TY  - JOUR
TI  - Erken Dönem Müdahalelerin Erişkin Wistar Sıçanlarında Davranışsal ve Nörogelişimsel Etkileri
AB  - Amaç: Yaşamın erken döneminde yapılan müdahaleler erişkin dönemdebilişsel ve davranışsal değişikliklerle ilişkilidir. Erken dönem stresli bir yaşamolayına maruziyet veya çevre zenginleştirme gibi müdahalelerin bilişsel vedavranışsal gelişimi üzerine etkisi, üzerinde çalışılan alanlardır. Bu çalışmanınamacı yeni bir müdahale yöntemi geliştirmek; erken dönem müdahalelerin,erişkin dönemde sosyal etkileşim, anksiyete düzeyleri, bellek üzerine veprefrontal korteks ve hipokampüsteki NR2B (N-metil-D-aspartat reseptörü2B alt ünitesi) düzeylerindeki etkilerini araştırmaktır. Çalışmanın hipotezi,ambivalan anneye maruziyetin, en az anneden bir saat ayrı kalmak kadarsıçanların davranış performanslarını erişkin dönemde olumsuz etkileyeceği veprefrontal korteks ve hipokampüste NR2B düzeylerinde de değişikliğe nedenolacağıdır.Yöntem: Çalışmada Wistar sıçanlar kontrol grubu (12), anneden 15 dakikaayrı kalan grup (hafif stres) (12), anneden 60 dakika ayrı kalan grup (ağırstres) (14) ve ambivalan anne grubu (13) olmak üzere dört gruba ayrılmıştır.Erişkin dönemde sıçanların sosyal etkileşim testi, yükseltilmiş artı labirent veyeni nesne tanıma testi performansları değerlendirilmiştir. Müdahelelerinprefrontal korteks ve hipokampus NR2B düzeyleri üzerine etkisinideğerlendirmek amacıyla, ELISA yöntemi kullanılmıştır.Bulgular: Çalışmanın önemli bulguları, yeni nesne tanıma testinde annedenayırmanın cinsiyet ayırt etmeksizin tanıma belleğini etkilemediği, ambivalananne grubu dişilerinin kısa tanıma belleği iyiyken, hafif stres grubu erkeklerininuzun süreli bellek performansının daha iyi olduğuydu. Ayrıca sosyal etkileşimtestinde ambivalan anne grubunun ve ağır stres grubunun erkeklerinindaha agresif davranışlar sergilemesiydi. Hafif stres ve ambivalan anne grubuprefrontal korteks NR2B düzeyinin ağır stres grubuna göre daha fazla olduğu,tüm müdahale gruplarında kontrol grubuna kıyasla NR2B düzeyinin artmışolduğu saptanmıştır.Sonuç: Bu çalışma sonuçları hipotezin aksine, ambivalan anne grubusıçalanlarının davranışlarının, ağır stres grubu sıçanlarından daha fazlaolumsuz etkilenmediğini, oluşturulan modelin erken dönem stresli yaşamolayı maruziyetinden çok, çevre zenginleştirme modeli olabileceğinidesteklemektedir.
AU  - Dönmez, Aslıhan
AU  - Küçükkarapınar, Melike
AU  - Gülbahar, Özlem
AU  - CANDANSAYAR, SELÇUK
AU  - bozkurt, aruz
AU  - Akçay, Elif
AU  - Bolay, Hayrunnisa
DO  - 10.29399/npa.24943
PY  - 2021
JO  - Nöropsikiyatri Arşivi
VL  - 58
IS  - 2
SN  - 1309-4866
SP  - 137
EP  - 145
DB  - TRDizin
UR  - http://search/yayin/detay/459017
ER  -