TY - JOUR TI - Yeni İn Vitro Deri Doku Modelleri ve Deri İkameleri AB - Deri; tüm mekanik hasarlara, fiziksel, kimyasal ve biyolojik ajanlara karşı vücudun koruyucu kalkanı olup, insan vücudunda termoregülasyon ve sıvı elektrolit dengesinin korunması da dâhil birçok hayati işlevin sürdürülmesinde önemli rol oynamaktadır. İnsan derisinin koruyucu özelliği oldukça yüksektir. Yanıklar, diyabetik ayak ülserleri, travmalara bağlı yaralanmalar ya da doğuştan gelen deride hasar ve nekrozlara sebep olan anomaliler, sonradan oluşan patolojiler deri bütünlüğünün bozulmasına yol açarak bu önemli fonksiyonların ve vücudun ilk savunma hattının sekteye uğramasına neden olabilirler. Sağlıklı deri, bazal membranda bulunan rejenerasyon yeteneğine sahiptir ve proliferatif kök hücreler aracılığıyla epidermis hasarını yenileme yeteneğine sahiptir. Ancak daha derin yaralanmalarda bu yenilenme gerçekleşemez. Derinin, doğal işlevini ve yapısını sürdürebilmesi için derinin bütünlüğünün sağlanması gereklidir ve bu amaçla günümüzde çok çeşitli deri ikameleri geliştirilmektedir. Doku mühendisliğindeki gelişmelerle, birçok doku modellemesi yapılmakta, çeşitli ilaç ve ksenobiyotiklerin dermal toksisitelerinin belirlenmesinde bu modeller kullanmaktadır. Bu sayede in vivo testlerde kullanılacak deney hayvanlarısayısının azalması da mümkün olmaktadır. Ayrıca bu doku modelleri sayesinde deride etnik özelliklerin değerlendirilmesi, deri hassasiyeti, alerjik reaksiyonlar, deri kanserleri, yaşlanma, deri mikrobiyotasının incelenmesi gibi pek çok konuda araştırmalar yapılabilmektedir. Bu derlemede, eski ve yeni doku modelleri, bu doku modellerinin avantajları, dezavantajları, deri ikameleri, kullanım alanları ve olası istenmeyen etkileri hakkında bilgi vermek amaçlanmıştır. AU - ERKEKOGLU, PİNAR AU - KÖSE, Selinay Başak ERDEMLİ AU - SABUNCUOĞLU, Suna AU - erkan, sena DO - 10.5336/pharmsci.2020-78670 PY - 2021 JO - Literatür Eczacılık Bilimleri Dergisi VL - 10 IS - 2 SN - 2146-944X SP - 198 EP - 210 DB - TRDizin UR - http://search/yayin/detay/461414 ER -