FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA
Yıl: 2020 Cilt: 0 Sayı: 43 Sayfa Aralığı: 365 - 379 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.28949/bilimname.744144 İndeks Tarihi: 04-11-2021
FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA
Öz: Orta Çağ’da İslam dünyası bilim ve felsefe bakımından ileri bir düzeydeydi.Dolayısıyla Müslümanların ürettiği bilim ve felsefe, XI. yüzyıldan itibarençeviriler vasıtasıyla Batı Dünyası ve Yahudi düşüncesine intikal etmiştir. ThomasAquinas (ö. 1274), Albertus Magnus (ö. 1280), Duns Scotus (1308) gibi Hristiyandüşünürlerin yanı sıra Saadya Gaon (ö. 942) Bahya b. Pakuda (ö. 1120), YehudaHalevî (ö. 1144) İbn Meymûn (ö. 1204) ve Gersonides (ö. 1344) gibi pek çokYahudi düşünür bu kaynaktan beslenmiştir. Bu düşünürler, sahip olduklarıentelektüel birikimi kendi gelenkleri ile birlikte Farâbî, İbn Sînâ, Gazâlî ve İbnRüşd gibi Müslüman düşünürlere borçludur. İbn Meymûn’un öğrencisine yazmışolduğu mektupta Fârabî’den övgüyle bahsetmesi, en önemli eseri olan Delâletu’lhâirîn’de Ebu Nasr ismi ile Fârâbî’ye doğrudan referansta bulunması ve pek çokyerde Fârâbî’ye benzer ifadeler serdetmesi bunun göstergesi olarakdeğerlendirilebilir. Bu çalışmada Yahudi düşüncesinin önde gelenşahsiyetlerinden İkinci Musa olarak bilinen İbn Meymûn’un, el-muallimu’s-sâniMüslüman düşünür Fârâbî’den ne ölçüde beslendiği Delâletu’l-hâirîn adlı eserbağlamında metin karşılaştırması temele alınarak gösterilmeye çalışılacaktır.
Anahtar Kelime: THE INFLUENCE OF MUSLIM-THINKER Al-FĀRĀBĪ ON MAIMONIDES: A TEXTUAL COMPARISION
Öz: In the Middle Ages the Islamic world was quite advanced both in science and philosophy. The science and philosophy produced by Muslims conveyed into Christian and the Jewish world by means of translations since XI. Century. Many Christian and Jewish thinkers such as Aquinas (d. 1274), Albertus Magnus (1280), Duns Scotus (d. 1308) Gaon (d. 942), Pakuda (d. 1120), Yehuda Halevi (d. 1144), Maimonides (d. 1204) and Gersonides (d. 1344) grew up. These thinkers, besides their owe their intellectual accumulation to Muslim thinkers such as al-Fārābī, Ibn Sīnā, al-Ghazālī and Ibn Rushd. There are some reasons for this: First, Maimonides directly refers the name of al-Fārābī as Abu Nasr in in his most important work, Dalālat al-hāirīn. Secondly, he praises of al-Fārābī in the letter written to his student. Finally, he makes lots of similar statements. This study tries to show how Maimonides, known as the Second Moses, feeds from alFārābī, known as al-muallim as-sāni in the context Dalālat al-hāirīn.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- ALTIOK, Hakan (2017). Moşe Ben Maymon Ontolojisi’ne Fârâbî Etkisi II. Harvard University.
- ARIKAN, Atilla (2007). İbn Meymun Felsefesinde Tanrı. İstanbul: Değişim.
- ATAY, Hüseyin (2001). Farabi ve İbn Sina’ya Göre Yaratma. Ankara: Kültür Bakanlığı.
- ATAY, Hüseyin (1974). “Önsöz”. Delâletu’l-hâirîn. Ankara: AÜİF.
- AYDIN, Mehmet (2003). Farabi-İbn Sina Sistemi Işığında İbn Meymun’un Din Felsefesi. Doktora. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi.
- AZ, Mehmet Ata (2014). “İbn Sina’nın Varlık-Mâhiyet Ayniliği/Ayırımının Aquinas’ın Eleştirileri Bağlamında Değerlendirilmesi” Eski Yeni: Anadolu İlahiyat Akademisi Araştırma Dergisi, 29, 75-102.
- AZ, Mehmet Ata (2017). İlahi Basitlik Bağlamında Tanrı’nın Bilinebilirliği, Ankara: Otto Yayınları.
- AZ, Mehmet Ata (2019). İbn Rüşd ve Thomas Aquinas’ta Akılların Birliği, Ankara: Eskiyeni.
- DENİZ, Gürbüz (2017). “Din, Felsefe ve Mille”. el-Muallimu’s-Sânî: Fârâbî. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
- FÂRÂBÎ (2003). “Aklın Anlamları”. Felsefe Metinleri. Trc. Mahmut Kaya. İstanbul: Klasik.
- FÂRÂBÎ (2001). el-Medinetu’l-fâdıla. Trc. Nafiz Danışman. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
- FÂRÂBÎ (2012). es-Siyâsetü’l-medeniyye: Mebâdi-ül-mevcudât. Trc. Mehmet S. Aydın. İstanbul: Büyüyen Ay.
- FÂRÂBÎ (2005). “Fusûsu’l-medenî”. Fârâbî’nin İki Eseri. Trc. Hanifi Özcan. İstanbul: İFAV.
- FÂRÂBÎ (2008). Harfler Kitabı. Trc. Ömer Türker. İstanbul: Litera.
- FÂRÂBÎ (1938). Risâle fi’l-akl. Beyrut.
- FAKHRY, Majid (2002). Al-Farabi, Founder of Islamic Neoplatonism: His Life, Works and Influence. Oxford: Oneworld Publications.
- FREUDENTHAL, Gad-Zonta, Mauro (2013). “Reception of Avicenna in Jewish Culture”. Interpreting Avicenna: Critical Essays. New York: Cambrige University.
- GUTAS, Dimitri (2002). “The Study of Arabic Philosophy in the Twentieth Century: An Essay on the Historiography of Arabic Philosophy”. British Journal of Middle Eastern Studies 29: 5-25.
- HARWEY, Stephen (2007). “İslam Felsefesi ve Yahudi Felsefesi”. İslam Felsefesine Giriş. Ed. Richard Taylar ve Peter Adomson. Trc. Cüneyt Kaya. İstanbul: Küre.
- IVRY, Alfred L. (1986). “Islamic and Greek Influences on Maimonides’ Philosophy”. Maimonides and Philosophy. Ed. Shlomo Pines-Yirmiyahu Yove. 139-157. Boston: Martinus Nıjhoff Publishers.
- İBN MEYMÛN (2019). Delâletu’l-hâirîn. trc. Osman Bayder-Özcan Akdağ. Kayseri: Kimlik.
- İBN SÎNÂ (2005). Metafizik II. Trc. Ekrem Demirli ve Ömer Türker. İstanbul: Litera.
- MACY, Jeffrey (1986). “Prophecy in al-Farabi and Maimonides: The Imaginative and Rational Faculities”. Maimonides and Philosophy. Boston: Martinus Nıjhoff Publishers.
- KARLIĞA, Bekir (2004). İslam Düşüncesi’nin Batı Düşüncesi’ne Etkileri. İstanbul: Litera.
- KAYA, Mahmut (1992). “el-Bitrucî”. Diyanet İslam Ansiklopedisi. 6. Türkiye Diyanet Vakfı.
- MANEKİN, Charles (1992). The Logic of Gersonides. Springer-ScienceBusiness Media.
- MERAL, Yasin (2017). Yahudi Düşüncesinde İslam Algısı İbn Meymûn (Maimonides) Örneği. Ankara: Ankara Okulu.
- NASR, Seyyid Hüseyin - Leaman, Oliver (2007). İslam Felsefesi Tarihi II. Trc. Şamil Öçal-H. Tuncay Başoğlu. İstanbul: Açılım Kitap.
- PİNES, Sholomo (1963). “Introduction”. The Guide of the Perplexed. Chicago: Chicago University.
- ŞAHİN, Eyüp (2017). “Fârâbî’nin İlimler Tasnifinin Latin Dünyasına Geçişi ve Kabulü”. el-Muallimu’s-sâni: Fârâbî. Ed. Gürbüz Deniz. 243-261. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı.
- TÜRKER-KÜYEL, Mübahat (1960). “Mûsâ Îbn-i Meymûn’un al-Makala fi Sınâat al-Mantık’ının Arapça Aslı”. Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi 18
| APA | Akdag O (2020). FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA. , 365 - 379. 10.28949/bilimname.744144 |
| Chicago | Akdag Ozcan FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA. (2020): 365 - 379. 10.28949/bilimname.744144 |
| MLA | Akdag Ozcan FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA. , 2020, ss.365 - 379. 10.28949/bilimname.744144 |
| AMA | Akdag O FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA. . 2020; 365 - 379. 10.28949/bilimname.744144 |
| Vancouver | Akdag O FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA. . 2020; 365 - 379. 10.28949/bilimname.744144 |
| IEEE | Akdag O "FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA." , ss.365 - 379, 2020. 10.28949/bilimname.744144 |
| ISNAD | Akdag, Ozcan. "FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA". (2020), 365-379. https://doi.org/10.28949/bilimname.744144 |
| APA | Akdag O (2020). FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA. Bilimname, 0(43), 365 - 379. 10.28949/bilimname.744144 |
| Chicago | Akdag Ozcan FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA. Bilimname 0, no.43 (2020): 365 - 379. 10.28949/bilimname.744144 |
| MLA | Akdag Ozcan FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA. Bilimname, vol.0, no.43, 2020, ss.365 - 379. 10.28949/bilimname.744144 |
| AMA | Akdag O FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA. Bilimname. 2020; 0(43): 365 - 379. 10.28949/bilimname.744144 |
| Vancouver | Akdag O FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA. Bilimname. 2020; 0(43): 365 - 379. 10.28949/bilimname.744144 |
| IEEE | Akdag O "FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA." Bilimname, 0, ss.365 - 379, 2020. 10.28949/bilimname.744144 |
| ISNAD | Akdag, Ozcan. "FÂRÂBÎ’NİN İBN MEYMÛN’A ETKİSİ: METİN KARŞILAŞTIRMA". Bilimname 43 (2020), 365-379. https://doi.org/10.28949/bilimname.744144 |
