Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi

AKIN, Levent; TAPAR, Fatih Şua; GÖZALAN, Ayşegül; ESEN, BERRİN; RAOULT, Didier; ÖNCÜL, Özgür; YOSHİKURA, Hiroshi; ROLAİN, Jean-Marc; ZELLER, Herve

Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi

Ayşegül GÖZALAN, (Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi, Salgın Hastalıklar Araştırma Müdürlüğü, Ankara, Türkiye)

Levent AKIN, (Hacettepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye)

Jean-Marc ROLAİN, (National Reference Cent., Fransa)

Fatih Şua TAPAR, (İl Sağlık Müdürlüğü, Tokat, Türkiye)

Özgür ÖNCÜL, (Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi, Salgın Hastalıklar Araştırma Müdürlüğü, Ankara, Türkiye)

Hiroshi YOSHİKURA, (National Inst. of Infections Disease, Lab. of Rickettsia and Chlamydia Department, of Virology I, Japan)

Herve ZELLER, (National Reference Cent., Fransa)

Didier RAOULT, (National Reference Cent., Fransa)

Berrin ESEN (Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi, Salgın Hastalıklar Araştırma Müdürlüğü, Ankara, Türkiye)

Mikrobiyoloji Bülteni

94 2

Yıl: 2004 Cilt: 38 Sayı: 1-2 Sayfa Aralığı: 33 - 44 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi

Öz:

Orta Karadeniz bölgesi ve İç Anadolu'nun kuzeyinde bulunan bazı illerde 4 Mayıs-6 Ağustos 2002 tarihleri arasında karın ağrısı, bulantı, kusma, artralji/miyalji, baş ağrısı, ateş, ishal ve döküntü ile seyreden 46 olgu tesbit edilmiştir. Bu hastalarda laboratuvar bulgusu olarak; karaciğer (AST, ALT ve LDH) enzim düzeylerinde yükselme, lökopeni ve trombositopeni saptanmıştır. Tetrasiklin tedavisine hızla cevap veren olgular için klinik ön tanı olarak riketsiyozis ya da erlihyozis düşünülmüştür. Hastaların bir kısmından alınan serum ve kan örnekleri, ulusal ve uluslararası laboratuvarlarda Rickettsia, Ehrlichia, Leptospira ve Coxiella enfeksiyonları yönünden değerlendirilmiştir. Ondokuz hastaya ait örneklerin Fransa'da bulunan "National Reference Centre and WHO Collaborating Centre for Rickettsial Reference and Research" laboratuvarında serolojik olarak değerlendirilmesi sonunda, bu olgulardan 7'sine akut Q humması, 8'ine ise geçirilmiş Q humması (QH) tanısı konulmuştur. 2003 yılı Mayıs ayı içinde, yine aynı bölgeden benzer semptomlar ile seyreden yeni olguların bildirimi yapılmıştır. Bu olguların kene ile temas öykülerinin geçen yıla göre daha fazla olması, tetrasiklinlere cevabın daha düşük olması ve C.burnetii antikorlarının negatif bulunması nedeniyle enfeksiyonun viral etkene bağlı olduğu düşünülmüştür. Bu olgulara ait örnekler incelenmek üzere "National Reference Centre and WHO Collaborating Centre for Arboviruses and Viral Heamorrhagic Fevers, Fransa"ya gönderilmiştir. Gelen ön bilgilerin, etkenin Kırım-Kongo hemorajik humması (KKHH) virusu olduğunu işaret etmesi üzerine, Ulusal Serum Bankasında korunan önceki yıla ait 26 hastanin serumları, viral etken yönünden geriye dönük olarak aynı merkezde tekrar araştırılmış ve 17'sinde KKHH virus IgM pozitif olarak bildirilmiştir. Bu hastaların 4'ü 2002 yılında akut QH, 1 'i geçirilmiş QH tanısı alan, 2'si QH negatif ve 10'u da QH yönünden araştırılmayan hastalardır. Sonuç olarak, olguların görüldüğü bölgede, Q humması ve KKHH'nin birlikteliği bu bölgede ileri epidemiyolojik incelemelerin yapılması gerektiğini düşündürmektedir.

Anahtar Kelime: Tokat Q humması Epidemiyoloji Türkiye Hemorrhagic Fever Virus, Crimean-Congo Antikorlar Hastalık salgınları

Konular: Mikrobiyoloji Viroloji Enfeksiyon Hastalıkları Tropik Tıp

Epidemiological evaluation of a possible outbreak in and nearby Tokat province

Öz:

Between the dates of May $4^{th}$-August $6^{th}$ 2002, 46 cases were detected with abdominal pain nausea, vomiting, arthralgia/myalgia, headache, fever, diarrhea and rash, in the middle Blacksea and north inner Anatolia regions. Their laboratory findings yielded elevated levels of liver enzymes (AST, ALT, LDH), leucopenia and thrombocytopenia. As the infection was treated easily with tetracyclines, clinical diagnosis was considered to be rickettsiosis or ehrlichiosis. Serum and blood samples obtained from some of the patients were tested against Rickettsia, Ehrlichia, Leptospira and Coxiella, in the national and international laboratories. Samples from 19 patients were sent to National Reference Centre and WHO Collaborating Centre for Rickettsial Reference and Research Laboratory, France, and 7 of them were reported as acute Q fever while 8 of them were reported as passed Q fever (QF) cases. In May 2003, new cases with similar symptoms have been reported from the same regions, with different epidemiologic and serologic findings (tick exposure history was higher, response to tetracycline was lower, C. burnetii antibodies were negative), indicating a viral etiology. The samples of these patients have been sent to National Reference Centre and WHO Collaborating Centre for Arboviruses and Viral Heamorrhagic Fevers, France, and the initial reports were marked as Crimean Congo hemorrhagic fever virus (CCHFV). Then the serum samples of previous 26 patients which were stored in National Serum Bank have been retrospectively investigated for viral aetiology in the same center, and 17 of them have been found positive for CCHFV IgM antibodies. Four of these patients were diagnosed as acute QF in 2002, one was passed QF, 2 were negative for QF and 10 were patients not investigated for QF. As a result, the detection of the both infections together in the same area shows the essential need for further epidemiological investigations.

Anahtar Kelime: Turkey Hemorrhagic Fever Virus, Crimean-Congo Antibodies Disease Outbreaks Tokat Q Fever Epidemiology

Konular: Mikrobiyoloji Viroloji Enfeksiyon Hastalıkları Tropik Tıp

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık

1. Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Çalışma Yıllığı, 1996-1999 TC Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, 2001. Prestij Matbaacılık, Ankara.
2. Scola B, Raoult D Laboratory diagnosis of Rickettsioses Current approaches to dıagnosıs of old and new rickettsıal diseases J Cim Microbiol 1997, 35: 2715-2727
3. Parola R Raoult D: Ticks and tickbome bacterıal diseases in humans: An emerging infectious threat Clin Infec Dis 2001, 32:897-928.
4 Levett PN: Leptospirosis. Clin Microbiol Rev 2001, 14: 296-326
5. Maurin M, Raoult D: Q fever. Clin Microbiol Rev 1999, 12: 518-553
6. Fournier PE, Marrie TJ, Raoult D: Diagnosis of Q fever. J Clin Microbiol 1998, 36 1823-1834
7. Shepher AJ, Swanepoel R, Leman PA: Antibody response ın Crimean-Congo hemorrhagic fever. Rew Infect Dis 1989. 2: 801-806
8. Crimean-Congo Haemorrhagic Fever. http://www.who.int/inf-fs/en/fact208.html
9. Altaf A, Luby S, Ahmed AJ, et al: Outbreak of Crimean-Congo haemorrhagic fever in Quetta, Pakistan: Contact tracing and risk assessment Trop Med Int Health 1998, 3: 878-882,
10. Swanepoel R, Gill DE, Shepherd AJ, Leman PA, Mynhardt JH, Harvey S. The clinical pathology of Crimean-Kongo hemorrhagic fever Rew Infect Dis 1989, 11: 794-800.
11. Hoogstraal H The epidemiology of tick-borne Crimean-Congo hemorrhagic fever in Asia, Europe, and Africa. J Med Entomol 1979, 15: 307-417.
12. Swanepoel R, Gill DE, Shepherd AJ, et al: Epidemiologic and clinical features of Crimean-Congo hemorrhagic fever in southern Africa Am J Trop Med Hyg 1987, 36: 120-132
13. Serter D: Present status of arbovirus sero-epidemiology in the Aegean region of Turkey. Zentralbl Bakteriol 1980, 270 (Suppl 9) 155-161.
14. Carrieri MR Dupont TH, Rey D, et al: Investigation of a slaughterhouse-related outbreak of Q fever in the French Alps. Eur J Clin Microbio! 2002, 21: 17-21.
15. Fishbein DB, Raoult D: A cluster of Coxiella burnetii infections associated with exposure to vaccinated goats and their unpasteurized dairy products. Am J Trop Med Hyg 1992, 47: 35-40.
16. Dupont TH, Raoult D, Brouqui R et al: Epidemiologic features and clinical presentation of acute Q fever in hospitalized patients: 323 French cases Am J Med 1992, 93. 427-434
17. Stein A, Raoult D: Q fever during pregnancy: A public health problem in southern France Clin Infect Dis 1998, 27: 592-596.
18. Raoult D, Stein A Q fever during pregnancy. A risk for women, fetuses, and obstetricians. New Eng J Med 1994, 330: 371.
19. Raoult D, Dupont TH, Foucault C, et al: Q fever 1985-1998. Clinical and epidemiologic features of 1.383 infections. Medicine 2000, 74: 124-125
20. Dupont HT Thirion X, Raoult D: Q fever serology: Cutoff determination for microimmunofluorescence. Clin Diagn Lab Immun 1994, 1: 189-196
21. Hatchette TF, Hudson RC, Schlech WF. et al: Goat-associated Q fever: A new disease in Newfoundland. Emerg Infect Dis 2001, 7 413-419
22. Payzın S: Orta Anadolu'da bir köyde Q humması salgını. Türk Hijyen ve Deneysel Tecrübi Biyoloji Dergisi 1948. 8: 116-124.
23. Hellenbrand W, Breuer T, Petersen L: Changing epidemiology of Q fever in Germany, 1954-1999. Emerg Infect Dis 2001, 7: 789-796.
24. Lyytikainen O, Ziese T, Schwartlander B. et al: An outbreak of sheep-associated Q fever in a rural community in Germany. Eur J Epidemiol 1998, 14: 193-199.
25. Richardus JH, Donkers A, Dumas AM, et al. Q fever in the Netherlands: A sero-epidemiological survey among human population groups from 1968 to 1983. Epidemiol Infect 1987, 98: 211-219
26. Smith DL, Ayres G, Blair PS, et al A large Q fever outbreak in west Midlands Clinical aspects. Resp Med 1993, 87- 509-516.
27. Chapman LE, Wilson ML, Hall CB, et al: Risk factors for Crimean-Congo hemorrhagic fever in rural Northern Senegal. J Infect Dis 1991, 164: 686-692.
28. Wilhams RJ, Al-Busaidy S, Metha FR, et al: Crimean-Congo haemorrhagic fever. A seroepidemiological and tick survey in the Sultanate of Oman. Trop Med Int Health 2000, 5 99-106,
29. Centers for Disease Control: Adressing emerging infectious diseases threat. A prevention strategy for the United States. 1994, USA.
30. Payzın S, Golem BS: Türkiye'de Q Humması Türk Hijyen ve Deneysel Tecrübi Biyoloji Dergisi 1948, 8: 94-113.
31. Özyer M, Mirioğlu M, Koksal F: Çukurova bölgesinde yaşayan insan ve hayvanlarda Q fever infeksiyonu insidansının kompleman fiksasyon testi ile araştırılması Pendik Hayv Hast Merk Araşt Enst Derg 1990, 21: 28-39.
32. Mistik R, Safiye H: Bir Q fever olgusu. Turk J Infec 1992, 6. 73-74
33. Tabak F, Koçak F, Mert A, ve ark: Bir Q humması olgusu. VIII. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve infeksiyon Hastalıkları Kongresi, 6-10 Ekim 1997
34. Abe T, Yamaki K, Hayakawa T, et al: A seroepidemiological study of the risks of Q fever infection in Japanase veterinarians. Eur J Epidemiol 2001, 17: 1029-1032

APA	GÖZALAN A, AKIN L, ROLAİN J, TAPAR F, ÖNCÜL Ö, YOSHİKURA H, ZELLER H, RAOULT D, ESEN B (2004). Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi. , 33 - 44.
Chicago	GÖZALAN Ayşegül,AKIN Levent,ROLAİN Jean-Marc,TAPAR Fatih Şua,ÖNCÜL Özgür,YOSHİKURA Hiroshi,ZELLER Herve,RAOULT Didier,ESEN BERRİN Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi. (2004): 33 - 44.
MLA	GÖZALAN Ayşegül,AKIN Levent,ROLAİN Jean-Marc,TAPAR Fatih Şua,ÖNCÜL Özgür,YOSHİKURA Hiroshi,ZELLER Herve,RAOULT Didier,ESEN BERRİN Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi. , 2004, ss.33 - 44.
AMA	GÖZALAN A,AKIN L,ROLAİN J,TAPAR F,ÖNCÜL Ö,YOSHİKURA H,ZELLER H,RAOULT D,ESEN B Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi. . 2004; 33 - 44.
Vancouver	GÖZALAN A,AKIN L,ROLAİN J,TAPAR F,ÖNCÜL Ö,YOSHİKURA H,ZELLER H,RAOULT D,ESEN B Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi. . 2004; 33 - 44.
IEEE	GÖZALAN A,AKIN L,ROLAİN J,TAPAR F,ÖNCÜL Ö,YOSHİKURA H,ZELLER H,RAOULT D,ESEN B "Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi." , ss.33 - 44, 2004.
ISNAD	GÖZALAN, Ayşegül vd. "Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi". (2004), 33-44.

APA	GÖZALAN A, AKIN L, ROLAİN J, TAPAR F, ÖNCÜL Ö, YOSHİKURA H, ZELLER H, RAOULT D, ESEN B (2004). Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi. Mikrobiyoloji Bülteni, 38(1-2), 33 - 44.
Chicago	GÖZALAN Ayşegül,AKIN Levent,ROLAİN Jean-Marc,TAPAR Fatih Şua,ÖNCÜL Özgür,YOSHİKURA Hiroshi,ZELLER Herve,RAOULT Didier,ESEN BERRİN Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi. Mikrobiyoloji Bülteni 38, no.1-2 (2004): 33 - 44.
MLA	GÖZALAN Ayşegül,AKIN Levent,ROLAİN Jean-Marc,TAPAR Fatih Şua,ÖNCÜL Özgür,YOSHİKURA Hiroshi,ZELLER Herve,RAOULT Didier,ESEN BERRİN Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi. Mikrobiyoloji Bülteni, vol.38, no.1-2, 2004, ss.33 - 44.
AMA	GÖZALAN A,AKIN L,ROLAİN J,TAPAR F,ÖNCÜL Ö,YOSHİKURA H,ZELLER H,RAOULT D,ESEN B Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi. Mikrobiyoloji Bülteni. 2004; 38(1-2): 33 - 44.
Vancouver	GÖZALAN A,AKIN L,ROLAİN J,TAPAR F,ÖNCÜL Ö,YOSHİKURA H,ZELLER H,RAOULT D,ESEN B Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi. Mikrobiyoloji Bülteni. 2004; 38(1-2): 33 - 44.
IEEE	GÖZALAN A,AKIN L,ROLAİN J,TAPAR F,ÖNCÜL Ö,YOSHİKURA H,ZELLER H,RAOULT D,ESEN B "Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi." Mikrobiyoloji Bülteni, 38, ss.33 - 44, 2004.
ISNAD	GÖZALAN, Ayşegül vd. "Tokat ili ve çevresinde saptanan olası bir salgının epidemiyolojik yönden değerlendirmesi". Mikrobiyoloji Bülteni 38/1-2 (2004), 33-44.