Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi

Gülsüm Gizem TOPAL, (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, Türkiye)
Sümeyra SEVİM, (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, Türkiye)
Damla GÜMÜŞ, (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, Türkiye)
Mevlüde KIZIL (Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü, Ankara, Türkiye)
Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi
9 2
Yıl: 2021 Cilt: 8 Sayı: 2 Sayfa Aralığı: 362 - 384 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21020/husbfd.944414 İndeks Tarihi: 29-07-2022

Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi

Öz:
Amaç: Bu çalışmanın amacı, Ankara’da faaliyet gösteren huzurevlerinde uygulanan menülerinin Besin ÖgesiÖrüntü Profiline göre değerlendirilmesi ve menülerin MIND (Mediterranean-DASH Intervention forNeurodegenerative Delay) diyetine uyumunun belirlenmesidir. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada, Ankara’dabulunan kamuya bağlı ve özel olarak hizmet veren iki huzurevinde yaz ve kış mevsimlerinde sunulan menülerbesin ögesi örüntü profiline (Besin Ögesi İçeriği Zengin Besin İndeksi-NRF9.3 ve Elderly-NRF7.3) göreincelenmiş ve MIND diyetine uyumu değerlendirilmiştir. Menülerin enerji ve besin ögesi içerikleri ulusal veuluslararası referans değerleri ile karşılaştırılmıştır. Bulgular: Menülerin MIND skorları kamuya bağlıhuzurevinde her iki mevsimde 5, özel huzurevinde yaz ve kış mevsiminde sırasıyla 7 ve 6 olarak bulunmuştur.Menüler içinde en yüksek NRF9.3 puanı (57,4±35,8) özel huzurevinin, en yüksek E-NRF7.3 puanı (15,1±3,4)kamu huzurevinin kış menüsünde; en düşük NRF9.3 ve E-NRF7.3 puanı (sırasıyla 45,8±23,1 ve 8,6±4,4) kamuhuzurevi yaz menüsünde tespit edilmiştir. Sonuç: Menülerin MIND diyeti uyumlarının artırılması için menülerdezeytinyağı kullanımının, tam tahılların, balık ve üzümsü meyvelerin verilme sıklığının artırılması, hamur işi, tatlıve kırmızı et verilme sıklığının azaltılması gerektiği tespit edilmiştir. Huzurevi sakinlerinin bilişsel performans vesağlıklarının korunması ve iyileştirilmesi için menü planlamada enerji ve besin ögesi gereksinimleri ile beslenmedurumlarını etkileyen etkenler göz önünde bulundurularak menü planlama ilkelerine uyulmalıdır.
Anahtar Kelime: besin öğresi örüntü profili huzurevi MIND diyeti menü toplu beslenme hizmeti

Evaluation of Nursing Home Menus’ Nutrient Profiling and Adherence to MIND Diet

Öz:
Objectives: The objective of this study is to evaluate the menus of nursing homes in Ankara according to the Nutrient Profiling and to determine the adherence to the MIND (Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay) diet. Materials and Methods: The menus served in summer and winter in two public and private nursing homes in Ankara were examined according to the nutrient profiling (Nutrient Rich FoodNRF9.3 and Elderly-NRF7.3 Index) and their adherence to the MIND diet was evaluated. Energy and nutrient contents of the menus were compared with national and international references values. Results: The MIND scores of the menus were 5 in both seasons in the public nursing home, 7 and 6 in the private nursing home in summer and winter, respectively. Among the menus, the highest NRF9.3 score (57.4±35.8) was for the private nursing home, the highest E-NRF7.3 score (15.1±3.4) for the public in the winter menu of the nursing home; the lowest NRF9.3 and E-NRF7.3 scores (45.8±23.1 and 8.6±4.4, respectively) were determined in the summer menu of the public nursing home. Conclusion: The use of olive oil and the frequency of whole grains, fish and berries should be increased, and the frequency of pastries, sweet and red meat should be reduced in menus to increase the adherence to the MIND diet. Menus should be planned according to the menu planning principles, the energy and nutrient requirements and the factors affecting their nutritional status should be considered for protecting and improving the cognitive performance and health of nursing home residents.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Adjibade, M., Assmann, K. E., Julia, C., Galan, P., Hercberg, S., & Kesse-Guyot, E. (2019). Prospective association between adherence to the MIND diet and subjective memory complaints in the French NutriNet-Santé cohort. Journal of Neurology, 266(4), 942-952.
  • Baumgart, M., Snyder, H. M., Carrillo, M. C., Fazio, S., Kim, H., & Johns, H. (2015). Summary of the evidence on modifiable risk factors for cognitive decline and dementia: A population-based perspective. Alzheimer's & Dementia, 11(6), 718-726. doi: https://doi.org/10.1016/j.jalz.2015.05.016
  • Berendsen, A. A. M., Kramer, C. S., & Groot, L. C. P. G. M. d. (2019). The Newly Developed Elderly Nutrient-Rich Food Score Is a Useful Tool to Assess Nutrient Density in European Older Adults. Frontiers in Nutrition, 6(119), 1-14. doi:10.3389/fnut.2019.00119
  • Berendsen, A. M., Kang, J. H., Feskens, E. J., de Groot, C., Grodstein, F., & van de Rest, O. (2018). Association of long-term adherence to the mind diet with cognitive function and cognitive decline in American women. The Journal Of Nutrition, Health & Aging, 22(2), 222-229.
  • Berendsen A.M., van Lieshout L. E. L. M., van den Heuvel E.G., Matthys C., Peter S., de Groot L.C. (2016). Conventional foods, followed by dietary supplements and fortified foods, are the key sources of vitamin D, vitamin B6, and selenium intake in Dutch participants of the NUAGE study. Nutr Res., 36, 1171–1181.
  • Blekkenhorst, L. C., Prince, R. L., Hodgson, J. M., Lim, W. H., Zhu, K., Devine, A. ve diğerleri (2015). Dietary saturated fat intake and atherosclerotic vascular disease mortality in elderly women: a prospective cohort study. The American Journal of Clinical Nutrition, 101(6), 1263-1268.
  • Buckinx, F., Allepaerts, S., Paquot, N., Reginster, J. Y., De Cock, C., Petermans, J. ve diğerleri (2017). Energy and nutrient content of food served and consumed by nursing home residents. The Journal Of Nutrition, Health & Aging, 21(6), 727-732.
  • Demirel, Y., Bilici, S., & Köksal, E. (2018). Özel ve devlet huzurevleri menülerinin kalite ve yeterlilik açısından değerlendirmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 46(1), 24-29.
  • Dikmen, D., & Pekcan, G. (2013). Besin Ögesi Örüntü Profili: Toplu Beslenme Hizmeti Veren Kuruluşlarda Uygulanan Menülerin Değerlendirilmesi. Beslenme ve Diyet Dergisi, 41(3), 234- 241.
  • Dominguez, L. J., Farruggia, M., Veronese, N., & Barbagallo, M. (2021). Vitamin D Sources, Metabolism, and Deficiency: Available Compounds and Guidelines for Its Treatment. Metabolites, 11(4), 255.
  • Drewnowski, A. (2009). Defining Nutrient Density: Development and Validation of the Nutrient Rich Foods Index. Journal of the American College of Nutrition, 28(4), 421S-426S. doi: 10.1080/07315724.2009.10718106
  • EFSA (2009). European Food Safety Authority. Review of labelling reference intake values-Scientific Opinion of the Panel on Dietetic Products, Nutrition and Allergies on a request from the Commission related to the review of labelling reference intake values for selected nutritional elements. . EFSA J. 7:1008. doi: 10.2903/j.efsa.20 09.1008.
  • FDA (2020). Food and Drugs Chapter I --Food And Drug Admınıstratıon Department Of Health And Human Servıces Subchapter B - Food For Human Consumption, https://www.accessdata.fda.gov/scripts/cdrh/cfdocs/cfcfr/cfrsearch.cfm?fr=101.9 adresinden elde edildi.
  • Fresán, U., Bes-Rastrollo, M., Segovia-Siapco, G., Sanchez-Villegas, A., Lahortiga, F., de la Rosa, P. A. ve diğerleri (2019). Does the MIND diet decrease depression risk? A comparison with Mediterranean diet in the SUN cohort. European Journal of Nutrition, 58(3), 1271-1282.
  • Gardener, S. L., & Rainey-Smith, S. R. (2018). The role of nutrition in cognitive function and brain ageing in the elderly. Current Nutrition Reports, 7(3), 139-149.
  • Grieger, J., & Nowson, C. (2007). Nutrient intake and plate waste from an Australian residential care facility. European Journal of Clinical Nutrition, 61(5), 655-663.
  • Hosking, D. E., Eramudugolla, R., Cherbuin, N., & Anstey, K. J. (2019). MIND not Mediterranean diet related to 12-year incidence of cognitive impairment in an Australian longitudinal cohort study. Alzheimer's & Dementia, 15(4), 581-589.
  • Kheirouri, S., & Alizadeh, M. (2021). MIND diet and cognitive performance in older adults: a systematic review. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 1-19.
  • Kupisz-Urbańska, M., Płudowski, P., & Marcinowska-Suchowierska, E. (2021). Vitamin D Deficiency in Older Patients—Problems of Sarcopenia, Drug Interactions, Management in Deficiency. Nutrients, 13(4), 1247.
  • Lam, I. T., Keller, H. H., Duizer, L., & Stark, K. (2015). Micronutrients on the menu: Enhancing the quality of food in long-term care for regular, nontherapeutic menus. Canadian Journal of Dietetic Practice and Research, 76(2), 86-92.
  • Leij-Halfwerk, S., Verwijs, M. H., van Houdt, S., Borkent, J. W., Guaitoli, P., Pelgrim, T. ve diğerleri. (2019). Prevalence of protein-energy malnutrition risk in European older adults in community, residential and hospital settings, according to 22 malnutrition screening tools validated for use in adults≥ 65 years: a systematic review and meta-analysis. Maturitas, 126, 80-89.
  • Lengyel, C. O., Zello, G. A., Smith, J. T., & Whiting, S. J. (2003). Evaluation of menu and food service practices of long-term care facilities of a health district in Canada. Journal of Nutrition for the Elderly, 22(3), 29-42.
  • Mao, X. Y., Yin, X. X., Guan, Q. W., Xia, Q. X., Yang, N., Zhou, H. H. ve diğerleri. (2021). Dietary nutrition for neurological disease therapy: Current status and future directions. Pharmacology & Therapeutics, 107861.
  • McEvoy, C. T., Guyer, H., Langa, K. M., & Yaffe, K. (2017). Neuroprotective diets are associated with better cognitive function: the health and retirement study. Journal of the American Geriatrics Society, 65(8), 1857-1862.
  • Milà, R., Abellana, R., & Farran, A. (2009). Nutritional assessment of the menus in five geriatric homes and their adaptation to the recomended intakes for the elderly population. Actividad Dietética, 13(02), 51-58.
  • Mooradian, A. D., Smith, M., & Tokuda, M. (2017). The role of artificial and natural sweeteners in reducing the consumption of table sugar: A narrative review. Clinical nutrition ESPEN, 18, 1- 8.
  • Morris, M. C., Tangney, C. C., Wang, Y., Sacks, F. M., Barnes, L. L., Bennett, D. A., ve diğerleri (2015). MIND diet slows cognitive decline with aging. Alzheimer's & Dementia, 11(9), 1015-1022.
  • Nations, U. (2019). World Population Ageing. https://www.un.org/en/development/desa/population/publications/pdf/ageing/WorldPopulation Ageing2019-Highlights.pdf adresinden elde edildi.
  • Nelson, L., & Tabet, N. (2015). Slowing the progression of Alzheimer’s disease; what works? Ageing Research Reviews, 23, 193-209.
  • Newberry, C., & Dakin, G. (2021). Nutrition and Weight Management in the Elderly. Clinics in Geriatric Medicine, 37(1), 131-140.
  • NNR. Nordic Council of Ministers. Nordic Nutrition Recommendations 2012 : Integrating Nutrition and Physical Activity. Copenhagen K: Nordic Council of Ministers (2014).
  • Oh, S. W., Koo, H. S., Han, K. H., Han, S. Y., & Chin, H. J. (2017). Associations of sodium intake with obesity, metabolic disorder, and albuminuria according to age. PloS one, 12(12), e0188770.
  • Samieri, C., Morris, M. C., Bennett, D. A., Berr, C., Amouyel, P., Dartigues, J. F. ve diğerleri. (2018). Fish intake, genetic predisposition to Alzheimer disease, and decline in global cognition and memory in 5 cohorts of older persons. American Journal of Epidemiology, 187(5), 933-940.
  • Sánchez-Campillo, M., Torralba, C., López, M. Á., Zamora, S., & Pérez-Llamas, F. (2010). Strategies for improving nutritional value of the meals offered by public nursing homes for the elderly. Nutricion Hospitalaria, 25(6), 1014-1019.
  • Scarmeas, N., Anastasiou, C. A., & Yannakoulia, M. (2018). Nutrition and prevention of cognitive impairment. The Lancet Neurology, 17(11), 1006-1015.
  • Suominem, M., Laine, T., Routasalo, P., Pitkala, K. H., & Rasanen, L. (2004). Nutrient content of served food, nutrient intake and nutritional status of residents with dementia in a finnish nursing home. The journal of nutrition, health & aging, 8(4), 234–238.
  • TÜİK (2020). Türkiye İstatistik Kurumu, İstatistiklerle Yaşlılar. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Yaslilar-2020-37227 adresinden elde edildi.
  • Türkiye Beslenme Rehberi, TÜBER 2015. T.C. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 1031, Ankara, 2016
  • Valls-Pedret, C., Sala-Vila, A., Serra-Mir, M., Corella, D., De la Torre, R., Martínez-González, M. Á. ve diğerleri. (2015). Mediterranean diet and age-related cognitive decline: a randomized clinical trial. JAMA internal medicine, 175(7), 1094-1103.
  • Van Wymelbeke, V., Sulmont-Rossé, C., Feyen, V., Issanchou, S., Manckoundia, P., & Maître, I. (2020). Optimizing sensory quality and variety: An effective strategy for increasing meal enjoyment and food intake in older nursing home residents. Appetite, 153, 104749.
  • Watson, R. R. (2017). Nutrition and functional foods for healthy aging: Academic Press.
  • Wilcox S., Sharkey R. J., Mathews E. A., Laditka N. J., Laditka B. S., Logsdon G. R. ve diğerleri. (2009). Perceptions and Beliefs About the Role of Physical Activity and Nutrition on Brain Health in Older Adults, The Gerontologist, 49(S1), 61-71.
APA TOPAL G, Sevim S, Gumus D, Kizil M (2021). Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi. , 362 - 384. 10.21020/husbfd.944414
Chicago TOPAL GÜLSÜM GİZEM,Sevim Sümeyra,Gumus Damla,Kizil Mevlude Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi. (2021): 362 - 384. 10.21020/husbfd.944414
MLA TOPAL GÜLSÜM GİZEM,Sevim Sümeyra,Gumus Damla,Kizil Mevlude Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi. , 2021, ss.362 - 384. 10.21020/husbfd.944414
AMA TOPAL G,Sevim S,Gumus D,Kizil M Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi. . 2021; 362 - 384. 10.21020/husbfd.944414
Vancouver TOPAL G,Sevim S,Gumus D,Kizil M Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi. . 2021; 362 - 384. 10.21020/husbfd.944414
IEEE TOPAL G,Sevim S,Gumus D,Kizil M "Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi." , ss.362 - 384, 2021. 10.21020/husbfd.944414
ISNAD TOPAL, GÜLSÜM GİZEM vd. "Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi". (2021), 362-384. https://doi.org/10.21020/husbfd.944414
APA TOPAL G, Sevim S, Gumus D, Kizil M (2021). Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 8(2), 362 - 384. 10.21020/husbfd.944414
Chicago TOPAL GÜLSÜM GİZEM,Sevim Sümeyra,Gumus Damla,Kizil Mevlude Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 8, no.2 (2021): 362 - 384. 10.21020/husbfd.944414
MLA TOPAL GÜLSÜM GİZEM,Sevim Sümeyra,Gumus Damla,Kizil Mevlude Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, vol.8, no.2, 2021, ss.362 - 384. 10.21020/husbfd.944414
AMA TOPAL G,Sevim S,Gumus D,Kizil M Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2021; 8(2): 362 - 384. 10.21020/husbfd.944414
Vancouver TOPAL G,Sevim S,Gumus D,Kizil M Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2021; 8(2): 362 - 384. 10.21020/husbfd.944414
IEEE TOPAL G,Sevim S,Gumus D,Kizil M "Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi." Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 8, ss.362 - 384, 2021. 10.21020/husbfd.944414
ISNAD TOPAL, GÜLSÜM GİZEM vd. "Huzurevi Menülerinin Besin Ögesi Örüntü Profili ve MIND Diyetine Uyumunun Değerlendirilmesi". Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 8/2 (2021), 362-384. https://doi.org/10.21020/husbfd.944414
Sayfa Oluşturulma Tarihi
23-04-2024 20:11

İLETİŞİM

TÜBİTAK ULAKBİM TR Dizin

Yüzüncüyıl, İşçi Blokları Mahallesi

Muhsin Yazıcıoğlu Caddesi No:51/C

06530 Çankaya / ANKARA +90 (312) 298 92 00

trdizin@tubitak.gov.tr

TÜBİTAK ULAKBİM Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi Cahit Arf Bilgi Merkezi © Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik Politikası Kullanım Şartları