36- 0.54 g/grain for water uptake capacity, 0.36-0.47 ml/grain for water swelling capacity, 1.85-2.43% for swelling index and 1.09-1.18% for water uptake index. It was determined that genotype properties and year factors had a significant effect on the quality values examined.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Anonim, (2009a). Faostat -Agriculture. http://faostat.fao. org/site/567/default.aspx#ancor (29.06.2009). Anonim, (2009b). Approved methodologies. www.leco.com /resources/approved_methods
  • Anonim, (2001). Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı. Yemeklik Tane Baklagiller. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezi Müdürlüğü, Ankara.
  • Anonim, (2014). JMP11, JSL Syntax Reference. SAS Institute. ISBN: 978-1-62959-560-3.
  • Anonim, (2018). Food and Agricultural Organization.(FAO) http://www.fao.org/faostat/en/#data/QC. (Erişim tarihi: 17 Ocak 2018).
  • Anonim, (2017). Ürün raporu kuru fasulye. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü.(TEPGE). Akçin, A. (1988). Yemeklik Tane Baklagiller. S.Ü. Ziraat Fakültesi. 8-43.Konya.
  • Atlı, A., Köksal, H., & Dağ, A. (1994). Yemeklik Tane Baklagillerde Kalite Değerleri. Gıda Sanayii, 7(3), 44-48.
  • Balkaya, A. (1999). Karadeniz Bölgesindeki Taze Fasulye (Phaseolus Vulgaris L.) Gen Kaynaklarının Toplanması, Fenolojik ve Morfolojik Özelliklerinin Belirlenmesi ve Taze Tüketime Uygun Tiplerin Teksel Seleksiyon Yöntemi ile Seçimi Üzerinde Araştırmalar. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı, Samsun. Doktora Tezi.
  • Barros, M., & Prudencio, S.H. (2016). Physical and Chemical Characteristics of Common Bean. Semina: Ciências Agrárias, 37 (2), 751-762.
  • Bolat, M. (2016). Türkiye’de Yemeklik Tane Baklagillerin Gelecek Eğilimlerinin Belirlenmesi Doktora Semineri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Bozoğlu, H., & Gülümser, A. (1998). Kuru fasulyede bazi tarimsal özelliklerin genotip çevre ınteraksiyonlari ve stabilitelerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 24 (2000), 211-220.
  • Castañeda, M.A., Córdova, L., Gonzales, V., Delgado, A., Santacruz A., & García. G. (2006). Respuestas fisiológicas, rendimiento y calidad de semilla en fríjol sometido a condiciones de estrés hídrico. INCI, 31 (6), 461-466.
  • Cengiz, B., Dağlıoğlu, O., & Geçgel, Ü. (2008). Sakarya ve Eskişehir lokasyonlarında yetiştirilen bazı kuru fasulye çeşitlerinin kalite özellikleri. Türkiye 10. Gıda Kongresi; 21-23 Mayıs 2008, Erzurum.
  • Çalışkan, S., Aytekin, R.İ., Yağız, A.K., & Yavuz, C. (2018). Bazı fasulye (phaseolus vulgaris l.) çeşitlerinde tam ve kısıtlı sulama uygulamalarının tane kalitesi üzerine etkisi. Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6 (12), 1853-1859.
  • Elkoca, E,, & Çınar, T. (2015). Bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) çeşit ve hatlarının Erzurum ekolojik koşullarına adaptasyonu, tarımsal ve kalite özellikleri. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 30(2), 141-153.
  • Elgün, A., Türker, S., & Bilgiçli, N. (2005). Tahıl ve ürünlerinde analitik kalite kontrolü. Selçuk Üniv. Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği, Konya.
  • Fageria, N,K., Melo, L.C., Ferreira, E.P.B., Oliveira, J.P., & Knupp, A.M. (20149. Dry matter, grain yield, and yield components of dry bean as ınfluenced by nitrogen fertilization and rhizobia. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 45, 111-125.
  • Ferreira, C.D., Ziegler, V., Paraginski, R.T., Vanier, N.L., Elias, M.C., & Oliveira, M. (2017). Physicochemical, antioxidant and cooking quality properties of longterm stored black beans: effects of moisture content and storage temperature. International Food Research Journal, 24(6), 2490-2499.
  • Gathu, W.E., & Njage, P.M.K. (2012). Physical characterization of new advanced drought tolerant common bean (Phaseolus vulgaris) lines for canning quality. American Journal of Food Technology, 7(2), 22-28.
  • Kaçar, O., Çakmak, F., Çöplü, N., & Azkan, N. (2004). Bursa koşullarında bazı kuru fasulye çeşitlerinde (Phaseolus vulgaris L.) bakteri aşılama ve değişik azot dozlarının verim ve verim unsurları üzerine etkisinin belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(1), 207-218.
  • Karaca, Ü. (2010). Konya Yöresinde Yetiştirilen Kuru Fasulyeden İzole Edilen Rhizobium Bakterilerinin Etkinliklerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi.
  • Kahraman, A. (2008). Konya Bölgesinde Yetiştirilen Bodur Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris L.) Popülasyonlarının Genetik Farklılıklarının ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı.
  • Kınacı, G., Akın, R., & Kınacı, E. (2008). Farklı sulama rejimlerinin kuru fasulyenin(phaseolus vulgaris l.)fiziksel kalite özellikleri üzerine etkileri C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi , 4(2), 179-186.
  • Montoya, C.A., Leterme, P., Victoria, N.F., Toro, O., Souffrant, W.B., Beebe, S., & Lalles, J.P. (2008). Susceptibility of phaseolin to in vitro proteolysis is highly variable across common bean varieties (Phaseolus vulgaris). Journal Agricultural of Food Chemistry, 56(6), 2183-2191.
  • Nciri, N., El Mhamdi, F., Ismail, H.B., Mansour, A.B., & Fennira, F. (2015). Physical properties of three white bean varieties (phaseolus vulgaris l.) grown in tunisia. Journal of Applied Science and Agriculture, 9(11), 195-200.
  • Nunez Barrios, A., Hoogenboom, G., & Nesmith, D.S, (2005). Drought stress and distribution of vegetative and reproductive traits of a bean cultivar. Scientia Agricola (Piracicaba, Braz.), 62, 18-22.
  • Özbekmez, Y. (2015). Ordu Ekolojik Koşullarında Bazı Kuru Fasulye (Phaseolus vulgaris l.) Çeşit ve genotiplerinin Verim, Verim Öğeleri ile Tohum ve Teknolojik Özelliklerinin Belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
  • Saha, S., Singh, G., Mahajan, V., & Gupta, H.S. (2009). Variability of Nutritional and Cooking Quality in Bean (Phaseolus Vulgaris L.) As A Function of Genotype. Plant Foods Human Nutrition, 64(2), 174- 180.
  • Sözen, Ö., Karadavut, U., & Akçura, M. (2017). Determination of the some yield components of dry bean (Phaseolus vulgaris l.) genotypes in different environments. International Journal of Agriculture and Environmental Research, 3(5), 3755-3769. Singh, P.S. (2001). Broadening The Genetic Base of Common Bean Cultivars. Crop Science, 41(6), 1659- 1675.
  • Şehirali, S. (1988). Yemeklik Dane Baklagiller. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları 1089, Ders Kitabı 314. Ankara. Şehirali, S., & Atlı, A. (1993). Fasulye (Phaseolus vulgaris L.)’ de Pişme özellikleri. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 161.
  • Şehirali, S., Özçelik, H., & Yorgancılar, Ö. (1994). Kuru tane olarak tüketilen bodur fasulye gen kaynaklarının karakterizasyonu üzerinde araştırma. 1. Tarla Bitkileri Kongresi, Bitki Islahı Bildirileri 2: 134-140, 25-29 Nisan, Bornova-İzmir.
  • Ülker, M. (2008), Orta Anadolu Ekolojik Şartlarında Yetiştirilen Fasulye (Phaseolus Vulgaris L.) Genotiplerinin Bazı Tarımsal ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Konya.
  • Wani, I.A., Sogi, D.S., Wani, A.A., & Gill, B.S. (20179. Physical and cooking characteristics of some Indian kişne bean (Phaseolus vulgaris L.) cultivars. Journal of Saudi Society of Agricultural Sciences, 16, 7-15.
APA AYDOĞAN S, şahin m, Göçmen Akçacık A, Hamzaoğlu S, Demir B, Mecitoğlu Güçbilmez Ç, GÜR S, KELEŞ R (2020). Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi. , 259 - 270. 10.29278/azd.674716
Chicago AYDOĞAN Seydi,şahin mehmet,Göçmen Akçacık Aysun,Hamzaoğlu Sümeyra,Demir Berat,Mecitoğlu Güçbilmez Çiğdem,GÜR Sadi,KELEŞ Ramazan Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi. (2020): 259 - 270. 10.29278/azd.674716
MLA AYDOĞAN Seydi,şahin mehmet,Göçmen Akçacık Aysun,Hamzaoğlu Sümeyra,Demir Berat,Mecitoğlu Güçbilmez Çiğdem,GÜR Sadi,KELEŞ Ramazan Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi. , 2020, ss.259 - 270. 10.29278/azd.674716
AMA AYDOĞAN S,şahin m,Göçmen Akçacık A,Hamzaoğlu S,Demir B,Mecitoğlu Güçbilmez Ç,GÜR S,KELEŞ R Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi. . 2020; 259 - 270. 10.29278/azd.674716
Vancouver AYDOĞAN S,şahin m,Göçmen Akçacık A,Hamzaoğlu S,Demir B,Mecitoğlu Güçbilmez Ç,GÜR S,KELEŞ R Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi. . 2020; 259 - 270. 10.29278/azd.674716
IEEE AYDOĞAN S,şahin m,Göçmen Akçacık A,Hamzaoğlu S,Demir B,Mecitoğlu Güçbilmez Ç,GÜR S,KELEŞ R "Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi." , ss.259 - 270, 2020. 10.29278/azd.674716
ISNAD AYDOĞAN, Seydi vd. "Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi". (2020), 259-270. https://doi.org/10.29278/azd.674716
APA AYDOĞAN S, şahin m, Göçmen Akçacık A, Hamzaoğlu S, Demir B, Mecitoğlu Güçbilmez Ç, GÜR S, KELEŞ R (2020). Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, 9(2), 259 - 270. 10.29278/azd.674716
Chicago AYDOĞAN Seydi,şahin mehmet,Göçmen Akçacık Aysun,Hamzaoğlu Sümeyra,Demir Berat,Mecitoğlu Güçbilmez Çiğdem,GÜR Sadi,KELEŞ Ramazan Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi 9, no.2 (2020): 259 - 270. 10.29278/azd.674716
MLA AYDOĞAN Seydi,şahin mehmet,Göçmen Akçacık Aysun,Hamzaoğlu Sümeyra,Demir Berat,Mecitoğlu Güçbilmez Çiğdem,GÜR Sadi,KELEŞ Ramazan Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi, vol.9, no.2, 2020, ss.259 - 270. 10.29278/azd.674716
AMA AYDOĞAN S,şahin m,Göçmen Akçacık A,Hamzaoğlu S,Demir B,Mecitoğlu Güçbilmez Ç,GÜR S,KELEŞ R Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi. 2020; 9(2): 259 - 270. 10.29278/azd.674716
Vancouver AYDOĞAN S,şahin m,Göçmen Akçacık A,Hamzaoğlu S,Demir B,Mecitoğlu Güçbilmez Ç,GÜR S,KELEŞ R Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi. Akademik Ziraat Dergisi. 2020; 9(2): 259 - 270. 10.29278/azd.674716
IEEE AYDOĞAN S,şahin m,Göçmen Akçacık A,Hamzaoğlu S,Demir B,Mecitoğlu Güçbilmez Ç,GÜR S,KELEŞ R "Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi." Akademik Ziraat Dergisi, 9, ss.259 - 270, 2020. 10.29278/azd.674716
ISNAD AYDOĞAN, Seydi vd. "Konya koşullarında bazı kuru fasulye (Phaseolus vulgaris L.) genotiplerinin kalite özelliklerinin belirlenmesi". Akademik Ziraat Dergisi 9/2 (2020), 259-270. https://doi.org/10.29278/azd.674716