Yıl: 2021 Cilt: 0 Sayı: 51 Sayfa Aralığı: 329 - 348 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.24155/tdk.2021.169 İndeks Tarihi: 18-11-2021

YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ

Öz:
Güdümlü bir edebiyat olan Yugoslavya’da Türk çocuk edebiyatı, konu olarak sosyalizmi/komünizmi, onun değerlerini ve ideallerini sıkça işlemiş veya işlemek zorunda kalmıştır. Bundan dolayı çocuk şiirleri ve çocuk hikâyelerinde “partizan” ve “pioner” gibi sosyalizmi/komünizmi hatırlatan simgelere sıklıkla rastlanılmaktadır.Bu çalışmanın amacı, “partizan” simgesi üzerinden Yugoslavya’da Türk çocuk edebiyatının Yugoslavya çocuk edebiyatından hangi yönlerden etkilendiğini açıklarken işlenen ortak değerlerin, simgelerin veya imgelerin Yugoslavya’da Türk çocuk edebiyatındaki iz düşümlerini göstermektir. Öncelikle, çalışmada incelenen metinler, Eski Yugoslavya döneminde Türk çocuk edebiyatının vücut bulduğu Sevinç, Tomurcukve Kuş dergileridir. Bunlara müteakip, bahsi geçen dergilerin ana yayın organı olan Nova Makedoniya Yayınevinden çıkmış, yine bahsi geçen dergilerde de yazar kadrosunda olan şair ve yazarların çocuklar için çıkardıkları şiir ve hikâye kitaplarıdır. İlhami Emin, Fahri Ali, Şükrü Ramo ve Nusret Dişo Ülkü’nün çocuklar için yazdıkları şiir kitapları da incelenmiştir. “Partizan” simgesinin Yugoslavya çocuk edebiyatındaki önemi ve çocuk edebiyatı ürünlerindeki sürekli tekrarlanan sosyalist/komünist imgelerin genel özelliklerinden bahsedilmiştir. Bahsi geçen bu özellikler Yugoslavya’da Türk çocuk edebiyatı eserleri üzerinde tespit edilmeye çalışılmıştır. İncelenen “partizan” simgesi olduğundan dolayı, 1945 ile 1992 yılları arasındaki metinlere odaklanılmış, bu zaman dilimi dışındaki eserler göz ardı edilmiştir. Tespit edilen ve incelenen metinlere yazar veya okur odaklı analizler yapılmıştır. Bu inceleme, elde edilen verilerle genel bir sonuca bağlanmıştır.
Anahtar Kelime:

Symbol of “Partisan” in Turkish Children’s Literature in Yugoslavia

Öz:
As a guided literature, Turkish children’s literature in Yugoslavia hasfrequently studied or dealt with socialism / communism, the values andideals of it. Therefore, reminiscent of socialism/communism symbolssuch as “partisan” and “pioneer” are frequently seen in children’s poemsand stories. The aim of this study is to explain the ways in which Turkishchildren’s literature in Yugoslavia is influenced by Yugoslavian children’sliterature, and to show the projections of the common values and symbolsin Turkish children’s literature in Yugoslavia. The texts examined wereSevinç, Tomurcuk and Kuş magazines, which were formed by the Turkishchildren’s literature in the period of the former Yugoslavia and the poetryand story books of the poets and writers who also wrote in the mentionedmagazines from Nova Makedoniya Publisher, the main publication organof these magazines. Poetry books written by İlhami Emin, Fahri Ali,Şükrü Ramo and Nusret Dişo Ülkü were also examined.The “partisan” symbol was mentioned in the repetitive features ofthe works of children’s literature of Yugoslavia, and the same featureshave been determined on the works of Turkish children’s literaturein Yugoslavia. The study focuses on the texts between 1945 and 1992because of the examined “partisan” symbol. Texts were examined byauthor or readers -oriented analysis. This review was linked to a generalconclusion.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ali, F. (1980). “Tito”. Sevinç Çocuk Dergisi, 3, 2.
  • Bachelard, G. (2013). Mekânın Poetikası. İstanbul: İthaki Yayınları.
  • Baki, E. ve Gürel, Z. (2016). Mangal Fahri Ali Hayatı Sanatı Eserleri. Üsküp: Yeni Balkan Yayınları.
  • Bozacı, A. (1990). “Tito Yüreğimizde Çarpan Bayraktır”. Kuş Çocuk Dergisi, 3, 16.
  • Emin, İ. (1983). “Kozara Çocukları”. Sevinç Çocuk Dergisi, 6, 4.
  • Hafız, N. (1985). Yugoslavya Türk Halk Şiirinde Tito. Üsküp: Birlik Yayınları.
  • Jelavich, B. (2009). Balkan Tarihi 20. Yüzyıl. İstanbul: Küre Yayınları.
  • Kaya, F. (1978). “Piyoner Marşı”. Tomurcuk Çocuk Dergisi, 3, 4.
  • Kosmać, F. (1983). “Partizanlar”. Sevinç Çocuk Dergisi, 6, 4.
  • Müzbeg, İ. (1980). “Savaşçılar”. Sevinç Çocuk Dergisi, 3, 4.
  • Norris, D. (2018). “Literature in Socialist Yugoslavia: Constructing Collective Memory, Institutionalizing the Cultural Field”, Socialist Realism in Central and Eastern European Literatures Institutions, Dynamics, Discourses (Ed. Evgeny Dobrenko, Natalia Jonsson-Skradol). Londra - New York. Anthem Yayıncılık.
  • Öztürk, G. (2012). Makedonya’da Türk Çocuk Edebiyatı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Turković, D. (2006). History and Popular Culture In Yugoslavia 1945-1990. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. McGill Üniversitesi.
  • Ramo, Ş. (1988). Şiirler. Üsküp: Birlik Yayınları.
  • Ramo, Ş. (1970). “Söğütler Altında”. Sevinç Çocuk Dergisi, 9, 6-7.
  • Recepoğlu, A. S. (1984). “Tito Dersi”. Tomurcuk Çocuk Dergisi, 9-10, 9.
  • Tuzcu, E. (1978). “Sınır Bekçisi”. Tomurcuk Çocuk Dergisi, 4, 5.
  • Wellek, R. ve Warren, A. (2005). Edebiyat Teorisi. İzmir: Akademi Kitabevi.
  • Yusuf, S. (1976). Yugoslavya Türk Şiiri. Priştine: Tan Yayınevi.
  • (1950). “Savaşta Kadınlarımız”. Sevinç Çocuk Dergisi, 9, 15.
  • (1963). “Büyük Gün”. Tomurcuk Çocuk Dergisi, 10, 2.
  • (1970). “Savaşçılar”. Tomurcuk Çocuk Dergisi, 1, 5.
  • (1971). “Şiirimizin Jil Verni”. Sevinç Çocuk Dergisi, 1, 3.
  • (1978). “Bayrak”. Tomurcuk Çocuk Dergisi, 3, 4.
APA özlem g (2021). YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ. , 329 - 348. 10.24155/tdk.2021.169
Chicago özlem gözde YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ. (2021): 329 - 348. 10.24155/tdk.2021.169
MLA özlem gözde YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ. , 2021, ss.329 - 348. 10.24155/tdk.2021.169
AMA özlem g YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ. . 2021; 329 - 348. 10.24155/tdk.2021.169
Vancouver özlem g YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ. . 2021; 329 - 348. 10.24155/tdk.2021.169
IEEE özlem g "YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ." , ss.329 - 348, 2021. 10.24155/tdk.2021.169
ISNAD özlem, gözde. "YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ". (2021), 329-348. https://doi.org/10.24155/tdk.2021.169
APA özlem g (2021). YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 0(51), 329 - 348. 10.24155/tdk.2021.169
Chicago özlem gözde YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi 0, no.51 (2021): 329 - 348. 10.24155/tdk.2021.169
MLA özlem gözde YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, vol.0, no.51, 2021, ss.329 - 348. 10.24155/tdk.2021.169
AMA özlem g YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi. 2021; 0(51): 329 - 348. 10.24155/tdk.2021.169
Vancouver özlem g YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi. 2021; 0(51): 329 - 348. 10.24155/tdk.2021.169
IEEE özlem g "YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ." Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 0, ss.329 - 348, 2021. 10.24155/tdk.2021.169
ISNAD özlem, gözde. "YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ". Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi 51 (2021), 329-348. https://doi.org/10.24155/tdk.2021.169