TY  - JOUR
TI  - BİZANS SANATINDA ALEGORİK BİR FİGÜR: HADES
AB  - Bu çalışmada Bizans Sanatında alegorik bir figür olarak beliren Hades’inikonografisi, kanonik, apokrif ve edebî kaynaklar ışığında ele alınmaktadır. Antik dönemgörsel ve edebî kaynaklarına dayalı “kült”ünden tanınan, yer altının -veya ölüler ülkesinintanrısı Hades’in Orta Çağ’da süren efsanevi varlığı, ölüm temasının ve cehennemin alegorikbir görüntüsü olarak Bizans tasvirlerinde kendine yer bulmuştur. Hades’in alegorik imgesi,Septuagint’i temel alan Mezmurlar Kitabı’nın 9. yüzyıl ve sonrasına ait resimli kopyalarındapek çok marj resminde karşımıza çıkar. Bu resimler mezmur dizeleri ile ilişkilendirilmiştir veaynı zamanda belli ayinlerde (orthros, hespera vs.) okunacak mezmurlar için bir tür işaretçigörevi görmüştür. El yazmalarında Hades, günahkârların kabul edilmesi, Lazarus’undiriltilmesi, Anastasis gibi bilindik konulara ek olarak, Barlaam ve Ioasaphat’ın Vita’sındakihikâyeler gibi, Bizans yazınından seçilen farklı konular içinde de tasvir edilmiştir. Kimizaman mezmur metinlerindeki kavramsal anlam, içinde Hades’in ve ölülerin yer aldığısahneler yardımıyla açıklanmıştır. Bu sahnelerdeki figürler günahkârları, Hades ise günahkârruhları kucağında tutarak cehennemi temsil eder. Bizans kilise resim programında Hadesyalnızca Anastasis sahnesinde görülür. Ancak Hades figür olarak, Anastasis’te her zamanÂdem, Havva ve kral peygamberler Davud ile Süleyman gibi geleneksel bir öge değildir.Tasvirlerde, Hades’in belli bir standart görüntüsü olmasa da onun pagan, günahkâr vekorkunç yönüne vurgu yapılır.
AU  - KAYA, İLKGÜL
DO  - 10.33207/trkede.806967
PY  - 2021
JO  - Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi
VL  - 11
IS  - 21
SN  - 1309-7660
SP  - 149
EP  - 181
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/455104
ER  -