Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği
Yıl: 2020 Cilt: 13 Sayı: 1 Sayfa Aralığı: 10 - 21 Metin Dili: Türkçe DOI: 10.35674/kent.683558 İndeks Tarihi: 29-07-2022
Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği
Öz: 1960’lı yıllar itibariyle kent coğrafyacıları tarafından morfolojik açıdan ele alınan çeper kuşak kavramı, son yıllarda kentsel planlama ve tasarım alanlarında artan bir ilgi görmektedir. Kentin büyümesiyle kent içine gömülü kalan çeper kuşak alanları, kent ekolojisi ve sürdürülebilir kentsel gelişim için önemli olan periferik arazi kullanımlarını barındırmaya devam etmektedir. Çeper kuşak kavramı, çeper kuşakların kentteki yerini, fonksiyonunu ve değerini kavramak ve bu alanlar üzerindeki farklı planlama yaklaşımlarının etkilerini görmek açısından önemlidir. Çeper kuşaklar sıklıkla kent mirası ve ekolojik koridor özellikleriyle tampon bölge yaratarak kentin doğal alanlar üzerindeki negatif etkilerini azaltabilirler. Ayrıca sıklıkla açık ve yeşil alan kullanımlarıyla kentsel ısı adası etkisini azaltıcı etki gösterirler. Ancak, hızlı kentleşme ve boş arazilere duyulan ihtiyaç sonucunda, kent merkezi ve çevresindeki çeper kuşaklar yabancılaşmaya maruz kalmaktadır. Çeper kuşak yabancılaşması, kent gelişiminin temel sorunlarından biri olarak ele alınmalıdır. Bu çalışma, yakın gelecekte askeri alanların şehir dışına taşınacağı öngörüsüne bir yanıt olarak, İzmir’in çeper kuşaklarının bir bölümünü oluşturan askeri alanlara odaklanmakta; bu alanların barındırdığı açık yeşil alanların kentsel ekolojiye ve kamu yararına etkisini değerlendirmekte ve olası yabancılaşma risklerine karşı çeper kuşak planlaması önermektedir.
Anahtar Kelime: Public and Ecological Significance of Fringe Belts: The Case of Military Areas in İzmir
Öz: The fringe belt concept that has been handled morphologically by urban geographers since the 1960s, has recently gained increasing attention in the urban planning and design spheres. Fringe belt areas, which was embedded in the city by the urban growth still contain the peripheral land uses that are important for urban ecology and sustainable urban development. The fringe belt concept is crucial in order to grasp the location, function and the significance of the fringe belts to see the effects of different planning approaches on these areas. Fringe belts often feature as urban heritages and ecological corridors and create a buffer zone that protects natural areas against the negative effects of the city. In addition, they reduce the urban heat island effect by their frequent use of open and green areas. Yet, due to the rapid urbanization and the search for the empty lands, fringe belts embedded within the city center and its surroundings are exposed to alienation. Fringe belt alienation should be seen as one of the basic problems of the urban development. This study focuses on the military areas that form a part of the fringe belts of İzmir as a response to the predictions that the military areas will be moved out of the city in the near future; evaluates the effects of their open green areas on urban ecology and the public interest and suggests urban fringe belt planning against the possible alienation risks.
Anahtar Kelime: Belge Türü: Makale Makale Türü: Araştırma Makalesi Erişim Türü: Erişime Açık
- Barke, M. (2019). Fringe Belts. In JWR Whitehand and the Historico-geographical Approach to Urban Morphology (pp. 47-66). Springer, Cham.
- Barke, M. (1990). Morphogenesis, fringe belts and urban size: an exploratory essay, in Slater, T.R. (ed.) The built form of Western cities, Leicester University Press 279-97, Leicester.
- Halbwachs, M. (1950). Kolektif Bellek, çev. Zuhal Karagöz (Pinhan Yayıncılık, 2018).
- İzmir Büyükşehir Belediyesi (2017). İzmir Yeşil Altyapı Stratejisi Raporu, Mart 2017.
- Rossi, A. (1982). Architettura della città. Cambridge, MA: MIT Press
- Conzen, M. R. G. (1969) Alnwick, Northumber- land: a study in town-plan analysis, Institute of British Geographers Publication 27, 2nd edn (Institute of British Geographers, London).
- Conzen, M.P. (2009). How cities internalize their former urban fringes: a cross-cultural comparison. Urban Morphology 13, 29-51.
- Ducom, E. (2003). Fringe Belts and Planning: a French example, Urban Morphology 7, 103-4.
- Gu, K. (2010). Exploring the fringe belt concept in Auckland: An urban morphological idea and planning practice, New Zealand Geographer 66, 44-60.
- Hazar, D., & Kubat, A. S. (2015). Fringe belts in the process of urban planning and design: Comparative analyses of Istanbul and Barcelona, ITU A|Z Journal of Faculty of Architecture Vol. 12 No.1, 53-65, İstanbul.
- Kukina, I. (2006) Fringe Belts and the Planning of Russian Cities, Urban Morphology 10, 145-6.
- Özkan, S. P., Hazar, D., Özyiğit, M., Çelik, A., & Aktaş, A. (2019). Sermayenin Mekân Arayışları: 2016-2018 Yılları Arası İzmir İnşaat Sektörü Örneği, Ege Mimarlık Vol. 104, sf. 52-57.
- Şenol, F. (2019). Evaluation of Existing Neighborhood Parks based on the “Need-Based Equity”: Why and who do and do (can) not use neighborhood parks in Izmir?, TÜBİTAK Projesi, https://doi.org/215K239.
- Ünlü, T. (2013). Thinking about urban fringe belts: a Mediterranean perspective, Urban Morphology 17(1), 5-20.
- Ünlü, T., & Baş, Y. (2016). Multi-nuclear growth patterns in a rapidly changing Turkish city: a fringe-belt perspective, Urban Morphology 20 (2), 107-21.
- Ünlü, T., & Baş, Y. (2019). The Urban Growth and Development Periods of Turkish Cities: A Fringe-Belt Perspective. In Urban and Regional Planning in Turkey (107-128). Springer, Cham.
- Whitehand, J. W. (1967). Fringe belts: a neglected aspect of urban geography. Transactions of the Institute of British Geographers, 223-233.
- Whitehand, J. W. R., & Morton, N. J. (2003). Fringe belts and the recycling of urban land: an academic concept and planning practice, Environment and Planning B: Planning and Design 30, 819‒39.
- Whitehand, J. W. R., & Morton, N.J. (2004). Urban morphology and planning: the case of fringe belts, Cities 21(4), 275-89
- Whitehand, J. W. R., & Gu, K. (2017). Urban fringe belts: evidence from China. Environment and Planning B: Urban Analytics and City Science, 44(1), 80-99.
- Hazar, D., & Kubat A. S. (2016). The fringe belt development process of Istanbul, Urban morphology and the resilient city: Proceedings from ISUF, 423-436, Nanjing.
- Hazar, D., & Özkan, S. P. (2019). Urban Fringe Belt Planning and Design as a Green Infrastructure Strategy, IDES’19 Symposium: Sustainability, Innovation, Production,Bildiri Tam Metin Kitabı, sf. 102-109.
- Karakaya, E. (2012). Reconstruction of Anatolia for the Construction of Nation-State: Roles Attained to Ankara and İzmir, 15th International Planning History Society (IPHS) Conference, Sao Paulo, Brezilya.
- Kaya, A. Y. & Akdemir, İ. O. (2019). Çeper Kuşakların Mekansal Büyüme Üzerindeki Etkisi, 2nd International Social Sciences & Innovation Congress, Fırat Üniversitesi, Elazığ.
- Kubat, A. S. (2019). Exploring the Fringe-Belt Phenomenon in a Multi-Nuclear City: The Case of Istanbul. Iconarp International Journal of Architecture and Planning, 7, 95-134.
- Kubat, A. S., & Hazar, D. (2018). İstanbul’un Çeper Kuşak Gelişim Süreci, II. Kentsel Morfoloji Sempozyumu: “DeğişKent” Değişen Kent, Mekân ve Biçim Bildiriler Kitabı, İstanbul Teknik Üniversitesi, sf. 693-711.
- Hazar, D. (2012). Kentsel Planlama ve Tasarım Süreçlerinde Kentsel Kuşak Alanları: İstanbul ve Barselona Kentleri Karşılaştırmalı Değerlendirmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
- TMMOB İZMİR İKK (2018). Askeri Alanlar Ranta Açılmasın, Kent Parkı Yapılsın, Basın Açıklaması, http://www.izmimod.org.tr/v2/haberler/1007-tmmob-izmir-ikk-askeri-alanlar-ranta-acilmasin-kent-parki-yapilsin, Erişim Tarihi: 30.01.2020.
- TMMOB İZMİR İKK (2019). İzmir Kent Suçları Haritası, http://kentsuclari.org, Erişim tarihi: 31.01.2020.
- Url-1: Askeri Alanların Şehir Dışına Taşınması Emirdir, http://www.yapi.com.tr/haberler/askeri-alanlarin-sehirdisina-tasinmasi-emirdir_152249.html, Erişim tarihi: 30.01.2020.
- Url-2: Askeri kışlaların taşınması için 3 bakanlıktan oluşan komisyon kuruldu, https://www.cnnturk.com/turkiye/askeri-kislalarin-tasinmasi-icin-3-bakanliktan-olusan-komisyon-kuruldu, Erişim tarihi: 30.01.2020.
- Url-3: Bornova Hacılarkırı’ndaki imar değişikliğine mahkeme engeli, https://www.birgun.net/haber/bornovahacilarkiri-ndaki-imar-degisikligine-mahkeme-engeli-282569, Erişim tarihi: 30.01.2020.
| APA | HAZAR D, OZKAN S (2020). Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği. , 10 - 21. 10.35674/kent.683558 |
| Chicago | HAZAR Dalya,OZKAN SEVIM PELIN Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği. (2020): 10 - 21. 10.35674/kent.683558 |
| MLA | HAZAR Dalya,OZKAN SEVIM PELIN Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği. , 2020, ss.10 - 21. 10.35674/kent.683558 |
| AMA | HAZAR D,OZKAN S Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği. . 2020; 10 - 21. 10.35674/kent.683558 |
| Vancouver | HAZAR D,OZKAN S Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği. . 2020; 10 - 21. 10.35674/kent.683558 |
| IEEE | HAZAR D,OZKAN S "Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği." , ss.10 - 21, 2020. 10.35674/kent.683558 |
| ISNAD | HAZAR, Dalya - OZKAN, SEVIM PELIN. "Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği". (2020), 10-21. https://doi.org/10.35674/kent.683558 |
| APA | HAZAR D, OZKAN S (2020). Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği. Kent Akademisi (Online), 13(1), 10 - 21. 10.35674/kent.683558 |
| Chicago | HAZAR Dalya,OZKAN SEVIM PELIN Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği. Kent Akademisi (Online) 13, no.1 (2020): 10 - 21. 10.35674/kent.683558 |
| MLA | HAZAR Dalya,OZKAN SEVIM PELIN Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği. Kent Akademisi (Online), vol.13, no.1, 2020, ss.10 - 21. 10.35674/kent.683558 |
| AMA | HAZAR D,OZKAN S Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği. Kent Akademisi (Online). 2020; 13(1): 10 - 21. 10.35674/kent.683558 |
| Vancouver | HAZAR D,OZKAN S Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği. Kent Akademisi (Online). 2020; 13(1): 10 - 21. 10.35674/kent.683558 |
| IEEE | HAZAR D,OZKAN S "Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği." Kent Akademisi (Online), 13, ss.10 - 21, 2020. 10.35674/kent.683558 |
| ISNAD | HAZAR, Dalya - OZKAN, SEVIM PELIN. "Çeper Kuşakların Kamusal ve Ekolojik Değeri: İzmir Askeri Alanlar Örneği". Kent Akademisi (Online) 13/1 (2020), 10-21. https://doi.org/10.35674/kent.683558 |
