Yıl: 2021 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 26 - 40 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.26791/sarkiat.853066 İndeks Tarihi: 22-11-2021

ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Öz:
Enerji tüketim verisi, sosyo-ekonomik kalkınma göstergelerinden biridir. Enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasında pek çok ekonometrik analiz gerçekleştirilmiştir. Çalışmada bu göstergeler ile birlikte büyümenin neticesi olarak cari açık, üçüncül bir değişken olarak ekonometrik analize dâhil edilmiştir. Türkiye’de oluşturulması gereken enerji politikaları üzerinde bu üç değişkenin önemi oldukça güçlüdür. Çalışmamızda cari açığın büyümenin bir neticesi olup olmadığı ve aynı zamanda büyümenin enerji tüketimi verilerinde artışa neden olup olmayacağı nedensellik yönünü analiz edilecektir. 1980-2015 yılları arasında Türkiye’de enerji tüketimi, ekonomik büyüme ve cari açık ilişkisi VAR testi ile araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda, 1980-2015 döneminde Türkiye’de gerçekleşen enerji tüketimi, Türkiye’de ekonomik büyümenin nedeni olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Varyans ayrıştırması sonuçlarına göre, büyümenin yalnızca 13.86138 ‘lik kısmı enerji tüketimi ile açıklanmış olup; ekonomik büyüme ile enerji tüketimi arasında nedensel bir ilişkiye rastlanmamıştır. Ancak cari açık ile enerji ithalatının arasında çift yönlü, güçlü bir ilişkinin olduğu ortaya konmuştur. 1980-2015 yılları döneminde Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığı, ciddi bir cari açık kalemini oluşturduğunun göstergesidir. Ayrıca Etki-Tepki analizleri ile şoklara karşı her bir değişenin verdiği tepkiler de analiz edilmiştir.
Anahtar Kelime:

ENERGY CONSUMPTION ECONOMIC GROWTH AND CURRENT DEFICIT RELATIONS; THE CASE OF TURKEY

Öz:
Energy consumption data is one of the so cio-economic development indicators. Manyeconometric analyzes have been conductedbetween energy consumption and economicgrowth. The current account deficit variableis included in the econometric analysis as thethird variable in this study as a result of eco nomic growth. On energy policies need to beestablished in Turkey these three variablesis very important. In our study, whether thecurrent account deficit is a result of growthand whether growth will cause an increasein energy consumption data will be analy zed in terms of causality. Energy consumpti on in Turkey between the years 1980-2015,economic growth and the current accountdeficit was investigated relationships withVAR test. Based on the results obtained du ring the period of 1980-2015 the volume ofenergy consumption takes place in Turkey,it has not contributed to economic growth.According to the variance decomposition re sults, there is no causal relationship betweeneconomic growth and energy consumpti on. However, it has been demonstrated thatthere is a strong bidirectional relationshipbetween current account deficit and energyimports. A significant portion of the currentaccount deficit in Turkey during the period1980-2015 constitutes the volume of energyimports. In addition, the responses of eachvariable against shocks were analyzed withImpact-Response analyzes.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
  • Ballı, Esra - Si̇geze, Çiler - Manga, Müge. “Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: BDT Ülkeleri Örneği”. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi,18, (2018): 773-788.
  • Barışık, Salih - Demircioğlu, Elmas. “Türkiye’de Döviz Kuru Rejimi, Konvertibilite, İhracat-İthalat İlişkisi (1980-2001)”. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), (2006): 71-84.
  • Bulut, Cihan - Hasanov, Fakhri Javanshir – Elçin, Süleymanov. “Enerji Kullanımı ve Ekonomik Büyüme İlişkilerinin Teori ve Ekonomi Politikaları Açısından Değerlendirilmesi”. Küreselleşme Sürecinde Kafkasya ve Orta Asya IV Uluslararası Kongresi, Bakü/Azerbaycan, (2014).
  • Cheng, Benjamin. “Causality Between Energy Consumption and Economic Growth in India: An Application of Cointegration and Error-Correction Modeling”. Indian Economic Review, 34(1), (1999): 39-49.
  • Demirbaş, Muzaffer - Türkay, Hakan - Türkoğlu, Musa. “Petrol Fiyatlarında ki Değişmelerin Türkiye’nin Cari Açığı Üzerine Etkisinin Analizi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi 14(3), (2009): 289-299.
  • Erdal, Gülistan – Erdal, Hilmi – Esengün, Kemal. “The Causality Between Energy Consumption and Economic Growth in Turkey”. Energy Policy, 36, (2008): 3838-3842.
  • Ghosh, Sajal. “Electiricity Consumption and Economic Growth in India”. Energy Policy, 30(2), (2002): 125-129.
  • Karaçor, Zeynep - Gerçeker, Mustafa. “Reel Döviz Kuru ve Dış Ticaret İlişkisi: Türkiye Örneği (2003-2010)”. Selçuk Üniversitesi, İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 23, (2012): 289-312.
  • Mucuk, Mehmet - Uysal, Doğan. “Türkiye Ekonomisinde Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme”. Maliye Dergisi, 157,(2009):105- 115.
  • Odhiambo, Nicholas Mbaya. “Energy Consumption and Economic Growth Nexus in Tanzania: An ARDL Bounds Testing Approach”. Energy Policy, 37, (2009): 617-622.
  • Paul, Shyyamal - Rabindra N. Bhattacharya. ”Causality Between Energy Consumption and Economic Growth In India: A Note on Conflicting Results”. Energy Economics, 26, (2004): 977 -983.
  • Şengül, Seda –Tuncer, İsmail. “Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme: 1960-2000”. İktisat İşletme ve Finans, 21(242), (2006):69- 80.
  • Tsani, Stella. “Energy Consumption and Economic Growth”. Energy Economics, 32(3), (2010): 582-590.
  • Uzgören, Nevin - Ceylan, Gülçin - Uzgören, Ergin. “Türkiye’de Kredi Kartı Kullanımını Etkileyen Faktörleri Belirlemeye Yönelik Bir Model Çalışması”. Celal Bayar Üniversitesi İ. İ. B. F. Yönetim ve Ekonomi, 14 (2), (2007): 247-256.
  • Yanar, Rüstem - Kerimoğlu, Güldem. “Türkiye’de Enerji Tüketimi, Ekonomik Büyüme ve Cari Açık İlişkisi”. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3 (2), (2011): 191-201.
  • Yang, Hao-Yen. “A Note on the Causal Relationship between Energy and GDP in Taiwan” Energy Economics, 22(3), (2000b): 309–317.
  • Yüksel Yıldırım, Cevriye. (2019). “Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme: Granger Nedensellik Yaklaşımı”. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 4 (9), (2019): 119-145.
APA arslan m, ÇELİK G, kuzu s (2021). ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ. , 26 - 40. 10.26791/sarkiat.853066
Chicago arslan merve,ÇELİK Gülşah GENÇER,kuzu serdar ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ. (2021): 26 - 40. 10.26791/sarkiat.853066
MLA arslan merve,ÇELİK Gülşah GENÇER,kuzu serdar ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ. , 2021, ss.26 - 40. 10.26791/sarkiat.853066
AMA arslan m,ÇELİK G,kuzu s ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ. . 2021; 26 - 40. 10.26791/sarkiat.853066
Vancouver arslan m,ÇELİK G,kuzu s ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ. . 2021; 26 - 40. 10.26791/sarkiat.853066
IEEE arslan m,ÇELİK G,kuzu s "ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ." , ss.26 - 40, 2021. 10.26791/sarkiat.853066
ISNAD arslan, merve vd. "ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ". (2021), 26-40. https://doi.org/10.26791/sarkiat.853066
APA arslan m, ÇELİK G, kuzu s (2021). ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 13(1), 26 - 40. 10.26791/sarkiat.853066
Chicago arslan merve,ÇELİK Gülşah GENÇER,kuzu serdar ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi 13, no.1 (2021): 26 - 40. 10.26791/sarkiat.853066
MLA arslan merve,ÇELİK Gülşah GENÇER,kuzu serdar ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, vol.13, no.1, 2021, ss.26 - 40. 10.26791/sarkiat.853066
AMA arslan m,ÇELİK G,kuzu s ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi. 2021; 13(1): 26 - 40. 10.26791/sarkiat.853066
Vancouver arslan m,ÇELİK G,kuzu s ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ. e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi. 2021; 13(1): 26 - 40. 10.26791/sarkiat.853066
IEEE arslan m,ÇELİK G,kuzu s "ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ." e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi, 13, ss.26 - 40, 2021. 10.26791/sarkiat.853066
ISNAD arslan, merve vd. "ENERJİ TÜKETİMİ,EKONOMİK BÜYÜMEVE CARİ AÇIK İLİŞKİSİ;TÜRKİYE ÖRNEĞİ". e-Şarkıyat İlmi Araştırmalar Dergisi 13/1 (2021), 26-40. https://doi.org/10.26791/sarkiat.853066