Yıl: 2020 Cilt: 13 Sayı: 3 Sayfa Aralığı: 556 - 569 Metin Dili: Türkçe İndeks Tarihi: 29-07-2022

Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi

Öz:
Tasarım kavramı zaman içerisinde değişim göstermiş; sanat, mimarı yapılar ve turizm anlayışı gibi tasarım alanlarında da bu durumun yansımaları görülmüştür. Tasarımın evrensel yapısı ve geçmişle olan bağı, kentlerin otantik yapılarına, mimari öğelerine, doğanın karakteristik özelliklerine ve bireylerin beklenti ve isteklerine bağlı olarak gelişmektedir. Özellikle 21. yy‟da insanların doğadan, otantik ve folklorik yaşantıdan esinlenerek yerleşik kültürün de etkisiyle eskiye yöneldiği bilinmektedir. Bu çalışmada, doğayı unutturmayan/farkındalığı arttıran, özünü- kültürünü hatırlatan, farklı deneyimler, tatlar, mimari yapılar, bitkisel tasarımlar sunan kentlere-ülkelere kimlik kazandıran otantik kavramı, Erzurum ili örneğinde ele alınmıştır. Çalışmada, otantik kimliğin kent açısından önemine değinilmiş ve her kentin kendi otantik kimliğinin kültürel peyzaj öğeleriyle ön plana çıkarması fikri üzerinde durulmuştur. Tek düze mimari anlayışların birbirinin kopyası olan kentler meydana getirdiği ve bunun kentin ruhu denilebilecek bir dokuyu oluşturamadığı göz önünde bulundurulduğunda, kültürel peyzaj kavramının özgün kent oluşumundaki rolünün kaçınılmaz olduğu düşünülmektedir. Kültürel peyzajın önemi bu çalışma ile ortaya konmak istenmektedir. Erzurum, tarihi açıdan büyük öneme sahip bir kent olup, işgallere uğramış, birçok devletin ve kavmin yönetimine geçmiştir. Milli mücadele ve bağımsızlık temellerinin atıldığı zengin bir tarihe sahiptir. Kültürel dokunun canlı olduğu bu şehir, folklorik özellikleriyle de dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, otantik kimlik Erzurum kenti özelinde değerlendirilmiş; mimari yapılar, folklorik yaşam ve gastronomi açısından incelenmiştir.
Anahtar Kelime:

Examining the Relationship between Urban Identity and Cultural Landscape in Authentic Culture in the Example of Erzurum Province

Öz:
The concept of design has changed over time; the reflections of this situation have been seen in design fields such as art, architectural structures and tourism. The universal structure of the design and its connection with the past develop a bit depending on the authentic structures of the cities, architectural elements, the characteristics of nature and the expectations and desires of individuals. Especially in the 21st century, it is known that people are inspired by nature, authentic and folkloric life, and with the influence of the established culture. In this study, the concept of authentic, which does not make people forget / raise awareness, reminds its essence and culture, and gives identity to citiescountries that offer different experiences, flavors, architectural structures, and herbal designs, is discussed in the example of Erzurum province. In the study, the importance of authentic identity in terms of the city was emphasized and the idea of making each city stand out with its cultural landscape elements was emphasized. Considering that monotonous architectural insights create cities that are duplicates of each other and that this cannot form a texture that can be called the spirit of the city, the role of cultural landscape in the original city formation is inevitable. The importance of cultural landscape is aimed to be revealed with this study. Erzurum is a city of great historical importance, it was occupied and passed under the rule of many states and tribes. It has a rich history in which the foundations of national struggle and independence were laid. This city, where the cultural texture is alive, draws attention with its folkloric features. In this study, authentic identity was evaluated specifically for Erzurum city; architectural structures have been studied in terms of folkloric life and gastronomy.
Anahtar Kelime:

Belge Türü: Makale Makale Türü: Derleme Erişim Türü: Erişime Açık
  • Akdoğan, G. 1975. Peyzaj Mimarisi ve Ağaçlandırma Ders Notu. Peyzaj Mimarisi Derneği Yayınları: No: 11, 1‐132. Ankara.
  • Akpınar Külekçi, E, Sezen, I. 2019. Memory of Members Through Urban Spaces: Erzurum Example. II. International Congress on Engineering and Architecture (ENAR), 22-24 Nisan, s. 869-881.
  • Aşur, F. 2017. “Van İli Gevaş İlçesi Peyzaj Değerleri Ve Ekoturizm Potansiyeli İlişkisi”. Internatıonal West Asia Congress of Tourısm Research, 28 Sept – 01 Oct, Van.
  • Ayduslu, N. 2011. Anadolu‟da Tek Örnek: Rölyef Tuğlalı Çini Mozaik (Erzurum Çifte Minareli Medrese).
  • Bakırer, Ö. 1981. Selçuklu Öncesi ve Selçuklu Dönemi Anadolu‟da Tuğla Kullanımı, Metin: I. Ankara.
  • Çokişler, Ü. N. 2018. Kapadokyalı Teyzenin Savunması: Turizm Açısından Kültürel Mirasın Otantikliği Sorunu. Milli Folklor, 30(120).
  • Çöteli, M. G. (2012). Kültürel peyzajın korunması ve sürdürülebilir kentsel gelişmenin yaratılması yönünde bir politika önerisi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(32), 35-74.
  • Gök, Y, Kayserili, A. 2014. Geleneksel Erzurum Evlerinin Kültürel Coğrafya Perspektifinden İncelenmesi The Investigation of The Erzurum Traditional Houses from The Perspective of Cultural Geography. Doğu Coğrafya Dergisi , 18 (30) ,Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunidcd/issue/2458/3132
  • Gündogdu H. 2011. Erzurum: History and civilization, Writers Union of Turkey, Erzurum 2011 Series -1, AnkaraTurkey.
  • Hassler, U., Algreen-Ussing G. ve Kohler, N., (2002) Cultural Heritage and Sustainable Development in SUIT, SUIT Position Paper (3):47-58.
  • Head, L. 2001. Cultural Landscape and Environmental Change. Oxford University Press A Hodder Arnold Publication, London.
  • Heitmann, S. 2011. Authenticity in Tourism. İçinde P. Robinson S. Heitmann ve P. Dieke (Editörler) Research Themes for Tourism (ss. 45- 58). Wallingford: CABI.
  • Kaypak, Ş. 2010. “Antakya‟nın Kent Kimliği Açısından İrdelenmesi”, Mustafa Kemal Ünv. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.7, s.14, s.373-392.
  • Kazaz, İ., Kocaman, İ. 2018. Seismic load capacity evaluation of stone masonry mosques. Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University, 33(2), 543-58.
  • Kocaman, İ., Kazaz, İ., Okuyucu, D. 2018. Tarihi Erzurum Yakutiye Medresesi‟nin Yapısal Davranışının İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen Ve Mühendislik Dergisi, 20(58), 36-51.
  • Konyalı I. H. 1960.History of Erzurum with monuments and inscription, Ercan Matbaası, Istanbul, Turkey.
  • Korgavuş, B. 2014. Rize merkez ilçesi kültürel peyzaj alanlarında zamansal değişimin coğrafi bilgi sistemleri ile belirlenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 15(2), 96-113.
  • Köylü, P., Kiper, T. 2007. Kent Kimliğini Oluşturan Değerler ve Kimliksizleşme Üzerine Örneklemeler. Peyzaj Mimarlığı 3. Kongresi, 42-49,Antalya.
  • Kukaracı, İ. U. 2001. Günümüz Erzurum Evinde Geleneksel Unsurların Kullanımına Yönelik Bir Sentez Çalışması. Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi), s, 120.
  • Lawless, J. W., Silva, K. D. 2016. Towards an Integrative Understanding of „authenticity‟of cultural heritage: An analysis of World Heritage Site designations in the Asian Context. Journal of Heritage Management, 1(2), 148-159.
  • Lynch, K. 1960. “The Image of the City”, The M.I.T Press, Cambridge. Madran, E. 2011. Kentsel kimlik/Yapısal kimlik: Adana Örneği. Güney Mimarlık, (5), 5-10.
  • Ocakçı, M. 1994. “Kimlik Elemanlarının Şehirsel Tasarıma Yönlendirici Etkisi”, 5. Kentsel Tasarım ve Uygulamalar Sempozyumu-Kentsel Tasarıma Ekolojik Yaklaşım, M.S.Ü., İstanbul.
  • Ocakçı, M., Southworth, M. 1995. “Elements of Urban Identity: The Case of the Beykoz District of Istanbul”, IURD, Working Paper 650, University of California, Berkeley.
  • Ocakçı, M. 1993. “Şehir Kimliği ve Çevre İlişkileri”, İTÜ Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Ders Notları, İstanbul.
  • Ocakçı, M. 1995. Şehir Kimliği ve Çevre İlişkileri, Kent ve Çevre Planlamaya Ekolojik Yaklaşım, 17. Dünya Şehircilik Günü Kolokyumu, 163-170, İstanbul.
  • Ölçer Özünel, E. 2011. Kültür Turizminde" Yöresel" Ve" Otantik" Olanı Sorgulamak Ve Tüketilmiş Mekânları Yeniden Üretmek Üzerine. Electronic Turkish Studies, 6(4).
  • Önem, B., Kılınçaslan, İ. 2005. “Haliç Bölgesinde Çevre Algılama ve Kentsel Kimlik”, İTÜ Dergisi/ Mimarlık, Planlama ve Tasarım, Cilt:4 Sayı:1, 115-125.
  • Özkan, H. 2016. Saltuklu Mimarisi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 1154, Güzel Sanatlar Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları No: 2, Araştırmalar Serisi No: 2, Zafer Medya Grup.
  • Perihan, M., Aşur, F. 2020. Tarihi Kentsel Peyzaj ve Kent Kimliği İlişkisi. Kent Akademisi, 13(1), 163-175.
  • Salman, F, Atmaca, Z. 2010. Erzurum‟da Geleneksel Kadın Giysilerinin Özellikleri. Sanat Dergisi, 0(15) , 11-17 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunigsfd/issue/2603/33507
  • Salman, F, Atmaca, Z. 2011. Erzurum Yöresi Geleneksel Erkek Giysilerinin Özellikleri. Sanat Dergisi , 0 (17) , 25-30 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunigsfd/issue/2605/33529
  • Sedmak, G. ve Mihalic, T. 2008. Authenticity in Mature Seaside Resorts, Annals of Tourism Research, 35 (4): 1007- 1031.
  • Sezen, L. 2007. Erzurum Folkloru, Erzurum: Eser Ofset Matbaacılık
  • Sharpley, R. 1999. Tourism, Tourists and Society. Huntingdon: ELM.
  • Shen, J. 2011. The Effects of Globalized Authenticty on Souvenir, International Journal of Innovative Management, Information and Production, 2 (1): 68- 76.
  • Sözlük2020.https://www.google.com/search?q=S%C3%B6zl%C3%BCk&stick=H4sIAAAAAAAAAONQesSoyi3w8 sc9YSmZSWtOXmMU4LzL0jNc8lMLsnMz0ssqrRiUWIqKeJZxMoRfHhbVc7hPdkAwPF7hzUAAAA&zx=159468 0453393#dobs=otantik Erişim Tarihi: 13.07.2020
  • Steiner, J. C. ve Reisinger, J. 2006. Understanding Existential Authenticity, Annals of Tourism Research, 33 (2): 299- 318.
  • Suher, H., Ocakçı, M., Karabay, H. (1996). “İstanbul Metropoliten Kent Planlama Sürecinde Kent Kimliği ve Kent İmgesi”, Habitata Doğru İstanbul 2020 Sempozyumu-Bildiriler, İTÜ, İstanbul.
  • Şahin, B., Poyraz, T., Öktem, P. ve Şimşek, A. 2003. Bir Popüler Kültür Ürünü Olarak Asmalı Konak Dizisinin Yöre Turizmine Etkisi, http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/asmalimakale.htm,
  • Tavkul, U. 2009. Kafkasya‟da Kültürel Etkileşim, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
  • TDK 2020 . https://sozluk.gov.tr/ Erişim Tarihi: 13.07.2020
  • Terzı oğlu, A. 2016. Müz k Sanatında Kültürel Etkileşim ve Gelenek (Erzurum İli Örneği) . Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (UKSAD) , 2 (1) , 108-118 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/intjcss/issue/25849/272493
  • Topçu, K. 2011. Kent kimliği üzerine bir araştırma: Konya örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 1048- 1072.
  • Trilling, L. 1972. Sincerity and Authenticity. Londra: Oxford University Press.
  • Turgut, H., Özalp Yavuz, A., Erdoğan, A. 2012. Artvin ilinde doğal çevrenin kent kimliğine etkileri. SDÜ Orman Fakültesi Dergisi SDU Faculty of Forestry Journal, 13: 172-180
  • Unesco 1977.https://whc.unesco.org/archive/out/opgu77.htm. Erişim Tarihi:13.07.2020
  • Unesco 2003. Cultural Landscapes: The Challenges of Conservation. World Heritage 11‐ 12 November 2002, France, 1‐191.
  • URL-1; http://www.erzurumyenigun.com/erzurum39-un-pirlantasi--lala-mustafa-pasa-camii-25316h.htm (Erişim Tarihi: 20.10.2019)
  • URL-2;https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/erzurum/gezilecekyer/cifte-minareli-medrese (Erişim Tarihi: 20.10.2019)
  • URL-3;https://www.tripadvisor.com.tr/LocationPhotoDirectLink-g297996-d2510644-i224276687- Twin_Minaret_Madrasa-Erzurum.html (Erişim Tarihi: 20.10.2019)
  • URL-4; https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/erzurum/gezilecekyer/yakutiye-medresesi (Erişim Tarihi: 22.10.2019)
  • URL-5; https://islamansiklopedisi.org.tr/yakutiye-medresesi-ve-kumbeti (Erişim Tarihi: 22.10.2019)
  • URL-6; https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/erzurum/gezilecekyer/uc-kumbetler (Erişim Tarihi: 22.10.2019)
  • URL-7; https://galeri.uludagsozluk.com/r/%C3%BC%C3%A7-k%C3%BCmbetler-1328581/ (Erişim Tarihi: 23.10.2019)
  • URL-8; https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/erzurum/gezilecekyer/erzurum-kalesi (Erişim Tarihi: 24.10.2019)
  • URL-9; https://www.yenisafak.com/hayat/erzurum-kalesinde-tarih-kazisi-3497845 (Erişim Tarihi: 24.10.2019)
  • URL-10; http://www.erzurumgazetesi.com.tr/haber/Asiklar-Kahvesi-Gunu-basladi/89217 (Erişim Tarihi: 27.10.2019)
  • URL-11; http://www.musovasi.com/haber/ehram-tanitildi-20798.html (Erişim Tarihi: 27.10.2019)
  • URL-12;http://www.bayburtpostasi.com.tr/bolgemiz/tarihi-erzurum-evleri-onarilmayi-bekliyor-h6971.html (Erişim Tarihi: 27.10.2019)
  • URL-13; https://erzurum.csb.gov.tr/yoresel-yemekler-i-1657 (Erişim Tarihi: 28.10.2019)
  • Urry, J. 1999. Mekânları Tüketmek, Çev. Rahmi G. Öğdül, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • Üstünova, K. 2011. Erzurum düğünlerinde „elma atma‟geleneği. Millî Folklor, 90.
  • Wang, N. 1999. Rethinking Authenticity in Tourism Experience, Annals of Tourism Research, 26 (2): 349-370.
  • Yener, G. ve Gül, A. 2016. Kültürel Peyzaj Değeri Açısından Yörük Kültürünün İrdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri enstitüsü Dergisi, 20(2), 197-205.
  • Zaman, M., Sevindi, C., Birinci, S. 2018. Tarihi Yolların Buluştuğu Erzurum Şehrindeki Beşeri Turistik Eserler. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 581-601.
APA Angın S, AKPINAR KÜLEKÇİ E, Yılmaz H (2020). Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi. , 556 - 569.
Chicago Angın Sena Nur,AKPINAR KÜLEKÇİ Elif,Yılmaz Hasan Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi. (2020): 556 - 569.
MLA Angın Sena Nur,AKPINAR KÜLEKÇİ Elif,Yılmaz Hasan Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi. , 2020, ss.556 - 569.
AMA Angın S,AKPINAR KÜLEKÇİ E,Yılmaz H Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi. . 2020; 556 - 569.
Vancouver Angın S,AKPINAR KÜLEKÇİ E,Yılmaz H Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi. . 2020; 556 - 569.
IEEE Angın S,AKPINAR KÜLEKÇİ E,Yılmaz H "Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi." , ss.556 - 569, 2020.
ISNAD Angın, Sena Nur vd. "Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi". (2020), 556-569.
APA Angın S, AKPINAR KÜLEKÇİ E, Yılmaz H (2020). Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi. Kent Akademisi (Online), 13(3), 556 - 569.
Chicago Angın Sena Nur,AKPINAR KÜLEKÇİ Elif,Yılmaz Hasan Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi. Kent Akademisi (Online) 13, no.3 (2020): 556 - 569.
MLA Angın Sena Nur,AKPINAR KÜLEKÇİ Elif,Yılmaz Hasan Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi. Kent Akademisi (Online), vol.13, no.3, 2020, ss.556 - 569.
AMA Angın S,AKPINAR KÜLEKÇİ E,Yılmaz H Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi. Kent Akademisi (Online). 2020; 13(3): 556 - 569.
Vancouver Angın S,AKPINAR KÜLEKÇİ E,Yılmaz H Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi. Kent Akademisi (Online). 2020; 13(3): 556 - 569.
IEEE Angın S,AKPINAR KÜLEKÇİ E,Yılmaz H "Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi." Kent Akademisi (Online), 13, ss.556 - 569, 2020.
ISNAD Angın, Sena Nur vd. "Otantik Kültürde Kent Kimliği ve Kültürel Peyzaj İlişkisinin Erzurum İli Örneğinde İrdelenmesi". Kent Akademisi (Online) 13/3 (2020), 556-569.