Yıl: 2021 Cilt: 11 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 195 - 213 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.32331/sgd.952577 İndeks Tarihi: 21-11-2021

Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması

Öz:
Bu çalışmanın amacı, çalışanların performansadayalı ödeme sistemine ilişkin tutumlarının geçerlive güvenilir bir şekilde belirlenebilmesinisağlayacak bir tutum ölçeği geliştirmektir. Ölçekgeliştirme sürecinde önce ilgili alanyazın ve mevcutölçekler incelenerek madde havuzu hazırlanmış vetaslak ölçeğin görünüş ve kapsam geçerliğinibelirlemek amacıyla uzman görüşüne sunulmuştur.Uzman görüşü sonrası beş dereceli Likert tipi taslakölçek oluşturulmuştur. Taslak ölçek çalışmayakatılmayı kabul eden 159 katılımcıya uygulanarakelde edilen veriler analiz edilmiştir. Ölçek geliştirmeçalışması; madde havuzunun oluşturulması, kapsamgeçerliliğinin test edilmesi, görünüş geçerliliğininsınanması, taslak ölçeğin uygulanması, yapıgeçerliliği (faktör analizi ve madde analizi) vegüvenirlik (cronbach alfa güvenirliği) analizlerininyapılmasından oluşan aşamalı bir süreçtegerçekleştirilmiştir. Yapılan açımlayıcı faktöranalizi sonucunda ölçeğin 21 madde ve iki faktörlübir yapıdan oluştuğu, alt ölçeklerin güvenirlikkatsayılarının ise 0,97 ile 0,89 olduğu belirlenmiştir.Elde edilen bulgular ölçeğin, çalışanlarınperformansa dayalı ödeme sistemine yöneliktutumlarını, geçerli ve güvenilir bir şekildeölçebileceğini ortaya koymuştur.
Anahtar Kelime:

The Performance-Based Pay System Satisfaction Scale (PEDOS) Development Study

Öz:
The aim of this study is to develop a valid and reliable attitude scale that will enable us to determine the employees’ attidutes towards the performance–based pay system. For devising the scale, after carrying out the nessecary literature review, an item pool was prepared and presented to experts for evaluation of its face and content validity. After this consultation with the experts, a five-point Likert type draft scale was created. The research was carried out on the data obtained from 159 participants agreed to participate in the study. The scale development study was carried out in a stepwise process consisting of creating an item pool, testing the content validity, testing the face validity, applying the draft scale, construct validity (factor analysis and item analysis) and reliability (cronbach alpha reliability) analysis. As a result of the explanatory factor analysis performed on the data obtained, it was shown that the scale consists of a two-factor structure with 21 items and reliability coefficients of 0.97 and 0.89. The findings show that the scale can reveal the employees' attitudes towards the performance-based pay system validly and reliably.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akçakanat, T. (2013). Üniversite Hastanelerinde Çalışan Öğretim Üyelerinin Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemine Yönelik Tutumları Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Isparta.
  • Akçakanat, T. ve Çarıkçı, İ. H. (2019). Performansa Dayalı Ücret Sistemi ve Sağlık Kurumlarında Uygulanması. İstanbul: Hiper Yayın.
  • Aljumah, A. (2015). The Effect of the Performance Related Pay System on the Performance of the Employees in Saudi National Firms: Three Case Studies. PhD. Thesis. University of Wolverhampton. West Midlands.
  • Allen, N. J. and Meyer, J. P. (1990). The Measurement and Antecedents of Affective. Continuance and Normative Commitment to the Organization. Journal of Occupational Psychology. 63. 1-18.
  • Ariely, D., Gneezy, U., Lowenstein, G. ve Mazar, N. (2009a). Large Stakes and Big Mistakes. Review of Economic Studies. 76. 451.469.
  • Ariely, D., Bracha, A. ve Meier, S. (2009b). Doing Good or Doing Well? Image Motivation and Monetary Incentives in Behaving Prosocially. American Economic Review. 99(1). 544-555.
  • Ariely, D. (November 19. 2008). What’s the Value of a Big Bonus?. New York Times. [http://www.nytimes.com/2008/11/20/opinion/2 0ariely.html?_r=0 ]. (Erişim: 2 Mayıs 2020)
  • Aydın, E. (2017). Sağlık Sektöründe Performansa Dayalı Ücretlendirme Sisteminin Değerlendirilmesi (Bursa Devlet Hastanesi ve Ali Osman Sönmez Onkoloji Hastanesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
  • Baday, M. (2016). Performansa Dayalı Ücretlendirme Sisteminin Motivasyona Etkileri Üzerine Dair Bir Alan Çalışması. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
  • Becker, T., Billings, R., Eveleth, D. ve Gilbert, N. (1996). Foci and Bases of Employee Commitment: Implications for Job Performance. Academy of Management Journal. 39. 464-482.
  • Bingöl, D. (2006). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Arıkan Yayınları.
  • Boduroğlu, N. (2013). Malı̇ Müşavı̇rler Odasında Performans Değerlendı̇rme Yöntemlerı̇ ve Çalışanlar Üzerı̇ndekı̇ Etkı̇sı̇. Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
  • Bolat, G. (2012). Performansa Dayalı Ücret Sisteminin İşgören Motivasyonuna Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
  • Brasington, J. A. (2016). School Administrotor Perception of Merit Pay on Motivation and Job Performance: A Descriptive Case Study. PhD. Thesis. University of Michigan, Flint.
  • Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
  • Cascio, W. F. (2008). Managing Human Resources: Productivity. Quality of Work Life. Profits (8th Ed.). New York: McGraw-Hill.
  • Çağlar, Y. (2019). Performansa Dayalı Ücretlendirmenin Çalışan Performansı Üzerindeki Etkileri. Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
  • Çakır, N. (2014). Performansa Dayalı Ek Ödeme Sisteminin Sağlık Çalışanları Açısından Değerlendirilmesi (Sarayköy Devlet Hastanesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
  • Çelik, G. Ö. (2009). Kamu Çalışanlarının Performansa Dayalı Ücrete İlişkin Algılamaları. Yüksek Lisans Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Sakarya.
  • Çevik, H., Göksu, T., Bilgiç, V., Karakaya, M. ve Seyhan, K. (2008). Kamu Kurumlarında Performans Yönetimi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Daft, R. L. (2007). Management (8th Ed.). Ohio: Thoumson South-Western.
  • Deci, E. (1971). Effects of Externally Mediated Rewards on Intrinsic Motivation. Journal of Personality and Social Psychology. 18(1).
  • Demir, R. (2013). Performansla İlişkili Ücretlendirme ve Kamu Hastanelerinde Uygulanan Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemine Yönelik Hekim Tutumlarına İlişkin Bir Araştırma. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
  • Dwight, R. (1999). Searching for Real Maintenance Performance Measures. Journal of Quality of Maintenance Engineering. 5(3). 258– 275.
  • Ertekin, A. (2012). Kamu Hastanelerinde Performansa Dayalı Ücret Ödemesi ve Çeşitli Meslek Grupları Açısından Değerlendirmesi (İzmir Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
  • Gazi, A. (2006). Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde Performansa Dayalı Ek Ücret Ödeme Sisteminin Hastalar ve Sağlık Personeline Olan Etkisinin Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
  • Gneezy, U. ve Rustichini, A. (2000). Pay Enough or Don't Pay At All. The Quarterly Journal of Economics. 63(4). 597.626. Göksel, A. (2013). İşletmelerde Performans Değerleme Sistemi Tasarımı (2.Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Güngör, D. (2016). Psikolojide Ölçme Araçlarının Geliştirilmesi ve Uyarlanması Kılavuzu. Türk Psikoloji Yazıları. 19(38). 104- 112.
  • Harlow, H. F., Harlow, M. K. ve Meyer, D. R. (1950). Learning Motivated By a Manipulation Drive. Journal of Experimental Psychology. 40. 228-234.
  • Kalay, F. (2016). İşletmelerde Örgütsel Adaletin İşgören Performansı Üzerindeki Etkisi: Teorik Bir İnceleme. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 11(1). 147- 158.
  • Keleş, H. N. (2006). İş Tatminin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisine İlişkin İlaç Üretim ve Dağıtım Firmalarında Yapılan Bir Araştırma. Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Kesici, B. (2005). Performansa Göre Ücretlendirme Sistemi Kahramanmaraş Devlet Hastanesi ile Kadın-Doğum ve Çocuk Hastanesinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kahramanmaraş.
  • Kılıç, G. (2012). Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir.
  • Kılıç, Ş. (2019). 360 Derece Performans Değerlendirme Sistemi Çerçevesinde Performansa Dayalı Ücretlendirmenin Türk Kamu Yönetiminde Uygulanabilirliği: Kırıkkale Belediyesi’nde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kırıkkale.
  • Kohn, A. (1993). Punished By Rewards: The Trouble with Gold Stars. Incentive Plans, A's, Praise and Other Bribes. Boston: Houghton Mifflin.
  • Koca, M. (2019). Bankacılık Sektöründe Performansa Dayalı Prim Sisteminin Rolü Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Bilecik.
  • Kolaylı, G. (2016). Performansa Dayalı Ek Ücret Sisteminin İkinci Basamak Sağlık Kurumlarında Çalışan Hekimlerin Motivasyon Algılarına Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Edirne.
  • Kovan, Ö. (2020). Radyoloji Departmanında Kullanılan Performansa Dayalı Prim Uygulamalarının Çalışan Memnuniyeti Üzerine Etkisi: Özel Bir Sağlık Grubu Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Acıbadem Mehmet Ali Aydınlar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.
  • Küçük, S. (2020). Performansa Dayalı Ücret Sistemleri ve Örgütsel Adalet ile Performansa Dayalı Ücret ile Adalet Algısı İlişkisini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Malatya.
  • Lazear, E. P. (2000). Performance Pay and Productivity. The American Review Economics. 90 (5). 1346-1361.
  • Lee, G. (2011). Pay-for-Performance Pay System and Job Attitudes in Government Agencies. PhD. Thesis, University of Illionis. Chicago.
  • Lepper, M., Greene, D. ve Nisbett R. (1973). Underminig Children's Intrinsic Interest with Extrinsic Rewards: A Test of the Overjustification Hypothesis. Journal of Personality and Social Psychology. 28(1). 129- 137.
  • Marcotte, D. E. (2015). Performance Pay and the Impact on Teacher Motivation. PhD. Dissertation. Indiana State University Department of Educational Leadership. Indiana.
  • Marsh, J. S. (2014). Performance-Based Pay: Perceptions of Elementary Teachers of the Pandora School District. PhD. Thesis. University of Missouri. Kansas City.
  • Mellström, C. ve Johannesson, M. (2008). Crowding Out In Blood Donation- Was Titmuss Right? Journal of the European Economic Association. 6(4). 845-863.
  • Memiş, G. (2010). Performansa Dayalı Ücret Sisteminin Sağlık Hizmetlerine Etkisi ve Niğde Devlet Hastanesi’nde Görevli Sağlık Personeli Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Niğde.
  • Muogbo, U. S. (2013). The Influence of Motivation on Employees’ Performance: A Study of Some Selected Firms in Anambra State. An International Journal of Arts and Humanities. 2(3). 134.151.
  • Murphy, K. R. ve Davidshofer, C. O. (2005). Psychological Testing. New Jersey: Prentice Hall.
  • Özdemir, S. (2019). Sağlık Bakanlığı Performansa Dayalı Ek Ücret Sisteminin Sağlık Çalışanları Tarafından İş Verimliliği Açısından Değerlendirilmesi: Siirt Devlet Hastanesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Mersin.
  • Öztunç, İ. (2017). Performansa Dayalı Ek Ödeme Sisteminin Kamu Sağlık Hizmetleri ve Sağlık Personeli Üzerine Etkisi: Zonguldak İli Kamu Hastaneleri Birliği Uygulaması. Yüksek Lisans Tezi. Bülent Ecevit Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Zonguldak.
  • Neely, A., Gregory, M., Platts, K. (1995). Performance Measurement System Design-A Literature Review and Research Agenda. International Journal of Operations & Production Management. 15(4). 80-116.
  • Peker, D. (2013). Performansa Dayalı Ek Ödeme Yapılmasının Çalışan Motivasyonu Üzerindeki Etkileri (Çivril Devlet Hastanesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Penley, L. ve Gould, S. (1988). Etzioni's Model of Organizational Involvement: A Perspective for Understanding Commitment to Organizations. Journal of Organizational Behavior. 9(1). 43-59.
  • Pink, D. (May 22. 2010). Forget Carrots and Sticks, They Don't Always Work. Telegraph. [http://www.telegraph.co.uk/finance/yourbusine ss/business-thinking/7752986/ Forget-carrotsand- sticks-they-dont-always-work.html]. (Erişim: 8 Mayıs 2020).
  • Pink, D. (2015). Drive-Nasıl Motive Oluruz? Nasıl Motive Ederiz? (Çeviren: Levent Göktem). İstanbul: Kapital Medya Hizmetleri.
  • Sabuncuoğlu, Z. (2013). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım. Sağbaş, İ., Çalışkan, A., Hazman, G. G. ve Erin,
  • M. Z. (2011). Yerel Yönetimlerde Performans Ölçümü: Teori ve Türkiye Uygulaması. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  • Seçer, İ. (2017). SPSS ve LISREL ile Pratik Veri Analizi Analiz ve Raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncılık.
  • Şendoğdu, A. (2014). Bankalarda İnsan Kaynakları Yönetimi: İşe Alım Süreci ve Performans Değerlendirme. Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Taştan, S. (2017). Performansa Dayalı Ücret Sisteminin Sağlık Hizmetlerine Etkisi: Adıyaman İli Eğitim ve Araştırma Hastanesi Üzerine Bir Uygulama.Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Elazığ.
  • Tezbaşaran, A. A. (2008). Likert Tipi Ölçek Hazırlama Kılavuzu. Mersin.
  • Timur, A. (2007). Hastane İşletmelerinde Maliyetleme Yaklaşımları ve Performansa Dayalı Ücret Sistemi Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kocaeli.
  • Uyargil, C., (2008). İşletmelerde Performans Yönetim Sistemi. İstanbul: Arıkan Basım-Yayın.
  • Uyargil, C., (2013). Performans Yönetimi Sistemi (3.Baskı). İstanbul: Beta Yayıncılık.
  • Uysal, Ş. (2015). Performans Yönetimi Sisteminin Tanımı, Tarihçesi, Amaç ve Temel Unsurlarına Genel Bir Bakış. Electronic Journal of Vocational Colleges. October/Ekim.2015. 32-39.
  • Uzuner, M. T. (2014). Performansa Dayalı Ücretlendirme Sistemleri ve Bilecik İli Sağlık Bakanlığı Hastaneleri Uygulamaları.Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
  • Van Staveren, G. A. (2014). An Investigation in to Teacher Motivation and the Role of Merit Pay. PhD. Thesis. Oakland University. Michigan.
  • Venkatraman, N. ve Ramanujam, V. (1986). Measurement of Business Performance in Strategy Research: A Comparison of Approaches. Academy of Management Review. 11(4). 801.814.
  • Yüzden, G. E. (2013). Performansa Dayalı Ek Ödeme Sistemi ve Hekim Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara.
APA Çoban N, PİŞKİN M, kart m (2021). Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması. , 195 - 213. 10.32331/sgd.952577
Chicago Çoban Niyazi Okan,PİŞKİN Metin,kart müge Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması. (2021): 195 - 213. 10.32331/sgd.952577
MLA Çoban Niyazi Okan,PİŞKİN Metin,kart müge Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması. , 2021, ss.195 - 213. 10.32331/sgd.952577
AMA Çoban N,PİŞKİN M,kart m Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması. . 2021; 195 - 213. 10.32331/sgd.952577
Vancouver Çoban N,PİŞKİN M,kart m Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması. . 2021; 195 - 213. 10.32331/sgd.952577
IEEE Çoban N,PİŞKİN M,kart m "Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması." , ss.195 - 213, 2021. 10.32331/sgd.952577
ISNAD Çoban, Niyazi Okan vd. "Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması". (2021), 195-213. https://doi.org/10.32331/sgd.952577
APA Çoban N, PİŞKİN M, kart m (2021). Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması. SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ, 11(1), 195 - 213. 10.32331/sgd.952577
Chicago Çoban Niyazi Okan,PİŞKİN Metin,kart müge Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması. SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ 11, no.1 (2021): 195 - 213. 10.32331/sgd.952577
MLA Çoban Niyazi Okan,PİŞKİN Metin,kart müge Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması. SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ, vol.11, no.1, 2021, ss.195 - 213. 10.32331/sgd.952577
AMA Çoban N,PİŞKİN M,kart m Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması. SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ. 2021; 11(1): 195 - 213. 10.32331/sgd.952577
Vancouver Çoban N,PİŞKİN M,kart m Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması. SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ. 2021; 11(1): 195 - 213. 10.32331/sgd.952577
IEEE Çoban N,PİŞKİN M,kart m "Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması." SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ, 11, ss.195 - 213, 2021. 10.32331/sgd.952577
ISNAD Çoban, Niyazi Okan vd. "Performansa Dayalı Ödeme Sisteminden Duyulan Memnuniyet Ölçeği (PEDÖS) Geliştirme Çalışması". SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ 11/1 (2021), 195-213. https://doi.org/10.32331/sgd.952577