TY - JOUR TI - MÜZE-İ HÜMÂYUN MÜDÜRÜ DR. PHILIPP ANTON DETHIER’NİN OSMANLI MAARİF NAZIRLARI DÖNEMİNDEKİ (1872-1881) FAALİYETLERİ ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME AB - Osmanlı Devleti’nde modern anlamda bir müze olarak kabul edilen Müze-i Hümâyun’un kuruluşgirişimi 1846-47, resmi açılış tarihi ise 1869 olarak kabul edilir. Osmanlı Maarif Nezareti’ne bağlıolan bu müzenin ilk iki müdürü Edward Goold ve Pio Francesco Carlo Terenzio, üçüncü müdürüise Philipp Anton Dethier olmuştur. Berlin’de Friedrich Wilhelm Üniversitesi Felsefe fakültesindeöğrenim görmüş olan Philipp Anton Dethier (1803-1881), Osmanlı Devleti topraklarında vehizmetinde çalışmaya başlamadan önce Almanya ve Fransa’da öğretmenlik ve Almanya’dayayıncılık yapmıştır. Tarih alanında doktora derecesine sahiptir. 1847 sonrası İstanbul’a gelenDethier, öğretmenlik ve müdürlük yaptığı Avusturya okulundaki çalışmaları dışında İstanbul’unarkeoloji tarihi ile ilgili çalışmalar da yapmıştır. Bu çalışmalarının kazıbilimi ile sınırlı kalmadığıve yayın olarak da değerlendirdiği görülmektedir. 20 yıldan uzun süredir İstanbul’da bulunduğusürede arkeoloji alanında yaptığı çalışmaları ve dönemin siyasi hayatına etki eden özellikle yabancıkişilerle yakınlığının sağladığı gücün de desteğiyle Philipp Anton Dethier Ağustos 1872’de Müze-iHümâyun müdürü olarak atanmıştır. Döneminde Osmanlı Devleti’nde başka kurumlarda sık sık idaripersonel ve yönetici değişikliği yapılıyor olmasına rağmen uzun süre bu görevini devam ettirmişolan Dethier 8 yıl 7 aylık müdürlüğü döneminde 15 Sadrazam ve 9 Maarif Nazırı ile çalışmıştır.Osmanlı Devleti’nde modern anlamda bir müze kurulması için çalışmaları ve müzecilik eğitimialanında girişimleri olmuştur. 1874 tarihli Âsar-ı Atika Nizamnâmesi ve Müze Mektebi açma girişimiDethier döneminde yaşanmış önemli gelişmelerdir. Philipp Anton Dethier’nin bir başka özelliğiise Osman Hamdi Bey’den önceki gelişmelerde etkisi olan Osmanlı Devleti’nin son yabancı müzemüdürü olmasıdır. Osmanlı Devleti’nde Osman Hamdi Bey ile köklü bir değişime uğrayan arkeolojive müzecilik çalışmalarının temellerinin atıldığı dönemdeki en önemli Müze-i Hümâyun müdürü1872-1881 yılları arasında görevde bulunan Philipp Anton Dethier’dir. AU - Saatçı Ata, Meltem Begüm DO - 10.33431/belgi.812826 PY - 2021 JO - BELGİ DERGİSİ VL - 3 IS - 21 SN - 2146-4456 SP - 459 EP - 482 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/455864 ER -