MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ

Yasemin BİLİŞLİ, (Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu, Antalya, Türkiye)
FATMA ÇAKMAK (Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Fethiye Ali Sıtkı Mefharet Koçman Meslek Yüksek Okulu, Muğla, Türkiye)
Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
136 9
Yıl: 2019 Cilt: 0 Sayı: 35 Sayfa Aralığı: 323 - 339 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.30794/pausbed.444224 İndeks Tarihi: 04-11-2021

MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ

Öz:
İktidarın birey üzerinde tahakküm kurmasına neden olan toplumsal normların yeniden üretiminde, medya oldukça önemlibir rol oynamaktadır. Foucault’nun, “görünmeyen, iktidarın yeni bir biçimi” olarak tanımladığı biyo-iktidar uygulanırken,medyanın haber söylemlerinde etkisinde kaldığı ideolojik unsurlar göze çarpmaktadır. Foucault’nun, özne-iktidar, iktidarbiçimleri, denetim toplumları gibi kavramlaştırmaları, sağlık politikalarının yapılandırılmasında yeni bakış açıları sunabilir.Çalışmanın varsayımları, iktidarın yeni biçimi olan biyo-iktidara 21. yüzyılda sağlık uygulamalarında sıklıkla rastlanıldığı vegazetelerin kendi ideolojileri doğrultusunda bu iktidar biçiminin aktarıcısı olduğudur. Bu doğrultuda çalışmanın amacı;medyanın, sağlık alanında, toplumsal normların yeniden üretimindeki rolünün anlaşılmasının sağlanmasıdır. Bu amaçlaMichel Foucault’nun iktidar kavramına ilişkin çözümlemeleri ülkemizdeki sağlık uygulamalarını içeren sağlık haberleri elealınarak analiz edilmiştir. Çalışmada örneklem olarak; Evrensel, Sabah ve Yeni Akit gazetelerinde; kürtaj yasağı, 3 çocukteşviki, sigara-alkol yasağı ve obezite bağlamında tuz-şeker yasağı haberleri takip edilerek incelenmiştir. Yöntem olarak ise;Foucault’nun biyo-iktidar kavramı bağlamında eleştirel söylem analizi uygulanmıştır. Yapılan literatür taramaları ve analizsonucunda; iktidarın bireyler üzerinde tahakküm kurmasına neden olan toplumsal normların yeniden üretiminde farklıideolojideki gazetelerin, haberleri, ideolojileri doğrultusunda nasıl şekillendirdikleri ortaya konmuştur. Buna göre SabahGazetesi haberlerinde egemen ideolojik söylemlere yer verirken, Evrensel Gazetesi’nin iktidar yaptırımlarına kendi sosyalistideolojisi doğrultusunda eleştirel bakışına uygun söylemler oluşturduğu ve Yeni Akit Gazetesi’nin ise muhafazakâr ideolojisinehizmet eden söylemleri kullandığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelime:

ANALYSIS OF THE HEALTH NEWS THROUGH THE BIO-POWER PERPECTIVE OF THE FOUCAULT

Öz:
Media plays a vital role in regenerating the social norms that cause the power to dominate the individual. While practising the biopower, which is described as “new form of invisible power” by Foucault, news discourse of media attracts the attention. Foucault’s conceptualization of subject-power, types of power, and audit society can present new point of views on forming the health politics. The assumptions of this study are that bio-power, the new form of power, is often occurrenced in health practices in the 21st century and that newspapers are the bearers of this form of power in the direction of their own ideologies. Purpose of the study: It was aimed to help to understand the role of the media in regenerating the social norms. In this context health practices examined in the light of Foucault’s discourse analysis on power. Sample of the study: The dailies Evrensel, Sabah and Yeni Akit were investigated for the health care news on abortion, supporting having 3 children, alcohol-smoking ban, banning the usage of salt and sugar in the context of obesity. Method of the study: Critical discourse analysis was used within the context of Foucault’s biopower concept. As a result of literature review and analysis it was presented how different newspapers having different ideologies formed the news according to their ideologies on regenerating the social norms that causes the power to dominate the individuals. It can be said that Newspaper Sabah used ideological discourses representing the dominant ideology; Newspaper Evrensel used critical discourses representing its socialist ideological view on power’s sanctions and Newspaper Yeni Akit used discourses serving to its fundamentalist, Islamist and conservative ideologies.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Aka, A. (2004). “Foucaultcu Perspektiften Disipliner İktidar Teknikleri İle Bireyselliğin Üretilmesi”. Eğitim, Bilim ve Toplum, 2(28), 28-40.
  • Akay, A. (2016). Michel Foucault’da İktidar ve Direnme Odakları, Doğu Batı, Ankara.
  • Barrett, M. (2004). Marx’tan Foucault’ya İdeoloji (Çev: A. Fethi), Doruk, İstanbul.
  • Bracken, P., Thomas, P. (2010). “From Szasz to Foucault: On the role of critical psychiatry”. Philosophy, Psychiatry, & Psychology, 17(3), 219-228.
  • Canpolat, N. (2003) “Bilginin Arkeologu Michel Foucault”, Kadife Karanlık, (Ed: N. Rigel ve G. Batuş), Su Yayınları, İstanbul.
  • Erdem, T. (2005). “Siyaset Sosyolojisi Açısından İktidar”, Düşünen Siyaset Düşünce Dergisi, 20, 37-56.
  • Erdoğan, İ., Alemdar, K. (2010). Öteki Kuram, Erk, İstanbul.
  • Foucault, M. (2005). Büyük Kapatılma Seçme Eserler 3, (Çev: I. Ergüden ve F. Keskin), Ayrıntı, İstanbul.
  • Foucault, M. (2005). Özne ve İktidar, (Çev: I. Ergüden ve O. Akınhay), Ayrıntı, İstanbul.
  • Foucault, M. (2006). Hapishanenin Doğusu, (Çev: M. A. Kılıçbay), İmge, Ankara.
  • Foucault, M. (2010). Cinselliğin Tarihi, (Çev. H. U. Tanrıöver), Ayrıntı, İstanbul.
  • Foucault, M. (2012). İktidarın Gözü, 3. Baskı, Ayrıntı, İstanbul.
  • Foucault, M. (2015). Biyopolitikanın Doğuşu, College de France Dersleri 1978-1979, (Çev: A. Tayla), Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
  • Güneş, C. D. (2013). “Michel Foucault’da Söylem ve İktidar”. Kaygı Dergisi, (21), 55-69.
  • Güngör, N. (2013). İletişim Kuramlar Yaklaşımlar, Siyasal Kitabevi, Ankara.
  • Gür, T. (2013). “Post-modern Bir Araştırma Yöntemi Olarak Söylem Çözümlemesi- Discourse Analysis As A Postmodern Research Method”, ZfWT- Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, 5(1), 185-202.
  • Palancı, C. (2016). Biyo-İktidarı Spinoza ile Okumak. Toplum ve Demokrasi Dergisi, 10(21), 13-21.
  • Revel, J. (2005). Michel Foucault Güncelliğin Bir Ontolojisi. (Çev: K. Atakay), Otonom, İstanbul.
  • Sarup, M. (2004). Post-Yapısalcılık ve Postmodernizm. (Çev: A. Güçlü), Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
  • Üşür, Serpil Sancar (1997). İdeolojinin Serüveni: Yanlış Bilinç ve Hegemonyadan Söyleme. İmge Kitabevi Yayınları, Ankara.
  • Evrensel Gazetesi (08.09.2013/ 16.09.2013/ 16.10.2013/ 06.01.2014/ 19.03.2014/ 09.04.2014/ 16.10.2014/ 18.11.2014/ 08.01.2015).
  • Sabah Gazetesi (01.06.2012/ 13.07.2012/ 25.12.2012/ 23.03.2013/ 13.04.2013/ 01.07.2013/ 05.12.2014/ 30.12.2014).
  • Yeni Akit Gazetesi (06.06.2012/ 11.05.2013/ 09.09.2013/ 15.10.2013/ 27.10.2014/ 25.12.2014/ 08.01.2015).
APA bilişli Y, ÇAKMAK F (2019). MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ. , 323 - 339. 10.30794/pausbed.444224
Chicago bilişli Yasemin,ÇAKMAK FATMA MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ. (2019): 323 - 339. 10.30794/pausbed.444224
MLA bilişli Yasemin,ÇAKMAK FATMA MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ. , 2019, ss.323 - 339. 10.30794/pausbed.444224
AMA bilişli Y,ÇAKMAK F MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ. . 2019; 323 - 339. 10.30794/pausbed.444224
Vancouver bilişli Y,ÇAKMAK F MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ. . 2019; 323 - 339. 10.30794/pausbed.444224
IEEE bilişli Y,ÇAKMAK F "MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ." , ss.323 - 339, 2019. 10.30794/pausbed.444224
ISNAD bilişli, Yasemin - ÇAKMAK, FATMA. "MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ". (2019), 323-339. https://doi.org/10.30794/pausbed.444224
APA bilişli Y, ÇAKMAK F (2019). MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(35), 323 - 339. 10.30794/pausbed.444224
Chicago bilişli Yasemin,ÇAKMAK FATMA MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 0, no.35 (2019): 323 - 339. 10.30794/pausbed.444224
MLA bilişli Yasemin,ÇAKMAK FATMA MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, vol.0, no.35, 2019, ss.323 - 339. 10.30794/pausbed.444224
AMA bilişli Y,ÇAKMAK F MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2019; 0(35): 323 - 339. 10.30794/pausbed.444224
Vancouver bilişli Y,ÇAKMAK F MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 2019; 0(35): 323 - 339. 10.30794/pausbed.444224
IEEE bilişli Y,ÇAKMAK F "MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ." Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0, ss.323 - 339, 2019. 10.30794/pausbed.444224
ISNAD bilişli, Yasemin - ÇAKMAK, FATMA. "MICHEL FOUCAULT’NUN BİYO-İKTİDAR PERSPEKTİFİNDEN TÜRKİYE’DE GAZETE SAĞLIK HABERLERİNİN ANALİZİ". Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 35 (2019), 323-339. https://doi.org/10.30794/pausbed.444224
Sayfa Oluşturulma Tarihi
14-05-2024 11:42

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları