Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi
Yıl: 2021 Cilt: 32 Sayı: 4 Sayfa Aralığı: 1257 - 1281 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.33417/tsh.884626 İndeks Tarihi: 29-07-2022
Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi
Öz: Bu çalışma evde bakımdan kurum bakımına geçiş için kabul edilen ve sıra bekleyen yaşlı bireylere evde bakım veren yakınlarının bakım yüklerinin ve yaşam memnuniyetlerinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Son yıllarda yaşlı bakımı hizmetlerine duyulan ihtiyacın artması, kurum bakımına talebi arttırmıştır. Ancak özellikle büyük kentlerde kamuya ait huzurevlerinin tamamen dolu olması nedeniyle başvurular kabul sırasına alınmakta; yer açılması halinde yaşlının kuruma kabulü gerçekleşmektedir. Bu sürede yaşlının evde bakımı devam etmekte ve yaşlının kuruma geçme süresi öngörülememektedir. Bakım verenler, bakım için güçlerinin tükendiği en son anda kuruma başvuru yapmakta; yaşlının kabul sırasını ve süresini önceden bilemedikleri için kuruma geçişte beklenmesi gereken süre, bakım yüklerini ve yaşam memnuniyetlerini etkilemektedir. Çalışmada nitel araştırma yöntemi ve fenomenolojik desen kullanılmıştır. Bu çalışmada kamuya ait huzurevlerinde kurum bakımına kabul edilen ve sırada bekleyen yaşlılara bakım veren 36 kişi ile derinlemesine görüşmeler yapılarak elde edilen sonuçlar Maxqda nitel veri analizi programı kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda yaşlıların kurum bakımına geçiş ve kabul sırasını bekleme sürecinde bakım verenlerin bakım yüklerinin arttığı ve yaşam memnuniyetlerinin olumsuz yönde etkilendiği belirlenmiştir.
Anahtar Kelime: Assessment of the Care Burden and Life Satisfaction of the Family Caregivers of the Elderly Waiting for Admission to Care Institutions
Öz: This study was conducted in order to evaluate the care burden and life satisfaction of the family caregivers who provide home care to the elderly people who are in transition from home care to institutional care. Due to the increasing need for elderly care services in recent years, the demand for institutional care among the elderly has increased rapidly in recent years. However, since the capacities of public nursing homes are full, especially in big cities, applications are put in the order of acceptance, If a place is opened, the elderly are admitted to the institution. During this period, home care of the elderly continues and the period for the elderly to enter the institution cannot be predicted exactly. Qualitative research method and phenomenological design were used in the study. In this study, the results obtained by conducting in-depth interviews with 36 people who are admitted to institutional care in public nursing homes and who car efor the elderly waiting in line were analyzed using the Maxqda qualitative data analysis program. As a result of the research, it was determined that caregivers applied for institutional care at the last moment when their power was exhausted. It was determined that caregivers had to provide care despite being exhausted during the transition to institutional care because they did not know the order and process of elderly admission, this situation increased their care burden and negatively affected their life satisfaction.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Akyar, İ. ve Akdemir, N. (2009). Alzheimer hastalarına bakım verenlerin yaşadıkları güçlükler. Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 16(3), 32-49.
- Asayesh, F.E., ve Özben, M. (2019). Huzurevleri ve yaşlılık: Ağrı ve İstanbul örnekleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(2), 849-864.
- Berkman, B., Silverstone, B., Simmons, W.J., Volland, P.J. ve Howe, J.L. (2016). Social work gerontological practice: The need for faculty development in the new millennium. Journal of Gerontological Social Work, 59(2), 162-177.
- Bilgili, N. (2000). Yaşlı bireye bakım veren ailelerin yaşadıkları sorunların belirlenmesi. Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Brodaty, H. ve Donkin, M. (2009). Family caregivers of people with dementia. Dialogues in Clinical Neuroscience, 11(2), 217-228.
- Bulduk, E.Ö. (2014). Yaşlılık ve toplumsal değişim. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 182(182), 53-60.
- Che, H.L., Yeh, M.L. ve Wu, S.M. (2006). The self-empowerment process of primary caregivers: A study of caring for elderly with dementia. Journal of Nursing Research, 14(3), 209-218.
- Çohaz, A. (2010). Türkiye'de yaşlı ve yaşlılara sunulan bakım hizmetleri. I. uluslararası katılımlı yaşlı bakım modelleri ve rehabilitasyon turizmi kongresi ve ııı. geriatrik fizyoterapi kongresi, 26-30 Mayıs 2010, 122-126. Akademik Geriatri Derneği: Gazimağusa. http://www.akademikgeriatri.org/files/ Akademik_Geriatri_2010/Konusma_Metinleri/8.pdf. adresinden erişildi. Erişim Tarihi: 12.07.2018.
- Döhner, H., Kofahl, C., Lüdecke, D. ve Mnich E. (2007). The national survey report for Germany. Hamburg: Eurofamcare Erişim Adresi: https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&cad=rja&uact=8&ve d=2ahUKEwiPgbjQ9f_uAhUE1BoKHfuAD3MQFjABegQIARAD&url=https%3A%2F%2Fww w.uke.de%2Fextern%2Feurofamcare%2Fdocuments%2Fdeliverables%2Fsummary_of_fin dings.pdf&usg=AOvVaw1esycyD0Gu_HnMp4Nkkj2M. Erişim Tarihi: 02.11.2018.
- Erdem, M. (2005). Yaşlıya bakım verme. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 8(3), 101- 106.
- Federal Interagency Forum On Aging-Related Statistics. (2016). Older Americans 2016: Key indicators of well-being. Washington: Government Printing Office.
- Genç, Y. ve Barış, İ. (2015). Yaşlı bakım hizmetlerinde çağdaş yaklaşım: Kurumsal bakım yerine evde bakım hizmetlerinin güçlendirilmesi. The Journal of Academic Social Science, 3(10), 36-57.
- Giebel, C.M., Davies, S., Clarkson, P. ve Challis, D. (2019). Costs of formal and informal care at home for people with dementia: 'Expert panel' opinions from staff and informal carers. London: Dementia.
- Gözübüyük Tamer, M. (2017). Yaşlı hastalarına bakım veren kadınların deneyimleri ışığında "evde bakım hizmetlerinin" değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 26, 157-186.
- Greenwood, N. ve Smith, R. (2019). Motivations for being informal carers of people living with dementia: A systematic review of qualitative literature. BMC Geriatrics, 19(1), 169-187.
- Grünwald, O., Damman, M. ve Henkens, K. (2020). Providing informal care next to paid work: Explaining care-giving gratification, burden and stress among older workers. Ageing and Society, 1-19.
- Güdük, Ö., Güdük, Ö. ve Sertbaş, Y. (2020). Evde sağlık hizmetlerinde informal bakım verenlerin bilgi ve beceri düzeylerinin belirlenmesi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi, 5(4), 648-660.
- Gürol, A. ve Çapık, C. (2014). Yaşlıya evde bakım verenlerin bakım verme yükünün değerlendirildiği bir araştırma. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 23(2), 65-72.
- IFA. (2014). Connecting the dots: Formal and informal care. Hyderabad: International Federation on Ageing. Erişim adresi: https://ifa-fiv.org. Erişim tarihi: 20.12.2018.
- Kalwij, A., Pasini, G. ve Wu, M. (2012). Home care for the elderly: the role of relatives, friends and neighbors. Review of Economics of the Household, 12(2), 379-404.
- Karaca, Ç. (2014). Yaşlanma ve yaşlılık hizmetleri. D.B. Çiftçi (Ed.), Sosyal hizmete giriş (ss.637- 682). Ankara: Nika Yayınevi.
- Karakuş, B. (2018). Türkiye'de yaşlılara yönelik hizmetler, kurumsal yaşlı bakımı ve kurumsal yaşlı bakımında illerin durumu. Ankara: Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı https://www.ailevecalisma.gov.tr/media/9323/kita ptuerkiyede-yaslilara-yonelik-hizmetlerkurumsal-ya%C5% 9Fl%C4%B1-bak%C4%B1m%C4%B1-ve-illerin-durumu2018.pdf. adresinden alınmıştır. Erişim tarihi: 21.08.2018.
- Kayan, V. (2012). Türkiye'deki boyutları açısından yaşlı nüfusun yoksulluğu. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitütsü, İstanbul.
- Li, J. ve Song, Y. (2019). Formal and informal care. D. Gu, & M. E. Dupre içinde, Encyclopedia of Gerontology and Population Aging (s. 2-5). Springer.
- Lloyd-Sherlock, P. (2002). Social policy and population ageing: challenges for north and south. International Journal of Epidemiology, 31(4), 754-757.
- Naomi, A., Shiroiwa, T., Fukuda, T. ve Murashima, S. (2012). Institutional care versus home care for the elderly in a rural area: Cost comparison in rural Japan. Rural and Remote Health, 12, 1817-1830.
- Or, R. (2013). Yaşlıya bakım veren aile bireylerinin bakım verme yükü ve bakım verenin iyilik hali. Yüksek Lisans Tezi, Pamukkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
- Özer, S. (2010). Demanslı hasta ve bakım verenlerin yaşam kalitesi. Türk Geriatri Dergisi, Özel Sayı (3), 27-35.
- Saleebey, D. (1996). The strenghts perspective in social work practice: Extensions and cautions. Social Work, 41(3), 296-305.
- Schillings, M.K. (2012). Spiritual support as coping among Alzheimer's caregivers. Master's Thesis. Louisiana State University and Agricultural and Mechanical College, Louisiana.
- Selçuk, K.T. ve Avcı, D. (2016). Kronik hastalığa sahip yaşlılara bakım verenlerde bakım yükü ve etkileyen etmenler. Süleyman Demirel Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), 1- 9.
- Social Work Policy Institute (2011). Investing in the social work workforce. Washington: National Association of Social Workers. Erişim Adresi: https://www.socialworkers.org/LinkClick.aspx?fileticket=6OGMVHl43Ic%3D&portalid=0. Erişim Tarihi: 02.10.2018.
- Şenol, D. ve Erdem, S. (2017). Yaşlılık ve yaşlı kadınlarda huzurevi algısı: Nitel bir çalışma. Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 31-50.
- Triantafillou, J., Naiditch, M., Repkova, K., Stiehr, K., Carretero, S., Emilsson, T., . . . Mingot, K. (2010). Informal care in the long-term care system European overview paper. Athens/Vienna: European Commission. Erişim Adresi: https://www.euro.centre.org/downloads/detail/768. Erişim Tarihi: 12.08.2018.
- Tuncay, T. (2017). Genç kanser hastalarının hastalık deneyimlerinin güçlendirme yaklaşımı temelinde analizi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
- TÜİK. (2021). İstatistiklerle Yaşlılar, 2020.Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni.Sayı: 37227, 18 Mart 2021.
- Uygun, Ü. K. (2019). Alzheimer hastalarına evde bakım veren aile üyelerinin yaşadıkları güçlükler. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
- Varik, M., Medar, M. ve Saks, K. (2019). Informal caregivers’ experiences of caring for persons with dementia in Estonia: A narrative study. Health & Social Care in the Community , 28(3), 1-8.
- Yılmaz, T.E., Ceyhan, Ş., Yılmaz, T. ve Kasım, İ. (2019). Geriatrik hastalara bakım verenlerin kendi kronik hastalık durumları ve hastalıklarına yönelik tutum ve davranışları. Ortadoğu Tıp Dergisi, 11(3), 244-251.
- Zastrow, C. (2014). Yaşlanma ve Yaşlılık Hizmetleri. C. Zastrow içinde, Sosyal Hizmete Giriş (s. 637-710). Ankara: Nika Yayınevi.
| APA | Dinç B, Özmete E (2021). Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi. , 1257 - 1281. 10.33417/tsh.884626 |
| Chicago | Dinç Bahadır,Özmete Emine Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi. (2021): 1257 - 1281. 10.33417/tsh.884626 |
| MLA | Dinç Bahadır,Özmete Emine Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi. , 2021, ss.1257 - 1281. 10.33417/tsh.884626 |
| AMA | Dinç B,Özmete E Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi. . 2021; 1257 - 1281. 10.33417/tsh.884626 |
| Vancouver | Dinç B,Özmete E Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi. . 2021; 1257 - 1281. 10.33417/tsh.884626 |
| IEEE | Dinç B,Özmete E "Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi." , ss.1257 - 1281, 2021. 10.33417/tsh.884626 |
| ISNAD | Dinç, Bahadır - Özmete, Emine. "Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi". (2021), 1257-1281. https://doi.org/10.33417/tsh.884626 |
| APA | Dinç B, Özmete E (2021). Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 32(4), 1257 - 1281. 10.33417/tsh.884626 |
| Chicago | Dinç Bahadır,Özmete Emine Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet 32, no.4 (2021): 1257 - 1281. 10.33417/tsh.884626 |
| MLA | Dinç Bahadır,Özmete Emine Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, vol.32, no.4, 2021, ss.1257 - 1281. 10.33417/tsh.884626 |
| AMA | Dinç B,Özmete E Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2021; 32(4): 1257 - 1281. 10.33417/tsh.884626 |
| Vancouver | Dinç B,Özmete E Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet. 2021; 32(4): 1257 - 1281. 10.33417/tsh.884626 |
| IEEE | Dinç B,Özmete E "Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi." Toplum ve Sosyal Hizmet, 32, ss.1257 - 1281, 2021. 10.33417/tsh.884626 |
| ISNAD | Dinç, Bahadır - Özmete, Emine. "Bakım Kuruluşlarına Kabul Sırasında Bekleyen Yaşlılara Ailede Bakım Verenlerin Bakım Yükü ve Yaşam Memnuniyetlerinin Değerlendirilmesi". Toplum ve Sosyal Hizmet 32/4 (2021), 1257-1281. https://doi.org/10.33417/tsh.884626 |
