Gülenist Kültte Kadın İmgesi
Yıl: 2020 Cilt: 6 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 23 - 50 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.21798/kadem.2020162322 İndeks Tarihi: 21-11-2021
Gülenist Kültte Kadın İmgesi
Öz: Kadın konusu dinî yapıların birçoğunda sorunlu bir alan olarak karşımıza çıkar. Ataerkil ve geleneksel toplumlarda kadının kamusal ve toplumsal rolü birçok çalışmaya konu olmuştur. Buna karşılık hem Türkiye’de hem de Batı’da oldukça popüler olan ve geniş bir cemaat ağı bulunan Fethullah Gülen Hareketi birçok açıdan modern toplum ve demokratik değerlerle daha uyumlu bir yapı olarak kabul ediliyordu. 15 Temmuz darbe girişimiyle birlikte Türk kamuoyunda Gülen ve cemaatine ilişkin görüşlerin çoğu değişmiş olsa da Batı kamuoyu için aynı şeyi söylemek pek mümkün gözükmüyor. Özellikle de Gülen’in metinlerinde ne dediğini ve söylediklerinin teo-politik dilini anlamaksızın sosyolojik bakışla ele alınan çalışmalarda Gülen’in kadının toplumsal rolü konusunda geleneksel görüşlerden çok farklı bir söyleme sahip olduğu iddia edilmiştir.Bu çalışmada doğrudan Gülen’in dinî söylemine eğilerek, kadın konusundaki yorumlarının teo-politik bağlamını, Gülen söyleminin İslam’ın çoğul yorumlarından hangisine denk düştüğünü ve en önemlisi onun dinî politik yorumları ile cemaatinin hiyerarşik yapısı arasındaki ilişkiyi açıklamaya çalışacağız. Çünkü Gülen’in kurduğu organizasyonlar ve hiyerarşiler (bunu üst yapı olarak adlandırabiliriz) ile dinî ideolojik yorumları (bunu da alt yapı olarak isimlendirmek mümkün) arasında doğrudan bir ilişki vardır. Bu ilişki aslında birçok dinî-örgütsel yapılar için de düşünülebilir. Çünkü her örgütü bir arada tutan, amaç ve eylemlerini meşrulaştıran bir ideolojisi vardır. Sorun bu ideoloji ile örgütsel organizasyon arasında nasıl bir ilişki olduğunun açıklanmasıdır. Kadın sorununun bunun için oldukça elverişli bir tartışma olduğunu düşünüyoruz.
Anahtar Kelime: Female Image in Gulenist Cult
Öz: The issue of women appears as a problematic area in many religiousstructures. The public and social role of women in patriarchal and tra ditional societies has been the subject of many studies. Conversely, theFethullah Gülen movement, which became quite popular in both Tur key and the West and boasted a large community network, was consid ered to be more compatible with modern society and democratic valuesin many respects. Even if the views of many regarding Gülen and hismovement have changed in the aftermath of the July 15 coup attempt,it is not possible to say the same for the West. Especially in sociologicalstudies which are conducted without paying attention to Gülen’s dis course in his texts and the theo-political implications of this language,it is generally claimed that Gülen espouses a very different discourseabout the social role of women in contrast to the traditional views. Assomeone who has worked on Gülen’s religious rhetoric for a long time, Imust state that Gülen stands closer to a charismatic cult leader. SinceI have written many academic articles on this subject before, I will notaddress it in detail in this article.In this study, we will focus directly on Gülen’s religious discourse andtry to explain the theo-political context of his comments on women,which of the plural interpretations of Islam his discourse correspondsto, and most importantly, the relationship between his religious-polit ical interpretations and the hierarchical structure of his community.It is important to note that there is a direct relationship between theorganizations and hierarchies (we can call this a superstructure) es tablished by Gülen and his religious-ideological interpretations (it ispossible to name this an infrastructure). This framework can also beapplied to many religious-organizational structures, since every organi zation has an ideology that holds it together and legitimizes its goalsand actions. The main issue is to explain the relationship between thisideology and the organization of the religious group in question. Webelieve that the issue of women is a very conducive topic for the discus sion of this problem.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Beşer, F. (2006). Fethullah Gülen Hocaefendi’nin Fıkhını Anlamak, İstanbul: Ufuk Kitap.
- Buhari, M. İ. (ö.h.256). el-Câmiu’s-Sahih, Hayız,. 78, Bab 6, İstanbul.
- Canan, İ. (2007). Fethullah Gülen’in Sünnet Anlayışı, İstanbul: Mavi Ufuklar Yayınları.
- Coates, D. D. (2012). Cult Commitment From the Perspective of Former Members: Direct Rewards of Membership Versus Dependency Inducing Practices. Deviant Behavior, 33(3), 168–184.
- Çakın, K. (1998). Kadınlar İle İlgili Bir Hadis ve Değerlendirilmesi, Dini Araştırmalar, 1 (1), 5-30.
- Çobanoğlu, Y. (2018). Women in the Gülen Movement: Life in a Postmodern Display, Enshrined with Sacredness, M. H. Yavuz ve B. Balcı içinde, Turkey’s July 15th Coup What Happened and Why, (s. 237-262), Salt Lake City: The University of Utah Press.
- Demir, H. (2017). Örgütü Ezoterik Bir Kült Cemaatin Radikalleşmesi, Ay Yayınları, Ankara.
- Demir, H. (2019). Bir Kült Cemaati Olarak FETÖ ve Grup Kimliği, 15 Temmuz Geçmiş ve Gelecek, Editör: Abdurrahman Babacan, Pınar Yayınları, İstanbul. s. 412.
- Demokrat Kalem. Kadın Hakları, https://www.munferit.net/2019/01/kadnhaklar_21.html
- Ebaugh Helen Rose, (2010). The Gülen Movement A Sociological Analysis of a Civic Movement Rooted in Moderate Islam, The Gülen Movement A Sociological Analysis of a Civic Movement Rooted in Moderate Islam, Springer, London.
- Emniyet Genel Müdürlüğü. (2019). FETÖ/PDY Sözlüğü (Yayın No: 9). Ankara: TEMAK Yayınları.
- Erdal, M. (1999). Kur’an’da Fitne Kavramı Üzerine Düşünceler, Dicle Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1, 221-230.
- Fougner, T. (2016). Fethullah Gülen’s understanding of women’s rights in Islam: a critical reappraisal, Turkish Studies, Volume 18, Issue: 2, ss. 251-277.
- Galanter, M. (1999). Cults: Faith, Healing and Coercion, New York: Oxford University Press.
- Göktürk, D. (2017). Ethnographic account of a pedagogical project: sisterhood institution in the Hizmet Movement. British Journal of Sociology of Education, 39(5), 654–668.
- Gülen, M. F. (1988). Ölçü veya Yoldaki Işıklar 3, 8. Baskı, İstanbul: Nil Yayınları.
- Gülen, M. F. (2000h). Çekirdekten Çınara (Bir Başka Açıdan Ailede Eğitim), İstanbul: Nil Yayınları.
- Gülen, M. F. (2000j). Ölçü ve Yoldaki Işıklar, İstanbul: Nil Yayınları.
- Gülen, M. F. (2002). Çekirdekten Çınara (Bir Başka Açıdan Ailede Eğitim), İstanbul: Nil Yayınları.
- Gülen, M. F. (2011). Çağ ve Nesil 1, İstanbul: Nil Yayınları.
- Gülen, M. F. (2011b). Asrın Getirdiği Tereddütler 4, İstanbul: Nil Yayınları.
- Gülen, M. F. (2011c). İnancın Gölgesinde 2, İstanbul: Nil Yayınları.
- Gülen, M. F. (2011d). İrşad Ekseni, İstanbul: Nil Yayınları.
- Gülen, M. F. (2011e). Asrın Getirdiği Tereddütler 2, İstanbul: Nil Yayınları.
- Gülen, M. F. (2011f). Kırık Testi 7, İstanbul: Nil Yayınları.
- Gülen, M. F. (2011g). Cemre Beklentisi (Kırık Testi10), İstanbul: Nil Yayınları.
- Gülen, M. F. (2011h). Prizma 1, İstanbul: Nil Yayınları.
- Gülen, M. F. (2011k). Çağ ve Nesil 5, İstanbul: Nil Yayınları.
- Güllüoğlu, Özlem (2012). Yapısökümü Okuma Yöntemi ve Queer Reklam İncelemeleri Üzerine Bir Deneme. Ankara: Ütopya Yayınevi
- Irwing, W. (2016). Elhamra Endülüs’ün Yaşayan Efsanesi, çev. Veysel Uysal, İstanbul.
- İbn Hazm (Ebû Muhammed Ali İbn Ahmed İbn Saîd, ö.456/1063). El-Fasl Fi’1-Milel Ve’I-Ehva’ Ve’n-Nihal, 5/119, Tahkik: Dr. Muhammed İbrahim Nasr ve Dr. Abdurrahman Umeyra, 1. Baskı, 1402/1981, Mektebetü Ukâz.
- Jacobs, J. (1984). The Economy of Love in Religious Commitment: The Reconversion of Women From non-traditional Movements, Journal for Scientific Study of Religion, 13, 155–171.
- Jacobs, J. (1991). Gender and Power in New Religious Movements: A Feminist Discourse on the Scientific Study of Religion, Religion, 21, 345– 356.
- Kent, A. (2012). Religious Justifications for Child Abuse in Cults and Alternative Religions, International Journal of Cultic Studies, 3, 49–74.
- Lalich, J. (1996). Repairing the Soul After A Cult, Creation Spirituality Network Magazine, 12(1), 30-33.
- Lalich, J. (1997). Dominance and Submission: The Psychosexual Exploitation of Women in Cults, Cultic Studies Journal, 14(1), 4–21.
- Langone, M. D. (Ed.). (1993). Recovery From Cults: Help For Victims of Psychological and Spiritual Abuse, New York: W.W. Norton.
- Levine, S.V. (1989). Life in Cults, M. Galanter (ed.) Cults and New Religious Movements içinde, (s. 95–107), Washington: American Psychiatric Publishing.
- Mâtürîdî (2008). Te’vilâtu’l-Kur’ân, Tahkik. Ali Haydar Ulusoy ve Bekir Topaloğlu, İstanbul: Mizan Yayınevi, 3: 191- 200; 10: 379-384; 11: 185- 186.
- Mutlu, Erol (2004). İletişim Sözlüğü, Ankara: Bilim Sanat Yayınları.
- Singer, M.T. & Lalich, J. (1995). Cults in Our Midst: The Hidden Menace in Our Everyday Lives, San Francisco, CA: Jossey-Bass.
- Taslaman, O. C. (2010). Küreselleşme Sürecinde Türkiye’deki İslam, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, İstanbul.
- Topal. S. (2014). Thoughts on Islam, Gender, and the Hizmet Movement, Christianiy and Islam in Dialogue, Volume: 35: 5-25.
- Turam, B. (2006). Between Islam and the State: The Politics of Engagement. Redwood City, CA: Stanford University Press.
- Yavuz, M. H. (2003). Islamic Political Identity in Turkey, London: Oxford University Press.
- Yıldırım, E. (2011). Ak Parti ve Cemaat: Yeni Türkiye’nin Yeni Aktörleri, İstanbul: Hayat Yayınları.
- Yurtsever, R. (2008, Mayıs). Hizmetin geleceği kadınlar. The Circle. http:// thecrcl.ca/tr/ sitesinden alınmıştır.
- Zablocki, B. (2001). Towards a Demystified and Disinterested Scientific Theory of Brainwashing, B. Zablocki ve T. Robbins (Ed). Misunderstanding Cults: Searching for Objectivity in A Controversial Field. (s. 159-215), Toronto, Buffalo, London: University of Toronto.
| APA | DEMİR H (2020). Gülenist Kültte Kadın İmgesi. , 23 - 50. 10.21798/kadem.2020162322 |
| Chicago | DEMİR HİLMİ Gülenist Kültte Kadın İmgesi. (2020): 23 - 50. 10.21798/kadem.2020162322 |
| MLA | DEMİR HİLMİ Gülenist Kültte Kadın İmgesi. , 2020, ss.23 - 50. 10.21798/kadem.2020162322 |
| AMA | DEMİR H Gülenist Kültte Kadın İmgesi. . 2020; 23 - 50. 10.21798/kadem.2020162322 |
| Vancouver | DEMİR H Gülenist Kültte Kadın İmgesi. . 2020; 23 - 50. 10.21798/kadem.2020162322 |
| IEEE | DEMİR H "Gülenist Kültte Kadın İmgesi." , ss.23 - 50, 2020. 10.21798/kadem.2020162322 |
| ISNAD | DEMİR, HİLMİ. "Gülenist Kültte Kadın İmgesi". (2020), 23-50. https://doi.org/10.21798/kadem.2020162322 |
| APA | DEMİR H (2020). Gülenist Kültte Kadın İmgesi. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 6(1), 23 - 50. 10.21798/kadem.2020162322 |
| Chicago | DEMİR HİLMİ Gülenist Kültte Kadın İmgesi. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi 6, no.1 (2020): 23 - 50. 10.21798/kadem.2020162322 |
| MLA | DEMİR HİLMİ Gülenist Kültte Kadın İmgesi. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, vol.6, no.1, 2020, ss.23 - 50. 10.21798/kadem.2020162322 |
| AMA | DEMİR H Gülenist Kültte Kadın İmgesi. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi. 2020; 6(1): 23 - 50. 10.21798/kadem.2020162322 |
| Vancouver | DEMİR H Gülenist Kültte Kadın İmgesi. KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi. 2020; 6(1): 23 - 50. 10.21798/kadem.2020162322 |
| IEEE | DEMİR H "Gülenist Kültte Kadın İmgesi." KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, 6, ss.23 - 50, 2020. 10.21798/kadem.2020162322 |
| ISNAD | DEMİR, HİLMİ. "Gülenist Kültte Kadın İmgesi". KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi 6/1 (2020), 23-50. https://doi.org/10.21798/kadem.2020162322 |
