OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ
Yıl: 2020 Cilt: 36 Sayı: 102 Sayfa Aralığı: 1 - 36 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33419/aamd.815142 İndeks Tarihi: 01-11-2021
OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ
Öz: Sanayileşmenin önemli sonuçlarından biri olan demiryolları,19. yüzyılın güvenilir ve hızlı ulaşım araçlarından biri olması, askerifaydalar sunması, stratejik yönleriyle siyasi avantajlar kazandırmasınedeniyle Osmanlı Devleti tarafından benimsenen ve talep edilenbir ulaşım aracı olmuştur. Yenileşme hareketinin bir gereği olarakkabul edilen demiryolları, ülke topraklarındaki liman ve iç bölgeleriarası bağlantı için önemli görülmüştür. Bu nedenle yerli ve yabancıyatırımcılar tarafından Osmanlı Devleti’ne demiryolu yapımı için teklifgötürülen bölgelerden birisi de bir liman ve ticaret bölgesi olan Antalyahattı olmuştur. Bu çalışmada öncelikli olarak Osmanlı Devleti’ndekidemiryolu faaliyetleri genel bir tarihsel değerlendirmeyle ele alınacak,ardından yapımı planlanan ancak gerçekleştirilemeyen AntalyaDemiryolu Hattı projesi üzerinde durulacak, ayrıca günümüzde de hâlâmevcut olmayan bu hattın Osmanlı Devleti döneminde yapılamamanedenlerine değinilecektir. Bu çalışmayla, Osmanlı Devleti’nde yapımıplanlanan bu hattın günümüze kadar gerçekleştirilememe nedenlerinetarihsel bir zemin sunma amaçlanmıştır.
Anahtar Kelime: ANTALYA RAILWAY LINE PROJECT DURING OTTOMAN EMPIRE PERIOD
Öz: As one of the important results of industrialization, railways have been adopted and demanded by the Ottoman Empire because it was one of the reliable and fast transportation vehicles of the 19th century period, offered military benefits, and provided political advantages with its strategic aspects. The railways, which are accepted as a requirement of the modernization movement, have been considered important for the connection between the ports and the inner regions of the Ottoman territory. For this reason, one of the regions where domestic and foreign investors were offered proposals for the construction of the railway to the Ottoman Empire was the Antalya line, a port and a trade area. In this study, the railway activities in the Ottoman Empire will be discussed with a general historical evaluation, then the Antalya railway line project which was planned to be built but not realized will be emphasized and the reasons of the failure of this line, which still does not exist today, will be mentioned. With this study, it is aimed to provide a ground for the reasons why this line, which was planned to be built during the Ottoman Empire, could not be realized until today.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
- Bab-ı Ali Evrak Odası (BEO)
- BOA., BEO. 4204.315281.005.
- BOA., BEO. 42.04/315281.
- BOA., BEO. 4204/315281/2.
- BOA., BEO. MV.00179/65.
- BOA., BEO. 004204.315281.001.
- BOA., BEO. 4204.315.281. 8-9-10, 16.
- BOA., BEO. 4204.315.281. 10.
- BOA., BEO. 4204.315.281. 8.
- BOA., BEO. 4204.315.281. 9.
- BOA., BEO.. 2286/171378/8.
- BOA., BEO. 2286/171378/6.
- Hariciye Nezâreti Sefaret Belgeleri (HR.SFR)
- BOA., BEO.HR. SFR (3) 714/10/1,2,3.
- BOA., BEO.HR. SFR (3) 714/20/1,2.
- BOA., BEO.HR. SFR (3), 714/32/1,2.
- BOA., BEO.HR. SFR 714/39/3/1,2,4.
- BOA., BEO.HR. SFR (3), 714/39/1/1, 1/2.
- Umûr-ı Mahalliye-i Vilayât Müdüriyeti Belgeleri (DH.UMVM)
- BOA., DH.UMVM. 72/10/1,2,3,4,5,6,7.
- BOA., DH.UMVM. 72/10/8,9,10,11,12.
- BOA., DH.UMVM. 72/10/14,15.
- Mütenevvi Maruzat Evrakı (Y.MTV)
- BOA., YMTV.67/12.
- Dahiliye Nezâreti Mektubî Kalemi (DH.MKT)
- BOA., DHMKT.466/26.
- Meclis-i Vükelâ Mazbataları (MV)
- BOA., MV.179/65.
- BOA., MV.00321/196.
- Hariciye Nezareti Siyasi Kısım Evrakı (HR.SYS)
- BOA., HR.SYS.2958/18.002.
- Dahiliye Nezareti Belgeleri (DH)
- BOA., DH.İ.UM.EK. 13/15/01, 02.
- BOA., DH.ŞFR 631/34-1.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi İrade Taltifat(İ.TAL)
- BOA., İ.TAL.488/55.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi İrade Dahiliye(İ.DH)
- BOA., İ.DH 878.70025.
- Başbakanlık Osmanlı Arşivi İrade Meclis-i Vala(İ.MVL)
- BOA., İ.MVL.568/255/6.
- Akbulut Gülpınar, Siyasi Coğrafya Açısından Türkiye’de Demiryolu Ulaşımı, Anı Yayınları, Ankara 2010.
- Akyıldız Ali, “Osmanlı Anadolusunda İlk Demiryolu:İzmir-Aydın Hattı (1856-1866)” Çağını Yakalayan Osmanlı, Ekmeleddin İhsanoğlu-Mustafa Kaçar (Ed), IRCICA Yayınları, İstanbul 1995.
- Bilmez Bülent, Demiryolundan Petrole Chester Projesi (1908-1923), Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul 2000.
- Cankaya Mete, Türkiye Teknoloji Tarihi, Orion Kitabevi, Ankara 2014.
- Eldem Vedat, Harp ve Mütareke Yıllarında Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomisi, TTK Basımevi, Ankara 1994.
- Engin Vahdettin, “Rumeli Demiryolları”, Vahdettin Engin-Ahmet Uçar-Osman Doğan(Ed.), Osmanlı’da Ulaşım, Çamlıca Yayınları, İstanbul 2013.
- Gülsoy Ufuk, “Osmanlı Devrinde Anadolu ve Bağdat Demiryolları”, Vahdettin Engin- Ahmet Uçar-Osman Doğan(Ed.), Osmanlı’da Ulaşım, Çamlıca Yayınları, İstanbul 2013.
- Gürel Ziya, Kurtuluş Savaşı’nda Demiryolculuk, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 2011.
- Halaçoğlu Yusuf, Osmanlılarda Ulaşım ve Haberleşme (Menziller), İlgi kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2014.
- Hülagü Metin “Cumhuriyet Öncesi Osmanlı Demiryollarına Genel Bir Bakış”, Mukaddes Arslan(Ed), Cumhuriyet Döneminde Demiryolları Sempozyumu, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 2010.
- Kocatürk Utkan, Atatürk’ün Fikir ve Düşünceleri, Atatürk Araştırma Merkezi Yayınları, Ankara 1999.
- Koloğlu Orhan, “Ulaşım ve Haberleşme” Halil İnalcık-Günsel Renda(Ed), Osmanlı Uygarlığı, ss.443-448.
- Kuneralp Sinan, Son Dönem Osmanlı Erkan ve Ricali (1839-1922), İsis Yayınları, İstanbul 1999.
- Ortaylı İlber, İkinci Abdülhamit Dönemi’nde Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No:479, Ankara 1981.
- Özdemir Mehmet, Mütareke ve Kurtuluş Savaşı Başlangıç Dönemlerinde Türk Demiryolları(1918-1920), T.C. Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 2001.
- Pamuk Şevket, Osmanlıdan Cumhuriyete Küreselleşme, İktisat Politikaları ve Büyüme, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2008.
- Satan Ali, “Osmanlı’nın Demiryolu Çağına Girişi”, Vahdettin EnginAhmet Uçar-Osman Doğan (Ed.), Osmanlı’da Ulaşım, Çamlıca Yayınları, İstanbul 2013, ss.209-219.
- Toprak Zafer, “Demiryolu, Devlet ve Modernite” Demir Yol-Tren Çağı, (Ed.) Selahattin Özpalabıyıklar, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 2003.
- Karaca Behset, “XVI. Yüzyılda Meğri (Fethiye) Kazası Vakıfları”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S 31, Nisan 2014, ss.1-44.
- Temurçin Kadir, “Dinar Şehri’nde Kuruluş, Gelişme, Nüfus ve Fonksiyonel Özellikler”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, S 19, Mayıs 2009, ss.169-194.
- Toprak Zafer, “Cumhuriyet, Demiryolu ve Laiklik Bir Modernite Metaforu”, Toplumsal Tarih Dergisi, S 168, Aralık 2007, ss.26-30.
- Yücel Serhan - Murat TAŞAR, “Demiryolunun Stratejik Önemi ve Erken Cumhuriyet Döneminde Demiryolu Siyaseti”, Vakanüvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, Mart 2016, No.1, ss.293-342.
- Quataert Donald, “19. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda Demiryolları”, Tanzimat’tan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, C 6, İletişim Yayınları, İstanbul 1985, ss.1630-1635.
- www.nisanyanmap.com
| APA | Bileydi Koç M (2020). OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ. , 1 - 36. 10.33419/aamd.815142 |
| Chicago | Bileydi Koç Malike OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ. (2020): 1 - 36. 10.33419/aamd.815142 |
| MLA | Bileydi Koç Malike OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ. , 2020, ss.1 - 36. 10.33419/aamd.815142 |
| AMA | Bileydi Koç M OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ. . 2020; 1 - 36. 10.33419/aamd.815142 |
| Vancouver | Bileydi Koç M OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ. . 2020; 1 - 36. 10.33419/aamd.815142 |
| IEEE | Bileydi Koç M "OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ." , ss.1 - 36, 2020. 10.33419/aamd.815142 |
| ISNAD | Bileydi Koç, Malike. "OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ". (2020), 1-36. https://doi.org/10.33419/aamd.815142 |
| APA | Bileydi Koç M (2020). OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 36(102), 1 - 36. 10.33419/aamd.815142 |
| Chicago | Bileydi Koç Malike OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 36, no.102 (2020): 1 - 36. 10.33419/aamd.815142 |
| MLA | Bileydi Koç Malike OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, vol.36, no.102, 2020, ss.1 - 36. 10.33419/aamd.815142 |
| AMA | Bileydi Koç M OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. 2020; 36(102): 1 - 36. 10.33419/aamd.815142 |
| Vancouver | Bileydi Koç M OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi. 2020; 36(102): 1 - 36. 10.33419/aamd.815142 |
| IEEE | Bileydi Koç M "OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ." Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 36, ss.1 - 36, 2020. 10.33419/aamd.815142 |
| ISNAD | Bileydi Koç, Malike. "OSMANLI DEVLETİ DÖNEMİNDE ANTALYA DEMİRYOLU HATTI PROJESİ". Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi 36/102 (2020), 1-36. https://doi.org/10.33419/aamd.815142 |
